Choroby układu krążenia

Choroby układu krążenia w encyklopedii

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Choroby układu krążenia – schorzenia narządów i tkanek układu krążenia, w szczególności serca, tętnic i żył, nazywane również chorobami układu sercowo-naczyniowego. Historycznie ich rozpoznawaniem i leczeniem zajmowała się interna. Obecnie są domeną kardiologii, natomiast leczeniem operacyjnym zajmują się chirurgia naczyniowa, kardiologia inwazyjna oraz kardiochirurgia. Leczeniem niektórych chorób naczyniowych zajmują się neurologia oraz reumatologia.

Wraz z rozwojem cywilizacji doszło do zwiększonej zachorowalności na choroby układu krążenia, dlatego wiele z nich nazywanych jest chorobami cywilizacyjnymi. Jak wynika z danych Głównego Urzędu Statystycznego, w Polsce z przyczyn kardiologicznych umiera rocznie około 175 tysięcy osób, co stanowi 46% wszystkich zgonów[1].

Spis treści

Niektóre choroby układu krążenia | edytuj kod

Klasyfikacja chorób układu krążenia ICD-10 (I00-I99) | edytuj kod

Ostra choroba reumatyczna (I00- I02) | edytuj kod

  • choroba reumatyczna bez wzmianki o zajęciu serca
  • choroba reumatyczna z zajęciem serca
  • pląsawica reumatyczna

Przewlekła choroba reumatyczna serca (I05- I09) | edytuj kod

Reumatyczna choroba serca
  • choroby reumatyczne zastawki dwudzielnej
  • choroby reumatyczne zastawek tętnicy głównej
  • choroby reumatyczne zastawki trójdzielnej
  • wady wielu zastawek (skojarzone)
  • inne choroby reumatyczne serca

Choroba nadciśnieniowa (I10- I15) | edytuj kod

  • samoistne (pierwotne) nadciśnienie
  • choroba nadciśnieniowa z zajęciem serca
  • choroba nadciśnieniowa z zajęciem nerek
  • choroba nadciśnieniowa z zajęciem serca i nerek
  • nadciśnienie wtórne

Choroba niedokrwienna serca (I20- I25) | edytuj kod

  • dusznica bolesna
  • ostry zawał serca
  • ponowny zawał serca („dorzut”)
  • niektóre powikłania występujące w czasie ostrego zawału serca
  • inne ostre postacie choroby niedokrwiennej serca
  • przewlekła choroba niedokrwienna serca

Zespół sercowo–płucny i choroby krążenia płucnego (I26- I28) | edytuj kod

  • zator płucny
  • nadciśnienie płucne
  • inne zespoły sercowo-płucne
  • inne choroby naczyń płucnych

Inne choroby serca (I30- I52) | edytuj kod

Niedomykalność i zwężenie zastawki mitralnej

Choroby naczyń mózgowych (I60- I69) | edytuj kod

  • krwotok podpajęczynówkowy
  • krwotok mózgowy
  • inne nieurazowe krwotoki mózgowe
  • zawał mózgu
  • udar, nieokreślony jako krwotoczny lub zawałowy
  • niedrożność i zwężenie tętnic przedmózgowych niepowodujące zawału mózgu
  • niedrożność i zwężenie tętnic mózgowych niepowodujące zawału mózgu
  • inne choroby naczyń mózgowych
  • zaburzenia naczyń mózgowych w chorobach występujących gdzie indziej
  • następstwa chorób naczyń mózgowych

Choroby tętnic, tętniczek i naczyń włosowatych (I70- I79) | edytuj kod

Widoczne zmiany miażdżycowe aorty
  • miażdżyca
  • tętniak i tętniak rozwarstwiający tętnicy głównej
  • tętniak innych tętnic
  • inne choroby naczyń obwodowych
  • zator i zakrzep tętniczy
  • inne zaburzenia czynności tętnic i tętniczek
  • choroby naczyń włosowatych
  • zaburzenia czynności tętnic, tętniczek i naczyń włosowatych w chorobach sklasyfikowanych gdzie indziej

Choroby żył, naczyń limfatycznych i węzłów chłonnych, niesklasyfikowane gdzie indziej (I80- I89) | edytuj kod

