Carl Reinecke

Carl Reinecke w encyklopedii

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania Carl Reinecke Carl Reinecke przy fortepianie
(fot. Alfred Naumann, 1893) Temat z sonaty Undine Carl Reinecke (1902)

Carl Reinecke (ur. 23 czerwca 1824 w Altonie[a], zm. 10 marca 1910 w Lipsku) – niemiecki kompozytor, pianista, dyrygent i pedagog.

Spis treści

Życiorys | edytuj kod

Był bardzo uzdolnionym muzycznie dzieckiem. Solidne podstawy muzyki i techniki gry na fortepianie dał mu ojciec, Johan Peter Rudolph Reinecke, który był uznanym teoretykiem muzyki i autorem kilku podręczników[1]. Carl zaczął komponować w wieku siedmiu lat, a mając 12 lat zadebiutował publicznie[1][2].

W 1843 wyruszył w swoją pierwszą trasę koncertową po Danii i Szwecji. Następnie studiował w Lipsku pod kierunkiem Felixa Mendelssohna, Roberta Schumanna i Ferenca Liszta[2]. Od 1845 podróżował po północnej Europie, odwiedził m.in. Gdańsk i Rygę[1]. W latach 1846–1848 był pianistą na dworze króla duńskiego Chrystiana VIII Oldenburga[3][1][2].

W 1851 przeniósł się do Kolonii, gdzie wykładał kontrapunkt i fortepian w tamtejszym konserwatorium[3][4]. Poza nauczaniem również koncertował, w Kolonii – wspólnie z Ferdinandem Hillerem, z którego rekomendacji został w 1854 dyrygentem Towarzystwa Koncertowego w Barmen. W 1859 przez 10 miesięcy kierował Akademią Śpiewaczą we Wrocławiu[3][1][2].

Od 1860 wykładał kompozycję w konserwatorium w Lipsku, a w 1897 został jego dyrektorem. Dzięki zaproszeniu do współpracy zdolnych wykładowców, podzielających jego konserwatywne poglądy, a także dzięki poprawie wyposażenia konserwatorium i jego programu nauczania, Reincke przekształcił tę uczelnię w jedną z najbardziej renomowanych w Europie[1]. Wśród jego studentów byli tacy słynni muzycy, jak: Edvard Grieg, Hugo Riemann, Christian Sinding, Johan Svendsen, Arthur Sullivan, Felix Weingartner, Charles Villiers Stanford Max Bruch, Mykoła Łysenko, Sveinbjörn Sveinbjörnsson, Leoš Janáček, Karl Muck, Julián Carrillo, Sigfrid Karg-Elert i inni. W Lipsku Reinecke był także dyrygentem Orkiestry Gewandhaus (1860–1895)[3][1][2].

Od 1875 był członkiem Berlińskiej Akademii Sztuki, w 1884 otrzymał tytuł doctora honoris cause, a rok później został profesorem[3][1]. 1902 przeszedł na emeryturę, aczkolwiek swoją pracę twórczą kontynuował aż do śmierci[1].

Twórczość | edytuj kod

Jego kompozycje obejmują niemal wszystkie formy muzyczne uprawiane w jego czasach. Najbardziej znany był z licznych utworów fortepianowych, zwłaszcza ćwiczeń dla młodych pianistów i sonat, które ze względu na swoją melodyjność i pomysłowość były bardzo popularne (np. sonata Undine na flet i fortepian). Był także mistrzem tzw. „Hausmusik” – prostych form instrumentalnych, przeznaczonych do koncertowania domowego, chętnie uprawianego pod koniec XIX w.[1]

W muzyce Reineckego są widoczne wyraźne wpływy melodyczne Mendelssohna, chociaż stylistycznie był bliższy Schumannowi. Zaś jego muzyka kameralna, zwłaszcza w późniejszym okresie, jest niemal równie dystyngowana, majestatyczna i zróżnicowana w formie jak muzyka Brahmsa[1][3].

Z utworów koncertowych, doskonale oddających przyjemną melodyjność kompozycji Reineckego i miłą dla ucha orkiestrację, największy sukces odniosły koncerty na flet i na harfę oraz pierwszy i trzeci koncert fortepianowy. Odchodził w nich od wirtuozowskiej maniery wykonawczej wielkich solistów na rzecz konserwatywnej techniki klasycznej[1].

Jego opery nie odniosły sukcesu, w przeciwieństwie do sześciu muzycznych baśni, skomponowanych w stylu ludowym i częściowo opartych ma jego własnych tekstach literackich, pisanych pod pseudonimem Heinrich Carsten. Reinecke był także poetą, eseistą i malarzem[1].

Wybrane kompozycje[1][5] | edytuj kod

Utwory sceniczne i wokalne | edytuj kod

  • Der vierjährige Posten, operetka, op. 45, 1855
  • König Manfred, opera, op. 93, 1867
  • Ein Abenteuer Händels[b], śpiewogra, op. 104, 1874
  • Glückskind und Pechvogel, opera baśniowa (dla dzieci), op. 117, 1883
  • Auf hohen Befehl, opera komiczna, op. 184, 1886
  • Der Gouverneur von Tours, opera komiczna, 1891
  • muzyka sceniczna do Wilhelma Tella Schillera, op. 102, 1871
  • 6 baśni muzycznych, m.in.:
    • Schneewittchen, tekst: W. te Grove, op.133, 1874
    • Dornröschen, tekst: Heinrich Carsten[c], op.139, 1876
    • Aschenbrödel, tekst: Heinrich Carsten, op.150, 1878
  • Belsazar, oratorium, tekst: Friedrich Röber, op.73, 1865
  • Hakon Jarl. kantata, tekst: Heinrich Carsten, op.142, 1877

