Biskupi wrocławscy w encyklopedii
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwaniaBiskupi wrocławscy – biskupi diecezjalni i biskupi pomocniczy diecezji wrocławskiej (od 1930 archidiecezji).
Spis treści
Biskupi | edytuj kod
Biskupi diecezjalni | edytuj kod
Diecezja wrocławska, utworzona na zjeździe gnieźnieńskim w 1000 roku, upadła w wyniku tzw. reakcji pogańskiej (1031/1032) i najazdu czeskiego księcia Brzetysława I (1038). Obrabowano i zburzono niedawno wzniesioną katedrę, a na jej gruzach wzniesiono świątynię pogańską[1]. Zniszczone lub wywiezione zostały księgi diecezji przez co wczesne dzieje diecezji z czasów pierwszego biskupa Jana są nieznane. Upadła również dawna struktura administracyjna. Cały Śląsk znalazł się w granicach Czech, a biskup praski Sewer planował włączenie regionu do swojej diecezji praskiej. Choć po stronie Polaków wystąpił w 1039 król niemiecki Henryk III Salicki, ostatecznie, podczas arbitrażu w 1041 uznał on zabór Śląska przez Czechów za fakt dokonany, choć niewykluczone, że Polsce zwrócono jakąś część tego regionu[b]. Książę polski Kazimierz Odnowiciel dążył do odzyskania terenów zagarniętych przez Czechy i do odnowienia diecezji wrocławskiej. Wysiłki te po kilku latach przyniosły rezultat. Prawdopodobnie na synodzie w Moguncji w październiku 1049 papież Leon IX zgodził się na reaktywowanie diecezji na Śląsku, być może podporządkowując ją metropolii magdeburskiej[c]. Rok później, w wyniku wojny polsko-czeskiej Śląsk został odzyskany, choć na mocy decyzji cesarza Henryka III z 1054 Polska musiała Czechom płacić czynsz z tego terytorium.
W roku 1051[d] Kazimierz Odnowiciel pierwszym biskupem restytuowanej diecezji śląskiej mianował Hieronima. Rozpoczął on wprawdzie odbudowę katedry wrocławskiej, jednak jego siedzibą był najprawdopodobniej nie Wrocław, lecz Ryczyn[2]. Pochodził on z okolic Kolonii[3].
Biskupi pomocniczy | edytuj kod
Zobacz też | edytuj kod
Uwagi | edytuj kod
- ↑ Nie jest znana data śmierci pierwszego biskupa Jana i imiona jego ewentualnych następców do 1046. Daty do Żyrosława II są mocno problematyczne.
- ↑ Tomasz Jurek uważa, że już w 1041 Polska odzyskała cały Śląsk oprócz ziemi Golęszyców, którą przyłączyła w 1050 (s. 40-44). Jest to jednak pogląd odosobniony (Klaudia Dróżdż, Kazimierz Odnowiciel. Polska w okresie upadku i odbudowy, Wodzisław Śląski 2009, s. 107-108).
- ↑ Hipoteza o podporządkowaniu Wrocławia Magdeburgowi nie jest pozbawiona pewnych trudności, z brewe papieża Grzegorza VII z 20 kwietnia 1075 wynika bowiem, że polscy biskupi pozbawieni byli wówczas stałego zwierzchnictwa metropolitalnego. Jednakże z bulli Innocentego II z 4 czerwca 1133 wiadomo, że Leon IX przyznał arcybiskupom magdeburskim jakieś bliżej dotychczas nieustalone przywileje dotyczące zwierzchnictwa nad ziemiami polskimi (Jurek, s. 50-51.). Jurek tłumaczy te sprzeczności tym, że zwierzchnictwo to strona polska zaakceptowała bardzo niechętnie i w następnych latach doszło do rozluźnienia więzi z Magdeburgiem (s. 52-54).
- ↑ Datę tę podają wszystkie dawne katalogi biskupów wrocławskich z wyjątkiem tzw. edycji henrykowskiej, która datuje jego ordynację na rok 1046 (Jurek, s. 37-38).
Przypisy | edytuj kod
- ↑ C. Buśko, M. Goliński, M. Kaczmarek, L. Ziątkowski: C. Buśko,Historia Wrocławia, t. 1, Od pradziejów do końca czasów habsburskich. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2001, s. 39.
- ↑ Tomasz Jurek. Ryczyn biskupi. Studium z dziejów Kościoła polskiego w XI wieku. „Roczniki historyczne”. LX, s. 44, 45, 1994.
- ↑ Józef Pater: Poczet biskupów wrocławskich.. Wrocław: Wydawnictwo DTSK Silesia, 2000, s. 13. ISBN 83-85689-88-5.
Bibliografia | edytuj kod
- Jungnitz J., Die Grabstätten der Breslauer Bischöfe, Breslau 1895.
- Kastner K., Breslauer Bischöfe, Breslau 1929.
- PiotrP. Nitecki PiotrP., Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965–1999. Słownik biograficzny, HenrykH. Gulbinowicz, Warszawa: „Pax”, 2000, ISBN 83-211-1311-7, OCLC 189782455 .
Linki zewnętrzne | edytuj kod
- Lista biskupów wrocławskich na stronie archidiecezji wrocławskiej [dostęp 2012-08-10]
- Archidiecezja wrocławska w bazie catholic-hierarchy.org (ang.) [dostęp 2012-08-10]
OryginałEdytujHistoria i autorzy
