Ługańsk

Na mapach: 48°34′N 39°20′E/48,566667 39,333333

Ługańsk w encyklopedii

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania Dom Sowietów Dom Kultury

Ługańsk (ukr. Луганськ, Łuhanśk; ros. Луга́нск, Ługansk) – miasto we wschodniej części Ukrainy, przy granicy z Rosją. Stolica obwodu ługańskiego; obecnie stanowi stolicę nieuznawanej Ługańskiej Republiki Ludowej. Leży w Donieckim Zagłębiu Węglowym. W latach 1935–1958 i 1970–1991 nosił nazwę Woroszyłowgrad.

Duży ośrodek przemysłu ciężkiego, znany między innymi z największej w Europie fabryki lokomotyw spalinowych (Łuhanśkyj Tepłowozobudiwnyj Zawod) oraz dużej fabryki amunicji.

Spis treści

Historia | edytuj kod

14 listopada 1795 r. caryca Katarzyna II wydała ukaz nakazujący budowę pierwszej huty żelaza na południu imperium. Zadanie to zostało powierzone szkockiemu architektowi i mechanikowi Charlesowi Gascoigne. Pierwszy wielki piec uruchomiono 4 października 1800 r. W 1812 roku, podczas wojny z Napoleonem, Zakłady Ługańskie były ważnym ośrodkiem produkcji armat i amunicji. Wokół zakładów metalurgicznych zaczęła rozwijać się osada rzemieślniczo-handlowa. Rozwinięty był zwłaszcza drobny przemysł tłuszczowy[3]. Duży impuls dla intensywnego rozwoju przemysłu dało otwarcie linii kolejowej do Debalcewa w 1878 roku (Kolej Jekateryninska)[3]. 3 września 1882 r. imperator Aleksander III zatwierdził postanowienie rosyjskiej rady ministrów o utworzeniu miasta Ługańsk na bazie osady wokół zakładów oraz wsi Kamjanyj Brid (ros. Kamiennyj Brod). W 1896 r. niemiecki przedsiębiorca Gustaw Hartmann otworzył w Ługańsku fabrykę parowozów, a Belgowie otworzyli fabrykę wyrobów emaliowanych[3]. W 1897 miasto liczyło 20,4 tysiące mieszkańców, z tego około połowa pracowała w przemyśle[3].

Po rewolucji październikowej miasto weszło w skład Doniecko-Krzyworoskiej Republiki Radzieckiej, której na krótko zostało stolicą w kwietniu 1918 r. Ciężkie walki o Ługańsk toczyły się podczas walk o Donbas między marcem a majem 1919 r., opanowane przez czerwonych w marcu 1919 r. miasto zostało zdobyte przez białych 4 maja 1919 r. po zaciętej walce[4]. Czerwoni odzyskali Ługańsk w toku operacji donbaskiej 27 grudnia tego samego roku[5].

Pod rządami radzieckimi nastąpił dalszy rozwój przemysłu, zwłaszcza w postaci znacznie rozbudowanej fabryki parowozów, noszącej teraz nazwę zakładów im. Rewolucji Październikowej, uruchomionej ponownie w 1933[3]. W 1926 ludność liczyła 71,8 tysięcy, a w 1934 – 196 tysięcy[3]. W 1931 roku w Ługańsku pojawiły się autobusy miejskie, a w 1934 roku uruchomiono linię tramwajową[3]. Od 1938 roku miasto zostało stolicą obwodu ługańskiego.

Pomiędzy 17 lipca 1942 a 14 lutego 1943 Ługańsk znajdował się pod okupacją niemiecką[3]. Po 1945 roku w mieście istniały dwa obozy dla jeńców niemieckich. W latach 1935–1958 i 1970–1991 miasto nazywało się Woroszyłowgrad, na cześć Klimienta Woroszyłowa, któremu wzniesiono również w mieście konny pomnik.

6 kwietnia 2014 Ługańsk został faktycznie opanowany przez prorosyjskich separatystów – przeciwników rządu w Kijowie. Stanowi stolicę nieuznawanej Ługańskiej Republiki Ludowej.

W mieście jest kilka szkół wyższych, między innymi Państwowy Uniwersytet Rolniczy, Uniwersytet Pedagogiczny, Uniwersytet Medyczny.

