Filharmonia w encyklopedii
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania Filharmonia Warszawska (1939) Casa da Música, Porto (2005)Filharmonia – instytucja kultury zajmująca się organizacją i prezentacją koncertów muzyki poważnej, jak i muzyki rozrywkowej, głównie tych największych, a więc o charakterze pełnoorkiestrowym, najczęściej równocześnie przygotowująca takie utwory do wykonania. Tym samym słowem określa się też gmach takiej instytucji, aczkolwiek istnieją filharmonie posiadające jedynie własne zaplecze lokalowe, a prezentujące utwory w wynajmowanych salach koncertowych. Instytucjami prowadzącymi działalność podobną do filharmonii są np. stowarzyszenia muzyczne.
Spis treści
- 1 Skala działalności
- 2 Repertuar
- 3 Historia
- 4 Filharmonie w Polsce (alfabetycznie według miast)
- 5 Przypisy
Skala działalności | edytuj kod
Działalność filharmonii jest ukierunkowana na możliwość prezentowania utworów wymagających największych obsad wykonawczych, jak również najbogatszego instrumentarium.
Pod względem skali działalności, filharmonie razem z operami zalicza się do największych instytucji zajmujących się prezentacją muzyki na żywo. O ile jednak w operach prezentowane są utwory sceniczne, to filharmonie skupiają się na muzyce koncertowej.
Repertuar | edytuj kod
Zasadniczo działalność filharmoniczna dotyczy muzyki poważnej, prezentowane w nich są jednak również inne rodzaje muzyki orkiestrowej, jak muzyka filmowa czy jazzowa.
Zazwyczaj w oddzielnych salach, w ramach podstawowego repertuaru, filharmonie przedstawiają muzykę kameralną.
Historia | edytuj kod
Słowo "filharmonia" pochodzi z greckiego phileo - miłuję oraz harmonia - współdziałanie, ład. Wzór filharmonii powstał we Włoszech - "Accademia dei Filharmonici" w Bolonii, Florencji, Weronie. Na ich podobieństwo powstały zrzeszenia filharmoniczne w Lublanie (1794), Wiedniu (1812), Londynie (1813), Berlinie (1882), Pradze (1894). W Polsce pierwsza filharmonia została założona w Krakowie w 1817 r., w której na czele chóru i orkiestry złożonej z muzyków amatorów i zawodowców stał organista wawelski W. Goruczkiewicz. Filharmonia Warszawska powstała w 1901 r., a Lwowska w 1902 r.[1]
Filharmonie w Polsce (alfabetycznie według miast) | edytuj kod
Filharmonia im. Mieczysława Karłowicza w Szczecinie (2015) Toruńska Orkiestra Symfoniczna w Centrum Kulturalno-Kongresowym Jordanki w Toruniu- Filharmonia Podlaska w Białymstoku
- Filharmonia Pomorska im. Ignacego Jana Paderewskiego w Bydgoszczy
- Filharmonia Częstochowska im. Bronisława Hubermana
- Filharmonia Bałtycka im. Fryderyka Chopina w Gdańsku
- Filharmonia Gorzowska
- Filharmonia Dolnośląska w Jeleniej Górze
- Filharmonia Kaliska
- Filharmonia Śląska w Katowicach
- Filharmonia Świętokrzyska im. Oskara Kolberga w Kielcach
- Filharmonia Koszalińska im. Stanisława Moniuszki
- Filharmonia im. Karola Szymanowskiego w Krakowie
- Filharmonia im. Henryka Wieniawskiego w Lublinie
- Filharmonia Kameralna im. Witolda Lutosławskiego w Łomży
- Filharmonia Łódzka im. Artura Rubinsteina
- Warmińsko-Mazurska Filharmonia im. Feliksa Nowowiejskiego w Olsztynie
- Filharmonia Opolska im. Józefa Elsnera w Opolu
- Filharmonia Poznańska im. Tadeusza Szeligowskiego
- Filharmonia Rybnicka
- Filharmonia Podkarpacka im. Artura Malawskiego w Rzeszowie
- Filharmonia „Sinfonia Baltica” w Słupsku
- Polska Filharmonia Kameralna Sopot
- Filharmonia im. Mieczysława Karłowicza w Szczecinie
- Centrum Kulturalno-Kongresowe Jordanki w Toruniu
- Filharmonia Sudecka w Wałbrzychu
- Filharmonia Narodowa w Warszawie
- Filharmonia Kaszubska w Wejherowie
- Narodowe Forum Muzyki (dawniej: Filharmonia Wrocławska) we Wrocławiu
- Filharmonia Zabrzańska
- Filharmonia Zielonogórska im.Tadeusza Bairda
Przypisy | edytuj kod
- ↑ Pruss Zdzisław, Weber Alicja, Kuczma Rajmund: Bydgoski leksykon muzyczny. Kujawsko-Pomorskie Towarzystwo Kulturalne. Bydgoszcz 2004, str. 663-664