Aberdeen

Na mapach: 57°08′50″N 2°05′43″W/57,147222 -2,095278

Aberdeen w encyklopedii

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Aberdeen (wym. [æbərˈdiːn] i; scots Aiberdeen; gael. Obar Dheathain, wym. ˈopər ˈʝɛhɪn) – miasto w Wielkiej Brytanii, położone w północno-wschodniej Szkocji, trzecie najbardziej zaludnione miasto w Szkocji z populacją 228 800 (2017).

Położone jest nad ujściem rzek Don i Dee do Morza Północnego. Miasto stanowi jedną z 32 jednostek administracyjnych (council area) Szkocji, w przeszłości było ośrodkiem administracyjnym regionu Grampian. Duży port rybacki (śledzie, łososie), ośrodek usługowy dla platform wiertniczych i gazociągów na Morzu Północnym; przemysł stoczniowy, maszynowy, chemiczny; kamieniołomy granitu. Rozwój miasta związany jest z eksploatacją ropy naftowej spod dna Morza Północnego. Aberdeen jest wśród 10 najlepszych miast do życia w Wielkiej Brytanii według The Good Growth for Cities Index sporządzonego przez PwC[2][3].

Spis treści

Historia | edytuj kod

W średniowieczu siedziba biskupstwa (vide: diecezja Aberdeen) założonego w 1125 jako zależne bezpośrednio od Stolicy Apostolskiej; sprotestantyzowanego w 1577 (erygowane ponownie w 1878).

W XIX wieku nastąpił rozwój miasta jako ośrodka handlu zarówno wyrobami przemysłu, jak też produktami hodowli (bydło) i rybołówstwa (śledzie i łososie). W 1881 miasto liczyło 105,2 tys. mieszkańców. Od końca XIX w. rozwijał się przemysł, początkowo przede wszystkim tkacki (wyroby lniane, sukienne i bawełniane), później także stoczniowy, maszynowy i chemiczny (wyroby gumowe). Wyroby tych gałęzi przemysłu stanowiły w okresie międzywojennym przedmiot eksportu do wielu krajów.

W I połowie XX wieku rozwijał się przemysł metalowy i stoczniowy, istniał także nadal przemysł lekki, produkujący wyroby wełniane i lniane, a także galanterię. W 1925 miasto liczyło 159,1 tys. mieszkańców, a uniwersytet (zał. 1494) 1420 studentów.

1 kwietnia 2009 około 35 mil od Aberdeen doszło do katastrofy śmigłowca na Morzu Północnym, w której zginęło 16 osób.

Zabytki | edytuj kod

Większa część starszych budynków zbudowana jest z granitu, dlatego Aberdeen jest nazywane Granitowym Miastem. Do najważniejszych zabytków należą stare budynki uniwersytetu (zał. 1494), granitowa wczesnogotycka katedra St. Machar (XIV w., początek budowy 1366). Z XVI w. pochodzą zabytkowa kaplica oraz budynki King’s College i Marishall College.

Komunikacja | edytuj kod

W mieście znajduje się stacja kolejowa Aberdeen, sieć autobusów FirstGroup oraz międzynarodowy port lotniczy Aberdeen.

Polonia | edytuj kod

  • Polska Szkoła im. św. Stanisława Kostki
  • Polska Szkoła Słoneczna
  • Związek Harcerstwa Polskiego poza Granicami Kraju – Drużyna Harcerek i Harcerzy "Zawiszacy" (Polish Scouting Limited)[4]

Ciekawostki | edytuj kod

Plaża w Aberdeen
  • Miasto jest miejscem urodzenia wokalistki Annie Lennox.
  • Aberdeen jest głównym miejscem akcji serii książek z Loganem McRae autorstwa Stuarta MacBride’a.
  • Hans Petter Moland wyreżyserował film pod tytułem Aberdeen.
  • Leslie Benzies – (ur. 17 stycznia 1971 w Aberdeen) – brytyjski producent gier komputerowych, oraz prezes Rockstar North – Jest głównym programistą słynnej serii Grand Theft Auto, którą zajmuje się od części Grand Theft Auto III.

Galeria | edytuj kod

  • Teatr w Aberdeen

  • Wejście główne do dworca kolejowego

  • Hala główna dworca kolejowego w 2011 r.

  • Zimowy ogród – Aberdeen’s Winter Garden

Miasta partnerskie | edytuj kod

Zobacz też | edytuj kod

Przypisy | edytuj kod

  1. ↑ Population Estimates for UK, England and Wales, Scotland and Northern Ireland: mid-2017 (ang.). Office for National Statistics. [dostęp 2018-08-21].
  2. ↑ Edinburgh and Aberdeen among top UK cities, finds PwC Good Growth For Cities Index (ang.). PwC. [dostęp 2018-12-19].
  3. ↑ Edinburgh and Aberdeen ranked in 'UK's top cities' (ang.). BBC. [dostęp 2018-12-19].
  4. ↑ Główny Urząd Statystyczny: Organizacje Polonijne. [dostęp 2017-06-05].

Linki zewnętrzne | edytuj kod

Kontrola autorytatywna (miasto):
Na podstawie artykułu: "Aberdeen" pochodzącego z Wikipedii
OryginałEdytujHistoria i autorzy