62 Pułk Piechoty (II RP)

62 Pułk Piechoty (II RP) w encyklopedii

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania Odsłonięcie pomnika ku czci poległych żołnierzy 62 pp w Bydgoszczy; 1929. 15 DP w 1938 Pułk walczył w składzie 15 DP kpt. Edward Pawłowski – oficer pułku

62 Pułk Piechoty (62 pp) – oddział piechoty Armii Wielkopolskiej i Wojska Polskiego II RP.

Spis treści

Formowanie i zmiany organizacyjne | edytuj kod

8 pułk Strzelców Wielkopolskich powstał w marcu 1919 w trakcie powstania wielkopolskiego z walczących na froncie jednostek ochotników z Pleszewa i Środy Wielkopolskiej oraz batalionu zapasowego 12. pułku strzelców. Część żołnierzy brała udział w walkach już od początku powstania w Poznaniu, to jest od 27 grudnia 1918 r.

17 stycznia 1920, po włączeniu Armii Wielkopolskiej w struktury Wojska Polskiego otrzymał numer „62”. 20 stycznia 1920 pułk zgodnie z postanowieniami traktatu wersalskiego wkroczył do Bydgoszczy. Następnie wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej, biorąc udział m.in. w walkach o Berdyczów oraz odnosząc samodzielne zwycięstwa w bitwach pod Glinianką i Zambrowem. Rocznicę walk o to miasto, przypadającą 26 kwietnia, ustanowiono świętem pułku.

 Osobny artykuł: Organizacja pułku piechoty Wojska Polskiego II RP.

Pułk w okresie pokoju | edytuj kod

Od 24 stycznia 1920 pułk stacjonował w garnizonie Bydgoszcz[1], w koszarach imienia generała Franciszka Ksawerego Rymkiewicza przy ul. Warszawskiej. Wchodził w skład 15 Dywizji Piechoty[2][3].

17 kwietnia 1924 roku na placu ćwiczeń w Jachcicach w czasie szkolenia w rzucaniu granatów ręcznych miał miejsce tragiczny w skutkach wypadek. Trzymany przez kaprala Antoniego Jóźwiaka granat przedwcześnie eksplodował. Podoficer zmarł po 10 minutach w wyniku doznanych obrażeń ciała[4].

 Osobny artykuł: Święta wojskowe w Polsce.

19 maja 1927 roku Minister Spraw Wojskowych marszałek Polski Józef Piłsudski ustalił i zatwierdził dzień 21 sierpnia, jako datę święta pułkowego[5]. Pułk obchodził swoje święto w rocznicę zdobycia Zambrowa w roku 1920. Po raz pierwszy święto obchodzono w 1921 roku[6].

Na podstawie rozkazu wykonawczego Ministerstwa Spraw Wojskowych do Departamentu Piechoty o wprowadzeniu organizacji piechoty na stopie pokojowej PS 10-50 z 1930 roku, w Wojsku Polskim wprowadzono trzy typy pułków piechoty. 62 pułk piechoty zaliczony został do typu II pułków piechoty (tzw. wzmocnionych). W każdym roku otrzymywał około 845 rekrutów. Stan osobowy pułku wynosił 68 oficerów oraz 1900 podoficerów i szeregowców. Na czas wojny przewidywany był do pierwszego rzutu mobilizacyjnego. W okresie zimowym posiadał dwa bataliony starszego rocznika i batalion szkolny, w okresie letnim zaś trzy bataliony strzeleckie. Jego stany były wyższe od pułku „normalnego” (typ I) o ok. 400-700 żołnierzy[7].

Szlak bojowy we wrześniu 1939 | edytuj kod

24 sierpnia 1939 rozpoczęto mobilizację pułku, którą zakończono w ciągu 3 dni. 30 sierpnia 1939 pułk, pod dowództwem płk. Kazimierza Heilman-Rawicza, obsadził zachodnią linię obrony „przedmościa bydgoskiego” w rejonie Kruszyn – Osówiec – Osowa Góra. 1 września nieprzyjaciel ograniczył się do bombardowania i rozpoznania pozycji pułku. Dopiero 2 września przeprowadził natarcia, wsparte czołgami i artylerią, które zostały powstrzymane. Wieczorem z 2 na 3 września pułk przegrupował się w kierunku północnym. Następnego dnia Niemcy zostali powstrzymani przez doskonale zorganizowaną obronę i ostrzał artylerii w rejonie Tryszczyna. Z obawy dowództwa Armii „Pomorze” przed okrążeniem jednostki, zgodnie z rozkazem pułk wycofał się nocą (3/4 IX) do Bydgoszczy. W czasie odwrotu przez miasto oddziały zostały ostrzelane przez dywersantów niemieckich. Po opanowaniu dywersji i wysadzeniu mostów na Brdzie, zajął pozycje obronne na południe od miasta (w rejonie Emilianowo – Piecki). W następnych dniach prowadził zwycięskie walki z przeciwnikiem, np. 6 września z niemiecką 50 DP w Puszczy Bydgoskiej.

