Aberdeen w encyklopedii
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwaniaAberdeen (wym. [æbərˈdiːn] i; scots Aiberdeen; gael. Obar Dheathain, wym. [ˈopər ˈʝɛhɪn]) – miasto w Wielkiej Brytanii, położone w północno-wschodniej Szkocji, trzecie najbardziej zaludnione miasto w Szkocji z populacją 228 800 (2017).
Położone jest nad ujściem rzek Don i Dee do Morza Północnego. Miasto stanowi jedną z 32 jednostek administracyjnych (council area) Szkocji, w przeszłości było ośrodkiem administracyjnym regionu Grampian. Duży port rybacki (śledzie, łososie), ośrodek usługowy dla platform wiertniczych i gazociągów na Morzu Północnym; przemysł stoczniowy, maszynowy, chemiczny; kamieniołomy granitu. Rozwój miasta związany jest z eksploatacją ropy naftowej spod dna Morza Północnego. Aberdeen jest wśród 10 najlepszych miast do życia w Wielkiej Brytanii według The Good Growth for Cities Index sporządzonego przez PwC[2][3].
Spis treści
- 1 Historia
- 2 Zabytki
- 3 Komunikacja
- 4 Polonia
- 5 Ciekawostki
- 6 Galeria
- 7 Miasta partnerskie
- 8 Zobacz też
- 9 Przypisy
- 10 Linki zewnętrzne
Historia | edytuj kod
W średniowieczu siedziba biskupstwa (vide: diecezja Aberdeen) założonego w 1125 jako zależne bezpośrednio od Stolicy Apostolskiej; sprotestantyzowanego w 1577 (erygowane ponownie w 1878).
W XIX wieku nastąpił rozwój miasta jako ośrodka handlu zarówno wyrobami przemysłu, jak też produktami hodowli (bydło) i rybołówstwa (śledzie i łososie). W 1881 miasto liczyło 105,2 tys. mieszkańców. Od końca XIX w. rozwijał się przemysł, początkowo przede wszystkim tkacki (wyroby lniane, sukienne i bawełniane), później także stoczniowy, maszynowy i chemiczny (wyroby gumowe). Wyroby tych gałęzi przemysłu stanowiły w okresie międzywojennym przedmiot eksportu do wielu krajów.
W I połowie XX wieku rozwijał się przemysł metalowy i stoczniowy, istniał także nadal przemysł lekki, produkujący wyroby wełniane i lniane, a także galanterię. W 1925 miasto liczyło 159,1 tys. mieszkańców, a uniwersytet (zał. 1494) 1420 studentów.
1 kwietnia 2009 około 35 mil od Aberdeen doszło do katastrofy śmigłowca na Morzu Północnym, w której zginęło 16 osób.
Zabytki | edytuj kod
Większa część starszych budynków zbudowana jest z granitu, dlatego Aberdeen jest nazywane Granitowym Miastem. Do najważniejszych zabytków należą stare budynki uniwersytetu (zał. 1494), granitowa wczesnogotycka katedra St. Machar (XIV w., początek budowy 1366). Z XVI w. pochodzą zabytkowa kaplica oraz budynki King’s College i Marishall College.
Komunikacja | edytuj kod
W mieście znajduje się stacja kolejowa Aberdeen, sieć autobusów FirstGroup oraz międzynarodowy port lotniczy Aberdeen.
Polonia | edytuj kod
- Ice Candy School - Polska Szkoła o profilu artystyczno-sportowym.
- Polish Association Aberdeen
- Polish Catholic Community
- Polska Szkoła im. św. Stanisława Kostki
- Polska Szkoła Słoneczna
- Związek Harcerstwa Polskiego poza Granicami Kraju – Drużyna Harcerek i Harcerzy "Zawiszacy" (Polish Scouting Limited)[4]
Ciekawostki | edytuj kod
Plaża w Aberdeen- Miasto jest miejscem urodzenia wokalistki Annie Lennox.
- Aberdeen jest głównym miejscem akcji serii książek z Loganem McRae autorstwa Stuarta MacBride’a.
- Norweski reżyser Hans Petter Moland nakręcił film pod tytułem Aberdeen (2000).
- Leslie Benzies – (ur. 17 stycznia 1971 w Aberdeen) – brytyjski producent gier komputerowych, oraz prezes Rockstar North – Jest głównym programistą słynnej serii Grand Theft Auto, którą zajmuje się od części Grand Theft Auto III.
Galeria | edytuj kod
-
Teatr w Aberdeen
-
Wejście główne do dworca kolejowego
-
Hala główna dworca kolejowego w 2011 r.
-
Zimowy ogród – Aberdeen’s Winter Garden
Miasta partnerskie | edytuj kod
- Ratyzbona, Niemcy
- Clermont-Ferrand, Francja
- Bulawayo, Zimbabwe
- Stavanger, Norwegia
- Homel, Białoruś
- Barranquilla, Kolumbia
- Houston, Stany Zjednoczone
Zobacz też | edytuj kod
Przypisy | edytuj kod
- ↑ Population Estimates for UK, England and Wales, Scotland and Northern Ireland: mid-2017 (ang.). Office for National Statistics. [dostęp 2018-08-21].
- ↑ Edinburgh and Aberdeen among top UK cities, finds PwC Good Growth For Cities Index (ang.). PwC. [dostęp 2018-12-19].
- ↑ Edinburgh and Aberdeen ranked in 'UK's top cities' (ang.). BBC. [dostęp 2018-12-19].
- ↑ Główny Urząd Statystyczny: Organizacje Polonijne. [dostęp 2017-06-05].
Linki zewnętrzne | edytuj kod
- Oficjalna strona miasta (ang.)