Dolna Saksonia w encyklopedii
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwaniaDolna Saksonia (niem. Niedersachsen, dolnosaks. Neddersassen, wschodniofryzyjski Läichsaksen) – drugi co do wielkości kraj związkowy w Republice Federalnej Niemiec przy granicy z Holandią. Siedziba administracyjna kraju związkowego znajduje się w mieście Hanower.
Ważniejsze miasta Dolnej Saksonii to: Hanower (Hannover), Brunszwik (Braunschweig), Osnabrück, Oldenburg, Getynga (Göttingen), Wolfsburg.
Spis treści
- 1 Historia
- 2 Podział administracyjny
- 3 Polityka
- 4 Mniejszości narodowe
- 5 Turystyka
- 6 Zobacz też
- 7 Przypisy
- 8 Linki zewnętrzne
Historia | edytuj kod
We wczesnym średniowieczu w nadmorskiej części dzisiejszego kraju związkowego Dolna Saksonia istniało Królestwo Fryzji(ang.), podbite w VIII w. przez państwo frankijskie, a pozostałe tereny, zamieszkane przez plemiona Sasów, Frankowie pod wodzą Karola Wielkiego podbili na przełomie VIII i IX w. Cały obszar wówczas znalazł się w granicach Imperium Karolińskiego i był podzielony na Księstwo Fryzji i Księstwo Saksonii, a od 962 leżał w granicach Świętego Cesarstwa Rzymskiego. Z Księstwa Saksonii z czasem wyodrębniały się mniejsze kraje, prowadząc do ostatecznego rozpadu księstwa w 1296 r. Wśród powstałych krajów były Hrabstwo Oldenburga(ang.) w 1091 (od 1774 Księstwo Oldenburga(ang.)), księstwo arcybiskupie Bremy w 1180 oraz Księstwo Brunszwika-Lüneburga w 1235. Na skutek dalszych podziałów w 1432 powstało Księstwo Calenberg(ang.), a na obszarze Fryzji w 1464 powstało Hrabstwo Fryzji Wschodniej.
Podział polityczny obszaru dzisiejszej Dolnej Saksonii w latach 1815-1866W 1648 arcybiskupstwo Bremy zostało zsekularyzowane i przeszło w ręce Szwecji jako Księstwo Bremy, a w 1692 Księstwo Calenberg zostało przekształcone w Elektorat Hanoweru, od 1714 związany unią personalną z Wielką Brytanią. Po III wojnie północnej Szwecja utraciła księstwo Bremy na rzecz Hanoweru. W 1744 Hrabstwo Fryzji Wschodniej zostało przyłączone do Prus.
Na początku XIX w. cały obszar został zajęty przez Napoleona. Zachodnia i północna część regionu przypadła Francji, Fryzja Wschodnia przypadła Królestwu Holandii, a na wschodzie powstało Królestwo Westfalii. Po porażce Napoleona głównymi państwami regionu były Królestwo Hanoweru, Wielkie Księstwo Oldenburga i Księstwo Brunszwiku. W 1837 wygasła unia brytyjsko-hanowerska, a w 1866 Hanower został podbity i wcielony do Prus jako prowincja Hanower. W 1871 cały obszar znalazł się w granicach Niemiec.
Po II wojnie światowej region znalazł się w brytyjskiej strefie okupacyjnej Niemiec, a w latach 1945-1948 obszar przy granicy z Holandią stanowił polską strefę okupacyjną. W 1946 istniał tu kraj Hanower(ang.), utworzony przez Brytyjczyków. Kraj związkowy Dolna Saksonia utworzono pod koniec 1946 r. z połączenia krajów Hanower, Brunszwik, Oldenburg i Schaumburg-Lippe.
Podział administracyjny | edytuj kod
W styczniu 1975 mieszkańcy Oldenburga (873 tys. osób) i Schaumburg-Lippe (87 tys. osób) opowiedzieli się za przekształceniem ich okręgów w landy RFN, czego jednak Bundestag nie zaakceptował, skłaniając się raczej ku redukcji liczby krajów z 10 do 5-6[2].
