Artur Rodziński

Artur Rodziński w encyklopedii

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Artur Rodziński (ur. 1 stycznia 1892 w Splicie, zm. 27 listopada 1958 w Bostonie)[1][2] − polski dyrygent, od 1926 aktywny w USA.

Życiorys | edytuj kod

Był doktorem prawa Uniwersytetu Wiedeńskiego, gdzie również kontynuował studia muzyczne. Nie otrzymał dyplomu, ponieważ przeszkodził mu wybuch I wojny światowej. W latach 1918−1919 był dyrygentem Opery Lwowskiej, następnie Opery i Filharmonii Warszawskiej (1920−1925). Na zaproszenie Leopolda Stokowskiego wyjechał do Stanów Zjednoczonych i w latach 1926–1929 pełnił funkcję dyrygenta-asystenta Orkiestry Filadelfijskiej. Równocześnie prowadził także orkiestrę i klasę operową w Curtis Institute of Music[1][2]. Następnie był dyrektorem muzycznym Los Angeles Philharmonic (1929–1933), Cleveland Orchestra (1933–1943), Filharmonii Nowojorskiej (1943–1947) i Chicagowską (1947–1948)[1][2][3].

Występował także w Europie i Ameryce Południowej. Propagował muzykę polską, zwłaszcza dzieła Stanisława Moniuszki, Mieczysława Karłowicza i Karola Szymanowskiego[4]. Był też wybitnym wykonawcą dzieł Richarda Straussa i Richarda Wagnera. W listopadzie 1958 w Chicago wystawił z wielkim sukcesem Tristana i Izoldę Wagnera, z udziałem szwedzkiej sopranistki Birgit Nilsson. 10 dni później zmarł na atak serca[5].

Był dwukrotnie żonaty. Jego pierwszą żoną była pianistka austriacka Ilse Reimesch. Po rozwodzie ożenił się z Haliną Rodzińską z domu Lilpop[4], która była spokrewniona z żoną Jarosława Iwaszkiewicza, Anną. Spisała obszerne wspomnienia wydane pod tytułem Our Two Lives (wyd. polskie: Halina Arturowa Rodzińska, Nasze wspólne życie, Warszawa 1980, ​ISBN 83-07-00031-9​).

Przypisy | edytuj kod

  1. ↑ a b c AnnaA. Skrzyńska AnnaA., Rodziński Artur, [w:] ElżbietaE. Dziębowska (red.), Encyklopedia muzyczna PWM, wyd. I, t. 8 Pe–R część biograficzna, Kraków: PWM, 2004, s. 432, ISBN 83-224-0837-4 .
  2. ↑ a b c MichaelM. Steinberg MichaelM., Rodziński, Artur, Oxford Music Online. Grove Music Online, 20 stycznia 2001, DOI: 10.1093/gmo/9781561592630.article.23654, via Oxford University Press [dostęp 2021-03-01]  (ang.).
  3. ↑ Chicago Symphony Orchestra, [w:] J.J. Kennedy J.J., M.M. Kennedy M.M., T.T. Rutherford-Johnson T.T. (red.), The Oxford Dictionary of Music, wyd. 6, Oxford University Press, 2013, ISBN 978-0-19-957810-8, via Oxford Reference [dostęp 2021-02-06]  (ang.).
  4. ↑ a b Leon T. Błaszczyk: Artur Rodziński (pol.). Internetowy Polski Słownik Biograficzny. [dostęp 2017-09-23].
  5. ↑ Śmierć Rodzińskiego. W: Lucjan Kydryński: Wiolinem i basem. Wyd. 1. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1960, s. 89‒92. (pol.)

Linki zewnętrzne | edytuj kod

Kontrola autorytatywna (osoba):
Na podstawie artykułu: "Artur Rodziński" pochodzącego z Wikipedii
OryginałEdytujHistoria i autorzy