Komenda Rejonu Uzupełnień Nowy Targ

Komenda Rejonu Uzupełnień Nowy Targ w encyklopedii

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania Komendy rejonów uzupełnień OK V

Komenda Rejonu Uzupełnień Nowy Targ (KRU Nowy Targ) – organ wojskowy właściwy w sprawach uzupełnień Sił Zbrojnych II Rzeczypospolitej i administracji rezerw w powierzonym mu rejonie[1].

Spis treści

Historia komendy | edytuj kod

W listopadzie 1921 roku, w następstwie wprowadzenia nowego podziału kraju na dziesięć okręgów korpusów i wprowadzenia pokojowej organizacji służby poborowej, na terenie Okręgu Korpusu Nr V została utworzona Powiatowa Komenda Uzupełnień Nowy Targ[2]. W skład okręgu poborowego PKU Nowy Targ zostały włączone powiaty: nowotarski, limanowski i myślenicki[3]. Powiaty nowotarski i limanowski zostały wyłączone z dotychczasowej PKU 1 psp w Nowym Sączu, a powiat myślenicki z PKU 12 pp w Wadowicach[4].

Z dniem 15 czerwca 1924 roku minister przydzielił do PKU Nowy Targ, pod względem administracji poborowej, powiat makowski[5], natomiast powiat myślenicki został podporządkowany PKU Kraków Powiat[6]. W kwietniu 1925 roku w skład okręgu poborowego wchodziły powiaty: nowotarski, limanowski, makowski i spisko-orawski[7]. Z dniem 1 lipca 1925 roku został zniesiony powiat spisko-orawski z siedzibą starostwa w Nowym Targu, a jego dotychczasowy obszar przyłączony do powiatu nowotarskiego[8].

18 listopada 1924 roku weszła w życie ustawa z dnia 23 maja 1924 roku o powszechnym obowiązku służby wojskowej[9], a 15 kwietnia 1925 roku rozporządzenie wykonawcze ministra spraw wojskowych do tejże ustawy, wydane 21 marca tego roku wspólnie z ministrami: spraw wewnętrznych, zagranicznych, sprawiedliwości, skarbu, kolei, wyznań religijnych i oświecenia publicznego, rolnictwa i dóbr państwowych oraz przemysłu i handlu[10]. Wydanie obu aktów prawnych wiązało się z przejęciem przez władze cywilne (administracji I instancji) większości zadań związanych z przygotowaniem i przeprowadzeniem poboru[11][12]. Przekazanie większości zadań władzom cywilnym umożliwiło organom służby poborowej zajęcie się wyłącznie racjonalnym rozdziałem rekruta oraz ewidencją i administracją rezerw. Do tych zadań dostosowana została organizacja wewnętrzna powiatowych komend uzupełnień i ich składy osobowe. Poszczególne komendy różniły się między sobą składem osobowym w zależności od wielkości administrowanego terenu[13].

Zadania i nowa organizacja PKU określone zostały w wydanej 27 maja 1925 roku instrukcji organizacyjnej służby poborowej na stopie pokojowej[11]. W skład PKU Nowy Targ wchodziły trzy referaty: I) referat administracji rezerw, II) referat poborowy i referat inwalidzki[11]. Nowa organizacja i obsada służby poborowej na stopie pokojowej według stanów osobowych L. O. I. Szt. Gen. 3477/Org. 25 została ogłoszona 4 lutego 1926 roku. Z tą chwilą zniesione zostały stanowiska oficerów ewidencyjnych[14][15][16].

12 marca 1926 roku została ogłoszona obsada personalna Przysposobienia Wojskowego, zatwierdzona rozkazem Dep. I L. 6000/26 przez pełniącego obowiązki szefa Sztabu Generalnego gen. dyw. Edmunda Kesslera, w imieniu ministra spraw wojskowych. Zgodnie z nową organizacją pokojową Przysposobienia Wojskowego zostały zlikwidowane stanowiska oficerów instrukcyjnych przy PKU, a w ich miejsce utworzone rozkazem Oddz. I Szt. Gen. L. 7600/Org. 25 stanowiska oficerów przysposobienia wojskowego w pułkach piechoty[17].