Ludność | edytuj kod

Największą liczbę ludności Ługańsk miał w 1995 r. – 535 800 osób. Według spisu powszechnego z roku 2001 Ługańsk liczył 463 tys. osób. Narodowość ukraińską deklarowało 50% mieszkańców, a rosyjską 47%. Dla 84,73% ludności językiem ojczystym był rosyjski, a dla 14,33% ukraiński[6]. W 2013 roku w Ługańsku mieszkało 425 848 osób.

Historyczny skład narodowościowy miasta na podstawie danych ze spisów powszechnych Imperium Rosyjskiego, Związku Radzieckiego i Ukrainy:

  1. Rosjanie: 13 907 (68,16%)
  2. Ukraińcy: 3 902 (19,12%)
  3. Żydzi: 1 449 (7,1%)
  4. Białorusini: 716 (3,51%)
  5. Ormianie: 109 (0,5%)
  6. Polacy: 101 (0,5%)
  7. Niemcy: 101 (0,5%)
  8. Romowie: 48 (0,24%)
  1. Rosjanie: 31 258 (43,69%)
  2. Ukraińcy: 31 127 (43,50%)
  3. Żydzi: 7 132 (9,97%)
  4. Polacy: 461 (0,64%)
  5. Niemcy: 375 (0,52%)
  6. Ormianie: 329 (0,46%)
  7. Białorusini: 190 (0,27%)
  8. Romowie: 121 (0,17%)
  1. Ukraińcy: 119 105 (56,27%)
  2. Rosjanie: 77 107 (36,43%)
  3. Żydzi: 10 622 (5,02%)
  4. Białorusini: 1 124 (0,53%)
  1. Ukraińcy: 49,6%
  2. Rosjanie: 47%
  3. Białorusini: 1%
  4. Żydzi: 1%

Podział administracyjny | edytuj kod

Ługańsk dzieli się na 4 rejony:

  • rejon artemiwski (ukr. Артемівський район) – w jego skład wchodzi miasto Aleksandrowsk (ukr. Олександрівськ) oraz osiedla Tepłyczne (ukr. Тепличне) i Dzerżynśke (ukr. Дзержинське), a także osiedle typu miejskiego Juwiłejne (ukr. Ювілейне)
  • rejon żowtnewy (ukr. Жовтневий район) – w jego skład wchodzi miasto Szczastia (ukr. Щастя). Rejon ten jest pod względem obszaru największym rejonem miejskim Ukrainy.
  • rejon kamjanobridski (ukr. Кам'янобрідський район)
  • rejon łeninski (ukr. Ленінський район)[10]

Znane osoby związane z miastem | edytuj kod

Kluby sportowe | edytuj kod

Miasta partnerskie | edytuj kod

Przypisy | edytuj kod

  1. ↑ А. Івченко: Міста України. Київ: 1999, s. 64. ISBN 966-7085-56-2.
  2. ↑ Тимошенко Г.М. (red.): Статистичний збірник «Чисельність наявного населення України на 1 січня 2013 року». Київ: Державна служба статистики України, 2013, s. 72.
  3. ↑ a b c d e f g h Marcin Rechłowicz. Tramwaje w Ługańsku. „Świat kolei”. 3/2011. s. 48-51
  4. ↑ red. M. Suprunenko i inni, Istorija Ukrajinśkoji RSR. Tom p'jatyj: Wełyka Żowtnewa socialistyczna rewolucija i hromadianśka wijna na Ukrajini (1917-1920), Naukowa Dumka, Kyjiw 1977, s. 413-414.
  5. ↑ ДОНБАСЬКА ОПЕРАЦІЯ, resource.history.org.ua [dostęp 2018-08-25] .
  6. ↑ Розподіл населення регіонів України за рідною мовою у розрізі адміністративно-територіальних одиниць.
  7. ↑ Демоскоп Weekly - Приложение. Справочник статистических показателей, demoscope.ru [dostęp 2017-11-28] .
  8. ↑ Демоскоп Weekly - Приложение. Справочник статистических показателей, demoscope.ru [dostęp 2017-11-28] .
  9. ↑ Демоскоп Weekly - Приложение. Справочник статистических показателей, demoscope.ru [dostęp 2017-11-28] .
  10. ↑ Генеральный план Луганска.

Linki zewnętrzne | edytuj kod

Kontrola autorytatywna (city of regional significance of Ukraine):
Na podstawie artykułu: "Ługańsk" pochodzącego z Wikipedii
OryginałEdytujHistoria i autorzy