Choroby przenoszone drogą płciową

Choroby przenoszone drogą płciową w encyklopedii

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Choroby przenoszone drogą płciową (ang. sexually transmitted diseases, STD, sexually transmitted infections, STI), in. choroby weneryczne (łac. morbus venereus) – grupa chorób zakaźnych i pasożytniczych, które przenoszone są w drodze kontaktu płciowego, zwłaszcza podczas stosunku waginalnego, seksu analnego i seksu oralnego[1]. Z tego rodzaju chorobami wiąże się zazwyczaj wstyd, poczucie winy i stygmatyzacja[2][3].

Niejednokrotnie infekcje przenoszone drogą płciową początkowo nie wywołują objawów[2]. Skutkuje to większym ryzykiem przeniesienia choroby na innych[4][5]. Objawami choroby mogą być: wydzielina z pochwy, wydzielina z prącia, owrzodzenia na lub wokół narządów płciowych oraz bóle w okolicy miednicy[2].

Spis treści

Klasyfikacja | edytuj kod

Ponad 30 różnych bakterii, wirusów i pasożytów może być przenoszonych poprzez aktywność seksualną. Niektóre z chorób przenoszonych drogą płciową[6]:

Epidemiologia | edytuj kod

Najczęstszą chorobą przenoszoną drogą płciową jest zakażenie wywołane przez bakterię Chlamydia trachomatis[15]. Szacuje się, że każdego roku około 357 milionów z nowych zakażeń to jedna z czterech chorób przenoszonych drogą płciową: chlamydia, rzeżączka, kiła lub trychomoneza[2]. Szacuje się, że ponad 500 milionów osób cierpi na zakażenie narządów płciowych wirusem opryszczki zwykłej (HSV), a ponad 290 milionów kobiet jest zakażonych wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV). W Stanach Zjednoczonych co roku prawie 20 milionów ludzi zaraża się chorobą przenoszoną drogą płciową. Zakażenia te dotykają kobiety i mężczyzn niezależnie od ich pochodzenia i poziomu ekonomicznego. Ale prawie połowa wszystkich nowych zakażeń występuje wśród młodych ludzi w wieku od 15 do 24 lat[16]. Badanie CDC z 2008 r. wykazało, że 25-40% amerykańskich nastoletnich dziewcząt ma chorobę przenoszoną drogą płciową[17][18].

Ponad 400 000 zakażeń przenoszonych drogą płciową odnotowano w Anglii w 2017 r., mniej więcej tak samo jak w 2016 r., przy czym odnotowano ponad 20% wzrost potwierdzonych przypadków rzeżączki i kiły. Od 2008 r. liczba przypadków kiły wzrosła o 148%, z 2 874 do 7 137, głównie wśród mężczyzn uprawiających seks z mężczyznami. Odsetek pierwszych przypadków brodawek płciowych w 2017 r. wśród dziewcząt w wieku 15-17 lat wynosił zaledwie 441, czyli o 90% mniej niż w 2009 r. - przypisywano to narodowemu programowi szczepień przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego[19].

AIDS jest jedną z głównych przyczyn zgonów w dzisiejszej Afryce Subsaharyjskiej[20]. HIV/AIDS przenoszone jest przede wszystkim poprzez niezabezpieczone stosunki seksualne. Ponad 1,1 mln osób żyje z HIV/AIDS w Stanach Zjednoczonych[21] i ma to nieproporcjonalnie duży wpływ na Afroamerykanów[22]. Zapalenie wątroby typu B jest również uważane za chorobę przenoszoną drogą płciową, ponieważ może się rozprzestrzeniać poprzez kontakt seksualny[23]. Najwyższe wskaźniki występują w Azji i Afryce, a niższe w obu Amerykach i Europie[24]. Zgodnie z raportem WHO z 2012 roku około dwóch miliardów ludzi na całym świecie zostało zakażonych wirusem zapalenia wątroby typu B[25]. W 2018 r. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) stwierdziła, że około 257 milionów ludzi żyje z zakażeniem wirusem zapalenia wątroby typu B (zdefiniowanym jako dodatni antygen powierzchniowy zapalenia wątroby typu B)[26].

Profilaktyka | edytuj kod

Najskuteczniejszą metodą ochrony przed zakażeniem jest unikanie kontaktów z częściami ciała lub płynami, poprzez które może dojść do zakażenia. Nie wszystkie formy kontaktu seksualnego muszą ten kontakt zakładać. Zapobieganie wiąże się z przecięciem dróg szerzenia, poprzez używanie zabezpieczeń mechanicznych takich jak prezerwatywa czy maseczka oralna (które nie zawsze zapobiegają zakażeniu, szczególnie jeśli dojdzie do ich uszkodzenia w trakcie stosunku seksualnego)[27].

Zmniejszenie prawdopodobieństwa zakażenia można osiągnąć poprzez ograniczenie kontaktów seksualnych do określonej liczby stałych wzajemnych partnerów i/lub partnerek, którzy przeszli odpowiednie testy wykrywające nosicielstwo chorób przenoszonych drogą płciową przed wchodzeniem z nimi w kontakty seksualne; a przy innych kontaktach używając zabezpieczeń[28][29]. Choroby weneryczne można wykryć za pomocą badania krwi oraz badania materiału pobranego z szyjki macicy lub pochwy, a u mężczyzn z cewki moczowej[30].

Formą zapobiegania jest także leczenie chorych. Leczenie to zwykle terapia farmaceutyczna, zależna od patogenu. Zwykle leczeniem zajmują się dermatolodzy. Bardziej szczegółową specjalnością medyczną zajmującą się tymi chorobami jest wenerologia.

Zgony z powodu chorób przenoszonych drogą płciową (z wyłączeniem HIV) w 2012 r. przypadające na każde milion osób:

     0-0

     1-1

     2-3

     4-9

     10-18

     19-31

     32-55

     56-139

Zobacz też | edytuj kod

Przypisy | edytuj kod

  1. ↑ Sexually transmitted infections, Womens Health, 22 lutego 2017 [dostęp 2019-05-20]  (ang.).
  2. ↑ a b c d Sexually transmitted infections (STIs), www.who.int [dostęp 2019-05-20]  (ang.).
  3. ↑ WHO - Sexually transmitted infections (STIs), web.archive.org, 25 listopada 2014 [dostęp 2019-05-20] [zarchiwizowane z adresu 2014-11-25] .
  4. ↑ Ken S.K.S. Rosenthal Ken S.K.S., Michael A.M.A. Pfaller Michael A.M.A., Medical microbiology, wyd. 7th edition, Philadelphia: Elsevier/Saunders, 2013, ISBN 978-0-323-08692-9, OCLC 778040143 [dostęp 2019-05-20] .
  5. ↑ Richard V.R.V. Goering Richard V.R.V., Cedric A.C.A. Mims Cedric A.C.A., Mims' medical microbiology., wyd. 5th ed., [Philadelphia?]: Elsevier/Saunders, 2013, ISBN 978-0-7020-5029-9, OCLC 815507840 [dostęp 2019-05-20] .
  6. ↑ Stanisław BolesławS.B. Bartkowski Stanisław BolesławS.B., CelinaC. Brykczyńska CelinaC., Międzynarodowa statystyczna klasyfikacja chorób i problemów zdrowotnych : rewizja dziesiąta ICD-10. T. 1, Kraków: Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne "Vesalius", 1994, ISBN 83-85688-04-8, OCLC 749860446 [dostęp 2019-05-20] .
  7. ↑ a b SalvatoreS. Siracusano SalvatoreS., TommasoT. Silvestri TommasoT., DanielaD. Casotto DanielaD., Sexually transmitted diseases: epidemiological and clinical aspects in adults, „Urologia”, 81 (4), 2014, s. 200–208, DOI: 10.5301/uro.5000101, ISSN 1724-6075, PMID: 25532465 [dostęp 2018-04-26] .
  8. ↑ a b WolfgangW. Fuchs WolfgangW., Norbert H.N.H. Brockmeyer Norbert H.N.H., Sexually transmitted infections, „Journal der Deutschen Dermatologischen Gesellschaft = Journal of the German Society of Dermatology: JDDG”, 12 (6), 2014, s. 451–463, DOI: 10.1111/ddg.12310, ISSN 1610-0387, PMID: 24889293 [dostęp 2018-04-26] .
  9. ↑ D.M.D.M. Buntin D.M.D.M. i inni, Sexually transmitted diseases: bacterial infections. Committee on Sexually Transmitted Diseases of the American Academy of Dermatology, „Journal of the American Academy of Dermatology”, 25 (2 Pt 1), 1991, s. 287–299, ISSN 0190-9622, PMID: 1918468 [dostęp 2018-04-26] .
  10. ↑ U. Marcus, P. Zucs, V. Bremer, O. Hamouda i inni. Shigellosis - a re-emerging sexually transmitted infection: outbreak in men having sex with men in Berlin.. „Int J STD AIDS”, s. 533-7, Aug 2004. DOI: 10.1258/0956462041558221. PMID: 15307964. 
  11. ↑ G.M.G.M. Daley G.M.G.M. i inni, Mycoplasma genitalium: a review, „International journal of STD & AIDS”, 25 (7), 2014, s. 475–487, DOI: 10.1177/0956462413515196, ISSN 1758-1052, PMID: 24517928 [dostęp 2018-04-26] .
  12. ↑ R.M.R.M. Hanson R.M.R.M., Sexually transmitted diseases and the sexually abused child, „Current Opinion in Pediatrics”, 5 (1), 1993, s. 41–49, ISSN 1040-8703, PMID: 8397042 [dostęp 2018-04-26] .
  13. ↑ ArthurA. Paiva ArthurA., JorgeJ. Casseb JorgeJ., Sexual transmission of human T-cell lymphotropic virus type 1, „Revista Da Sociedade Brasileira De Medicina Tropical”, 47 (3), 2014, s. 265–274, ISSN 1678-9849, PMID: 25075475 [dostęp 2018-04-26] .
  14. ↑ Fabíola Suris daF.S. Silveira Fabíola Suris daF.S., Renan RangelR.R. Bonamigo Renan RangelR.R., Sexually Transmitted Diseases: from HPV to HTLV - clinical profile and associated factors, „Anais Brasileiros de Dermatologia”, 90 (6), 2015, s. 915–918, DOI: 10.1590/abd1806-4841.20153663, ISSN 0365-0596, PMID: 26734881, PMCID: PMC4689088 [dostęp 2018-04-26] .
  15. ↑ C Chiaradonna. The Chlamydia cascade: enhanced STD prevention strategies for adolescents. „Journal of pediatric and adolescent gynecology”. 5 (21), s. 233–41, październik 2008. DOI: 10.1016/j.jpag.2007.10.005. PMID: 18794017. 
  16. ↑ Catherine LindseyC.L. Satterwhite Catherine LindseyC.L. i inni, Sexually Transmitted Infections Among US Women and Men: Prevalence and Incidence Estimates, 2008, „Sexually Transmitted Diseases”, 40 (3), 2013, s. 187–193, DOI: 10.1097/OLQ.0b013e318286bb53, ISSN 0148-5717 [dostęp 2019-05-20]  (ang.).
  17. ↑ Lawrence K.L.K. Altman Lawrence K.L.K., Sex Infections Found in Quarter of Teenage Girls, „The New York Times”, 12 marca 2008, ISSN 0362-4331 [dostęp 2019-05-20]  (ang.).
  18. ↑ CDC study says at least 1 in 4 teen girls has a sexually transmitted disease; HPV most common, NewsOK.com, 11 marca 2008 [dostęp 2019-05-20]  (ang.).
  19. ↑ The Pharmaceutical Journal6 JUN 2018, Over 400,000 sexually transmitted infections reported in England in 2017, PHE report reveals, Pharmaceutical Journal [dostęp 2019-05-20]  (ang.).
  20. ↑ AIDS epidemic update, UNAIDS, WHO, 27 maja 2008 [dostęp 2019-05-20] [zarchiwizowane z adresu 2008-05-27] .
  21. ↑ HIV in the United States and Dependent Areas - Statistics Overview, www.cdc.gov, 9 maja 2019 [dostęp 2019-05-20]  (ang.).
  22. ↑ Dr RobertD.R. Fullilove Dr RobertD.R., AIDS In Black America: A Public Health Crisis, NPR.org [dostęp 2019-05-20]  (ang.).
  23. ↑ Sexually Transmitted Disease Facts for Hepatitis B - Minnesota Dept. of Health, web.archive.org, 23 maja 2010 [dostęp 2019-05-20] [zarchiwizowane z adresu 2010-05-23] .
  24. ↑ Hepatitis B, web.archive.org, 15 marca 2010 [dostęp 2019-05-20] [zarchiwizowane z adresu 2010-03-15] .
  25. ↑ WHO - World Hepatitis Day, 28 July, web.archive.org, 23 października 2012 [dostęp 2019-05-20] [zarchiwizowane z adresu 2012-10-23] .
  26. ↑ Hepatitis B, www.who.int [dostęp 2019-05-20]  (ang.).
  27. ↑ Choroby przenoszone drogą płciową [w:] JoannaJ. Puzewicz-Barska JoannaJ. i inni, Nasze ciała, nasze życie : książka napisana przez kobiety dla kobiet, Gdańsk: Stowarzyszenie Współpracy Kobiet News - Polska, 2004, s. 344 - 346, ISBN 83-920417-0-4, OCLC 749779357 [dostęp 2019-05-20] .
  28. ↑ Choroba weneryczna – co warto o niej wiedzieć?, medonet.pl [dostęp 2019-05-20] .
  29. ↑ Prevention - STD Information from CDC, www.cdc.gov, 16 stycznia 2019 [dostęp 2019-05-20]  (ang.).
  30. ↑ Badania profilaktyczne w kierunku wykrywania chorób wenerycznych, Małopolska Dba o Zdrowie [dostęp 2019-05-20] .

Linki zewnętrzne | edytuj kod

Zapoznaj się z zastrzeżeniami dotyczącymi pojęć medycznych i pokrewnych w Wikipedii.

Kontrola autorytatywna (zakażenie):
Na podstawie artykułu: "Choroby przenoszone drogą płciową" pochodzącego z Wikipedii
OryginałEdytujHistoria i autorzy