Po raz drugi w nocy z 6 na 7 września oderwał się od wroga i ruszył lewym brzegiem Wisły w stronę Sochaczewa i Warszawy. Pułk wziął udział w największej bitwie kampanii wrześniowej – bitwie nad Bzurą. Przez wiele dni żołnierze odpierali ataki niemieckie, zabezpieczając północną flankę wojsk polskich (w rejonie Czerniewice – Grabkowo). 12 IX pułk odpierał ataki niemieckiej 208 DP, po czym został przesunięty na południe od Kowala dla osłony południowego skrzydła 27 DP. W kolejnych dniach pułk osłaniał odwrót i przeprawę dywizji przez Bzurę. 17 września przekroczył rzekę i bronił przejścia pod Brochowem. W końcu nadwyrężona obrona polska została przełamana, a pułk skierował się do Puszczy Kampinoskiej. Między 19 a 21 września dotarł do Warszawy, gdzie po krótkim odpoczynku zajął pozycje na Czerniakowie. Jeszcze 27 września przeprowadził skuteczny kontratak na Wilanów. Szlak bojowy 62 pułku piechoty wielkopolskiej zakończył się wraz z kapitulacją stolicy – 28 września 1939.

Straty jednostki w kampanii 1939 r. zamknęły się liczbą około 700 zabitych oraz 1000 rannych.

Strzelcy wielkopolscy | edytuj kod

 Z tym tematem związana jest kategoria: oficerowie 62 Pułku Piechoty (II RP).
Dowódcy pułku[8]
Zastępcy dowódcy pułku (od 1938 roku - I zastępca dowódcy)
II zastępcy dowódcy pułku - katermistrzowie
  • ppłk piech. Stanisław Boehm (do 24 VIII 1939[11][12] → zastępca dowódcy OZ 15 DP)

Kawalerowie Virtuti Militari | edytuj kod

Żołnierze pułku odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari[13][14][15]

  1. chor. Julian Andjelewicz
  2. plut. Leon Binek
  3. sierż. Wacław Dąbkiewicz
  4. por. Stefan Eitner
  5. sierż. Stanisław Frańczak
  6. ppor. Marian Głowacki
  7. ppłk Władysław Grabowski
  8. kpr. Stanisław Gryborczyk
  9. szer. Stanisław Jordanowski
  10. por. Adam Kowalczyk
  11. ppor. Kazimierz Kwieciński[a]
  12. kpt. Teofil Lorek
  13. ppor. Stefan Mrozek
  14. por. Edward Pawłowski
  15. por. Stanisław Piękny
  16. kpr. Franciszek Sakwiński
  17. por. Maksymilian Sikorski
  18. por. Kazimierz Szcześniak
  19. ppor. Jan Sławiński
  20. plut. Franciszek Wasilewski

Obsada personalna w 1939 roku | edytuj kod

Obsada personalna i struktura organizacyjna w marcu 1939 roku[17][b]:

  • dowódca pułku – ppłk Kazimierz Roman Heilman
  • I zastępca dowódcy – ppłk Jan III Szewczyk
  • adiutant – kpt. Wojciech Adam Nowak
  • starszy lekarz – mjr dr Julian Żyromski
  • młodszy lekarz – por. lek. Piotr Makarewicz
  • w dyspozycji dowódcy – mjr kontr. Leon Makarewicz
  • II zastępca dowódcy (kwatermistrz) – mjr Jan I Gawroński
  • oficer mobilizacyjny – kpt. Kazimierz Ignacy Rogoziewicz
  • zastępca oficera mobilizacyjnego – kpt. Tadeusz Romanowski
  • oficer administracyjno-materiałowy – kpt. Roman Michoń
  • oficer gospodarczy – kpt. int. Stanisław Maruniak
  • oficer żywnościowy – chor. Jan Drgas
  • dowódca kompanii gospodarczej i oficer taborowy – kpt. Władysław Lucjan Lindner
  • kapelmistrz – kpt. adm. (kapelm.) Stanisław IV Grabowski
  • dowódca plutonu łączności – kpt. Stanisław Stawski
  • dowódca plutonu pionierów – por. Stefan Tarno
  • dowódca plutonu artylerii piechoty – kpt. art. Henryk Jan Rysy
  • dowódca plutonu ppanc. – ppor. Łukasz Konrad Ciepliński
  • dowódca oddziału zwiadu – ppor. Jan Stachowiak
I batalion
  • dowódca batalionu – mjr Gustaw Sroczyński
  • dowódca 1 kompanii – kpt. Jan Kozłowski
  • dowódca plutonu – por. Brunon Józef Westphal
  • dowódca plutonu – ppor. Władysław Bąkowski
  • dowódca 2 kompanii – kpt. Stefan Dońcew
  • dowódca plutonu – por. Aleksander Ludwik Braciszewicz
  • dowódca plutonu – ppor. Adam Marian Kosicki
  • dowódca 3 kompanii – por. Jan Czesław Jeżewski
  • dowódca plutonu – ppor. Jerzy Diaczyszyn
  • dowódca 1 kompanii km – kpt. Jan Antoni Murkociński
  • dowódca plutonu – por. Zbigniew Kazimierz Hołyszewski
  • dowódca plutonu – ppor. Kazimierz Piątkowski
II batalion
  • dowódca batalionu – mjr Wojciech Antoni Gniadek
  • dowódca 4 kompanii – kpt. Romuald Aleksander Sokoliński
  • dowódca plutonu – ppor. Fryderyk Leopold Fischer
  • dowódca plutonu – ppor. Mieczysław Władysław Wieczorek
  • dowódca 5 kompanii – kpt. Czesław Teofil Ciechoński
  • dowódca plutonu – ppor. Gwidon Józef Hadrych
  • dowódca plutonu – ppor. Władysław Witek
  • dowódca 6 kompanii – kpt. Władysław Liniarski
  • dowódca plutonu – por. Mieczysław Sylwester Łukasik
  • dowódca plutonu – ppor. Ludwik Matuszewski
  • dowódca 2 kompanii km – kpt. Bolesław Rassalski
  • dowódca plutonu – por. Lucjan Kühn
III batalion
  • dowódca batalionu – ppłk Stanisław Boehm
  • dowódca 7 kompanii – kpt. Bronisław Brzeziński
  • dowódca plutonu – por. Leon Szyjkowski
  • dowódca plutonu – ppor. Ryszard Mieczysław Goc
  • dowódca plutonu – ppor. Edmund Wiznerowicz
  • dowódca 8 kompanii – por. Kazimierz Bronisław Ortyl
  • dowódca plutonu – chor. Marian Dębosz
  • dowódca 9 kompanii – kpt. Tadeusz Leopold Miedzianowski
  • dowódca plutonu – ppor. Józef Andrzejewski
  • dowódca 3 kompanii km – mjr Wojciech Krajewski
  • dowódca plutonu – por. Kazimierz Stefan Orłowski
  • dowódca plutonu – por. Lucjan Markiewicz
  • na kursie – por. Antoni Edward Pawecki
  • w szpitalu – kpt. adm. (piech.) Józef II Drozd
Dywizyjny Kurs Podchorążych Rezerwy 15 DP
  • dowódca – mjr Kazimierz Kruczkowski
  • dowódca plutonu strzeleckiego – por. Rudolf Franciszek Fischer
  • dowódca plutonu strzeleckiego – por. Aleksander Czesław Majorek
  • dowódca plutonu strzeleckiego – ppor. Józef Kwit (61 pp)
  • dowódca plutonu km – por. Ludwik Marian Diehl (61 pp)
62 obwód przysposobienia wojskowego „Kcynia”
  • kmdt obwodowy PW – mjr piech. Władysław III Pawłowski[c]
  • kmdt powiatowy PW Kcynia – kpt. adm. (piech.) Jan Kaperek(*)
  • kmdt powiatowy PW Szubin – kpt. piech. Michał Olisiewicz(*)
  • kmdt powiatowy PW Żnin – kpt. adm. (piech.) Jan Curzytek(*)
  • kmdt powiatowy PW Chodzież – kpt. adm. (piech.) Leon Wojtyniak(*)
  • kmdt powiatowy PW Wągrowiec – kpt. piech. Stefan Maksymilian Wałajtys