Od 1926 roku, obok ustawy o powszechnym obowiązku służby wojskowej i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność PKU Nowy Targ normowała „Tymczasowa instrukcja służbowa dla PKU”, wprowadzona do użytku rozkazem MSWojsk. Dep. Piech. L. 100/26 Pob.[18]

W marcu 1930 roku PKU Nowy Targ nadal podlegała Dowództwu Okręgu Korpusu Nr V i administrowała powiatami: nowotarskim, limanowskim i makowskim[19]. W grudniu tego roku posiadała skład osobowy typ II[20].

31 lipca 1931 roku gen. dyw. Kazimierz Fabrycy, w zastępstwie ministra spraw wojskowych, rozkazem B. Og. Org. 4031 Org. wprowadził zmiany w organizacji służby poborowej na stopie pokojowej. Zmiany te polegały między innymi na zamianie stanowisk oficerów administracji w PKU na stanowiska oficerów broni (piechoty) oraz zmniejszeniu składu osobowego PKU typ I–IV o jednego oficera i zwiększeniu o jednego urzędnika II kategorii. Liczba szeregowych zawodowych i niezawodowych oraz urzędników III kategorii i niższych funkcjonariuszy pozostała bez zmian[21].

Z dniem 1 kwietnia 1932 roku został zniesiony powiat makowski[22].

1 czerwca 1934 roku na stanowisku woźnego zatrudniony został Władysław Fryźlewicz[a].

1 lipca 1938 roku weszła w życie nowa organizacja służby uzupełnień, zgodnie z którą dotychczasowa PKU Nowy Targ została przemianowana na Komendę Rejonu Uzupełnień Nowy Targ przy czym nazwa ta zaczęła obowiązywać 1 września 1938 roku[25], z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 9 kwietnia 1938 roku o powszechnym obowiązku wojskowym[26]. Obok wspomnianej ustawy i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność KRU Nowy Targ normowały przepisy służbowe MSWojsk. D.D.O. L. 500/Org. Tjn. Organizacja służby uzupełnień na stopie pokojowej z 13 czerwca 1938 roku. Zgodnie z tymi przepisami komenda rejonu uzupełnień była organem wykonawczym służby uzupełnień[27].

Komendant rejonu uzupełnień w sprawach dotyczących uzupełnień Sił Zbrojnych i administracji rezerw podlegał bezpośrednio dowódcy Okręgu Korpusu Nr V, który był okręgowym organem kierowniczym służby uzupełnień. Rejon uzupełnień nie uległ zmianie i nadal obejmował powiaty: nowotarski i limanowski[28].

Obsada personalna | edytuj kod

Poniżej przedstawiono wykaz oficerów zajmujących stanowisko komendanta Powiatowej Komendy Uzupełnień i komendanta rejonu uzupełnień oraz wykaz osób funkcyjnych (oficerów i urzędników wojskowych) pełniących służbę w PKU i KRU Nowy Targ, z uwzględnieniem najważniejszych zmian organizacyjnych przeprowadzonych w latach 1926 i 1938.

