Erazm Kretkowski (1508–1558)

Erazm Kretkowski (1508–1558) w encyklopedii

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Erazm Kretkowski herbu Dołęga (ur. 1508, zm. 16 maja 1558 w Padwie) – polski podróżnik i dyplomata, kasztelan brzeskokujawski, kasztelan gnieźnieński i starosta pyzdrski, przedstawiciel dyplomatyczny Rzeczypospolitej w Imperium Osmańskim w 1538 roku[1].

Spis treści

Rodzina | edytuj kod

Syn Mikołaja (zm. 1519/1520), wojewody inowrocławskiego i Anny Pampowskiej, córki Ambrożego, wojewody sieradzkiego. Brat: Lasoty (zwanego też Sylwerstrem) Kretkowskiego (zm. 1568), kasztelana bydgoskiego i kruszwickiego, Grzegorza (zm. 1590), kasztelana kruszwickiego, brzeskokujawskiego, wojewody brzeskokujawskiego, Andrzeja i Mikołaja.

Pełnione urzędy | edytuj kod

Kasztelan brzeskokujawski od 1538 roku. Nominowany na wojewodę Brześcia Kujawskiego w 1545, jednak nominacja ta została unieważniona. Od 1546 roku pełnił stanowisko starosty Pyzdr. Był przełożonym na cłami wielkopolskimi (1547). Od 1551 piastował urząd kasztelana gnieźnieńskiego.

Podróże | edytuj kod

Za młodu studiował w Padwie we Włoszech. Później dużo podróżował jako poseł Zygmunta Augusta, dotarł na dwór sułtana, do Kairu i Indii.

Epitafium | edytuj kod

Epitafium znajdujące się na jego grobie w Padwie autorstwa Jana Kochanowskiego pt. Epitaphium Cretcovii w przekładzie Władysława Syrokomli (przytacza je Józef Ignacy Kraszewski w Kartkach z podróży 1858-1864) brzmi:

Tutaj grób Kretkowskiemu, tu port jego nawie, Gdy wszystką niemal ziemię zwędrował ciekawie – Niezmordowany pielgrzym, ciekawy, ochoczy, Był gdzie Dniestr szumnie pędzi, gdzie się Ganges toczy, Widział Istr dwuimienny, Ren i Tagus sławny oglądał przy źródlisku Nil siedmiorękawny Dziś poszedł w wieczny Olimp – i z tamtej wyszyni patrząc sobie na ziemię krotochwile czyni.

Wzmianka o źródłach Nilu oznacza najprawdopodobniej, że Kretkowski dotarł do miejsca, gdzie rozpoczyna się delta rzeki – Nil dzieli się tam na siedem odnóg. Prawdziwe źródła Nilu odkryto dopiero w 1861 roku.

Może również chodzić o źródła Nilu Błękitnego w Etiopii odwiedzanej w XVI w. przez poselstwa portugalskie (komentarz Sławomir Dzieniszewski).

Zobacz też | edytuj kod

Przypisy | edytuj kod

  1. ↑ Rocznik Służby Zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej według stanu na 1 kwietnia 1938, Warszawa 1938, s. 139.

Bibliografia | edytuj kod

Linki zewnętrzne | edytuj kod

Kontrola autorytatywna (osoba):
Na podstawie artykułu: "Erazm Kretkowski (1508–1558)" pochodzącego z Wikipedii
OryginałEdytujHistoria i autorzy