Jazy we Wrocławiu w encyklopedii
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwaniaWrocławski Węzeł Wodny obejmuje liczne budowle i urządzenia wodne, w tym jazy, wybudowane w ramach wrocławskich stopni wodnych, zlokalizowanych zarówno na największej wrocławskiej rzece i jej ramionach oraz kanałach – Odrze[1], jak i na mniejszych rzekach, dopływach Odry.
Spis treści
- 1 Historia
- 2 Jazy na Odrze i jej odnogach oraz kanałach
- 3 Pozostałe rzeki
- 4 Zobacz też
- 5 Uwagi
- 6 Przypisy
Historia | edytuj kod
Jazy i śluzy wodne we Wrocławiu, położone poza Śródmiejskim Węzłem Wodnym, były budowane razem, w ramach większych inwestycji obejmujących także inne elementy infrastruktury hydrotechnicznej. Były to dwie wielkie przebudowy systemu hydrotechnicznego Odry we Wrocławiu:
- budowa Drogi Wielkiej Żeglugi (1892–1897) – jazy: Jaz Szczytniki (nowy w miejsce wcześniejszego), Jaz Psie Pole
- budowa Głównej Drogi Wodnej (1913–1917) - jazy: Jaz Opatowice, Jaz Bartoszowice, Jaz Zacisze, Jaz Różanka.
Pozostałe jazy budowane były w różnych okresach[1].
Jazy na Odrze i jej odnogach oraz kanałach | edytuj kod
Na największej z wrocławskich rzek – Odrze – stopnie wodne powstawały sukcesywnie podczas inwestycji realizowanych głównie pod kątem ochrony przeciwpowodziowej miasta i żeglugi. Obecnie Odra w granicach miasta jest rzeką skanalizowaną[5][6], tj. zabudowaną całym ciągiem stopni wodnych. W ramach poszczególnych stopni wodnych, jazy piętrzą wodę razem ze śluzami wodnymi usytuowanymi na kanałach bocznych.
Osobny artykuł: Stopnie wodne we Wrocławiu.Pozostałe rzeki | edytuj kod
Na pozostałych rzekach funkcjonują mniejsze jazy. Są one zlokalizowane:
- na Oławie – Jaz Małgorzaty,
- na Ślęzy – jaz przy Kładce Oporowskiej,
- na Bystrzycy – dwa jazy Stopnia Wodnego Marszowice: Jaz Elektrowni Wodnej Marszowice i Jaz Marszowice
- na Bystrzycy – jaz Jaz Elektrowni Wodnej Stabłowice.
Zobacz też | edytuj kod
Uwagi | edytuj kod
- ↑ a b Dolna Odra Wrocławska
- ↑ a b Górna Odra Wrocławska
- ↑ stanowi część Węzła Śródmiejskiego Górnego
- ↑ a b Jaz Elektrowni Wodnej Południowej
- ↑ a b w ramach Śródmiejskiego Węzła Dolnego
- ↑ a b Jaz Elektrowni Wodnej Północnej
Przypisy | edytuj kod
- ↑ a b c d e f wrosystem.um.wroc.pl: Fundacja Otwartego Muzeum Techniki, Wrocław 2007, Budowle hydrotechniczne Wrocławskiego Węzła Wodnego, (dostęp 2009-12-14)
- ↑ Program Odra - Inwestycje oddane 2008 (dostęp 2009-12-21)
- ↑ a b c Zabytki techniki Śródmiejskiego Węzła Wodnego (dostęp 2010-01-06)
- ↑ Wratislaviae Amici – Elektrownia Wodna Południowa (dostęp 2010-01-06)
- ↑ Wiesław Depczyński, Andrzej Szamowski: Budowle i zbiorniki wodne. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, 1997, seria: Inżynieria Środowiska. ISBN 83-87012-66-1. (pol.)
- ↑ Zbigniew Szling, Jan Winter: Drogi wodne śródlądowe. Wrocław: Wydawnictwo Politechniki Wrocławskiej, 1988, seria: skrypt budownictwo. (pol.)
- ↑ Zespół autorski: dr inż. kpt. ż.s. Jacek Trojanowski – kierownik pracy, dr kpt. ż.s. Krzysztof Wos, dr inż. Anna Galor, dr inż. Bogusz Wiśnicki, mgr inż. Marcin Breitsprecher, Analiza potrzeb inwestycyjnych w zakresie żeglugi śródlądowej na rzece Odrze w latach 2007-2013, AKADEMIA MORSKA W SZCZECINIE, INSTYTUT INŻYNIERII TRANSPORTU, Zakład Żeglugi Śródlądowej i Gospodarki Wodnej, SZCZECIN 2006 (dostęp 2009-12-19)