Do 1 stycznia 2005 Dolna Saksonia dzieliła się na rejencje, następnie zniesiono je i kraj związkowy składa się bezpośrednio z powiatów.
W nawiasach kody rejestracyjne pojazdów.
Miasta na prawach powiatu | edytuj kod
Hanower- Brunszwik (Braunschweig) (BS)
- Delmenhorst (DEL)
- Emden (EMD)
- Oldenburg (OL)
- Osnabrück (OS)
- Salzgitter (SZ)
- Wilhelmshaven (WHV)
- Wolfsburg (WOB)
Związki komunalne | edytuj kod
- Region Hanower (Region Hannover) (H)
Powiaty ziemskie | edytuj kod
- powiat Ammerland (WST)
- powiat Aurich (AUR)
- powiat Grafschaft Bentheim (NOH)
- powiat Celle (CE)
- powiat Cloppenburg (CLP)
- powiat Cuxhaven (CUX)
- powiat Diepholz (DH)
- powiat Emsland (EL)
- powiat Friesland (FRI)
- powiat Gifhorn (GF)
- powiat Goslar (GS)
- powiat Getynga (Göttingen) (GÖ)
- powiat Hameln-Pyrmont (HM)
- Region Hanower (Hannover) (H)
- powiat Harburg (WL)
- powiat Heidekreis (HK)
- powiat Helmstedt (HE)
- powiat Hildesheim (HI)
- powiat Holzminden (HOL)
- powiat Leer (LER)
- powiat Lüchow-Dannenberg (DAN)
- powiat Lüneburg (LG)
- powiat Nienburg (Weser) (NI)
- powiat Northeim (NOM)
- powiat Oldenburg (OL)
- powiat Osnabrück (OS)
- powiat Osterholz (OHZ)
- powiat Peine (PE)
- powiat Rotenburg (Wümme) (ROW)
- powiat Schaumburg (SHG)
- powiat Stade (STD)
- powiat Uelzen (UE)
- powiat Vechta (VEC)
- powiat Verden (VER)
- powiat Wesermarsch (BRA)
- powiat Wittmund (WTM)
- powiat Wolfenbüttel (WF)
Polityka | edytuj kod
Koalicja rządząca: koalicja SPD/CDUSkład Landtagu:
- SPD – 55
- CDU – 50
- Partia Zielonych – 12
- FDP – 11
- AfD – 10
Mniejszości narodowe | edytuj kod
Dwujęzyczna (niemiecka i wschodniofryzyjska) tablica w SaterlandzieW północno-zachodniej części kraju zamieszkują Fryzowie. Stanowią autochtoniczną mniejszość narodową i posługują się językiem wschodniofryzyjskim, który ma status języka regionalnego.
Turystyka | edytuj kod
Duże znaczenie przywiązuje się w Dolnej Saksonii do rozwoju turystyki rowerowej. Przez region przebiega kilka długodystansowych turystycznych szlaków rowerowych, m.in. przez góry Harz, wzdłuż wybrzeża Morza Północnego, a także wzdłuż rzek Łaba, Wezera, Ems i Aller. Długość dróg rowerowych w całej Dolnej Saksonii ocenia się na około 13000 kilometrów[3].
Zobacz też | edytuj kod
Przypisy | edytuj kod
- ↑ Stan na 31 grudnia 2011 roku: Statistisches Bundesamt: Vorläufige Ergebnisse der Bevölkerungsfortschreibung auf Grundlage des Zensus 2011 (niem.). [dostęp 5-06-2013].
- ↑ Edward Dylawerski Bońskie ABC, Wyd. Iskry 1978
- ↑ Dolna Saksonia. Po Niemczech na rowerze | Znajkraj, www.znajkraj.pl [dostęp 2017-11-22] (pol.).