Fitosocjologia w encyklopedii
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania Zbiorowisko roślinne – obiekt zainteresowań fitosocjologiiFitosocjologia, fitocenologia, fitocenotyka – dział botaniki (dyscyplina botaniczna), którego przedmiotem badań jest roślinność. Zajmuje się badaniem zbiorowisk roślinnych występujących w naturze, tj. fitocenoz oraz ich klasyfikowaniem (zob. syntaksonomia). Celem fitosocjologii jest stworzenie empirycznego modelu roślinności za pomocą kombinacji gatunków charakteryzującej unikatowe jednostki roślinności zwane syntaksonami. Nazewnictwo syntaksonów jest ustalane zgodnie z Międzynarodowym Kodem Nomenklatury Fitosocjologicznej (International Code of Phytosociological Nomenclature).
Autorem terminu fitosocjologia jest jeden z pionierów badań w tym zakresie – Józef Paczoski. Niektórzy autorzy[1] krytykują termin jako niefortunny ze względów językowych. Drugi człon nazwy daje bowiem podstawę do błędnych porównań z socjologią, czyli nauką o społecznościach ludzkich. W niektórych krajach preferowane jest określenie fitocenologia, w innych po prostu nauka o roślinności.
Spis treści
- 1 Szkoły fitosocjologiczne
- 2 Zadania fitosocjologii
- 3 Krytyka
- 4 Zobacz też
- 5 Przypisy
- 6 Linki zewnętrzne
Szkoły fitosocjologiczne | edytuj kod
W fitosocjologii istnieje szereg odrębnych szkół badawczych, posługujących się odrębnymi metodami naukowymi.
Zadania fitosocjologii | edytuj kod
- Badanie składu zbiorowisk roślinnych – wyróżnianie i opisywanie jednostek fitosocjologicznych (fitosocjologia opisowa).
- Badanie czynników zewnętrznych wpływających na kształtowanie się zbiorowisk (synekologia).
- Badania rozmieszczenia zbiorowisk roślinnych (synchorologia).
- Opracowanie podziału i systemu zbiorowisk roślinnych (syntaksonomia).
Krytyka | edytuj kod
Fitosocjologia jest często krytykowana (zwłaszcza w krajach anglosaskich, gdzie podobne zagadnienia badane są przez ekologię biocenoz). Czasem odmawia się fitosocjologii statusu dyscypliny naukowej. Krytycy fitosocjologii wskazują na jej ograniczenia metodyczne: brak metod statystycznych, złożoność i niestabilność systemu syntaksonomicznego i jego nomenklatury, częstą błędność modeli przewidujących zmiany roślinności, istnienie w założeniach teorii fitosocjologicznych kilku słabo zweryfikowanych hipotez. Ekolodzy biocenoz dowiedli eksperymentalnie, że o składzie florystycznym fitocenoz decydują nie tyle warunki środowiska, co kolejność wnikania gatunków do zbiorowiska lub eksplozje populacyjne[2]. Poza tym założenie istnienia biocenoz przewidywalnych i statycznych zastąpione zostało w ekologii i biologii ewolucyjnej założeniem istnienia biocenoz dynamicznych i nieobliczalnych[3]. Dowiedziono także, że częste zmiany i dynamika biocenoz są podstawą długoterminowej ich stabilności – próby blokowania zmian krótkoterminowych powodują niekorzystne zmiany długoterminowe[4].
Za zalety fitosocjologii uważa się zwykle jej użyteczność dla opisywania stanu i przewidywania kierunków zmian pokrywy roślinnej oraz w zakresie ochrony i zarządzania środowiskiem (np. do identyfikacji przedmiotów ochrony w obszarach Natura 2000).
Zobacz też | edytuj kod
Przypisy | edytuj kod
- ↑ Fukarek F.: Fitosocjologia. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1967.
- ↑ Hastings A., Higgins K. 1994. Persistence of transients in spatially structured ecological models. Science, 263: 1136.
- ↑ Schaffer W., Kot M. 1986. Chaos in ecological systems. Trends in Ecology and Evolution. 1/9.
- ↑ Leakey R., Lewin R. 1999. Szósta katastrofa. Prószyński i S-ka, Warszawa. ISBN 83-7180-812-7.
Linki zewnętrzne | edytuj kod
- International Code of Phytosociological Nomenclature, czyli Międzynarodowy Kodeks Nomenklatury Fitosocjologicznej (trzecie wydanie)
- Słownik fitosocjologiczny w Atlasie Roślin Naczyniowych Polski
- Baza zdjęć fitosocjologicznych