John Travolta

John Travolta w encyklopedii

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania Księżna Walii, Diana i John Travolta (1985)

John Joseph Travolta[1][2][3] (ur. 18 lutego 1954[4] w Englewood[5]) – amerykański aktor i producent filmowy, piosenkarz i artysta estradowy. Status światowej gwiazdy filmowej przyniósł mu udział w takich filmach jak Gorączka sobotniej nocy[6], Pulp Fiction i musicalu Grease. Dwukrotnie nominowany do Oscara.

Spis treści

Życiorys | edytuj kod

Dzieciństwo i pochodzenie | edytuj kod

Urodził się 18 lutego 1954 roku w Englewood w stanie New Jersey w rodzinie rzymskokatolickiej jako najmłodsze z sześciorga dzieci Salvatore J. Travolty (ur. 27 listopada 1912 w Brooklynie, zm. 18 maja 1995 w Englewood)[7][8], półprofesjonalnego gracza futbolu amerykańskiego, i Helen Cecilii Travolty (z domu Burke; ur. 18 stycznia 1912 w New Jersey, zm. w grudniu 1978 w hrabstwie Santa Barbara)[9][10], nauczycielki dramatu, która także śpiewała w radiowym zespole wokalnym „Sunshine Sisters”. Jego ojciec był pochodzenia włoskiego, a jego matka była pochodzenia irlandzkiego[11].

Wychowywał się wraz ze starszym rodzeństwem: trzema siostrami – Ellen (ur. 6 października 1940)[12], Ann i Margaret oraz dwoma braćmi – Josephem „Joeyem” (ur. 14 października 1950)[13] i Samem[14]. Uczęszczał do Dwight Morrow High School[15], ale w 1971 roku mając 17 lat porzucił szkołę. W 1975 Travolta, wychowany w wierze rzymskokatolickiej, przystąpił do kościoła scjentologicznego[16][17][18][19].

Wczesna kariera | edytuj kod

Po raz pierwszy pojawił się na scenie w lokalnym przedstawieniu Who’ll Save the Plowboy?. Jego matka, która sama była aktorką i tancerką, zapisała go do szkoły aktorskiej w Nowym Jorku[20], gdzie studiował śpiew, taniec i aktorstwo. Zdecydował się połączyć wszystkie te trzy umiejętności. W wieku 16 lat wystąpił w musicalu Bye Bye Birdie. Porzucił szkołę średnią po pierwszej klasie i przeprowadził się w poprzek Hudson do Nowego Jorku, by znaleźć pracę. Brał udział w reklamach telewizyjnych. Dostał rolę na Brodwayu w Over Here! i zaśpiewał piosenkę „Dream Drummin” napisaną przez braci Sherman. Travolta nagrywał także w lokalnych studiach, ale jego piosenki nie znalazły uznania i zostawały szybko zapomniane. W końcu przeprowadził się do Los Angeles, by rozwinąć swoją karierę w show biznesie.

We wrześniu 1972 trafił do serialu NBC Emergency jako ofiara. Na dużym ekranie zagrał rolę Billy’ego Nolana w horrorze Briana De Palmy Carrie (1976) ze Sissy Spacek. Dostał też rolę Vinniego Barbarina w sitcomie ABC Welcome Back, Kotter (1975–1979), gdzie wystąpiła jego siostra Ellen.

Popularność w latach 70. | edytuj kod

W lipcu 1976 roku jego przebój „Let Her In” znalazł się na dziesiątym miejscu na liście Billboard Hot 100 (Lista 100 gorących kawałków). Jego kreacja Tonego Manero w dramacie Johna Badhama Gorączka sobotniej nocy (1977) przyniosła mu National Board of Review Award oraz nominację do Oscara i Złotego Globu. Jako Daniel „Danny” Zuko w musicalu Grease (1978) odniósł drugi co do znaczenia sukces w tamtej dekadzie. W westernie melodramacie Miejski kowboj (1980) zagrał razem z Debrą Winger.

Załamanie w karierze | edytuj kod

Jego kolejne filmy okazywały się niepowodzeniami. Pozostać żywym – kontynuacja Gorączki sobotniej nocy, Być doskonałym, W swoim rodzaju – komedia romantyczna z Olivią Newton-John, były komercyjnymi katastrofami. Jego jedynym hitem w tym czasie był film I kto to mówi z Kirstie Alley i dzieckiem dubbingowanym przez Bruce’a Willisa.

Tak było do czasu, gdy zagrał rolę Vincenta Vegi w filmie Quentina Tarantino Pulp Fiction (1994), za którą otrzymał drugą w swojej karierze nominację do Oscara[21].

Życie prywatne | edytuj kod

5 września 1991 ożenił się z aktorką Kelly Preston, która zmarła 12 lipca 2020 po dwuletniej walce z rakiem piersi. Mieli córkę Ellę Bleu (ur. 3 kwietnia 2000) i dwóch synów – Benjamina (ur. 2010[22]) oraz Jetta (ur. 13 kwietnia 1992, zm. 2 stycznia 2009 w wyniku uderzenia głową w wannę podczas ataku epilepsji. W ostatnich latach życia zmagał się z Chorobą Kawasakiego)[23].

