Disulfiram

Disulfiram w encyklopedii

Disulfiram – organiczny związek chemiczny, lek stosowany w leczeniu alkoholizmu, którego działanie polega na wpływie na metabolizm alkoholu etylowego^[7].

Spis treści

• 1 Działanie i wskazania
• 2 Przeciwwskazania
• 3 Interakcje
• 4 Działania niepożądane
• 5 Ciąża i laktacja
• 6 Dawkowanie
• 7 Preparaty w Polsce
• 8 Przypisy

Działanie i wskazania | edytuj kod

Związek ten zaburza metabolizm alkoholu w organizmie. Hamuje działanie dehydrogenazy aldehydowej, przez co utrudnia utlenianie aldehydu octowego do mniej szkodliwego kwasu octowego. Kumulujący się w organizmie aldehyd octowy powoduje objawy zatrucia (tzw. reakcja disulfiramowa)^[8].

Stosowanie środków zawierających disulfiram (Anticol, Antabus, Esperal) jest jedną z metod leczenia alkoholizmu, który można zaliczyć do terapii awersyjnej. W wyniku podania leku (czasem jest on chirurgicznie umieszczany podskórnie w postaci stale uwalnianej do organizmu), spożycie alkoholu powoduje bardzo nieprzyjemną reakcję organizmu. Obawa przed tą reakcją może powstrzymać pacjenta od konsumpcji napojów alkoholowych. W Polsce leczenie wymaga zgody pacjenta i odbywa się pod kontrolą lekarza. Część terapeutów uzależnień jest przeciwna stosowaniu disulfiramu z powodu małej skuteczności oraz potencjalnie niebezpiecznych skutków ubocznych i w wielu krajach został on wycofany z lecznictwa.

Przeciwwskazania | edytuj kod

• nadwrażliwość na disulfiram, tiokarbaminiany,
• stan nietrzeźwości lub wcześniejsze (24–48 h) spożywanie alkoholu (także w postaci preparatów zawierających etanol),
• wcześniejsze (12 h) stosowanie paraldehydu lub metronidazolu, narażenie na działanie 1,2-dibromoetanu (CH
  2BrCH
  2Br),
• niewydolność serca, niewydolność obwodowa krążenia, zawał serca, choroba niedokrwienna serca, zapalenie zarostowe tętnic, nadciśnienie tętnicze, zapalenie wielonerwowe, zapalenie nerwu wzrokowego, wcześniejsze próby samobójcze, zaburzenia psychiczne.

W czasie trwania i w przeciągu 14 dni od zakończenia leczenia disulfiramem nie należy spożywać alkoholu. Zachować ostrożność w przypadku stosowania u chorych z chorobami układu oddechowego, cukrzycą, padaczką, chorobami nerek i wątroby, niedoczynnością tarczycy, psychozami. Wystąpienie reakcji disulfiramowej może pogłębić stopień zaawansowania tych chorób.

Interakcje | edytuj kod

Disulfiram wzmacnia działanie:

• fenytoiny – mogą pojawić się objawy toksyczne,
• warfaryny i doustnych leków przeciwzakrzepowych – ryzyko krwawienia,
• cisplatyny, omeprazolu, teofiliny, fenazonu, chlordiazepoksydu, diazepamu.

Może zmniejszać stężenie perfenazyny. Równoczesne stosowanie z metronidazolem może prowadzić do napadów białej gorączki i amencji. Stosowanie z izoniazydem może powodować zaburzenia koordynacji, zachowania i ruchu, bezsenność, drażliwość. Disulfiram nasila działanie i hamuje metabolizm oksydacyjny pochodnych benzodiazepin. Kontakt z rozpuszczalnikami organicznymi zawierającymi alkohol, aldehyd octowy lub paraldehyd może wywołać reakcję disulfiramową, którą mogą nasilać trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne i cyklosporyna. Amitryptylina i chlorpromazyna mogą nasilać reakcję disulfiramową. Disulfiram hamuje utlenianie i wydalanie ryfampicyny. Disulfiram może przedłużać działanie alfentanylu.

