Grażyna Szapołowska

Grażyna Szapołowska w encyklopedii

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Grażyna Szapołowska (ur. 19 września 1953 w Bydgoszczy) – polska aktorka filmowa, teatralna i telewizyjna, w latach 1977–1984 i 2004–2011 aktorka Teatru Narodowego w Warszawie.

Laureatka Orła za główną rolę kobiecą w filmie Pan Tadeusz.

Spis treści

Życiorys | edytuj kod

Urodziła się w Bydgoszczy. Ojciec miał pochodzenie łotewsko-polskie, a matka – litewsko-polskie[1]. Ma starszą o 11 lat siostrę Lidię[2]. W wieku siedmiu lat przeniosła się z rodziną do Torunia[2]. Gdy miała 11 lat, ojciec opuścił rodzinę[2].

Po maturze wyjechała do Jeleniej Góry[3], gdzie zadebiutowała w Teatrze Dolnośląskim rolą Rusałki w Legendzie (1972)[4]. Przez dwa lata grała we Wrocławskim Teatrze Pantomimy (1972–1974). W 1977 ukończyła warszawską PWST, w latach 1977–1984 występowała w stołecznym Teatrze Narodowym (m.in. rola księżniczki w Śnie srebrnym Salomei Juliusza Słowackiego).

W czasie studiów grywała epizodyczne role w serialach telewizyjnych (m.in. w Czterdziestolatku i w Lalce). Jej debiutem na wielkim ekranie była rola Jagody w polsko-jugosłowiańskim dramacie psychologicznym Zapach ziemi (1977). Wybitną i odważną rolę lesbijki Livii (u boku nagrodzonej w Cannes Jadwigi Jankowskiej-Cieślak) zagrała w 1982 w węgierskim filmie Egymásra nézve (Inne spojrzenie). W tym samym roku zagrała obok Jana Nowickiego w Wielkim Szu. Przełom w jej karierze nastąpił jednak w 1983, wraz z występem w popularnej komedii muzycznej Lata dwudzieste... lata trzydzieste... Janusza Rzeszewskiego.

Grażyna Szapołowska (2008)

W latach 80. ograniczyła występy w teatrze i skupiła się na pracy w filmie. Współpracowała z Krzysztofem Kieślowskim, co zaowocowało rolami w Bez końca (1984) oraz Krótkim filmie o miłości (1988). Za kreację w tym drugim otrzymała nagrodę Srebrnego Hugo na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Chicago, została też laureatką nagrody za najlepszą rolę kobiecą na 13. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. W latach 90. stworzyła ważne kreacje, m.in. matki w Kronikach domowych Leszka Wosiewicza (1997) oraz Telimeny w ekranizacji Pana Tadeusza Adama Mickiewicza, w reżyserii Andrzeja Wajdy (1999). Za rolę odebrała Polską Nagrodę Filmową – Orła za najlepszą rolę kobiecą w 2000. Występowała także za granicą, głównie w filmach węgierskich, włoskich i niemieckich.

W kwietniu 2011 została zwolniona dyscyplinarnie z Teatru Narodowego w Warszawie przez Jana Englerta po tym, jak nie stawiła się na spektakl z powodu udziału w nagraniu telewizyjnym[5].

W 1997 podczas Festiwalu Gwiazd w Międzyzdrojach odcisnęła dłoń na Promenadzie Gwiazd. W 2003 została uhonorowana umieszczeniem tablicy z odlewem podpisu w Alei Gwiazd na Rynku Staromiejskim w Toruniu, przed Dworem Artusa.

Występowała na scenie też jako interpretatorka piosenki aktorskiej. W 2005 wydała zbiór opowiadań pt. Pocałunki. Była uczestniczką telewizyjnego programu rozrywkowego Jak oni śpiewają (2008) i jurorką w pierwszej edycji Bitwy na głosy.

Życie prywatne | edytuj kod

Jej mężami byli, kolejno: Marek Lewandowski, Andrzej Jungowski[6] i Paweł Potoroczyn. Ze związku z Jungowskim ma urodzoną w 1978 r. córkę Katarzynę[7]. Od 2002 jej życiowym partnerem jest przedsiębiorca Eryk Stępniewski[8].