  • zapalenie żył i zakrzepowe zapalenie żył
  • zakrzep żyły wrotnej
  • inne zatory i zakrzepy żylne
  • żylaki kończyn dolnych
  • guzy krwawiczne odbytu
  • żylaki przełyku
  • żylaki o innym umiejscowieniu
  • inne zaburzenia żył
  • nieokreślone zapalenie węzłów chłonnych
  • inne niezakaźne zaburzenia funkcji naczyń i węzłów chłonnych

Inne i nieokreślone zaburzenia układu krążenia (I95- I99) | edytuj kod

  • niedociśnienie tętnicze
  • pozabiegowe zaburzenia układu krążenia, niesklasyfikowane gdzie indziej
  • inne zaburzenia funkcji układu krążenia w chorobach sklasyfikowanych gdzie indziej
  • inne i nieokreślone zaburzenia układu krążenia.

Główne objawy | edytuj kod

Badania | edytuj kod

Wystąpienie jakichkolwiek niepokojących objawów chorobowych wymaga niezwłocznej konsultacji z lekarzem. Ważna jest szybka reakcja, gdyż w przypadku chorób układu krążenia od podjęcia leczenia w odpowiednim stadium uzależnione są efekty. W celu rozpoznania stosuje się badania diagnostyczne - ogólne i specjalistyczne.

Wpływ badań laboratoryjnych na ocenę ryzyka chorób układu krążenia | edytuj kod

Przeprowadzane badania epidemiologiczne, kliniczne i doświadczalne rozszerzyły wiedzę związaną z istnieniem parametrów pozwalających ocenić predyspozycje do rozwoju chorób układu krążenia, przede wszystkim powstających na podłożu miażdżycowym.

Wskaźniki te mają ułatwić:

  • identyfikację czynników sprzyjających rozwojowi choroby
  • wczesne wykrywanie nieprawidłowości (zanim wystąpią pierwsze objawy chorobowe)
  • ocenę rokowań u pacjentów ze zdiagnozowana chorobą
  • ocenę skuteczności podejmowanych działań profilaktycznych

Z praktycznego punktu widzenia, badania laboratoryjne pomocne w ocenie ryzyka wystąpienia chorób układu krążenia, możemy podzielić na:

Badania nieinwazyjne | edytuj kod

Nieinwazyjne badania układu krążenia obejmują rozpoznawanie, monitorowanie leczenia oraz stratyfikację ryzyka. Do najczęściej zlecanych badań nieinwazyjnych zaliczane są:

Pomostowanie aortalno-wieńcowe

Badania inwazyjne | edytuj kod

Jeśli wykonane badania nieinwazyjne nie są wystarczające lub stadium choroby jest na tyle zaawansowane, że wymaga leczenia operacyjnego, stosuje się inwazyjne metody badań, którymi są na przykład:

Profilaktyka | edytuj kod

Zwalczanie czynników ryzyka | edytuj kod

Podstawą profilaktyki[2] chorób układu krążenia jest zwalczanie czynników ryzyka poprzez:

  • prawidłowe odżywianie
  • wyrabianie nawyków aktywnego wypoczynku
  • unikanie nałogu palenia papierosów
  • okresowe badania lekarskie, uwzględniające:
    • pomiar masy i wysokości ciała
    • pomiar ciśnienia krwi
    • pomiar glikemii
    • wykonywanie przesiewowych badań cholesterolu
    • ultrasonograficzną ocenę grubości ścian tętnic szyjnych.

Wczesne wykrywanie chorób układu krążenia u dzieci i młodzieży | edytuj kod

Przewidywanie wystąpienia chorób układu krążenia powinno się rozpocząć od oceny okresu płodowego. Biorąc pod uwagę fakt, że mała masa urodzeniowa może stanowić ryzyko choroby niedokrwiennej serca, nadciśnienia tętniczego, otyłości lub cukrzycy w życiu dorosłym, istnieje potrzeba objęcia tej grupy dzieci wczesną profilaktyką. Takie działanie ma na celu zmniejszenie rozwoju tych i innych chorób w późniejszych latach życia. Uznawane za najważniejszy czynnik ryzyka choroby niedokrwiennej serca hiperlipoproteinemie, mogą być wykryte już we krwi pępowinowej.

