Hazard w encyklopedii
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania Gra w kości została wymyślona około 4 tysiące lat temu w Azji. Automaty do gryHazard – wszystkie gry pieniężne, w których o wygranej w wymiarze losowym decyduje przypadek lub algorytm naśladujący wyniki losowe. Wyraz „hazard” pochodzi z języka arabskiego: „az-zahr” znaczy „kostka” lub „gra w kości”. Angielskie słowo „hazard" oznacza „ryzyko"[1].
Najbardziej znanymi miejscami z uprawiania hazardu są: w Ameryce Północnej: Las Vegas; Europie: Monte Carlo w Monako zaś w Azji: Makau.
Spis treści
- 1 Historia
- 2 Współcześnie
- 3 Hazard w Polsce
- 4 Uzależnienie od hazardu
- 5 Hazard w kulturze religijnej
- 6 Przypisy
- 7 Linki zewnętrzne
Historia | edytuj kod
Hazard był obecny we wszystkich starożytnych cywilizacjach. O wartościowe rzeczy i niewolników grano w Chinach już około 2300 lat p.n.e., w Tebach około 1500 lat p.n.e. Dowody na gry hazardowe są obecne m.in. w inskrypcjach na piramidzie Cheopsa lub w Biblii, rzymscy żołnierze grali o szaty konającego na krzyżu Chrystusa.
Prawo rzymskie traktowało długi z gry jako zobowiązania naturalne.
Znane do dziś oczko i poker zostały wymyślone w Chinach. Pieniądze, którymi pierwotnie odbywała się rozgrywka, przekształciły się tam w karty. Karty z wzorami dywanów dotarły w XIII wieku do Włoch i Hiszpanii. Tam dodano następnie figury odwołujące się do postaci władców i dworzan: król, dama, walet i joker.
W czasach nowożytnych i współczesnych hazard szybko spopularyzował się na obszarze zwłaszcza Stanów Zjednoczonych. Tam również najwcześniej zaczęto wykorzystywać oficjalne dochody z kasyn i loterii do finansowania inwestycji publicznych. Na początku XX wieku, po krótkim okresie delegalizacji, kolejne stany znosiły zakazy prowadzenia loterii. W 1931 roku zalegalizowano kasyna w Nevadzie.
Współcześnie | edytuj kod
W USA w 2004 roku obrót kasyn wyniósł 47,3 mld dolarów. Według analiz PricewaterhouseCoopers (firmy doradztwa finansowego), w 2009 roku wzrósł do poziomu 64,1 miliarda dolarów. W Europie najwięcej na grę wydają (dane z 2004 r.) Francuzi – 2,5 miliarda euro oraz Niemcy i Brytyjczycy – po około 1 miliarda euro.
W krajach muzułmańskich hazard jest zabroniony, lecz Indonezja dopuszcza go na wyspie Batam. W Japonii funkcjonuje 200 tys.[potrzebny przypis] nielegalnych kasyno-barów, zwanych „shantis”. Oficjalnie w całej Azji obrót „przemysłu hazardowego” to 8,8 miliarda dolarów, z czego połowę przynosi Makau. Już w II połowie XIX wieku Makau żyło z podatków płaconych przez 2 tys. kasyn.
Hazard w Polsce | edytuj kod
Urządzanie i prowadzenie działalności hazardowej Polsce reguluje ustawa z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych[2]. Określa ona katalog gier hazardowych, które są w Polsce dozwolone, oraz miejsce i warunki ich urządzania. Do ustawowego katalogu gier należą:
- gry liczbowe
- loterie pieniężne
- jackpot
- gra telebingo
- loterie fantowe[3][4]
- gry cylindryczne (np. ruletka)
- gry w karty (blackjack, poker, baccarat rozgrywane o nagrody pieniężne lub rzeczowe)
- gry w kości
- gra bingo pieniężne
- gra bingo fantowe
- loterie promocyjne
- loterie audiotekstowe
- zakłady wzajemne polegające na odgadywaniu wyników sportowego współzawodnictwa ludzi lub zwierząt (totalizator)
- zakłady wzajemne polegające na odgadywaniu zaistnienia różnych zdarzeń (bukmacherstwo)
- gry na automatach
W 2005 roku w Polsce kasyna gry prowadziło 5 podmiotów, salony gier na automatach – 13, a zakłady wzajemne 8 podmiotów.
