Jesse Owens

Jesse Owens w encyklopedii

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Jesse Owens, właśc. James Cleveland Owens (ur. 12 września 1913 w Oakville, w stanie Alabama, zm. 31 marca 1980 w Tucson, w stanie Arizona) – amerykański lekkoatleta, 4-krotny mistrz olimpijski z Berlina (1936) (100 m i 200 m, skok w dal, 4 × 100 m). Wielokrotny rekordzista świata. Po zakończeniu kariery sportowej został działaczem ruchu na rzecz praw czarnoskórych w Stanach Zjednoczonych.

Spis treści

Rekordy | edytuj kod

W 1935 w Ann Arbor ustanowił 5 rekordów świata w ciągu 45 minut („day of days”). 100 jardów pobiegł w czasie 9,4 sekundy. 220 jardów, czyli 201 m pobiegł w 20,3 sekundy. Dystans 220 jardów przez płotki pokonał w 22,6 sekundy, a rekord w skoku w dal wyniósł 8,13 metrów[1]. Jego rekord z 1935 w skoku w dal (8,13 m) przetrwał ponad 25 lat[2]. Natomiast do 1956 roku utrzymał się rekord Owensa w biegu na 100 metrów (10,2 s)[1].

Igrzyska w Berlinie | edytuj kod

Owens stał się gwiazdą Letnich Igrzysk Olimpijskich w Berlinie. Amerykanin w stolicy Niemiec zdobył aż 4 złote medale, czego dokonał jako jeden z dwóch lekkoatletów w historii (drugim był Carl Lewis na Letnich Igrzyskach Olimpijskich w 1984). Owens stał się gwiazdą lekkoatletyki i ulubieńcem berlińskich trybun[1].

Jesse Owens skacze w dal podczas Igrzysk w Berlinie (1936)

Incydent z Hitlerem | edytuj kod

Owens wspominał, że Adolf Hitler pogardliwie wypowiadał się o czarnoskórych lekkoatletach z USA[3]. Z tego powodu powstał mit jakoby po ceremonii wręczenia medalu przedstawiciele Komitetu Olimpijskiego zaprowadzili Owensa przed trybunę Hitlera, na którą nie został jednak wpuszczony, a Hitler miał nie zgodzić się na uściśnięcie mu ręki.[4][5],[6]. Gdy zawodnik ukłonił się Hitlerowi, ten oddał mu krótki nazistowski salut z ugięciem ręki. Jest to jednak kłamstwo, a sam Owens w późniejszych latach wspominał "Przez wiele lat krążyła legenda, że Hitler odmówił podania mi ręki. W rzeczywistości, na szczęście, ani razu nie miałem okazji znaleźć się w pobliżu nazistowskiego dyktatora. Nie po to byłem w Berlinie. Moją dumę w zupełności zaspokajał fakt, iż w kraju podporządkowanym ideologii rasistowskiej dowiodłem, że nie ma ras wyższych". Owens mówił także "Kiedy minąłem kanclerza, wstał, pomachał mi ręką, a ja mu odmachałem. Myślę, że pisarze wykazali się złym gustem w krytykowaniu człowieka godziny w Niemczech”. Dodatkowo sam Hitler tego dnia nie podał ręki żadnemu sportowcowi, gdyż musiałby wybrać między gratulacjami dla każdego zawodnika, a nierobieniem tego wcale. Koniec końców kanclerz III Rzeszy wybrał drugą opcję. [4]. Narodowo-socjalistyczna III Rzesza zadbała o swoistą oprawę propagandową organizowanych przez siebie igrzysk, ale nie pominięto dokonań Owensa w dokumencie Olimpiada. Owens został również jednym z bohaterów dokumentalnego filmu Leni Riefenstahl o berlińskich igrzyskach. Aby jego rekordowy skok wyglądał na ekranie bardziej efektownie, część ujęć dokręcono później[7].

Życie prywatne | edytuj kod

Owens był najmłodszym z dziesięciorga rodzeństwa. Biegacz miał 3 siostry i 6 braci[8]. Owens studiował na Uniwersytecie Stanu Ohio w Columbus. W 1935 roku poślubił Minnie Ruth Solomon[9], która była jego żoną do śmierci Owensa. Po Igrzyskach w Berlinie podróżował po kraju jako lider kapeli jazzowej. Dzięki temu zarobił dużo pieniędzy, lecz je stracił przez złe inwestycje[1]. Ponadto Owens występował na pokazach cyrkowych i pracował przy dystrybutorze paliwa[10]. W 1966 roku został skazany za próbę oszustwa podatkowego[11].

