Bazylika archikatedralna św. Jakuba w Szczecinie

Bazylika archikatedralna św. Jakuba w Szczecinie w encyklopedii

Bazylika Archikatedralna świętego Jakuba Apostoła – główny kościół rzymskokatolicki Szczecina. Zlokalizowany na Starym Mieście, ul. św. Jakuba 1. Drugi po bazylice licheńskiej pod względem wysokości kościół w Polsce. Główna świątynia metropolii szczecińsko-kamieńskiej.

Spis treści

• 1 Znaczenie
• 2 Historia
• 3 Wyposażenie wnętrza
  • 3.1 Prezbiterium
  • 3.2 Kaplice
    • 3.2.1 Kaplica Akademicka
    • 3.2.2 Kaplica Matki Boskiej Częstochowskiej
    • 3.2.3 Kaplica św. Judy Tadeusza
    • 3.2.4 Kaplica Portowców
    • 3.2.5 Kaplica św. Maksymiliana Kolbego
    • 3.2.6 Kaplica świętego Wojciecha
    • 3.2.7 Kaplica Szewców
    • 3.2.8 Kaplica Miłosierdzia Bożego
    • 3.2.9 Kaplica Kolejarzy
    • 3.2.10 Kaplica Książąt Pomorskich
    • 3.2.11 Kaplica Ludzi Morza
    • 3.2.12 Kaplica Matki Boskiej Ostrobramskiej
    • 3.2.13 Kaplica Najświętszego Sakramentu
    • 3.2.14 Kaplica Armii Krajowej
    • 3.2.15 Kaplica Chrzcielna
  • 3.3 Organy
    • 3.3.1 Historia
    • 3.3.2 Dyspozycja
  • 3.4 Epitafia
  • 3.5 Pozostałe obiekty
  • 3.6 Tablice pamiątkowe
• 4 Inne
• 5 Zobacz też
• 6 Przypisy
• 7 Linki zewnętrzne

Znaczenie | edytuj kod

W średniowieczu wraz z nieistniejącym od 1831 kościołem NMP pełnił funkcję fary miejskiej, od 1534 do 1945 roku należał do pomorskiej gminy luterańskiej.

Pod względem architektonicznym wzniesiona w XIV i XV stuleciu świątynia należy do dzieł gotyku ceglanego – charakterystycznego dla krajów nadbałtyckich stylu w architekturze gotyckiej. Spośród budowniczych kościoła wyróżnia się Hinrich Brunsberg i jego warsztat, działający na terenie Pomorza i sąsiedniej Brandenburgii.

Znacznie zniszczony podczas II wojny światowej kościół został odbudowany w latach siedemdziesiątych XX w. z poszanowaniem historycznego wyglądu świątyni, z wyjątkiem zniszczonej części ściany północnej, która została odbudowana niezgodnie ze stylem gotyckim. Obecnie realizowany jest projekt regotyzacji tej ściany wraz z przebudową przylegających do niej pomieszczeń.

Wewnątrz umieszczono wtórnie kilka dzieł plastyki gotyckiej w tym retabula ołtarzowe z Ciećmierza, Chojny i Lubeki. Z wystroju nowożytnego zachowało się kilka epitafiów i rzeźb.

W 1972 roku kościół stał się kościołem katedralnym diecezji szczecińsko-kamieńskiej, od 1992 archidiecezji.

Historia | edytuj kod

W 1187 zbudowano pierwszy kościół (najprawdopodobniej drewniany) w miejscu, gdzie dziś stoi bazylika archikatedralna świętego Jakuba. Konsekracji dokonał ówczesny biskup kamieński Zygfryd. Była to trzecia z kolei świątynia chrześcijańska w Mieście Szczecin. Za fundatora uważa się bogatego mieszczanina Beringera z Bambergu, który prawdopodobnie traktował nową świątynię jako wotum za dzieło misyjne ewangelizacji Pomorza, dokonane przez jego słynnego rodaka – Ottona z Bambergu, zwanego Apostołem Pomorza. W 1220 lub 1221 r. w kościele pochowany został książę pomorski Bogusław II^[1].

