Dakota Północna w encyklopedii
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwaniaDakota Północna (ang. North Dakota, wymowa:/ˌnɔrθ dəˈkoʊtə/ i) – stan na północy Stanów Zjednoczonych, leżący w regionie Midwest, na obszarze Wielkich Równin. Od zachodu graniczy z Montaną, od południa z Dakotą Południową, od wschodu z Minnesotą, a od północy z Kanadą (Manitobą). Rzeźba terenu jest na ogół wyżynna. Stan zajmuje powierzchnię 183 111,62 km² i w roku 2000 miał 642 200 mieszkańców. Stolicą stanu jest miasto Bismarck. Największym miastem jest Fargo.
Obszar ten był pierwotnie zamieszkany przez plemiona Indian Wielkich Równin, Mandanów i Hidatsów. Nazwa stanu pochodzi od zamieszkujących tam następnie Indian Dakota.
Spis treści
- 1 Historia
- 2 Geografia
- 3 Demografia
- 4 Symbole stanu
- 5 Gospodarka
- 6 Uczelnie
- 7 Sławni ludzie
- 8 Ciekawostki
- 9 Przypisy
Historia | edytuj kod
- 1743 – początek eksploracji obszarów przez Francuzów (Luis-Joseph Verendrye i Francois Verendrye);
- 1803 – obszar przeszedł na własność Stanów Zjednoczonych jako część Luizjany po jej zakupieniu od Francji;
- 1804–1806 – Meriwether Lewis i William Clark penetrują tereny;
- 1812 – powstała Pembina (pierwsze stałe osiedle białych, wybudowane przez Szkotów i Irlandczyków);
- 1818 – zakupienie od Anglii północno-wschodniej części dzisiejszej Dakoty Północnej i Dakoty Południowej;
- 1823 – Pembina przeszła na własność Stanów Zjednoczonych;
- 1832 – parowiec Yellowstone jako pierwszy statek wpłynął rzeką Missouri w głąb Dakoty;
- 1861 – utworzenie Terytorium Dakoty;
- 1871 – do Dakoty dotarła pierwsza linia kolejowa ułatwiając dotarcie licznych osadników;
- 1877 – podzielenie Terytorium Dakoty na dwie części – południową i północną;
- 2 listopada 1889 – przyjęcie Dakoty Północnej do Unii (jako 39. stanu); tego samego dnia do Unii została przyjęta Dakota Południowa.
Geografia | edytuj kod
Krajobraz Dakoty Północnej- Klimat: kontynentalny ciepły, suchy; gorące lato, mroźna zima; opady roczne około 500 mm
- Główne rzeki: Missouri, Red River
- Liczba parków stanowych: 18
- Strefy czasowe: UTC-6:00, UTC-7:00
Podział administracyjny | edytuj kod
Osobny artykuł: Lista hrabstw w stanie Dakota Północna.Stan Dakota Północna podzielony jest na 53 hrabstwa. Największym hrabstwem pod względem liczby ludności jest hrabstwo Cass, a największym hrabstwem pod względem powierzchni jest hrabstwo McKenzie.
Demografia | edytuj kod
Piramida wiekuSpis ludności z roku 2010 stwierdza, że stan Dakota Północna liczy 672 591 mieszkańców, co oznacza wzrost o 30 391 (4,7%) w porównaniu z poprzednim spisem z roku 2000. Dzieci poniżej piątego roku życia stanowią 7,2% populacji, 23,3% mieszkańców nie ukończyło jeszcze osiemnastego roku życia, a 15% to osoby mające 65 i więcej lat. 48,7% ludności stanu stanowią kobiety[4].
Rasy i pochodzenie | edytuj kod
Według spisu z 2010 roku, 87,5% mieszkańców stanowiła ludność biała (84,6% nie licząc Latynosów), 5,5% to rdzenna ludność Ameryki, 3,1% to Murzyni lub Afroamerykanie, 2,2% miało rasę mieszaną, 1,6% to Azjaci, 0,1% to Hawajczycy i mieszkańcy innych wysp Pacyfiku. Latynosi stanowią 3,7% ludności stanu[4].