oraz liczne utwory chóralne i pieśni

Utwory orkiestrowe | edytuj kod

  • I symfonia A-dur, op. 79, 1858
  • II symfonia c-moll, op. 134, 1874
  • III symfonia g-moll, op. 227, 1895
  • I koncert fortepianowy fis-moll, op. 72, 1860
  • II koncert fortepianowy e-moll, op. 120, 1872
  • III koncert fortepianowy C-dur, op. 144, 1877
  • IV koncert fortepianowy h-moll, op. 254, 1900
  • Koncert wiolonczelowy d-moll, op. 82, 1864
  • Koncert skrzypcowy g-moll, op. 141, 1876
  • Koncert na harfę e-moll, op. 182, 1884
  • Koncert na flet D-dur, op. 283, 1908
  • Marsz żałobny na śmierć cesarza Wilhelma I, op. 200, ok. 1890
  • Ballada na flet i orkiestrę d-moll, op. 288, 1908
  • 9 uwertur, m.in.:
    • Dame Kobold, op.51, ok. 1857
    • Alladin, op.70, ok. 1865
    • Friedensfeier, op.105, 1871
    • Fest-Ouvertüre, op.148, 1878
    • Zur Jubelfeier, op.166, 1882
    • Zenobia, op.193, 1887

Utwory kameralne | edytuj kod

  • Trio fortepianowe D-dur, op. 38, ok. 1854
  • Trio fortepianowe a-moll, op. 188, 1886
  • Trio fortepianowe C-dur, op. 230, ok. 1895
  • Trio fortepianowe B-dur, op. 274, ok. 1905
  • Trio smyczkowe Es-dur, op. 249, ok. 1898
  • Kwartet fortepianowy D-dur, op. 272, 1904
  • Kwartet smyczkowy Es-dur, op. 16, ok. 1850
  • Kwartet smyczkowy F-dur, op. 30, ok. 1852
  • Kwartet smyczkowy C-dur, op. 132, 1874
  • Kwartet smyczkowy D-dur, op. 211, 1891
  • Kwartet smyczkowy g-moll, op. 287, ok. 1891
  • Kwintet fortepianowy A-dur, op. 83, 1866
  • Sekstet na instrumenty dęte drewniane B-dur, op. 271, ok. 1905
  • Oktet na instrumenty dęte drewniane B-dur, op. 216, ok. 1892
  • Sonata D-dur na skrzypce i fortepian, op. 116, 1872
  • Serenada g-moll na instrumenty smyczkowe, op. 242, ok. 1898
  • Sonata Udine e-moll na flet i fortepian, op. 167, ok. 1882
  • Sonata e-moll na skrzypce i fortepian, op. 116, ok. 1872
  • I sonata a-moll na wiolonczelę i fortepian, op. 42, ok. 1857
  • II sonata G-dur na wiolonczelę i fortepian, op. 238, ok. 1896
  • III sonata D-dur na wiolonczelę i fortepian, op. 89, ok. 1866

utwory fortepianowe | edytuj kod

  • Sonata fortepianowa c-moll na lewą rękę, op. 179, 1889
  • Sonata G-dur na 2 fortepiany, op. 275, 1906
  • Sonata C-dur na 2 fortepiany, op. 275, 1906
  • 3 sonatiny na skrzypce i fortepian, op. 108, ok. 1873

oraz liczne inne sonaty, sonatiny, wariacje na tematy Bacha, Händla, Glucka i innych, utwory na 4 ręce, utwory organowe, hymny, kadencje do koncertów Mozarta i innych kompozytorów.

Uwagi | edytuj kod

  1. ↑ W latach 1640–1864 Altona należała do Danii, zatem Reinecke formalnie urodził się w Danii[2].
  2. ↑ Napisana w 1870 jako Kathleen und Charlie, poprawiona w 1874 i przemianowana na Ein Abenteuer Händels, oder Die Macht des Liedes[1].
  3. ↑ Heinrich Carsten to pseudonim literacki Carla Reineckego.

Przypisy | edytuj kod

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Sietz 2004 ↓.
  2. ↑ a b c d e f Carl (Heinrich Carsten) Reinecke (ang.). W: Piano Music for the Left Hand Alone [on-line]. [dostęp 2017-10-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-26)].
  3. ↑ a b c d e f Chodkowski 1995 ↓, s. 746–747.
  4. ↑ Gilman 1905 ↓.
  5. ↑ List of works by Carl Reinecke (ang.). W: IMSLP [on-line]. [dostęp 2017-10-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-26)].

Bibliografia | edytuj kod

  • Encyklopedia muzyki. Andrzej Chodkowski (red.). Warszawa: PWN, 1995, s. 746–747. ISBN 83-01-11390-1. (pol.)
  • Reinhold Sietz: Reinecke, Carl (Heinrich Carsten). W: The New Grove Dictionary of Music and Musicians, vol. S. Oxford University Press, 2004. ISBN 978-0-19-517067-2. (ang.)
  • Reinecke, Karl. W: Daniel Coit Gilman, Harry Thurston Peck, Frank Moore Colby: The New International Encyclopædia. vol. XV. Nowy Jork: Dodd, Mead, 1905. (ang.)

Linki zewnętrzne | edytuj kod

Kontrola autorytatywna (osoba):
Na podstawie artykułu: "Carl Reinecke" pochodzącego z Wikipedii
OryginałEdytujHistoria i autorzy