Obsada personalna pułku we wrześniu 1939 roku | edytuj kod

Obsada personalna pułku we wrześniu 1939 roku[20]

Dowództwo pułku
  • dowódca pułku – ppłk piech. Kazimierz Heilman-Rawicz
  • I adiutant - kpt. Bolesław Rassalski (20 IX ciężko ranny w Wólce Węglowej)
  • II adiutant - kpt. Wojciech Adam Nowak
  • oficer informacyjny – ppor. Józef Andrzejewski
  • oficer łączności – kpt. piech. Stanisław Stawski[10]
  • naczelny lekarz - mjr lek. Jerzy Zygmunt Suwiński
  • kierownik kancelarii – ppor. rez. Wacław Nalaszek
Organa kwatermistrzowskie jednostek pozabatalionowych
  • kwatermistrz – kpt. Jan Murkociński
  • oficer płatnik – por. rez. Florian Ignacy Janicki
  • oficer żywnościowy – por. rez. Jan Pisula
  • kapelmistrz – kpt. Stanisław Grabowski
  • kapelan – ks. kpl. Franciszek Dachtera
  • oficer broni (zbrojmistrz) – st. majster Franciszek Grabios
  • dowódca kompanii gospodarczej – por. Wojciech Kiss-Orski
  • szef kompanii gospodarczej - st. sierż. Fl. Kubicki
  • dowódca taboru - NN
  • zastępca dowódcy taboru - plut. M. Żywiołowski
I batalion
  • dowódca batalionu - kpt. Władysław Liniarski (20 IX kontuzjowany, wzięty do niewoli)
  • oficer płatnik – ppor. rez. Henryk Waciński
  • oficer żywnościowy – ppor. rez. Jan Palmowski
  • dowódca 1 kompanii strzeleckiej – por. Kazimierz Bronisław Ortyl
  • dowódca 2 kompanii strzeleckiej – ppor. Mieczysław Wieczorek
  • dowódca 3 kompanii strzeleckiej – por. Wachowicz
  • dowódca 1 kompanii ckm - kpt. Bronisław Brzeziński
II batalion
  • dowódca batalionu - mjr Wojciech Gniadek (18 IX ciężko ranny)
  • dowódca 4 kompanii strzeleckiej – por. Aleksander Braciszewski
  • dowódca 5 kompanii strzeleckiej – por. rez. Bronisław Pszczółkowski
  • dowódca 6 kompanii strzeleckiej – por. Zbigniew Hołyszewski (18 IX poległ na Mokotowie)
  • dowódca 2 kompanii ckm - por. Kazimierz Stefan Orłowski
III batalion
  • dowódca batalionu - mjr Stanisław Liszka (17 IX ranny, zmarł z ran w Modlinie)
  • dowódca 7 kompanii strzeleckiej – por. Jan Czesław Jeżewski
  • dowódca 8 kompanii strzeleckiej – por. rez. Stanisław Dębicki
  • dowódca 9 kompanii strzeleckiej – por. Brunon Józef Westphal
  • dowódca 3 kompanii ckm - por. Lucjan Kühn
Pododdziały specjalne
  • dowódca kompanii przeciwpancernej - ppor. Łukasz Ciepliński
  • dowódca plutonu - ppor. Wojek
  • dowódca plutonu - st. sierż. Tomasz Kędzierski
  • dowódca plutonu - plut. Czesław Ciesielski
  • dowódca kompanii zwiadowczej – ppor. piech. Jan Stachowiak
  • dowódca plutonu zwiadu konnego - ppor. rez. Jan Winnicki
  • dowódca plutonu kolarzy - ppor. rez. Saski
  • dowódca plutonu artylerii piechoty – kpt. Jan Henryk Rysy
  • dowódca plutonu pionierów – ppor. rez. piech. Józef Trojański[11]
  • dowódca plutonu łączności - st. sierż. Wiktor Kosmowski
  • dowódca plutonu przeciwgazowego - ppor. rez. Kasprzycki

Symbole pułku | edytuj kod

Sztandar
 Osobny artykuł: Polskie sztandary wojskowe.

15 lipca 1924 roku Prezydent RP zatwierdził wzór chorągwi 62 pp[21]. 4 sierpnia 1924 roku Prezydent RP Stanisław Wojciechowski wręczył pułkowi chorągiew ufundowaną przez społeczeństwo Bydgoszczy i powiatu bydgoskiego[6]. Od 28 stycznia 1938 roku chorągiew pułkowa zaczęła być oficjalnie nazywana sztandarem[22]. Od 1971 roku sztandar znajduje się w Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie[2].

