Felix Klein w encyklopedii
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwaniaFelix Christian Klein (ur. 25 kwietnia 1849 w Düsseldorfie, zm. 22 czerwca 1925 w Getyndze) – niemiecki matematyk, profesor uniwersytetów Friedrich-Alexander-Universität Erlangen-Nürnberg, Uniwersytetu w Lipsku i Getyndze oraz politechniki w Monachium. Od 1913 członek Berlińskiej Akademii Nauk.
Dokonania | edytuj kod
Zajmował się geometrią, równaniami algebraicznymi, teorią funkcji i teorią grup, a także historią matematyki; w 1872 r., obejmując stanowisko profesora na uniwersytecie w Erlangen, wygłosił wykład, którego tezy stały się później słynnym programem erlangeńskim.
W wykładzie tym usystematyzował geometrię; uznał, że istnieją różne geometrie, każda zaś z nich bada tylko te właściwości brył i figur, które nie zmieniają się (są niezmiennikami) przy dokonywaniu transformacji przestrzeni należących do określonej grupy przekształceń.
Podstawowe takie grupy, to:
- izometrie (nie zmieniają odległości między punktami przestrzeni)
- podobieństwa (nie zmieniają kątów)
- przekształcenia afiniczne
- przekształcenia rzutowe
Kolejną grupę tworzą przekształcenia ciągłe (zob. topologia).
Główne dzieła | edytuj kod
- Gesammelte mathematische Abhandlung (1921-1923) – Wszystkie dzieła matematyczne
- Elementarmathematik vom höhern Standpunkt aus (1908-1909) – Matematyka elementarna z wyższego stanowiska
- Vorlesungen über höhere Geometrie (1893) – Wykłady o geometrii wyższej
- Vorlesungen über nicht-euklidische Geometrie (1927, pośmiertnie) – Wykłady o geometrii nieeuklidesowej
- Vorlesungen über die Entwicklung der Mathematik im 19. Jahrhundert (1927, pośmiertnie) – Wykłady o historii matematyki w XIX stuleciu
- Vorlesungen über die Theorie der automorphen Funktionen t. I, II (1926, współautor R. Friecke, pośmiertnie) – Wykłady o teorii funkcji automorficznych
- Vorlesungen über das Ikosaeder und die Auflösung der Gleichungen vom fünften grade (1884) – Wykłady o ikosaedrze i rozwiązaniu równań piątego stopnia
Zobacz też | edytuj kod
Kontrola autorytatywna (osoba):- ISNI: 0000 0001 2124 4176
- VIAF: 24603438
- ULAN: 500339984
- LCCN: n79068357
- GND: 11856286X
- NDL: 00445854
- LIBRIS: xv8bcmrg3bf165p
- BnF: 11909828m
- SUDOC: 026950588
- SBN: IT\ICCU\SBLV\067271
- NLA: 35274915
- NKC: jn19990004393
- NTA: 068631693
- Open Library: OL668475A
- PLWABN: 9810587365105606
- NUKAT: n98030653
- NLI: 000397927, 001453092
- PTBNP: 597568
- CANTIC: a10109171
- LNB: 000090658
- CONOR: 11646307
- ΕΒΕ: 139046
- KRNLK: KAC201212239
- LIH: LNB:Ctj4;=B1
- WorldCat: lccn-n79068357