W II poł. XIII w. powstała trzynawowa, bezprzyporowa, gotycka, ceglana bazylika o szerokości 25 m, długości 30 m i wysokości naw bocznych 8,5 m. Kościół posiadał pięcioboczne prezbiterium z ambitem, obok którego znajdowała się wolnostojąca kaplica. U drugiego krańca korpusu nawowego powstały dwie wieże.

W latach 1370–1387 miała miejsce gruntowna przebudowa części wschodniej świątyni polegająca na podwyższeniu naw bocznych w części prezbiterialnej i stworzeniu w ten sposób układu halowego. Pomiędzy wciągniętymi do wnętrza przyporami powstaje rząd kaplic.

W I poł. XV w. miała miejsce przebudowa południowej ściany korpusu nawowego pod kierunkiem być może Hinricha Brunsberga. Ta ściana otrzymała bardzo dekoracyjny wygląd (widoczny do dnia dzisiejszego) z licznymi lizenami, wimpergami i płycinami bogato zdobionymi glazurowanymi kształtkami.

W 1456 roku zawaliła się (z nieznanych przyczyn) wieża południowa, co spowodowało zniszczenie zachodniej części korpusu nawowego. W II poł. XV w. odbudowano korpus nawowy w układzie halowym (w nawiązaniu do istniejącego już halowego prezbiterium) oraz zbudowano jedną centralną wieżę (w miejsce istniejących poprzednio dwóch), pod kierunkiem mistrza Johanna Benecke (1503).

W 1534 kościół stał się świątynią protestancką na mocy decyzji sejmu trzebiatowskiego.

Ostrzał artyleryjski podczas oblężenia miasta przez wojska brandenburskie w 1677 wywołał pożar kościoła. Zniszczeniu uległa wieża, sklepienia korpusu oraz część gotyckiego wyposażenia świątyni.

Na przełomie XVII/XVIII w. odbudowano kościół po pożarze oraz wyposażono jej wnętrze w nowe barokowe sprzęty (w 1711 powstał nowy, ogromny – sięgający niemal do sklepienia – ołtarz główny projektu Erharda Löfflera).

Pod koniec XIX w. rozpoczęto generalną renowację świątyni. W jej ramach powstał (1894) nowy, smukły hełm o wysokości 119 m wieńczący katedralną wieżę, kościół wyposażony został w instalację elektryczną i grzewczą. W trakcie prac doszło do katastrofy budowlanej – zawaleniu uległ dobudowywany hełm wieży.

W 1944 roku w wyniku bombardowania miasta budynek uległ bardzo poważnemu uszkodzeniu (całkowicie zniszczony dach korpusu nawowego i hełm wieży oraz północna elewacja budowli). Ucierpiało bardzo również wyposażenie.

W latach 1947–1949 tymczasowo zabezpieczono ruiny kościoła przed niszczeniem, przykryto prezbiterium sklepieniem i wzniesiono ściany oddzielające go od praktycznie nieistniejącego korpusu nawowego.

Między 1972 a 1974 odbudowano budynek. Do podjęcia decyzji o odbudowie przyczyniło się zwłaszcza przekazanie świątyni na własność Konferencji Episkopatu Polski oraz decyzja papieża Pawła VI o powołaniu w dniu 28 czerwca 1972 roku diecezji szczecińsko-kamieńskiej. Autorami projektu odbudowy zostali szczecińscy architekci: Stanisław Latour i Adam Szymski. Projekt zakładał odbudowę świątyni w jej historycznym kształcie, z wyjątkiem elewacji północnej, której nadano nowoczesną formę. Z powodu poważnego naruszenia murów wieży, nie zdecydowano się ówcześnie na odbudowę wieńczącej jej hełmu.

W 1983 papież Jan Paweł II podniósł kościół do rangi bazyliki mniejszej. W tym samym roku firma organmistrzowska Edmunda Kamińskiego wybudowała 9 głosowe mechaniczne organy, zlokalizowane niedaleko prezbiterium^[2].