Ogółem wydano w Polsce na hazard w 2005 kwotę blisko 6,5 mld zł, w tym na gry liczbowe 2,34 mld zł; na grę na automatach o niskich wygranych 1,34 mld zł; w salonach gier na automatach 1,04 mld zł; w kasynach gry 960 mln zł; na zakłady wzajemne 660 mln zł; loterie pieniężne 70 mln zł zł; w salonach bingo 8 mln zł[5].
Do budżetu państwa z tytułu opodatkowania hazardu w 2005 wpłynęło ponad 805 mln zł[6].
Hazard w Internecie określany jest terminem „e-hazard” lub „hazard online”. Po aferze hazardowej wprowadzono nowe regulacje, których przedmiotem są również gry losowe w internecie, zaś ich organizacja bez licencji Ministerstwa Finansów jest zabroniona[2]. W rezultacie większość serwisów organizujących tego typu rozgrywki przeniosła się poza granice Polski i kontynuuje świadczenie usług za pomocą internetu[7]. Na grze w ruletkę, „jednorękiego bandytę” lub gry dostępne w Internecie. Obecnie (2020) korzystanie z zagranicznych kasyn internetowych jest w Polsce zabronione. Istotną częścią mechanizmu uzależnienia jest nieprzewidywalność wygranej. Hazardziści wierzą, że mają wpływ na wynik gry, o którym w rzeczywistości decyduje przypadek. Uzależnienie od hazardu często współwystępuje z innymi uzależnieniami, na przykład od alkoholu czy narkotyków.
W grudniu 2016 roku zostały wprowadzone poprawki do ustawy hazardowej. Ustawa weszła w życie dnia 1 kwietnia 2017 roku. Od tego dnia w Polsce mogą operować tylko strony, które posiadają polską licencję. Licencja dotyczy jedynie zakładów sportowych, gry kasynowe będą znajdować się pod rządowym monopolem[potrzebny przypis]. Oznacza to, że wyłączność na prowadzenie kasyna online w Polsce ma jej rząd, który przez Premiera RP powierzył to zadanie Totalizatorowi Sportowemu. Od grudnia 2018 roku gracze z Polski mogą korzystać z usług Total Casino, które jest jedynym legalnym kasynem internetowym w kraju, prowadzonym przez wspomniany Totalizator Sportowy, czyli operatora należącego do Skarbu Państwa[8].
Uzależnienie od hazardu | edytuj kod
Hazard może być formą uzależnienia, według ICD-10 – F63.0 patologiczny hazard to zaburzenie nawyków i kontroli impulsów, które w USA w latach 1999-2007 było przyczyną 1 zgonu[9]. W badaniu z 2004 roku 12% leczących się uzależnionych hazardzistów przyznało się do próby samobójczej wynikłej z hazardu[10]
Uzależnienie od hazardu rozwija się stopniowo. Zazwyczaj można wyróżnić poniższe etapy:
- Faza zainteresowania hazardem – dotyczy głównie dzieci i nastolatków. Jest to okres wyraźnego zainteresowania różnymi grami. Faza ta może trwać nawet dziesięć lat.
- Faza zwycięstw – granie okazjonalne, snucie fantazji na temat dużych wygranych. Zdarzające się wygrane powodują coraz silniejsze pobudzenie, coraz częstsze zakłady i coraz większe stawki. Grający zaczyna wierzyć w to, że ma wpływ na przebieg gry.
- Faza strat – stawiając na wysokie zakłady, grający naraża się na duże straty. Zaciąga więc pożyczki i podejmuje 1. próby odgrywania się, a w przypadkach powodzenia wygrane idą na spłatę wcześniej zaciągniętych długów. Hazardzista okłamuje swoje otoczenie.