Odznaka pamiątkowa

30 grudnia 1924 roku Minister Spraw Wojskowych generał dywizji Władysław Sikorski zatwierdził odznakę 62 pp[23]. Odznaka 49x49 mm ma kształt krzyża maltańskiego pokrytego białą emalią, jako element cnoty, męstwa i ofiarności stanu żołnierskiego złożonego na ołtarzu ojczyzny. W centrum krzyża granatowa tarcza z numerem „62”. Odznaka dwuczęściowa, wykonana w tombaku srebrzonym i złoconym. Odznaki były wykonywane w dwóch wersjach: oficerskiej (emaliowanej) i żołnierskiej. Autorem projektu odznaki był kpt. Jerzy Zaleski, a wykonawcą Wiktor Gontarczyk z Warszawy[24]. Wykonawcą odznaki oficerskiej przekazanej do zbiorów Muzeum Wojska przez Gabinet MSWojsk. w 1925 r. był mistrz złotniczy i rytowniczy Paul Kinder z Bydgoszczy[25].

Upamiętnienie | edytuj kod

11 maja 2013 na terenie Wojewódzkiego Sztabu Wojskowego w Bydgoszczy przy ul. Warszawskiej odbyła się uroczystość odsłonięcia odrestaurowanej tablicy pamiątkowej z napisem: „Pamięci żołnierzy 62 pułku piechoty wielkopolskiej, którzy życie swe oddali za wolność Ojczyzny w latach 1939–1945. Tryszczyn Szczutki Bydgoszcz Piecki Grabkowo Góra Biała Brochów Witkowice Puszcza Kampinoska Laski Wawrzyszew Mokotów Warszawa. Koledzy broni”.

Uwagi | edytuj kod

  1. ↑ Mjr piech. Kazimierz III Kwieciński (ur. 16 kwietnia 1895 roku) w marcu 1939 roku pozostawał w dyspozycji szefa Biura Personalnego MSWojsk. Był także odznaczony Krzyżem Niepodległości i Złotym Krzyżem Zasługi[16]. Do Wojska Polskiego został przyjęty z byłej armii niemieckiej.
  2. ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[18].
  3. ↑ Gwiazdką oznaczono oficera, który pełnił jednocześnie więcej niż jedną funkcję[19].

Przypisy | edytuj kod

  1. ↑ Sawicki i Wielechowski 2007 ↓, s. 105.
  2. ↑ a b Satora 1990 ↓, s. 121.
  3. ↑ Almanach Oficerski 1923/24 ↓, s. 52.
  4. ↑ Tragiczny wypadek w Bydgoszczy, „Gazeta Wągrowiecka. Pismo dla Rodzin Polskich” Nr 49 z 24 kwietnia 1924 roku, s. 1.
  5. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 16 z 19 maja 1927 roku, poz. 174.
  6. ↑ a b Radwański 1929 ↓, s. 25.
  7. ↑ Jagiełło 2007 ↓, s. 63-65.
  8. ↑ Prugar-Ketling (red.) 1992 ↓, metryka.
  9. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 23 października 1931 roku, s. 326.
  10. ↑ a b Stawski 1945 ↓, s. 24.
  11. ↑ a b c Trojański 1945 ↓, s. 34.
  12. ↑ a b Obsada personalna ↓, s. 53.
  13. ↑ Radwański 1929 ↓, s. 27.
  14. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 21 z 28 maja 1921 roku, s. 995-996.
  15. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 18 lutego 1922 roku, s. 103.
  16. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 20.
  17. ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 620-621 i 679.
  18. ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
  19. ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VIII.
  20. ↑ Obsada personalna ↓, s. 49-53.
  21. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 31 z 5 sierpnia 1924 roku, poz. 460.
  22. ↑ Dekret Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 listopada 1937 r. o znakach wojska i marynarki wojennej w: Dz.U. z 1938 r. nr 5, poz. 32.
  23. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 50 z 30 grudnia 1924 roku, poz. 705.
  24. ↑ Sawicki i Wielechowski 2007 ↓, s. 105-106.
  25. ↑ Henryk Wielecki, Rudolf Sieradzki: Wojsko Polskie 1921-1939. Odznaki pamiątkowe piechoty s. 103.

Bibliografia | edytuj kod

Na podstawie artykułu: "62 Pułk Piechoty (II RP)" pochodzącego z Wikipedii
OryginałEdytujHistoria i autorzy