W 2007 roku rozpoczęła się przebudowa zwieńczenia wieży w celu przywrócenia jej dawnej sylwetki. 12 stycznia 2008 roku na wieży postawiono strzelisty hełm (zob.: [zdjęcie]), w którym znalazły się punkty widokowe. Po odbudowie hełmu, archikatedra mierzy 110,18 m^[3] i jest drugim pod względem wysokości budynkiem w Szczecinie (po wieżowcu PAZIM, który wraz z masztem antenowym liczy 113 m wysokości) oraz drugą co do wysokości świątynią w Polsce (po bazylice w Licheniu – 141,5 m).

15 czerwca 2008 uroczyście poświęcone zostały 66 głosowe organy, wybudowane przez firmę Dariusza Zycha z Wołomina^[4].

23 października 2009 w bazylice archikatedralnej spoczął drugi ordynariusz diecezji, pierwszy metropolita szczecińsko-kamieński arcybiskup senior Marian Przykucki. Do czasu przygotowania krypty biskupiej trumna z ciałem byłego metropolity spoczywała w jednej z kaplic bocznych.

W dniu 7 maja 2010 roku w krypcie został pochowany, zmarły 1 maja 2010, arcybiskup Zygmunt Kamiński.

8 października 2010 na dachu archikatedry zainstalowana została nowa sygnaturka, była przygotowywana od jesieni 2009; ma ona 18 metrów wysokości^[5][6].

Wyposażenie wnętrza | edytuj kod

Prezbiterium | edytuj kod

Centralne miejsce w prezbiterium zajmuje obszerny, czworoboczny stół ołtarzowy, ufundowany na dziesięciolecie istnienia diecezji szczecińsko-kamieńskiej w 1982. Jego boki ozdabiają odlane w mosiądzu płaskorzeźby. Od strony zachodniej, pośrodku, umieszczono wizerunek Matki Boskiej, a po jej obu stronach płaskorzeźby dwunastu apostołów. Na pozostałych ścianach bocznych ołtarza umieszczono wizerunki szeregu osób związanych z historią kościoła ma Pomorzu, w Polsce i na świecie, poczynając od okresu chrystianizacji (św. Otton z Bambergu, książę Warcisław I), a kończąc na czasach niemal współczesnych (św. Maksymilian Maria Kolbe, prymas Stefan Wyszyński, papież Jan Paweł II). Ołtarz i ambonę zaprojektował i wykonał Kazimierz Bieńkowski z Warszawy.

Po stronie wschodniej prezbiterium, na dwóch filarach, zawieszony został ołtarz – tryptyk. Stanowi on kompilację kilku zniszczonych ołtarzy. W zrekonstruowanej w 1981 szafie umieszczono 18 płaskorzeźb z ok. XV wieku. Najcenniejszą z nich jest postać Matki Boskiej z Dzieciątkiem wykonana w typie „Pięknej Madonny” – pochodząca z Mieszkowic. Obok znajdują się, wywodzące się z kościoła w Chojnie, podobizny sześciu świętych niewiast oraz dwóch biskupów: św. Ottona i św. Wojciecha. Z Żukowa zaś pochodzą rzeźby dziewięciu apostołów w predelli. Trzy figury zostały wykonane współcześnie.

Nad ołtarzem umieszczony został późnogotycki krucyfiks z Uznamu wykonany w XV/XVI w. w formie Drzewa Życia, z widocznymi pąkami oraz czterema medalionami zawierającymi symbole poszczególnych Ewangelistów.

Kaplice | edytuj kod

Kaplica Akademicka | edytuj kod

Centralne miejsce w kaplicy zajmuje konfesjonał. Oprawę plastyczną kaplicy stanowią 4 obrazy przedstawiające Ojców Kościoła: św. Hieronima, św. Augustyna, św. Grzegorza i św. Ambrożego. Wykonane współcześnie przez Małgorzatę Wodejszo obrazy są kopiami fragmentów Ołtarza Ojców Kościoła – dzieło Michaela Pachera wykonanego w 1463 dla klasztoru w Neustift koło Brixen (obecnie ołtarz eksponowany jest w muzeum sztuki Stara Pinakoteka w Monachium). Kaplica urządzona została według wskazówek ks. infułata Romana Kostynowicza, a poświęcił ją w 10.10.2008 roku abp Zygmunt Kamiński.