Działalność społeczna polityczna | edytuj kod

Owens był także doradcą ds. sportu prezydenta USA Dwighta Eisenhowera[8]. Biegacz był także zatrudniony przez rząd USA jako Ambasador dobrej woli UNICEF[11][12].

Nagrody i wyróżnienia | edytuj kod

Upamiętnienie w popkulturze | edytuj kod

Zobacz też | edytuj kod

Przypisy | edytuj kod

  1. ↑ a b c d MarekM. Byczyński MarekM., 1000 olimpijczyków : najlepsi sportowcy wszech czasów, ISBN 83-7512-541-5 .
  2. ↑ Progression of Official World Record / Men, Long Jump, tilastopaja.org [dostęp 2020-04-03]  (ang.).
  3. ↑ Owens i Neimark 1970 ↓, s. 62.
  4. ↑ a b JeremyJ. Schaap JeremyJ., Triumph: The Untold Story of Jesse Owens and Hitler's Olympics, New York: Houghton Mifflin Harcourt, 2007, s. 192–195, ISBN 978-0-618-68822-7 [dostęp 2020-04-03]  (ang.).
  5. ↑ Owens i Neimark 1970 ↓, s. 64.
  6. ↑ Owens i Neimark 1970 ↓, s. 11.
  7. ↑ Ludwik Stomma, pisarz niefrasobliwy, kompromitacje.blogspot.com [dostęp 2020-04-03] .
  8. ↑ a b Jesse Owens. Czarnoskóra legenda, która przyćmiła nazistowskie Niemcy, Onet Sport, 31 marca 2020 [dostęp 2020-11-04]  (pol.).
  9. ↑ The Owens Family | Jesse Owens: A Lasting Legend [dostęp 2020-11-04]  (ang.).
  10. ↑ Jesse Owens - szybszy od propagandy, PolskieRadio.pl [dostęp 2020-11-04] .
  11. ↑ a b Jesse Owens: Uosobienie walki z nierównością, Dzień mężczyzny, 3 czerwca 2018 [dostęp 2020-11-04]  (pol.).
  12. ↑ Jesse Owens goodwill tour - YouTube, www.youtube.com [dostęp 2020-11-04] .

Bibliografia | edytuj kod

Mistrzowie olimpijscy w lekkoatletyce (bieg na 100 metrów)

Mistrzowie olimpijscy w lekkoatletyce (bieg na 200 metrów)

Mistrzowie olimpijscy w lekkoatletyce (sztafeta 4 × 100 metrów)

Mistrzowie olimpijscy w skoku w dal Mistrzowie Stanów Zjednoczonych w biegu na 100 metrów

  1. ↑ a b c Zwycięzca został wyłoniony po run-off
  2. ↑ a b W 1888 odbyły się mistrzostwa NAAAA i AAU
  3. ↑ a b c d e f g h i j k l m Oznacza lata, w których mistrzostwa były również eliminacjami do igrzysk olimpijskich, w innych latach były to odrębne imprezy
  4. ↑ a b c Najlepszy Amerykanin w biegu finałowym, w mistrzostwach AAU występowały też inne kraje
Do 1927 oraz w latach 1929–1931, rozgrywano biegi na 100 jadrów (91,44 metra) Mistrzowie Stanów Zjednoczonych w skoku w dal

  1. ↑ a b W 1888 odbyły się mistrzostwa NAAAA i AAU
  2. ↑ a b c d e f g h i j k Oznacza lata, w których mistrzostwa były również eliminacjami do igrzysk olimpijskich, w innych latach były to odrębne imprezy
  3. ↑ Najlepszy Amerykanin w biegu finałowym, w mistrzostwach występowali też zawodnicy z innych krajów
  4. ↑ Zawody przeniesiono na kolejny rok z powodu pandemii COVID-19
Członkowie IAAF Hall of Fame

Sportowiec Roku Associated Press Kontrola autorytatywna (osoba):Encyklopedia internetowa:
Na podstawie artykułu: "Jesse Owens" pochodzącego z Wikipedii
OryginałEdytujHistoria i autorzy