Gorajec

Na mapach: 50°16′08″N 23°11′45″E/50,268889 23,195833

Gorajec w encyklopedii

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania Gorajec, dzwonnica

Gorajec (w latach 1977-1981 Dąbrowa) – wieś w Polsce, położona w województwie podkarpackim, w powiecie lubaczowskim, w gminie Cieszanów[4][5], nad potokiem Gnojnik na Płaskowyżu Tarnogrodzkim.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa przemyskiego.

Wieś starostwa niegrodowego lubaczowskiego na początku XVIII wieku[6].

Spis treści

Integralne części wsi | edytuj kod

Historia | edytuj kod

Pierwsze ślady osadnictwa na terenie Gorajca pochodzą z czasów neolitu. Gorajec założony został w 1564 roku na prawie wołoskim na gruntach sąsiedniej wsi Żuków przez hetmana wielkiego koronnego i starostę lubaczowskiego Jana Tarnowskiego. Nosił początkowo nazwę Horajec i do końca XVIII wieku wchodził w skład dóbr starostwa lubaczowskiego. Później sprzedany został na licytacji baronowi Józefowi Brunickiemu. Na początku XX wieku wieś przeszła w ręce rodziny Wattmanów. Gorajec należał do parafii w Żukowie, przejściowo – od 1618 roku do końca XVII wieku – był samodzielną parafią.

W 1921 roku we wsi mieszkały 994 osoby, w większości wyznania greckokatolickiego. We wsi istniał Dom Narodowy, w którym mieściły się sale szkolne, czytelnia Proswity oraz sklep spółdzielczy. W latach 1944-1947 mieszkańców wsi narodowości ukraińskiej wysiedlono, a wieś spalono.

6 kwietnia 1945 oddziały Wojsk Wewnętrznych, MO i cywilne polskie bandy liczące łącznie ok. 300 osób podczas akcji pacyfikacyjnej zamordowali około 170 osób[7].

W latach 50. XX wieku w Gorajcu powstało Państwowe Gospodarstwo Rolne. W latach 60. XX wieku zbudowano szkołę. W latach 1977–1981 wieś nosiła nazwę Dąbrowa. W roku 2005 we wsi zameldowanych było 107 osób.

We wsi znajduje się drewniana cerkiew greckokatolicka pw. Narodzenia NMP, jedna z najstarszych w Polsce, wzniesiona w 1586 jako cerkiew filialna parafii w Żukowie. Obecnie stanowi ona obiekt parafii w Cieszanowie. Zaliczana jest do obiektów położonych przy szlaku architektury drewnianej. Do zabytków wsi należy także XIX-wieczna kaplica oraz cmentarz greckokatolicki.

Od 2008 roku odbywają się tu nieformalne spotkania pasjonatów kultury ludowej – Folkowiska. W dniach 15-17 lipca 2011 roku odbył się pierwszy oficjalny Festiwal Kultury Pogranicza Folkowisko 2011. Najważniejszymi wydarzeniami były: Wieczór Opowiadaczy pod patronatem Andrzeja Stasiuka, Noc Folkowa z koncertem Zoi oraz zespołu Żmije oraz recital Eweliny Koniec.

Zobacz też | edytuj kod

Przypisy | edytuj kod

  1. ↑ Wieś Gorajec w liczbach, [w:] Polska w liczbach [online], polskawliczbach.pl [dostęp 2016-09-18]  (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  2. ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2018-03-04].
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 321 [dostęp 2020-12-22] [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
  4. ↑ a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  5. ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
  6. ↑ Wiesław Bondyra, Własność ziemska w województwie bełskim w czasach saskich, Lublin 2015, s. 34.
  7. ↑ Apokryf Ruski. Nadsanie. Gorajec

Linki zewnętrzne | edytuj kod

Na podstawie artykułu: "Gorajec" pochodzącego z Wikipedii
OryginałEdytujHistoria i autorzy