Kaplica Matki Boskiej Częstochowskiej | edytuj kod

Pierwotnie kaplica była budowlą wolnostojącą, z trójbocznym zamknięciem od wschodu. Przez pewien czas pełniła funkcje gospodarcze (skład opału). Pod koniec XIX w., podczas prac renowacyjnych katedry, przywrócono jej funkcje sakralne i nadano neogotycki wystrój.

W kaplicy znajduje się kopia obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej, wykonana przez Annę Torwirt z Torunia, oraz wielki krucyfiks z końca XIX wieku, pochodzący z kościoła Chrystusa w Kamieniu Pomorskim. W oknach witraże Wiktora Ostrzołka o tematyce maryjnej.

Kaplica św. Judy Tadeusza | edytuj kod

W kaplicy poświęconej patronowi spraw trudnych i beznadziejnych znajduje się współczesny (2003) obraz świętego autorstwa Krystyny Bogdan. Obraz osadzony jest w pochodzącej z XVIII w. barokowej ramie. Nad obrazem, witraż z wyobrażeniami Michała Archanioła, św. Judy Tadeusza, św. Franciszka z Asyżu i św. Barbary.

Kaplica Portowców | edytuj kod

Centralne miejsce w kaplicy zajmuje drewniany krzyż, który w czasie strajków w sierpniu 1980 stał na terenie portu morskiego na Łasztowni. Pod krzyżem umieszczono godło cechu kupców rybnych z 1693, przedstawiające Matkę Bożą z Dzieciątkiem i rybami. Ta płaskorzeźba stanowiła niegdyś element bogato zdobionych siedzisk kupieckich kościoła św. Jakuba. W kaplicy znajduje się również obraz Wieńczysława Mazusia przedstawiający cudowny połów ryb oraz współczesny (1990) witraż autorstwa Ireny i Longina Kisielewskich z widokiem szczecińskiego portu i tablicy poświęconej ofiarom Grudnia 1970 roku, jaka znajduje się przy bramie głównej stoczni szczecińskiej.

Kaplica św. Maksymiliana Kolbego | edytuj kod

Kaplica poświęcona jest ofiarom niemieckich obozów zagłady. Rzeźbę świętego (autor: Anna Dopierała Bomba) ustawiono na tle ściany zawierającej nazwy niemieckich obozów koncentracyjnych. Krata oddzielająca kaplicę od nawy nawiązuje do wyglądu ogrodzeń z drutu kolczastego w obozach zagłady.

Kaplica świętego Wojciecha | edytuj kod

Kaplica znajduje się na osi katedry. Wykonana współcześnie szafa tryptyku zawiera pochodzącą z Kościoła Mariackiego w Chojnie, szesnastowieczną figurę Matki Bożej Apokaliptycznej (Maryja stoi na sierpie księżyca, co symbolizuje zwycięstwo nad siłami zła i szatana). Obok – św. Wojciech (atrybut wiosło). Pod ołtarzem znajduje się relikwiarz z relikwiami św. Wojciecha; zaś nad ołtarzem – rzeźba przedstawiająca Michała Archanioła z XVII w., która niegdyś wieńczyła baldachim katedralnej ambony (ambona nie zachowała się). W posadzce kaplicy znajduje się wejście do krypty grzebalnej biskupów szczecińskich. Nad kaplicą – ogromny (powierzchnia 80 m kwadrat.) witraż ufundowany z okazji pielgrzymki papieża Jana Pawła II do Szczecina.

Kaplica Szewców | edytuj kod

Kaplica pełniła pierwotnie funkcję miejsca pochówku członków cechu szewców. Jako jedyna kaplica w szczecińskiej bazylice zachowała oryginalny, barokowy wystrój z 1779. Obecnie zgromadzone są w niej szczątki ludzkie znalezione podczas prac przy odbudowie katedry w latach: 1971–72 oraz 2005–06. Część kości złożonych zostało w cynowym sarkofagu pomorskiej rodziny von Wedel z Krępcewa. Kaplicę zdobi witraż wykonany w 1998 przez Michała Kośmickiego według projektu Grażyny Strykowskiej.