- Faza desperacji – separacja od rodziny i znajomych, utrata pracy i narastające długi powodują panikę. Presja wierzycieli popycha często nawet ku przestępstwom.
- Faza utraty nadziei – dochodzi do rozpadu rodziny oraz utraty przyjaciół. Hazardzista nierzadko ma myśli lub próby samobójcze.
- Faza zdrowienia (odbudowy) – dotyczy osób, które podejmują terapię. W tej fazie uzależniony stopniowo wraca do normalnego życia.
Pomoc dla uzależnionych | edytuj kod
Obecnie uzależnienie od hazardu leczy się, stosując terapię poznawczo-behawioralną, terapię uzależnień oraz farmakoterapię. Istnieją również liczne społeczności wsparcia dla osób uzależnionych, nazywane grupami Anonimowych Hazardzistów. Powstało wiele programów oraz aplikacji na telefon wspomagających walkę z uzależnieniem: Gamblock, Gamban oraz polski Nałogometr[11].
Hazard w kulturze religijnej | edytuj kod
Kalwinizm uznaje granie w gry hazardowe za grzech, a Kościół Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich i Świadkowie Jehowy[12] surowo zakazują uprawiania hazardu.
Przypisy | edytuj kod
- ↑ JanJ. Stanisławski JanJ., KatarzynaK. Billip KatarzynaK., ZofiaZ. Chociłowska ZofiaZ., Podręczny słownik angielsko-polski, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1984 .
- ↑ a b Dz.U. z 2020 r. poz. 2094
- ↑ Jakie loterie fantowe wymagają zgłoszenia? Co to jest tzw. mała loteria fantowa?. [zarchiwizowane z tego adresu (2015–03–04)].
- ↑ Loteria dobroczynna? Nie da się! Przez prawo, które walczy z hazardem. 2012.
- ↑ Najwyższy CZAS!, 13.10.2007, 41/2007, str. XVI-XVIII
- ↑ Najwyższy CZAS!, 13.10.2007, 41/2007, str. XVII
- ↑ Nielegalne serwisy hazardowe zdominowały polski rynek. Forsal.pl, 2013.
- ↑ Ustawa hazardowa w Polsce, kody-bonusowe.pl, 28 stycznia 2020 [dostęp 2020-05-26] (pol.).
- ↑ 2017/18 ICD-10-CM Diagnosis Code F63.0: Pathological gambling, www.icd10data.com [dostęp 2017-11-23] (ang.).
- ↑ Gambling and Suicidality in Treatment-Seeking Pathological G... : The Journal of Nervous and Mental Disease, journals.lww.com [dostęp 2017-11-23] (ang.).
- ↑ PrzemysławP. Kroczak PrzemysławP., Opis aplikacji Nałogometr, spryciarz.com .
- ↑ * Czy Biblia potępia hazard?. „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy”, s. 12–14, 1 marca 2011. Towarzystwo Strażnica.
* Watchtower: Czy hazard to grzech?. jw.org. [dostęp 2016-01-12].
* Kwestia sporna, która dotyczy także ciebie. „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy”, s. 4–7, 15 listopada 2006. Towarzystwo Strażnica.
Linki zewnętrzne | edytuj kod
- Czy hazard w Polsce jest legalny? Nowelizacja Ustawy w 2017 roku (Onlinekasynopolis.pl)
- Ustawa z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz.U. z 2020 r. poz. 2094)
- Rodzaje hazardzistów – podział hazardzistów według dr Roberta Clustera
- Komisje nadzorujące hazard w Polsce i na świecie Przykładowe gry hazadowe – rodzaje gier dostępnych w Polsce i na świecie
- Leczenie uzależnienia od hazardu – Ośrodek Pomocy Psychologicznej Życiowa Przystań.
Artykuł uwzględnia ograniczony pod względem terytorialnym stan prawny na 14 lipca 2011. Zapoznaj się z zastrzeżeniami dotyczącymi pojęć prawnych w Wikipedii.
Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.
Kontrola autorytatywna (gra losowa):