Największe grupy stanowią osoby pochodzenia niemieckiego (47,2%), norweskiego (30,1%), irlandzkiego (8,1%), francuskiego (6,0%), szwedzkiego (4,6%) i angielskiego (4,5%)[5]. Istnieją także duże grupy: Rosjan, Polaków, Amerykan, Meksykan, Szkotów, Czechów, Holendrów, Duńczyków i Włochów[6].
Język | edytuj kod
Najpowszechniej używanymi językami są[7]:
- język angielski – 94,86%
- język niemiecki – 1,39%
- język hiszpański – 1,37%.
Religia | edytuj kod
Dane z 2014[8]:
- protestanci – 51%
- luteranie – 27%
- metodyści – 5%
- pozostali – 19% (głównie zielonoświątkowcy, kalwini, baptyści, pietyści, uświęceniowcy i bezdenominacyjni)
- katolicyzm – 26%
- brak religii – 20% (w tym 5% agnostycy i 2% ateiści)
- inne religie – 3% (w tym mormoni, świadkowie Jehowy, muzułmanie, bahaici, żydzi, unitarianie i prawosławni[9]).
Symbole stanu | edytuj kod
- Dewiza: Liberty and Union, Now and Forever, One and Inseparable. (Wolność i Unia, Teraz i na zawsze, Jedność i niepodzielność)
- Przydomek: Peace Garden State
- Znaczenie przydomku: Stan Ogrodu Pokoju
- Symbole: świergotek, wiąz amerykański, dzika róża preriowa, square dance (rodzaj tańca ludowego)
Gospodarka | edytuj kod
Rolnictwo | edytuj kod
- 90% obszaru zajmują farmy
- uprawa słonecznika, lnu, pszenicy, jęczmienia, kukurydzy, owsa, fasoli i innych
- hodowla bydła, owiec, trzody chlewnej
- pszczelarstwo
Przemysł | edytuj kod
Przede wszystkim przemysł wydobywczy (węgiel, sól, glina, piasek)
Uczelnie | edytuj kod
Sławni ludzie | edytuj kod
Warren Christopher, Pierre de La Verendrye, Thomas Douglas, Angie Dickinson, Kellan Lutz, Wiz Khalifa
Ciekawostki | edytuj kod
- W Dakocie Północnej, w Pierce County, niedaleko Balty znajduje się geograficzny środek Ameryki Północnej.
- Jest to jedyny stan, w którym nie ma obowiązku rejestracji wyborców[10].
- 10 stycznia 2010 temperatura w Bismarck spadła do −55 °C.
Przypisy | edytuj kod
- ↑ State Area Measurements and Internal Point Coordinates (ang.). U.S. Census Bureau. [dostęp 2018-04-06].
- ↑ U.S. Census Bureau QuickFacts: North Dakota, www.census.gov [dostęp 2018-01-04] (ang.).
- ↑ Biggest Cities in North Dakota, www.biggestuscities.com [dostęp 2019-01-20] (ang.).
- ↑ a b U.S. Census Bureau QuickFacts: North Dakota; UNITED STATES, www.census.gov [dostęp 2019-01-20] (ang.).
- ↑ U.S. CensusU.S.C. Bureau U.S. CensusU.S.C., American FactFinder - Results, factfinder.census.gov [dostęp 2019-01-20] (ang.).
- ↑ Ancestry in North Dakota (State), statisticalatlas.com [dostęp 2019-01-20] .
- ↑ Data Center Results, apps.mla.org [dostęp 2019-01-20] .
- ↑ Adults in North Dakota. Pew Research Center, 2014. [dostęp 2019-01-14].
- ↑ State Membership Report. The ARDA. [dostęp 2019-01-14].
- ↑ North Dakota, the only state without voter registration (ang.). [dostęp 4 listopada 2008].