Cegłów (powiat miński)

Na mapach: 52°08′49″N 21°44′20″E/52,146944 21,738889

Cegłów (powiat miński) w encyklopedii

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Cegłów – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w aglomeracji warszawskiej, w powiecie mińskim, w gminie Cegłów[4][5]. Siedziba gminy Cegłów. Dawniej miasto.

Cegłów położony jest około 5 km od drogi krajowej nr 2, będącej częścią drogi międzynarodowej E30 i 55 km od centrum Warszawy. We wsi znajduje się również przystanek kolejowy Cegłów na linii kolejowej Moskwa – Berlin.

Spis treści

Historia | edytuj kod

Rzymskokatolicki Kościół św. Jana i św. Andrzeja Wnętrze kościoła rzymskokatolickiego

Pierwotna nazwa miejscowości brzmiała Cebrowo i wymieniana jest w dokumentach do I poł. XVI w. Zamieszkująca ją ludność zajmowała się m.in. produkcją cegieł, co stało się źródłem obecnej nazwy Cegłowa[6]. O tym że miejscowość wzbogaciła się na tym, świadczy zabytkowy kościół rzymskokatolicki z 1525. Należała ona do dóbr, którymi książęta mazowieccy uposażyli kościół augustianów w Warszawie, później zaś kapitułę kolegiacką św. Jana Chrzciciela w Warszawie.

W 1621 miejscowości zostały nadane prawa miejskie przez Zygmunta III Wazę. Po upadku powstania styczniowego, w 1869 Cegłów prawa te utracił. Miasto rządowe Królestwa Kongresowego w 1827 położone było w powiecie siennickim, obwodzie stanisławowskim województwa mazowieckiego[7].

Na początku XX wieku Cegłów stał się drugim po Płocku ośrodkiem ruchu religijnego mariawitów.

W 1993 do Cegłowa przyłączono wieś Cisie. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa siedleckiego. W wyniku reformy administracyjnej, od 1999 znajduje się w powiecie mińskim, województwie mazowieckim.

Zabytki | edytuj kod

XVI – wieczny ołtarz boczny w kościele rzymskokatolickim Tablica upamiętniająca 100 – lecie powstania mariawityzmu Pomnik Niepodległości
  • Kościół rzymskokatolicki św. Jana Chrzciciela i św. Andrzeja Apostoła – kościół gotycki z 2 ćw. XVI wieku nawiązujący kształtem do późnogotyckich kościołów z charakterystycznymi kolistymi skarpami będącymi rodzimym elementem architektury mazowieckich i kujawskich kościołów wieku XVI. W latach 1603–1629 rozbudowany w stylu późnorenesansowym, co widoczne jest na sklepieniu zakrystii z kominkiem, szczycie wschodnim prezbiterium, portalach. W XVIII wiek zbudowano obok dzwonnicę. W XIX wieku wprowadzono we wnętrzu drewniane podpory. Wewnątrz tryptyk z 1510 r. z cennymi rzeźbami, które wykonał mistrz Lazarus, w stylu Wita Stwosza – ołtarz ten przeniesiony tu został z kolegiaty (dziś archikatedry) św. Jana w Warszawie. Na wschodniej ścianie prezbiterium tablica epitafijna kanonika warszawskiego Wojciecha Oczko, słynnego lekarza królów Zygmunta Augusta i Stefana Batorego.
  • Kościół mariawicki św. Jana Chrzciciela – zbudowany w stylu neogotyckim w I dekadzie XX w., jest najwyższą budowlą we wsi i siedzibą miejscowej parafii. W latach 1986–1992 pełnił funkcje katedralne – był główną świątynią diecezji lubelsko-podlaskiej.
  • Pomnik Niepodległości – znajdujący się w centralnej części rynku pomnik został wzniesiony w celu upamiętnienia odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918. Ma kształt trójbocznego obelisku, zwieńczonego kulą, z której wzbija się orzeł w koronie, zwrócony w stronę Warszawy. Uroczyste odsłonięcie pomnika nastąpiło 10 maja 1934 r. Ciekawostką jest, że orzeł nigdy nie utracił swej korony, także w okresie PRL[8].

Oświata | edytuj kod

Znajduje się tu przedszkole i szkoła podstawowa wchodzące w skład Zespołu Szkolnego w Cegłowie[9]. W marcu 2009 zostało przeprowadzone referendum mające na celu wybór patrona zespołu. Mieszkańcy wybrali propozycję nazwania szkoły imieniem Bohaterskich Harcerzy Cegłowa[10]. W 2010 szkoła została odznaczona złotym krzyżem Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej[11].

Religia | edytuj kod

Kościół Rzymskokatolicki | edytuj kod

Kościół Starokatolicki Mariawitów | edytuj kod

Kościół Katolicki Mariawitów | edytuj kod

Prawa miejskie | edytuj kod

Cegłów był miastem w latach 1621–1869. Prawa miejskie otrzymał na mocy przywileju wydanego przez Zygmunta III Wazę, a utracił po powstaniu styczniowym na mocy dekretu cara Aleksandra II. Istnieją jednak dowody na to, że Cegłów był miastem jeszcze przed rokiem 1621, utracił je jednak z niewyjaśnionych przyczyn i ponowne otrzymał w 1621.[potrzebny przypis]

Obecnie wśród miejscowych władz samorządowych istnieje pomysł odzyskania praw miejskich[13].

Zobacz też | edytuj kod

Przypisy | edytuj kod

  1. ↑ Wieś Cegłów w liczbach, [w:] Polska w liczbach [online], polskawliczbach.pl [dostęp 2017-04-19]  (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  2. ↑ GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2019-06-03].
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 137 [dostęp 2020-12-22] [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
  4. ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT.
  5. ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
  6. ↑ MarianM. Benko MarianM., Cegłów – renesansowe miasteczko mazowieckie i jego zagadnienia konserwatorskie, „Ochrona Zabytków” (2), 1955, s. 89–101, ISSN 0029-8247 [dostęp 2020-06-13]  (pol.).
  7. ↑ Tabella miast, wsi, osad Królestwa Polskiego, z wyrażeniem ich położenia i ludności, alfabetycznie ułożona w Biórze Kommissyi Rządowéy Spraw Wewnętrznych i Policyi. T. 1 : A-Ł, Warszawa 1827, s. 61.
  8. ↑ Gminna Biblioteka Publiczna w Cegłowie. [zarchiwizowane z tego adresu.
  9. ↑ Statut, Zespół Szkolny w Cegłowie [dostęp 2020-06-13]  (pol.).
  10. ↑ Protokół z XXVII sesji Rady Gminy w dniu 23.04.2009 r. pod przewodnictwem Pani Teodory Wójcik – Przewodniczącej Rady Gminy w Cegłowie [dostęp 2020-06-13] .
  11. ↑ Historia, Zespół Szkolny w Cegłowie [dostęp 2020-06-13]  (pol.).
  12. ↑ Liturgiczny Kalendarz Mariawicki na rok 2021 (Felicjanów).
  13. ↑ Cegłów będzie miastem?, Tygodnik Siedlecki [dostęp 2020-06-13]  (pol.).

Bibliografia | edytuj kod

  • Gajowniczek Z.T. 1999. Na tropach tajemnic historii Cegłowa i okolic.

Linki zewnętrzne | edytuj kod

Kontrola autorytatywna (wieś w Polsce):
Na podstawie artykułu: "Cegłów (powiat miński)" pochodzącego z Wikipedii
OryginałEdytujHistoria i autorzy