Aleksander Brückner w encyklopedii
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania Krypta Zasłużonych na SkałceAleksander Brückner (ur. 29 stycznia 1856 w Tarnopolu, zm. 24 maja 1939 w Berlinie) – polski slawista, historyk literatury i kultury polskiej.
Spis treści
Życiorys | edytuj kod
Urodził się w spolszczonej i od trzech pokoleń osiadłej w Brzeżanach, a wcześniej w Stryju, rodzinie urzędnika skarbowego – Aleksandra Mariana Brücknera.
Studiował we Lwowie, a staże naukowe odbył w Lipsku, Berlinie i Wiedniu u znakomitych slawistów: Leskiena, Jagicia, Miklošiča. Doktoryzował się w 1876, a habilitację uzyskał na uniwersytecie w Wiedniu w 1878 na podstawie pracy Die slavischen Aussiedlungen in der Altmark und im Magdeburgischen. Był docentem Uniwersytetu Lwowskiego. W 1881 powołano Brücknera na katedrę slawistyki w Berlinie jako następcę profesora Jagicia, gdzie wykładał aż do przejścia na emeryturę w 1924 roku. W 1889/1890 Brückner odnalazł w Bibliotece Petersburskiej Kazania świętokrzyskie, które opracował i opublikował. Oprócz tego Brückner pod koniec XIX wieku opracował spuściznę literacką po barokowym poecie Wacławie Potockim. Po I wojnie światowej w 1924 władze uniwersytetu przeniosły profesora Brücknera na emeryturę. W 1933 otrzymał od społeczeństwa polskiego złoty medal zasługi. Był członkiem Akademii Umiejętności, Rosyjskiej Akademii Nauk w Petersburgu i Towarzystwa Naukowego we Lwowie[1]. W 1929 Uniwersytet Warszawski przyznał mu tytuł doktora honoris causa[2].
Zmarł 24 maja 1939 w Berlinie[3]. Został pochowany 30 maja 1939[4] na berlińskim cmentarzu Tempelhofer Parkfriedhof, który znajduje się w stanie likwidacji (zostanie całkowicie zamknięty w roku 2027).
Z inicjatywy prof. Tadeusza Ulewicza umieszczono w Krypcie Zasłużonych Na Skałce tablicę upamiętniającą tego historyka literatury i językoznawcę[5].
Ważniejsze publikacje | edytuj kod
- Geschichte der polnischen Literatur (1901)
- Dzieje literatury polskiej (t. 1 i 2, 1903)[6]
- Starożytna Litwa. Ludy i bogi. Szkice historyczne i mitologiczne (1904; wznowienie: 1985)
- Historia literatury rosyjskiej (1905)
- Mikołaj Rej i różnowiercy polscy (1906)
- Dzieje języka polskiego (1906)
- Zasady etymologii słowiańskiej (1917)
- Mitologia słowiańska (1918; wznowienie: 1980)
- Mitologia polska (1924; wznowienie: 1980)
- Słownik etymologiczny języka polskiego (1926–1927)
- Dzieje kultury polskiej (t. 1–4, 1930–1932; 1991)
- Encyklopedia staropolska (t.1–2, 1937–1939; reprint: 1990); wybór ilustracji Karol Estreicher jr
Ordery i odznaczenia | edytuj kod
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (27 listopada 1929)[7]
- Złoty Wawrzyn Akademicki (5 listopada 1935)[8]
Przypisy | edytuj kod
- ↑ Skład Towarzystwa Naukowego we Lwowie (odbitka ze sprawozdań TN rocznik XVII 1937, zeszyt III). lwow.com.pl. [dostęp 3 maja 2011].
- ↑ Doktoraty HC. uw.edu.pl. [dostęp 21 lutego 2011].
- ↑ Zmarł prof. A. Brueckner. „Gazeta Lwowska”, s. 1, Nr 117 z 26 maja 1939.
- ↑ Pogrzeb śp. A. Bruecknera. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 121 z 1 czerwca 1939.
- ↑ Aleksander Brückner, historyk kultury i literatury. Fundacja Panteon narodowy na Skałce. [dostęp 3 maja 2011].
- ↑ Kujawsko-pomorska Biblioteka Cyfrowa: Dzieje literatury polskiej w zarysie tom 1, tom 2.
- ↑ M.P. z 1929 r. nr 274, poz. 630 „za zasługi na polu literackiem i naukowem”.
- ↑ M.P. z 1935 r. nr 257, poz. 305 „za wybitną twórczość krytyczno-literacką, naukową i publicystyczną w dziedzinie literatury pięknej”.
Bibliografia przedmiotowa | edytuj kod
- Władysław Berbelicki: Aleksander Brückner. 1856–1939, Warszawa 1989.
- Witold Kosny (red.): Aleksander Brückner, ein polnischer Slavist in Berlin, Wiesbaden 1991, ISBN 3-447-03204-9.
- Alicja Nagórko (red.): Aleksander Brückner zum 60. Todestag. Beiträge der Berliner Tagung 1999, Frankfurt am Main 2001, ISBN 3-631-37433-X.
Linki zewnętrzne | edytuj kod
- Kolekcja dzieł A. Brücknera w zbiorach Biblioteki Narodowej – wersja cyfrowa na Polona.pl
- Utwory Aleksandra Brücknera w serwisie Wolne Lektury
- ISNI: 0000 0000 8102 9067
- VIAF: 24617259
- LCCN: n82109876
- GND: 118515861
- NDL: 00434615
- LIBRIS: nl022tn61zqx354
- BnF: 12033336m
- SUDOC: 028511913
- NKC: skuk0000175
- BNE: XX975347
- NTA: 068351461
- BIBSYS: 90698459, 90349043
- Open Library: OL4287726A, OL161118A, OL2416450A
- PLWABN: 9810602792205606
- NUKAT: n93125030
- PTBNP: 180140
- LNB: 000023083
- NSK: 000010287
- ΕΒΕ: 210770
- BLBNB: 000205074
- LIH: LNB:V*276765;=BT
- WorldCat: lccn-n82109876
OryginałEdytujHistoria i autorzy