Filmografia | edytuj kod

Spektakle Teatru Telewizji (wybrane) | edytuj kod

Odznaczenia | edytuj kod

Nagrody filmowe | edytuj kod

  • 2018: Nagroda „Wąż” za rolę w filmie Botoks w kategorii: występ poniżej talentu.
  • 2011: Nagroda „Złota Kaczka” za rolę w filmie „Magnat w kategorii: najlepsza amantka w historii kina polskiego.
  • 2000: Nagroda „Złota Kaczka” w kategorii: najlepsza polska aktorka; za rok 1999.
  • 2000: Polskie Nagrody Filmowe „Orły” w kategorii: najlepsza główna rola kobieca; za rok 1999.
  • 2000: tytuł „Najsławniejszego Polaka 1999” przyznany w plebiscycie słuchaczy Polskiego Radia.
  • 1999: Polskie Nagrody Filmowe „Orły” (nominacja) w kategorii: najlepsza rola kobieca; za rok 1998
  • 1997: Odcisk dłoń na Promenadzie Gwiazd w Międzyzdrojach.
  • 1992: Nagroda im. Ennio Flaiano.
  • 1989: Nagroda „Srebrny Hugo" przyznana w Chicago.
  • 1989: Nagroda „Złota Kaczka” w kategorii: najlepsza polska aktorka; za rok 1988.
  • 1988: Najlepsza główna rola kobieca na FPFF Gdynia.
  • 1987: Nagroda „Złoty Ekran" za rolę w filmie „Przez dotyk”.
  • 1986: Nagroda „Gwiazdy Filmowego Sezonu” przyznany na XVI LLF w Łagowie.
  • 1986: Nagroda dla najlepszej aktorki festiwalu KSF „Młodzi i Film” w Koszalinie.
  • 1986: Nagroda „Złota Kaczka” w kategorii: najlepsza polska aktorka; za rok 1985.
  • 1985: Nagroda „Gwiazdy Filmowego Sezonu” przyznany na XV LLF w Łagowie.
  • 1985: Nagroda „Złota Kaczka” w kategorii: najlepsza polska aktorka; za rok 1984.

Dyskografia | edytuj kod

Przypisy | edytuj kod

  1. ↑ Grażyna Szapołowska: przyjadę do Święcian tego lata, Wilnoteka [dostęp 2020-05-25]  (pol.).
  2. ↑ a b c Grażyna Szapołowska: czułe ręce mojej matki (pol.). W: Dobry Tydzień [on-line]. kobieta.interia.pl. [dostęp 2020-07-07].
  3. ↑ Nina Terentiew: Zwierzenia kontrolowane. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2004, s. 62–63. ISBN 83-7337-452-3.
  4. ↑ Grażyna Szapołowska, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [online] [dostęp 2020-02-09] .
  5. ↑ Szapołowska o kulisach zwolnienia: Wykonano na mnie publiczny wyrok, wiadomosci.gazeta.pl [dostęp: 16 kwietnia 2011]
  6. ↑ Tygodnik „Życie na Gorąco” nr 27, 7 lipca 2016, s. 9
  7. ↑ Grażyna Szapołowska i Katarzyna Jungowska, gala.onet.pl
  8. ↑ Grażyna Szapołowska szykuje się do czwartego ślubu!, www.gala.pl [dostęp 2020-04-10]  (pol.).
  9. ↑ Przez dotyk w bazie filmpolski.pl
  10. ↑ Kronika wypadków w bazie filmpolski.pl
  11. ↑ M.P. z 2004 r. nr 12, poz. 188
  12. ↑ Nowości muzyczne: 26.09-02.10. www.omediach.info. [dostęp 2017-02-11].

Linki zewnętrzne | edytuj kod

Kontrola autorytatywna (osoba):
Na podstawie artykułu: "Grażyna Szapołowska" pochodzącego z Wikipedii
OryginałEdytujHistoria i autorzy