Chlorek sodu w encyklopedii
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwaniaChlorek sodu, NaCl – nieorganiczny związek chemiczny z grupy chlorków, sól kwasu solnego i sodu. Stanowi podstawowy składnik soli kuchennej, soli warzonej i soli drogowej.
Spis treści
- 1 Występowanie
- 2 Właściwości termochemiczne
- 3 Zastosowanie
- 4 Znaczenie biologiczne
- 5 Zobacz też
- 6 Przypisy
- 7 Linki zewnętrzne
Występowanie | edytuj kod
W przyrodzie występuje m.in. jako halit, minerał tworzący pokłady soli kamiennej[1][2], a w postaci rozpuszczonej w wodzie morskiej oraz w wodach mineralnych (najwięcej w tzw. solankach). Chlorek sodu jest także składnikiem płynów pozakomórkowych organizmów żywych (zwłaszcza zwierzęcych)[2].
Właściwości termochemiczne | edytuj kod
Zastosowanie | edytuj kod
Chlorek sodu stosowany jest jako środek spożywczy, nadający jedzeniu słony smak[2][1]. Jest także używany w przemyśle szklarskim i garbarstwie oraz do konserwacji żywności. Stanowi surowiec do otrzymywania kwasu solnego, sodu, chloru, wodorotlenku sodu i węglanu sodu (sody)[1].
Jest wykorzystywany do roztapiania śniegu i lodu z ulic i chodników, gdyż roztwór wody i chlorku sodu zamarza przy bardzo niskich temperaturach.
Jest używany w spektroskopii oraz w chłodnictwie (z lodem tworzy mieszaninę oziębiającą, w tym przypadku temperatura tego roztworu może wynosić nawet −21,5 °C[potrzebny przypis])[2].
Znaczenie biologiczne | edytuj kod
Chlorek sodu, spożywany zwykle jako sól kuchenna, jest głównym źródłem jonów Na+ i Cl− dla ludzi i zwierząt. Jony Na+ odgrywają kluczową rolę w wielu procesach fizjologicznych od gospodarki wodnej, przez utrzymywanie stałego ciśnienia krwi, po działanie układu nerwowego. Spożywanie chlorku sodu jest niezbędne do życia, a jego dzienne zapotrzebowanie u dorosłego człowieka wynosi około 5 g. Współczesna dieta dostarcza zwykle kilkukrotnie większą ilość soli. Jest ona obecna w większości produktów spożywczych, jak choćby chleb, masło, sery, wędliny itp. Szacuje się, że dzienne spożycie soli w Polsce w przeliczeniu na osobę wynosi ok. 11 g.[7]
Badania naukowe udowodniły związek między nadmiernym spożyciem soli kuchennej i rozwojem nadciśnienia tętniczego.
0,9% roztwór wodny chlorku sodu, nazywany solą fizjologiczną, jest używany w medycynie jako płyn infuzyjny. Roztwór o takim stężeniu jest izoosmolarny z osoczem krwi.
Zobacz też | edytuj kod
- chlorek potasu, KCl
Przypisy | edytuj kod
- ↑ a b c d e f Podręczny słownik chemiczny, RomualdR. Hassa (red.), JanuszJ. Mrzigod (red.), JanuszJ. Nowakowski (red.), Katowice: Videograf II, 2004, s. 72, ISBN 83-7183-240-0 .
- ↑ a b c d e f g Encyklopedia popularna. Wyd. II. T. IV. Warszawa: PWN, 1987, s. 229. ISBN 83-01-00000-7.
- ↑ a b c d e f g h David R.D.R. Lide David R.D.R. (red.), CRC Handbook of Chemistry and Physics, wyd. 90, Boca Raton: CRC Press, 2009, ISBN 978-1-4200-9084-0 (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k Pradyot Patnaik: Handbook of Inorganic Chemicals. McGraw-Hill, 2003. ISBN 0-07-049-439-8. (ang.)
- ↑ a b Sodium chloride, [w:] ChemIDplus [online], United States National Library of Medicine [dostęp 2010-08-20] (ang.).
- ↑ Chlorek sodu (nr 310166) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck KGaA) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2016-12-31]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
- ↑ Polacy spożywają za dużo soli, www.izz.waw.pl [dostęp 2020-12-04] .
Linki zewnętrzne | edytuj kod
- Chlorek sodu, [w:] Indeks Leków MP [online], opis substancji, Medycyna Praktyczna [dostęp 2010-08-21] .
Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.
Substancja lecznicza w klasyfikacji anatomiczno-terapeutyczno-chemicznej (ATC) A12: Preparaty uzupełniające niedobór składników mineralnych B05: Preparaty krwiozastępcze i roztwory do wlewów S01: Leki oftalmologiczne Chlorki Kontrola autorytatywna (chlorek):Encyklopedia internetowa: