Galway

Na mapach: 53°16′N 9°02′W/53,266667 -9,033333

Galway w encyklopedii

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Galway (wym. [ˈgɔlweɪ]; irl. Gaillimh [ˈɡalʲɪvʲ]) – miasto w zachodniej Irlandii, stolica hrabstwa Galway. Liczy 75 529 mieszkańców (2011). Według spisu ludności z 2006 roku, w latach 2002–2007 było to najszybciej rozwijające się miasto Irlandii[2]. Jest to jedyne miasto regionu Connacht mające status city.

Galway wzięło swą nazwę od rzeki Gaillimh (Corrib) będącej zachodnią granicą pierwszych zabudowań zwanych Dún Bhun na Gaillimhe (fort u ujścia Gaillimh). Samo słowo Gaillimh znaczy ‛kamienny'. Potocznie miasto nazywane było również Cathair na dTreabh czyli ‛miasto klanów', gdyż w czasach normańskich rządzone było przez 14 klanów kupieckich.

Miasto będzie Europejską Stolicą Kultury 2020[3][4].

Spis treści

Historia | edytuj kod

Początki miasta sięgają 1124 r., gdy król prowincji Connacht, Tairrdelbach mac Ruaidri Ua Conchobair, założył tam fort Dún Bun na Gaillimhe. Z czasem wokół fortu zaczęło pojawiać się osadnictwo. Około roku 1230, podczas inwazji Normanów, miasto przejął ich przywódca – Richard Mor de Burgh.

W grudniu 1484 Galway otrzymało oficjalny status miasta korony angielskiej. Stosunki między miastem a irlandzkimi sąsiadami były trudne, głównie ze względu na brytyjskość miasta, w którym zabroniony był nawet język irlandzki.

Mapa z 1651 r. pokazuje miasto otoczone murami obronnymi. Na pierwszym planie widzimy rzekę Corrib przeciętą mostem O’Briens Bridge, prowadzącym do Mainguard Street.

W średniowieczu miastem rządziło 14 klanów kupieckich (12 normandzkich i 2 irlandzkie). Wówczas gród przeżywał swoje lata rozkwitu i dostatku. Był to wówczas główny irlandzki port handlowy dla handlu z Hiszpanią i Francją.

W swej drodze do Islandii bądź na Wyspy Owcze, Galway odwiedził Krzysztof Kolumb. Będąc w mieście lub jego okolicy, zapisał na marginesie jednej ze swoich książek, że znalazł dowody na istnienie lądu po drugiej stronie Oceanu Atlantyckiego.

Podczas odrodzenia gaelickiego gród pozostał wierny koronie angielskiej. W czasie najazdu wojsk Cromwella na Irlandię miasto było oblężone przez 9 miesięcy. Pod koniec XVII w. Galway poparło króla angielskiego Jakuba II i jego zwolenników (jakobitów) przeciwko Wilhelmowi III Orańskiemu w wojnie irlandzkiej (1689–1691). W wyniku tego zostało przejęte i okupowane przez wiliamitów po bitwie pod Aughrim w 1691. Miasto wówczas bardzo podupadło i swoją świetność odzyskało dopiero podczas bumu ekonomicznego pod koniec XX w.

Zabytki i kultura | edytuj kod

Anglikański Kościół św. Mikołaja jest największym zachowanym średniowiecznym kościołem w Irlandii

Miasto słynne jest ze swoich mocnych tradycji celtyckich: muzyki, pieśni i tańca. Charakterystyczne jest także używanie języka irlandzkiego w oznaczeniach budynków, ulic i innych miejsc w mieście. Miasto posiada irlandzkojęzyczny teatr, Taibhdhearc na Gaillimhe. Galway jest swego rodzaju bramą do otaczającej go Gaeltacht – obszaru, w którym czynnie używa się języka irlandzkiego.

Na początku każdego roku w styczniu zaczyna się w Galway celtyckie święto wiosny Fleadh Imboilg. W kwietniu odbywa się międzynarodowy festiwal literatury, a w maju festiwal muzyczny. Czerwiec i lipiec przeznaczone są na festiwale filmowe i teatralne, w tym odbywający się od 1989 Galway Film Fleadh[5]. Natomiast w sierpniu swoje święto mają miłośnicy koni z całej Irlandii, którzy przybywają na wyścigi (Galway Races). We wrześniu można wziąć udział w Międzynarodowym Festiwalu Ostryg. W październiku odbywa się Międzynarodowy Festiwal Sztuki dla dzieci, a w listopadzie Tulca Visual Arts Festival i Junior Film Fleadh, skierowany do młodych,początkujących filmowców[6].

Najważniejsze zabytki | edytuj kod

  • Brownie Square – brama z XVII wieku,
  • Dzielnica Łacińska z XVI-wiecznym Lynch's Castle i średniowieczną kolegiatą św. Mikołaja,
  • Katedra św. Mikołaja,
  • XVI-wieczny Hiszpański Łuk.

Architektura | edytuj kod

W Galway znajduje się jeden ze średniowiecznych ratuszy – zamek Lynchów, w którym znajduje się oddział Allied Irish Banks.

Kościół kolegialny św. Mikołaja jest największym średniowiecznym kościołem w Irlandii. Należy on do Church of Ireland. Został on ufundowany w 1320 roku, a przez kolejne dwa wieki był rozbudowywany.

Rzymskokatolicka Katedra Naszej Pani Wziętej do Nieba i Św. Mikołaja została konsekrowana w 1965 roku. Jest to ogromna wapienna budowla wzorowana na kościele z hiszpańskiego miasta Salamanka.

Budynek National University of Ireland, Galway został wzniesiony w 1849 roku, podczas wielkiego głodu jako jeden z trzech oddziałów Queen’s University of Ireland (poza Cork i Belfastem).

Język i kultura irlandzka | edytuj kod

Miasto Galway znane jest z kultywowania języka, muzyki, pieśni oraz tańców irlandzkich. Ze względu na dość powszechną znajomość języka irlandzkiego (w przeciwieństwie do innych miast) zwane jest czasami „dwujęzyczną stolicą”, choć i tutaj w życiu codziennym używany jest język angielski. Galway często nazywane jest z bramą Gaeltacht i jest jedynym dużym miastem w tym rejonie.

Infrastruktura | edytuj kod

Drogi | edytuj kod

Przez Galway przebiegają cztery ważne drogi Irlandii: N17 (łącząca miasto z północnymi hrabstwami), N18 (biegnąca na południe) i N6 (biegnąca na wschód oraz autostrada łącząca Galway z Dublinem, otwarta w 2010 roku.

Kolej | edytuj kod

W 1851 r. miasto włączone zostało w irlandzką sieć kolejową. Stacja kolejowa obsługuje połączenia m.in. z Dublinem i Limerickiem. Pokonanie 208-kilometrowego dystansu między Galway i stolicą Irlandii zajmuje ok. 3 godzin.

Połączenia autobusowe | edytuj kod

Miasto ma wiele połączeń zarówno z głównymi, jak i mniejszymi miejscowościami w Irlandii. Połączenia realizuje przede wszystkim narodowy przewoźnik Bus Éireann.

Porty lotnicze | edytuj kod

Istnieje port lotniczy Galway. W odległości około 80 km na południe od miasta (około 60 minut jazdy samochodem) znajduje się port lotniczy Shannon, z którego latają samoloty do wielu miast w Europie (w tym Polski) oraz do Stanów Zjednoczonych. W podobnej odległości na północ znajduje się port lotniczy Ireland West Airport Knock obsługujące połączenia z Wielką Brytanią oraz południem Europy. Ponadto na zachodzie miasta znajduje się też mniejsze lotnisko, Conamara Regional Airport, obsługujące połączenia z wyspami Aran.

Port | edytuj kod

Przystań portowa w Galway jest położona na zachodnim krańcu Zatoki Galway. Z przystani w Rossaveal i Doolin kursują promy na wyspy Aran.

Sport | edytuj kod

Najpopularniejszymi dyscyplinami w Galway są: hurling i futbol gaelicki. Główne mecze odbywają się na Pearse Stadium. Miasto posiada także drużyny rugby grające w Pro12. Dodatkowo uprawiane jest tutaj żeglarstwo (zarówno na morzu jak i na jeziorze Corrib), istnieją też drużyny piłki ręcznej, koszykówki i kick-boxingu, miasto posiada też stadiony przeznaczone do wyścigów konnych oraz wyścigów chartów.

Miasta partnerskie | edytuj kod

Przypisy | edytuj kod

  1. ↑ Census 2011 Preliminary Report. [dostęp 2012-05-01]. [zarchiwizowane z tego adresu.
  2. ↑ Galway fastest growing city in Ireland. BreakingNews.ie.
  3. ↑ 2020 vision as Galway chosen as Euroean Capital of Culture (ang.). rte.ie, 2016-07-15. [dostęp 2016-08-02].
  4. ↑ Galway to be the European Capital of Culture in Ireland in 2020 (ang.). ec.europa.eu, 2016-07-15. [dostęp 2016-08-02].
  5. ↑ About the Galway Film Fleadh (ang.). Galway Film Fleadh. [dostęp 2018-03-19].
  6. ↑ Junior Film Fleadh (ang.). Galway Film Fleadh. [dostęp 2018-03-19].

Linki zewnętrzne | edytuj kod

Kontrola autorytatywna (miasto):
Na podstawie artykułu: "Galway" pochodzącego z Wikipedii
OryginałEdytujHistoria i autorzy