Forma językowa w encyklopedii
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwaniaForma językowa – jednostka pełniąca funkcję semantyczną lub syntaktyczną (morfem, wyraz, konstrukcja, zdanie)[1]. Najczęściej mówi się o formach wyrazowych (słownych)[1] służących wyrażeniu pewnego znaczenia gramatycznego (np. forma rzeczownika w danym przypadku, danej liczbie itp.)[2].
Leonard Bloomfield wyróżniał formy językowe wolne i związane. Do pierwszych zaliczał elementy, które mogą pełnić rolę wypowiedzenia, do drugich zaś jednostki niefunkcjonujące w ten sposób (np. sufiks -ość, prefiks wy-)[1].
W językoznawstwie tradycyjnym formę przeciwstawiano znaczeniu. Tak rozumiana forma językowa stanowi składową elementu językowego pierwszego rozczłonkowania, odróżnianą od znaczenia. Współcześnie w tym sensie stosuje się zwykle termin „plan wyrażenia”[1].
Forma gramatyczna stanowi postać autosemantyczną słowa w relacji do innych słów w zdaniu[3]. Forma gramatyczna rozkłada się na bazę (wyraz główny) o wartości leksykalnej oraz na formant (wyraz pomocniczy) pełniący funkcję gramatyczną[3][4]. Formy gramatyczne wyrażają zawsze określone kategorie gramatyczne. W niektórych przypadkach pewna postać fleksyjna można zostać zaliczona do kilku form gramatycznych w zależności od tego, do jakich kategorii gramatycznych się odnosi: np. pol. nodze to forma celownika l. poj. lub miejscownika l. poj. (zob. synkretyzm)[1].
Zobacz też | edytuj kod
Przypisy | edytuj kod
- ↑ a b c d e Polański 1999 ↓, s. 178.
- ↑ JozefJ. Piaček JozefJ., MilošM. Kravčík MilošM., Tvar slovný, [w:] Otvorená filozofická encyklopédia [online], wersja 3.0, 1999 (słow.).???
- ↑ a b Mistrík 1993 ↓, s. 161.
- ↑ Polański 1999 ↓, s. 177.
Bibliografia | edytuj kod
- JozefJ. Mistrík JozefJ., Encyklopédia jazykovedy, wyd. 1, Bratysława: Obzor, 1993, ISBN 80-215-0250-9, OCLC 29200758 (słow.).
- KazimierzK. Polański KazimierzK. (red.), Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, Wrocław: Ossolineum, 1999, ISBN 83-04-04445-5 .