Ćwiczenia fizyczne | edytuj kod

Korzystny wpływ aktywności ruchowej | edytuj kod

Przeprowadzone w wielu krajach badania dostarczyły obszernych zasobów danych, świadczących o znaczeniu systematycznej aktywności fizycznej w zapobieganiu chorobom układu krążenia oraz redukcji ryzyka przedwczesnej śmierci. Wyniki najczęściej cytowanych w piśmiennictwie medycznym długofalowych badań epidemiologicznych prowadzonych w Framingham, badań MRFIT, Harvard Alumni Study, czy Nurses Health Study, wskazują na korzystne efekty systematycznego wysiłku fizycznego w profilaktyce poważnych powikłań zdrowotnych chorób układu krążenia. Analiza wyników wieloletnich badań dowodzi, że regularny wysiłek fizyczny o odpowiedniej długości oraz intensywności wpływa pozytywnie na metabolizm lipidów i węglowodanów, czynność śródbłonka naczyniowego oraz może modyfikować korzystnie stan równowagi czynnościowej między układem krzepnięcia i fibrynolizy.

Zalecenia aktywności ruchowej w pierwotnej prewencji chorób układu krążenia i promocji zdrowia | edytuj kod

Przy braku przeciwwskazań należy pamiętać, że zbyt mała dawka ćwiczeń nie przyniesie istotnych efektów fizjologicznych, a nadmierny, niedostosowany do wieku, stanu zdrowia i możliwości wysiłek może być szkodliwy. W tabeli zostały przedstawione najbardziej znane wytyczne dotyczące zalecanej aktywności ruchowej.

Przeciwwskazania dotyczące wysiłku fizycznego | edytuj kod

Osoba dorosła przed podjęciem systematycznego wysiłku fizycznego powinna wykonać podstawową diagnostykę kardiologiczną, a także badania czynnościowe pod kątem sportowym – m.in. EKG spoczynkowe, aby ustalić wydolność fizyczną organizmu. W przypadku osób starszych zalecana jest dokładna diagnostyka stanu zdrowia i dostosowanie odpowiedniej formy aktywności fizycznej.

Interakcje leków stosowanych w chorobach układu krążenia | edytuj kod

Znajomość mechanizmów interakcji farmakodynamicznych i farmakokinetycznych leków stosowanych w kardiologii pozwala na uniknięcie potencjalnych zagrożeń wynikających z ich kojarzenia. W biotransformacji leków kardiologicznych najważniejszą rolę odgrywają trzy izoenzymy:

  • CYP 3A4
  • CYP 2D6
  • CYP 2C9

Na niepożądane reakcje lekowe narażone są zwłaszcza osoby starsze, przyjmujące wiele leków, dlatego ważne jest każdorazowe ustalenie możliwych interakcji. Ponadto na interakcje mogą wpłynąć czynniki osobowe, na przykład przebyte choroby, rodzaj diety. Zmienność osobnicza nasilenia interakcji leków zależy od wielkości dawek, czasu trwania leczenia, kolejności oraz drogi ich stosowania.

Zobacz też | edytuj kod

Przypisy | edytuj kod

  1. ↑ MałgorzataM. Cierniak-Piotrowska MałgorzataM., GrażynaG. Marciniak GrażynaG., JoannaJ. Stańczak JoannaJ., Rozdział 5. Statystyka zgonów i umieralności z powodu chorób układu krążenia [w:] ZbigniewZ. Strzelecki, JanuszJ. Szymborski (red.), Zachorowalność i umieralność na choroby układu krążenia a sytuacja demograficzna Polski, Główny Urząd Statystyczny, 2015 [dostęp 2017-05-25] .
  2. ↑ M.F.M.F. Piepoli M.F.M.F. i inni, Zapobieganie chorobom sercowo-naczyniowym w praktyce klinicznej. Podsumowanie wytycznych towarzystw europejskich 2016, „European Heart Journal”, 37, Oxford University Press, 2016, s. 2315–2381, ISSN 0195-668X [dostęp 2017-04-10] .

Bibliografia | edytuj kod

Zapoznaj się z zastrzeżeniami dotyczącymi pojęć medycznych i pokrewnych w Wikipedii.

Kontrola autorytatywna (choroba):
Na podstawie artykułu: "Choroby układu krążenia" pochodzącego z Wikipedii
OryginałEdytujHistoria i autorzy