Legitymacja (dokument)

Legitymacja (dokument) w encyklopedii

Legitymacja (z łac. legitimus – prawny, legalny, prawowity) – dokument potwierdzający tożsamość osoby oraz w zależności od podmiotu wydającego: miejsce pracy, zawód, przynależność do organizacji, ewentualnie również określone uprawnienia (np. zniżki). Legitymacja może potwierdzać również otrzymany order, odznaczenie lub wyróżnienie. Termin wprowadzony do języka polskiego z niemieckiego słowa legitimation^[1]. Dokument tego typu może funkcjonować również pod innymi nazwami (np. książeczka, karta)^[2].

Spis treści

• 1 Legitymacje w Polsce
• 2 Forma legitymacji
• 3 Galeria
• 4 Przypisy
• 5 Bibliografia

Legitymacje w Polsce | edytuj kod

W Polsce legitymacje wydawane są na podstawie przepisów państwowych (ustaw i rozporządzeń), przez partie polityczne i stowarzyszenia (na podstawie ich statutów i przepisów wewnętrznych) oraz niektórych pracodawców (np. redakcje prasowe).

Przykładowymi legitymacjami są:

• legitymacja szkolna – dokument poświadczający fakt uczęszczania ucznia do szkoły oraz jego uprawnienia do korzystania ze zniżek ustawowych przy przejazdach środkami publicznego transportu kolejowego i autobusowego^[3],
• legitymacja studencka, w tym elektroniczna legitymacja studencka – dokument poświadczający status studenta oraz jego uprawnienia do korzystania ze zniżek ustawowych przy przejazdach środkami publicznego transportu kolejowego i autobusowego^[4],
• legitymacja służbowa nauczyciela – dokument potwierdzający zatrudnienie na stanowisku nauczyciela^[5],
• legitymacja poselska – dokument wydawany posłom przez Marszałka Sejmu RP,
• legitymacja służbowa funkcjonariusza Agencji Wywiadu^[6],
• legitymacja służbowa funkcjonariusza Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego^[7],
• legitymacja prasowa,
• legitymacja ubezpieczeniowa – dokument potwierdzający uprawnienie ubezpieczeń społecznych, przede wszystkim ubezpieczenia zdrowotnego,
• legitymacja emeryta-rencisty – dokument wydawany m.in. przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych,
• legitymacja osoby niepełnosprawnej – dokument wydawany przez powiatowy zespół ds. orzekania o niepełnosprawności.

Wzór legitymacji związanej z nadaniem orderu lub odznaczenia określa rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 15 grudnia 2004 r. w sprawie szczegółowego trybu postępowania w sprawach o nadanie orderów i odznaczeń oraz wzorów odpowiednich dokumentów^[8].

Przykładowymi legitymacjami wydawanymi przez stowarzyszenia są:

• legitymacja Stowarzyszenia Wikimedia Polska^[9],
• legitymacja Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego – będąca jednocześnie kartą rabatową^[10],
• legitymacja Polskiego Towarzystwa Schronisk Młodzieżowych – będąca jednocześnie podstawą do udzielania zniżek za noclegi w schroniskach młodzieżowych^[11].

Forma legitymacji | edytuj kod

Legitymacja może mieć formę papierowej książeczki, czasami w twardej oprawie pokrytej płótnem, skajem lub skórą, albo plastikowej karty z wbudowanym chipem lub bez. Często zawiera wydrukowane lub wklejone zdjęcie posiadacza tzw. zdjęcie legitymacyjne (portretowe), na którym umieszcza się okrągłą pieczęć. Legitymacja może być wydawana bezterminowo lub z określonym terminem ważności, czasami przedłużanym stosowną adnotacją, wklejeniem znaczka lub hologramu.

Galeria | edytuj kod

• Legitymacja szkolna (od 2007)

• Elektroniczna legitymacja studencka (od 2007)

• Legitymacja instruktora nauki jazdy (2010)

• Legitymacja urzędowa Prezesa Rady Ministrów (1936)

• Legitymacja poselska posła na Sejm Ustawodawczy 1947–1952

• Legitymacja Orderu Virtuti Militari (1946)

• Legitymacja Krzyża Oficerskiego Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej (1999)

• Legitymacja prasowa (USA, 2011)

Przypisy | edytuj kod

1. ↑ JerzyJ. Bralczyk JerzyJ., Między słowami. Legitymację poproszę, „Gazeta Wyborcza”, 9 stycznia 2016, ISSN 0860-908X .
2. ↑ np. Związek Harcerstwa Polskiego wystawia swoim członkom legitymacje zucha, książeczki harcerskie, książeczki instruktorskie oraz karty członkowskie
3. ↑ Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2019 r. w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków (Dz.U. z 2019 r. poz. 1700)
4. ↑ Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 27 września 2018 r. w sprawie studiów (Dz.U. z 2018 r. poz. 1861)
5. ↑ Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 29 września 2006 r. w sprawie wzoru oraz trybu wystawiania legitymacji służbowej nauczyciela (Dz.U. z 2006 r. nr 189, poz. 1393)
6. ↑ Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 26 czerwca 2002 r. w sprawie wzoru legitymacji służbowej i innych dokumentów funkcjonariuszy Agencji Wywiadu (Dz.U. z 2002 r. nr 90, poz. 806)
7. ↑ Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 26 czerwca 2002 r. w sprawie wzoru legitymacji służbowej i innych dokumentów funkcjonariuszy Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego (Dz.U. z 2002 r. nr 90, poz. 805)
8. ↑ Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 15 grudnia 2004 r. w sprawie szczegółowego trybu postępowania w sprawach o nadanie orderów i odznaczeń oraz wzorów odpowiednich dokumentów (Dz.U. z 2004 r. nr 277, poz. 2743)
9. ↑ Legitymacje Stowarzyszenia Wikimedia Polska
10. ↑ Zarządzenie Nr 8/2001 Sekretarza Generalnego ZG PTTK z dnia 3 grudnia 2001 r. w sprawie wysokości składek członkowskich, wpisowego i opłaty za legitymacje w roku 2002, przedłużenia ważności dotychczasowej legitymacji członka zwyczajnego PTTK i karty rabatowej PTTK oraz ustanowienia okresu przejściowego dla wprowadzenia w życie nowej legitymacji członka PTTK będącej jednocześnie kartą rabatową PTTK
11. ↑ Legitymacje Polskiego Towarzystwa Schronisk Młodzieżowych

Bibliografia | edytuj kod

• Legitymacja, [w:] Słownik języka polskiego. Tom II, wyd. VI, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1990, s. 20, ISBN 83-01-00281-6 .
• JerzyJ. Bralczyk JerzyJ., Między słowami. Legitymację poproszę, „Gazeta Wyborcza”, 9 stycznia 2016, ISSN 0860-908X .

Na podstawie artykułu: "Legitymacja (dokument)" pochodzącego z Wikipedii
OryginałEdytujHistoria i autorzy