Kaplica Miłosierdzia Bożego | edytuj kod

W kaplicy ustawiono współczesny obraz Pana Jezusa Miłosiernego oprawiony w dziewiętnastowieczną drewnianą ramę pochodzącą z kościoła Chrystusa Króla w Świnoujściu. W oknie kaplicy witraż z 1992 ufundowany przez Zachodniopomorski Związek Sybiraków, a zaprojektowany przez ks. Jana Młyńczaka.

Kaplica Kolejarzy | edytuj kod

W centrum współczesnego ołtarza zaprojektowanego przez Aleksandra Sęka i Edwarda Rogalskiego umieszczono rzeźbę św. Katarzyny – patronki kolejarzy. Na bocznych skrzydłach znalazły się sceny z jej męczeństwa. Witraż, zaprojektowany przez Sebastiana Ratajczaka, a wykonany w 1998 przez Michała Kośmickiego, przedstawia św. Katarzynę w otoczeniu świętych: Krzysztofa, Mikołaja, Stanisława Kostki i Rafała Kalinowskiego.

Kaplica Książąt Pomorskich | edytuj kod

W wykonanym współcześnie kamiennym grobowcu spoczęły doczesne szczątki książąt pomorskich. Szczątki znajdowały się uprzednio w sarkofagach, w krypcie Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie. W czasie drugiej wojny światowej krypta uległa zawaleniu, a sarkofagi uszkodzeniu. Po wojnie sarkofagi poddano konserwacji i obecnie można je oglądać w muzeum Zamku Książąt Pomorskich. Nad grobowcem znajduje się obraz epitafijny z około 1600 roku. Po obu stronach grobowca podziwiać możemy dwie rzeźby drewniane z XVII w. oraz konsole z motywami czaszek. Przedmioty te pochodzą z dawnego wyposażenia świątyni W oknie kaplicy zamontowano witraż Ireny Kisielewskiej przedstawiający dziewięciopolowy, paradny herb Gryfitów.

Kaplica Ludzi Morza | edytuj kod

Na ścianie kaplicy umieszczono trzy olejne obrazy Ryszarda Kiełtyki tworzące tryptyk zatytułowany Stella Maris (Gwiazda Morza). Obok umieszczono przedmioty związane z morzem i żeglugą: koło sterowe, kompas, lampy nawigacyjne, dzwon okrętowy. Witraż z 1992 – dzieło Michała Kośmickiego – przedstawia m.in. sceny z życia ludzi morza.

Kaplica Matki Boskiej Ostrobramskiej | edytuj kod

W kaplicy znajduje się dar papieża Jana Pawła II – kopia obrazu Matki Boskiej Ostrobramskiej. Kopia pochodzi z 1947 roku i wykonana została przez Łucję Bałzukiewicz. Dar, papież przekazał w 1983 – podczas drugiej pielgrzymki do Ojczyzny. W oknie kaplicy – witraż Ireny Kisielewskiej „Mater Misericordia” (1987) z wizerunkiem obrazu, Ostrej Bramy i kościoła św. Anny w Wilnie.

Kaplica Najświętszego Sakramentu | edytuj kod

W kaplicy znajduje się bardzo cenny ołtarz – tryptyk z Ciećmierza z końca XIV w. Ołtarz trafił do szczecińskiej archikatedry z Ciećmierza, jednak pierwotnie znajdował się najprawdopodobniej w klasztorze norbertanek w Cerkwicy. W środkowej części tryptyku przedstawiono scenę Koronacji Maryi (na górze) oraz Pokłonu Trzech Króli (u dołu). Po bokach znajdują się rzeźby czterech świętych niewiast: Agnieszki (z barankiem), Barbary (z wieżą), Katarzyny (z mieczem i kołem) oraz Doroty (z koszykiem z różami). Na skrzydłach tryptyku zamieszczono figury 12 apostołów. Oryginalna polichromia tryptyku nie zachowała się.