Uwagi | edytuj kod

  1. ↑ Władysław Fryźlewicz (ur. 24 czerwca 1896 roku w Nowym Targu, zm. 1986 tamże), członek Polskich Drużyn Strzeleckich, żołnierz Legionów Polskich, kapral rezerwy piechoty Wojska Polskiego, odznaczony Krzyżem Niepodległości[23][24].
  2. ↑ Konrad Anlauf w lutym 1927 roku został przydzielony z 4 dżand. do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr V z równoczesnym przeniesieniem służbowym do PKU Nowy Targ na okres 4 miesięcy w celu odbycia praktyki poborowej[30]. W październiku 1927 roku został przeniesiony z korpusu oficerów żandarmerii do korpusu oficerów piechoty, do kadry oficerów piechoty z pozostawieniem na zajmowanym stanowisku komendanta PKU[31]. W lutym 1929 roku został zwolniony ze stanowiska i oddany do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr V, a z dniem 30 listopada 1929 roku przeniesiony w stan spoczynku[32].
  3. ↑ Adam Stanisław Kulejowski ur. 24 grudnia 1893 roku. Był odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari, Krzyżem Niepodległości, Krzyżem Walecznych (trzykrotnie) i Złotym Krzyżem Zasługi[38].
  4. ↑ Stanisław Ludwik Piwnica w kwietniu 1924 roku został odkomenderowany z 17 pp do PKU Nowy Targ, do dnia 1 października 1924 roku[47].
  5. ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[73].
  6. ↑ Stanisław Franciszek Rajs ur. 17 listopada 1894 roku w Jabłonce. Służbę wojskową pełnił od 16 sierpnia 1914 roku. Na stopień kapitana został mianowany ze starszeństwem z 15 sierpnia 1924 roku w korpusie oficerów piechoty. Był odznaczony Medalem Niepodległości i Srebrnym Krzyżem Zasługi[74]. W czasie kampanii wrześniowej dostał się do niemieckiej niewoli. Przebywał w Oflagu VI E Dorsten. Zmarł 17 maja 1942 roku w szpitalu jenieckim w Tangerheutte[75].
  7. ↑ Franciszek Dobrucki ur. 7 marca 1899 roku w Starym Samborze. Na stopień kapitana został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1927 roku. Był odznaczony Krzyżem Niepodległości i Krzyżem Walecznych (trzykrotnie)[77]. W czasie kampanii wrześniowej dostał się do niemieckiej niewoli. Przebywał w Oflagu VI B Dössel[76].

