Święty Patryk

Święty Patryk w encyklopedii

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania Pomnik św. Patryka na Wzgórzu Tary. Figura św. Patryka na dachu Katedry w Mediolanie. Dzień Świętego Patryka w Buenos Aires (Argentyna).

Święty Patryk, irl. Pádraig Mac Calprainn, Naomh Pádraig, Pádraig Naofaur, cs. Swiatitiel Patrik, jepiskop Irłandskij (ur. ok. 385–389, zm. 17 marca 461 w Armagh) – biskup i apostoł Irlandii, święty Kościoła katolickiego, starokatolickiego, anglikańskiego i prawosławnego, misjonarz i organizator życia religijnego w Irlandii.

Spis treści

Życiorys | edytuj kod

Patryk nosił celtyckie imię Succat. Urodził się w 385 r. (według innych źródeł 389). Pochodził najprawdopodobniej z terenów dzisiejszej Walii, choć za miejsce urodzenia bywa również uważane Bannavem Taberniae na zachodnim wybrzeżu Brytanii. Z pochodzenia był Brytem. Urodził się w rodzinie kapłańskiej, był synem diakona i wnukiem kapłana[3]. Gdy miał szesnaście lat, uprowadzono go i sprzedano w niewolę do Irlandii (mieli to zrobić Irowie), gdzie pracował jako pasterz. Podczas trwającego sześć lat pobytu zajmował się tam sprawami wiary. Po tym okresie udało się mu uciec i przepłynąć statkiem na kontynent do Galii. Wkrótce potem przyjął święcenia kapłańskie. Kiedy zamierzał wrócić do ojczyzny, miał we śnie widzenie, w którym usłyszał wezwanie, by wrócił do Irlandii i głosił tam wiarę w Chrystusa. Być może Patryk spędził najpierw kilka lat w klasztorze w Lerins. Do stanu kapłańskiego przygotowywał się prawdopodobnie w Galii, ucząc się od św. Germana z Auxerre. Był też podobno bliskim krewnym św. Marcina z Tours i znajdował się pod jego duchowym wpływem. Działalność misyjną rozpoczął w 431, w 432 został biskupem. Wtedy też powrócił do Irlandii jako biskup misyjny.

Praca św. Patryka doprowadziła do ewangelizacji północnej, środkowej i zachodniej części wyspy oraz wprowadzenia zorganizowanej formy działalności kościelnej. Założył wiele kościołów, m.in. katedrę i klasztor w Armagh (444). On sam prowadził bardzo surowe życie zakonne. Jeszcze za życia zasłynął wieloma cudami, które przyczyniły się do nawrócenia Irlandczyków. Według legend przywracał wzrok ślepcom, ożywiał zmarłych i uwolnił Irlandię od plagi węży. Pod koniec życia dokonał chrztu kraju. Zmarł prawdopodobnie w 461 r. O życiu świętego dowiadujemy się z jego własnych Wyznań i Listu do Korotyka[4].

Podane powyżej daty są jedynie datami tradycyjnymi i należy traktować je jako przybliżone. W znacznym stopniu to samo dotyczy wydarzeń. Szczególnie data śmierci św. Patryka jest jedną z najbardziej kontrowersyjnych w historii wczesnośredniowiecznej Irlandii[5].

Znaczenie w chrześcijaństwie | edytuj kod

 Osobny artykuł: Dzień Świętego Patryka.

Relikwie św. Patryka zostały zniszczone przez protestanckich Anglików.

Patronat | edytuj kod

Święty Patryk jest patronem Irlandii[6] oraz Nigerii[1]. Jest również uważany za patrona inżynierów[1], fryzjerów, bednarzy, kowali, górników, upadłych na duchu oraz za opiekuna zwierząt domowych[2].

Ikonografia | edytuj kod

W ikonografii wschodniej święty przedstawiany jest w liturgicznych biskupich szatach z siwą, spiczasto zakończoną brodą. W dłoniach trzyma biskupi pastorał, a na głowie ma założoną mitrę. Niekiedy na przedstawiających go wizerunkach i ikonach znajduje się duży kamienny brytyjski krzyż.

W sztuce zachodniej Patryk również przedstawiany jest w stroju biskupim. Zazwyczaj jego atrybutem jest trzymany w dłoni shamrock – liść koniczyny białej (symbol Irlandii) pochodzący od staroceltyckiego triskelionu. Jak głosi legenda miał trójlistną koniczynę użyć do objaśnienia dogmatu Trójcy Świętej podczas swej misji chrystianizacyjnej w Irlandii[7]. Jego atrybutami są również często węże, które według innej legendy przepędził z Irlandii. Święty nazywany jest apostołem Irlandii. Jego postać została spopularyzowana w Stanach Zjednoczonych przez irlandzkich emigrantów.

Dzień obchodów | edytuj kod

Wspomnienie liturgiczne św. Patryka obchodzone jest w Kościele katolickim 17 marca, natomiast Cerkiew prawosławna wspomina świętego 17/30 marca[c], tj. 30 marca według kalendarza gregoriańskiego[d].

Obiekty sakralne pod wezwaniem świętego | edytuj kod

Zobacz też | edytuj kod

Uwagi | edytuj kod

  1. ↑ liturgia katolicka oraz prawosławna według kalendarza juliańskiego
  2. ↑ Podwójne datowanie.
  3. ↑ prawosławna liturgia według kalendarza gregoriańskiego
  4. ↑ Kult wśród wyznawców prawosławia nie jest zbyt rozpowszechniony.

Przypisy | edytuj kod

  1. ↑ a b c St. Patrick (ang.). americancatholic.org. [dostęp 2011-02-28].
  2. ↑ a b św. Patryk, biskup Irlandii na cerkiew.pl
  3. ↑ Celibat ekai.pl
  4. ↑ Św. Patryk, Pisma i najstarsze Żywoty, tłum. Kazimierz Panuś, Anna Strzelecka, Wstęp i oprac. Jerzy Strzelczyk (Źródła monastyczne 29), Kraków 2003.
  5. ↑ Małgorzata Kaźmierczak „Kiedy żył Św. Patryk? Rozważania nad chronologią życia Apostoła Irlandii”, Vox Patrum 24: 46-47 (2004), s. 537-545.
  6. ↑ Małgorzata Kaźmierczak „Św. Patryk – misyjne trudności i sukcesy Apostoła Irlandii”, Nowy Filomata 9:2 (2005), s. 145-154.
  7. ↑ Karol Kleczka: Czy papież Franciszek odprawi Mszę w "gejowskim" ornacie?. deon.pl, 2018-08-20. [dostęp 2018-08-23].

Bibliografia | edytuj kod

Kontrola autorytatywna (osoba):
Na podstawie artykułu: "Święty Patryk" pochodzącego z Wikipedii
OryginałEdytujHistoria i autorzy