Kaplica Armii Krajowej | edytuj kod

Kaplica poświęcona jest żołnierzom Armii Krajowej oraz uczestnikom powstania warszawskiego. W centrum kaplicy na ścianie południowej znajduje się Pieta – czyli przedstawienie Maryi trzymającej na kolanach martwego Pomazańca. Rzeźba pochodzi z przełomu XV i XVI w. z Lubniewic. Witraże w kaplicy, będące dziełem Ireny Kisielewskiej, przedstawiają patronów Armii Krajowej: św. Barbarę i św. Jerzego.

Kaplica Chrzcielna | edytuj kod

Ołtarz (tryptyk) wykonany został w latach 20 XVI w. w warsztacie Clausa Berga w Lubece. W centrum kompozycji znajduje się Matka Boża z Dzieciątkiem. Nad nią dwa aniołki trzymające koronę. Maryja stoi na sierpie księżyca, co symbolizuje zwycięstwo nad siłami zła i szatana. Obok św. Magdalena i niezidentyfikowany święty. Na skrzydłach tryptyku znajdują się rzeźby 8 świętych, a poniżej (w predelli) współczesne przedstawienia czterech ewangelistów. Poniżej ołtarza zamontowano relikwiarz z relikwiami św. Ottona, podarowanymi w 1974 r. przez biskupa Bambergu. W kaplicy znajduje się także zabytkowa, pochodząca z Dobropola, XVII wieczna chrzcielnica – dzieło artystów Christopha Schmidta – stolarza i Joachima Sellina – malarza. Chrzcielnica została wykonana w Wolinie. Kaplicę od nawy głównej odgradza ozdobna, barokowa, drewniana przegroda pochodząca z kościoła w Stolcu.

Organy | edytuj kod

Historia | edytuj kod

Inicjatywa wybudowania nowych, reprezentacyjnych organów dla kościoła metropolitalnego pojawiła się w 2004 roku. Postanowiono wówczas, nie wzorować się na istniejącym do 1945 instrumencie, lecz stworzyć całkowicie nowe dzieło. W wyniku przetargu, budowę organów powierzono firmie Dariusza Zycha z Wołomina – wykonawcy m.in. największych w Polsce organów w bazylice licheńskiej. Najtrudniejszym problemem przy projektowaniu okazałej bryły instrumentu było takie jej ukształtowanie, by nie został zasłonięty znajdujący się za organami witraż o powierzchni 30 m² przedstawiający scenę Przemienienia Pańskiego. Głównym projektantem organów był Dariusz Zych. W marcu 2008 roku rozpoczęto montaż organów. Po zakończeniu prac montażowych przystąpiono do trwającego dwa miesiące procesu strojenia (intonacji) organów. Poświęcenie organów i nadanie im imienia Jana Pawła II nastąpiło 15 czerwca 2008 roku. Specjalnie na tę uroczystość skomponowane zostały dwa utwory Lux et veritas (Światło i prawda) Marka Jasińskiego i Ad maiorem Dei gloriam (Na większą chwałę Bożą) Zbigniewa Kozuba. Ostateczne zakończenie prac przy organach i przekazanie ich do użytkowania nastąpiło 27 lipca 2008 roku.

Organy posiadają 66 głosów i składają się z 4743 piszczałek (o wysokości od 11 milimetrów do 10 m), w tym 183 rezonatorów trąbki hiszpańskiej. Cały instrument o wysokości 10 m waży 36 ton. Kontuar (stół gry) wyposażony jest w cztery klawiatury ręczne oraz klawiaturę nożną. Organy posiadają mechaniczną trakturę oraz cztery dmuchawy dostarczające 80 m³ powietrza na minutę.