Działania niepożądane | edytuj kod

• nudności, wymioty, smak czosnku w ustach lub metaliczny posmak, zapalenie wątroby, zmiany skórne, tymczasowa impotencja,
• bóle głowy, splątanie, astenia, depresja, senność, zapalenie nerwu wzrokowego, zapalenie nerwów obwodowych, zapalenie wielonerwowe,
• zwiększenie aktywności fosfatazy alkalicznej, dehydrogenazy mleczanowej, ALT, AST,
• zwiększenie stężenia bilirubiny, cholesterolu we krwi, acetonu w moczu.

Rzadko:

• reakcje psychotyczne.

Pod wpływem etanolu:

• zaburzenia rytmu serca, hipotonia, zapaść sercowo-naczyniowa, dławica piersiowa, zawał serca,
• zaburzenia neurologiczne, obrzęk mózgu, krwotoki w ośrodkowym układzie nerwowym.

Ciąża i laktacja | edytuj kod

Nie stosować w ciąży i w okresie karmienia piersią^[8].

Dawkowanie | edytuj kod

Początkowo 500 mg dziennie (jest to dawka maksymalna) przez 1-2 tygodnie, następnie dawkę zmniejsza się do 250 mg dziennie (125–500 mg dziennie)^[9].

8–10 tabletek rozmieszczonych gwiaździście podpowięziowo. Powtórne wszczepienie możliwe po 8 miesiącach^[10].

Preparaty w Polsce | edytuj kod

Dostępne w Polsce preparaty disulfiramu (2020): Anticol (tabletki) i Disulfiram WZF (tabletki do implantacji). Oba preparaty produkowane są przez Polfę Warszawa i są dostępne na receptę^[11]. Dawniej tabletki do implantacji produkowane były pod nazwą Esperal^[12].

Przypisy | edytuj kod

1. ↑ ^{a b c d} Thieme Chemistry (Hrsg.): Römpp Online. Version 3.1. Stuttgart: Georg Thieme Verlag, 2007.
2. ↑ Disulfiram, [w:] DrugBank [online], University of Alberta, DB00822  (ang.).
3. ↑ ^{a b} Disulfiram (ang.) w wykazie klasyfikacji i oznakowania Europejskiej Agencji Chemikaliów. [dostęp 2015-04-07].
4. ↑ Disulfiram, [w:] ChemIDplus [online], United States National Library of Medicine  (ang.).
5. ↑ Disulfiram (nr 86720) w katalogu produktów Sigma-Aldrich (Merck KGaA). [dostęp 2011-05-08].
6. ↑ Disulfiram (nr 86720) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck KGaA) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2011-05-08]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
7. ↑ Podręczny słownik chemiczny, RomualdR. Hassa (red.), JanuszJ. Mrzigod (red.), JanuszJ. Nowakowski (red.), Katowice: Videograf II, 2004, s. 98, ISBN 83-7183-240-0 .
8. ↑ ^{a b} Disulfiram, [w:] Indeks Leków MP [online], opis substancji, Medycyna Praktyczna [dostęp 2020-12-29] .
9. ↑ Anticol, [w:] Indeks Leków MP [online], opis substancji, Medycyna Praktyczna [dostęp 2020-12-29] .
10. ↑ Disulfiram WZF, [w:] Indeks Leków MP [online], opis substancji, Medycyna Praktyczna [dostęp 2020-12-29] .
11. ↑ Disulfiram, [w:] Indeks Leków MP [online], lista preparatów, Medycyna Praktyczna [dostęp 2020-12-29] .
12. ↑ IngaI. Kazana IngaI., Esperal (disulfiram): jak działa i jakie są skutki uboczne posiadania wszywki alkoholowej?, www.poradnikzdrowie.pl, 10 października 2017 [dostęp 2020-12-29] .

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Na podstawie artykułu: "Disulfiram" pochodzącego z Wikipedii
OryginałEdytujHistoria i autorzy