Od dziecka był fascynatem lotnictwa, posiada licencję pilota i jest właścicielem czterech samolotów. Gdy nocą 24 listopada 1992 Travolta pilotował samolot Gulfstream N728T (później przerejestrowany na N492JT) wraz ze swoją rodziną, awarii uległ generator elektryczny w samolocie, na skutek czego Travolta musiał awaryjnie lądować kierując się tylko kompasem magnetycznym i światłami miejskimi Waszyngtonu – podczas tego lądowania o mało nie doszło do czołowej kolizji w powietrzu z Boeingiem 727[24]. Do niedawna posiadał, pochodzącego z floty Qantas, Boeinga 707–138. Samolot, należący też przez krótki czas do Franka Sinatry, został przez Travoltę nazwany Jett Clipper Ella[25]. W maju 2017 podarował go australijskiej organizacji HARS, zajmującej się restauracją historycznych samolotów związanych z Australią[26].

Filmografia | edytuj kod

John Travolta, 1983 John Travolta, 1991

Aktor | edytuj kod

Scenarzysta | edytuj kod

Aktor gościnnie | edytuj kod

Przypisy | edytuj kod

  1. ↑ John Travolta (fr.). W: AlloCiné [on-line]. allocine.fr. [dostęp 2016-11-27].
  2. ↑ John Travolta Actor, Singer, Dancer (ang.). W: TV Guide [on-line]. tvguide.com. [dostęp 2016-11-27].
  3. ↑ John Travolta (ang.). W: Listal [on-line]. listal.com. [dostęp 2016-11-27].
  4. ↑ John Joseph Travolta – Genealogy (ang.). W: Geni [on-line]. geni.com. [dostęp 2016-11-27].
  5. ↑ John Travolta – Sztárlexikon (węg.). W: Starity [on-line]. starity.hu. [dostęp 2016-11-27].
  6. ↑ John Travolta (ang.). W: TV [on-line]. tv.com. [dostęp 2016-11-27].
  7. ↑ Salvatore J. Travolta (1912–1995) – Genealogy (ang.). W: Geni [on-line]. geni.com. [dostęp 2016-11-27].
  8. ↑ Salvatore Travolta (1912–1995) (ang.). W: Find A Grave Memorial [on-line]. findagrave.com. [dostęp 2016-11-27].
  9. ↑ Helen Cecilia Travolta (1912–1978) – Genealogy (ang.). W: Geni [on-line]. geni.com. [dostęp 2016-11-27].
  10. ↑ Helen Cecilia Burke Travolta (1912–1978) (ang.). W: Find A Grave Memorial [on-line]. findagrave.com. [dostęp 2016-11-27].
  11. ↑ Gaynor Flynn: The resurrection man (ang.). W: The Sydney Morning Herald [on-line]. smh.com.au. [dostęp 2016-11-27].
  12. ↑ Ellen Travolta (ang.). W: TV Guide [on-line]. tvguide.com. [dostęp 2016-11-27].
  13. ↑ Joey Travolta (Actor) – Pics, Videos, Dating, & News (ang.). W: Spokeo [on-line]. spokeo.com. [dostęp 2016-11-27].
  14. ↑ John Travolta Biography (1954–) (ang.). W: Film Reference [on-line]. filmreference.com. [dostęp 2016-11-27].
  15. ↑ Dwight Morrow High School (ang.). W: WOW [on-line]. wow.com. [dostęp 2016-11-27].
  16. ↑ Chris White: Scientology 'life coach' to John Travolta and Tom Cruise's children (ang.). W: Daily Mail [on-line]. dailymail.co.uk. [dostęp 2016-11-27].
  17. ↑ John Travolta (rum.). W: Cine Magia [on-line]. cinemagia.ro. [dostęp 2016-11-27].
  18. ↑ Josh Gardner, Claire Carter: John Travolta breaks his silence on Scientology exposé 'Going Clear' (ang.). W: Daily Mail [on-line]. dailymail.co.uk. [dostęp 2016-11-27].
  19. ↑ Cavan Sieczkowski: John Travolta Says Scientology Is A Target Because It ‘Really Works Well’ (ang.). W: The Huffington Post [on-line]. huffingtonpost.com. [dostęp 2016-11-27].
  20. ↑ John Travolta News, Pictures, and Videos (ang.). W: TMZ [on-line]. tmz.com. [dostęp 2016-11-27].
  21. ↑ The 67th Academy Awards 1995 (ang.). oscars.com. [dostęp 2020-01-02].
  22. ↑ John Travolta został ojcem (pol.). W: Onet.pl [on-line]. film.onet.pl. [dostęp 2010-11-25].
  23. ↑ Zmarł 16-letni syn Johna Travolty (pol.). W: Gazeta.pl [on-line]. wiadomosci.gazeta.pl. [dostęp 2010-11-25].
  24. ↑ Mike James: Travolta Lucky To Live Through Incident (ang.). W: Orlando Sentinel [on-line]. articles.orlandosentinel.com. [dostęp 2010-11-25].
  25. ↑ John Travolta’s Boeing 707 (ang.). W: Flightstory Archive [on-line]. blog.flightstory.net. [dostęp 2010-11-25].
  26. ↑ John Travolta donates his Boeing 707 to HARS (ang.). www.illawarramercury.com.au. [dostęp 2017-09-22].

Linki zewnętrzne | edytuj kod

Kontrola autorytatywna (osoba):
Na podstawie artykułu: "John Travolta" pochodzącego z Wikipedii
OryginałEdytujHistoria i autorzy