Dyspozycja | edytuj kod

Dyspozycja instrumentu^[7]

Epitafia | edytuj kod

Na ścianach archikatedry zgromadzono kilka zabytkowych epitafiów pochodzących z Pomorza Zachodniego:

Pozostałe obiekty | edytuj kod

Tablice pamiątkowe | edytuj kod

W szczecińskiej bazylice metropolitalnej znajduje się wiele tablic pamiątkowych. Poszczególne tablice poświęcone są:

Obok kościoła znajduje się tablica pamiątkowa upamiętniająca trzech szczecińskich kapitanów jachtowych: Kazimierza „Kubę” Jaworskiego, Ludomira Mączkę („Ludek”, „Ludojad”) i Jerzego Siudego. Tablicę umieszczono przy pomniku w formie kotwicy.

Inne | edytuj kod

• Z największym szczecińskim kościołem związane były znane osoby. Najsłynniejszym organistą ewangelickiego wówczas kościoła św. Jakuba był znany niemiecki kompozytor romantyczny Carl Loewe, znany szczególnie jako autor wielu pieśni (m.in. Switezmädchen i Frau Twardowska do słów Adama Mickiewicza). C.Loewe był przez 45 lat (1820-1865) najwybitniejszą postacią życia muzycznego Szczecina i doprowadził do wykonania wielu wybitnych dzieł – m.in. Pasji według św. Mateusza i Pasji według św. Jana Johanna Sebastiana Bacha. Poprowadził też tu w 1827 szczecińskie prawykonanie IX Symfonii Ludwiga van Beethovena i światowe prawykonanie uwertury do Snu nocy letniej Felixa Mendelssohna-Bartholdy’ego, napisanej do sztuki Williama Shakespeare’a. Pomnik C.Loewego stał przed luterańską świątynią do 1945 r. (do dziś ocalał jedynie neogotycki cokół, na którym stoi obecnie figura Maryi).
• W dniu 13 lipca 2008 Prezydent Republiki Litewskiej Valdas Adamkus odsłonił w bazylice tablicę poświęconą litewskim lotnikom: S. Dariusowi i S. Girėnasowi, których samolot w dniu 17 lipca 1933 rozbił się koło wsi Pszczelnik podczas rekordowego przelotu (bez międzylądowań) na trasie Nowy Jork – Kowno. W katastrofie obaj piloci zginęli. [zdjęcie z uroczystości]
• Archikatedra świętego Jakuba znajduje się na Europejskim Szlaku Gotyku Ceglanego.

Zobacz też | edytuj kod

• Lista najwyższych kościołów

Przypisy | edytuj kod

1. ↑ Kozłowski K., Podralski J., Gryfici. Książęta Pomorza Zachodniego, Szczecin. 1985.
2. ↑ https://musicamsacram.pl/instrumenty/opis/3845-Szczecin-Archikatedra-sw-Jakuba-Apostola-organy-chorowe .goły link w tytule
3. ↑ Paweł Knap, Andrzej Kraśnicki, Artur Rasmus: Katedra: historia kościoła św. Jakuba w Szczecinie. Wyd. 1. Szczecin: Walkowska Wydawnictwo – Jeż, 2008, s. 53. ISBN 978-83-924983-5-3. (pol.)
4. ↑ https://musicamsacram.pl/instrumenty/opis/699-Szczecin-Archikatedra-sw-Jakuba-Apostola .goły link w tytule
5. ↑ Sedina.pl: Sygnaturka już na dachu katedry. [dostęp 2010-12-12].
6. ↑ Szczecińska Bazylika Metropolitalna: Sygnaturka. [dostęp 2010-12-12].
7. ↑ Szczecin ( Archikatedra św. Jakuba Apostoła), musicamsacram.pl [dostęp 2021-04-06] .
8. ↑ J. Zenkner, Stargard. Klejnot na Pomorskim Szlaku, Stargard 2006, s. 56–57.
9. ↑ Katalog Zabytków Powiatu Stargardzkiego, pod red. M. Majewskiego, t. II, Stargard 2010, s. 324, 650 .

Linki zewnętrzne | edytuj kod

• Strona internetowa archikatedry

Na podstawie artykułu: "Bazylika archikatedralna św. Jakuba w Szczecinie" pochodzącego z Wikipedii
OryginałEdytujHistoria i autorzy