Przypisy | edytuj kod

  1. ↑ Dz.U. z 1939 r. nr 20, poz. 131.
  2. ↑ Almanach oficerski 1923/24 ↓, s. 36.
  3. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1473.
  4. ↑ Rozkaz DOGen. Kielce ↓, Nr 69 z 23 czerwca 1921 roku, zał. nr 2 do pkt 11.
  5. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 9 z 4 marca 1924 roku, poz. 120.
  6. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1337.
  7. ↑ Dz.U. z 1925 r. nr 37, poz. 252.
  8. ↑ Dz.U. z 1925 r. nr 63, poz. 441.
  9. ↑ Dz.U. z 1924 r. nr 61, poz. 609.
  10. ↑ Dz.U. z 1925 r. nr 37, poz. 252.
  11. ↑ a b c Jarno 2001 ↓, s. 169.
  12. ↑ Moczyński 1928 ↓, s. 393, autor użył sformułowania „wszystkie czynności przygotowawcze do poboru, jak również jego przeprowadzenie przeszły do władz administracyjnych”, co nie odpowiadało podziałowi kompetencji władz wojskowych i cywilnych, określonych we wspomnianych aktach prawa.
  13. ↑ Moczyński 1928 ↓, s. 393-394.
  14. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 7-20.
  15. ↑ Moczyński 1928 ↓, s. 393, wg autora stanowiska oficerów ewidencyjnych, po krótkotrwałym przydzieleniu ich do władz administracyjnych, zostały zniesione w 1925 roku.
  16. ↑ Jarno 2001 ↓, s. 169, autor także datuje zniesienie stanowisk oficerów ewidencyjnych na rok 1925, co stoi w sprzeczności z ogłoszoną 4 lutego 1926 roku obsadą służby poborowej na stopie pokojowej.
  17. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 1-10.
  18. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 40 z 23 grudnia 1930 roku, poz. 471.
  19. ↑ Dz.U. z 1930 r. nr 31, poz. 270.
  20. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 40 z 23 grudnia 1930 roku, poz. 471.
  21. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 23 z 31 lipca 1931 roku, poz. 290.
  22. ↑ Dz.U. z 1932 r. nr 1, poz. 3.
  23. ↑ Marek St. Fryźlewicz: Władysław Fryźlewicz i Józef Szopiński w walce o niepodległość Polski. Urząd Miasta Nowy Targ. [dostęp 2019-04-03].
  24. ↑ Władysław Fryźlewicz. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2019-06-02].
  25. ↑ Jarno 2001 ↓, s. 173.
  26. ↑ Dz.U. z 1938 r. nr 25, poz. 220.
  27. ↑ Historia WKU Suwałki ↓.
  28. ↑ Dz.U. z 1939 r. nr 20, poz. 131.
  29. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 22 lipca 1927 roku, s. 220.
  30. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 lutego 1927 roku, s. 65.
  31. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 25 z 31 października 1927 roku, s. 295.
  32. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 14 lutego 1929 roku, s. 73, 83.
  33. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 22 lipca 1927 roku, s. 223.
  34. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 12 marca 1929 roku, s. 92.
  35. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 227, został zatwierdzony na stanowisku komendanta.
  36. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 15 listopada 1932 roku, s. 399.
  37. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 267, 520.
  38. ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 22.
  39. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 159.
  40. ↑ a b Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 853.
  41. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1473, 1555, 1564-1565.
  42. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1342.
  43. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 122 z 18 listopada 1924 roku, s. 682.
  44. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 8.
  45. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 30 z 19 maja 1923 roku, s. 281.
  46. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 33 z 27 maja 1923 roku, s. 353.
  47. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 42 z 29 kwietnia 1924 roku, s. 246.
  48. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 116 z 31 października 1924 roku, s. 648.
  49. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 131 z 14 grudnia 1925 roku, s. 716, OE na powiat Nowy Targ porucznik Chadaj został przeniesiony do korpusu oficerów piechoty i wcielony do 3 psp.
  50. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 49 z 16 maja 1924 roku, s. 282, por. piech. Leon Chadaj został przydzielony na stanowisko OE Maków z 26 pp, z równoczesnym przeniesieniem do korpusu oficerów administracji, dział kancelaryjny.
  51. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 120 z 12 listopada 1924 roku, s. 672.
  52. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 120 z 12 listopada 1924 roku, s. 671.
  53. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 2.
  54. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 13.
  55. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 115, 128, 827-828.
  56. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 520.
  57. ↑ Lista starszeństwa 1935 ↓, s. 28, 51.
  58. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 22 marca 1929 roku, s. 102.
  59. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 31 marca 1930 roku, s. 106.
  60. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 22 lipca 1927 roku, s. 221.
  61. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 24 z 26 września 1927 roku, s. 286.
  62. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 174.
  63. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 363.
  64. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 27 kwietnia 1929 roku, s. 117.
  65. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 6 lipca 1929 roku, s. 199.
  66. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 53 z 16 grudnia 1926 roku, s. 442.
  67. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 27 kwietnia 1929 roku, s. 114, zwolniony z zajmowanego stanowiska z równoczesnym przydziałem do dyspozycji Ministra Pracy i Opieki Społecznej, do dnia 31 marca 1930 roku.
  68. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 18 czerwca 1930 roku, s. 226, por. kanc. Czesław Nabel z dniem 30 czerwca 1930 roku został przeniesiony w stan spoczynku.
  69. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 12 stycznia 1927 roku, s. 7.
  70. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 22 marca 1929 roku, s. 103.
  71. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 23 sierpnia 1929 roku, s. 304.
  72. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 29.
  73. ↑ Rocznik Oficerski 1939 ↓, s. VI.
  74. ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 297.
  75. ↑ Wykaz jeńców zmarłych w szpitalu jenieckim w Tangerheutte. Tangerheutte Lazaret T. [dostęp 2019-04-03].
  76. ↑ a b Straty ↓.
  77. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 192.

Bibliografia | edytuj kod

Na podstawie artykułu: "Komenda Rejonu Uzupełnień Nowy Targ" pochodzącego z Wikipedii
OryginałEdytujHistoria i autorzy