Mącznica - encyklopedia.biolog.pl

Mącznica w encyklopedii

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Mącznica (Arctostaphylos) – rodzaj roślin należących do rodziny wrzosowatych (Ericaceae). Należy tu 50–70 gatunków występujących w Ameryce Północnej i w Europie^[3], z centrum zróżnicowania w południowo-zachodniej części Ameryki Północnej^[1]. W Polsce rośnie w stanie dzikim tylko mącznica lekarska (A. uva-ursi)^[4].

Morfologia | edytuj kod

Arctostaphylos confertiflora Arctostaphylos franciscana Arctostaphylos glauca

Pokrój

Zawsze zielone krzewinki, krzewy, nawet małe drzewa^[3]. Część gatunków to pirofity o węzłowato zgrubiałych pędach okrytych grubą korą, łatwo regenerujące po przejściu ognia.

Łodyga

Płożąca lub prosto się wznosząca. U gatunków pirofitycznych kora gruba, szorstka, szara, u innych zwykle cienka, czerwonawa. Gałązki nagie lub omszone, rzadko gruczołowate.

Liście

Twarde, całobrzegie (drobnoząbkowane tylko u A. pacifica), o blaszce liściowej eliptycznej lub jajowatej, zwykle płaskiej lub podwiniętej na brzegach, ogonek liściowy jest krótki lub brak go zupełnie.

Kwiaty

Zebrane w liczbie od 5 do 20 w groniaste kwiatostany. Kwiaty za młodu bywają wzniesione, ale podczas kwitnienia zawsze są zwieszone. Przysadki są trwałe, łuskowate lub liściokształtne. Kwiaty są 5-krotne (4-krotne u A. nummularia i A. sensitiva). Płatki korony całobrzegie, białe lub różowe. Pręcików zwykle 10 (rzadko 8) z ciemnoczerwonymi pylnikami, u nasady zwykle owłosione. Zalążnia z 2–10 zalążkami. Znamię główkowate.

Owoce

Kuliste, czerwone lub brązowe pestkowce z grubym, rzadko cienkim egzokarpem, mezokarp zwykle suchy, mączysty, endokarp wielonasienny (1–10 nasion)^[5].

Systematyka | edytuj kod

Synonimy taksonomiczne

Mairania Desvaux, J. Bot. Agric. 1: 36. Jan 1813, Uva-Ursi Duhamel du Monceau, Traité Arbres Arbust. 2: 371. 1755^[2].

Pozycja systematyczna

W zależności od ujęcia systematycznego albo jedyny, albo jeden z sześciu rodzajów z podrodziny Arbutoideae Niedenzu w obrębie rodziny wrzosowatych (Ericaceae) z rzędu wrzosowców (Ericales)^[1].

Wykaz gatunków^[6]

Arctostaphylos acutifolia Eastw.
Arctostaphylos andersonii A.Gray
Arctostaphylos auriculata Eastw.
Arctostaphylos australis Eastw.
Arctostaphylos bakeri Eastw.
Arctostaphylos × benitoensis Roof
Arctostaphylos bolensis P.V.Wells
Arctostaphylos canescens Eastw.
Arctostaphylos catalinae P.V.Wells
Arctostaphylos caucasica Lipsch.
Arctostaphylos × cinerea Howell
Arctostaphylos columbiana Piper
Arctostaphylos confertiflora Eastw.
Arctostaphylos cruzensis Roof
Arctostaphylos densiflora M.S.Baker
Arctostaphylos edmundsii J.T.Howell
Arctostaphylos gabilanensis V.T.Parker & M.C.Vasey
Arctostaphylos glandulosa Eastw.
Arctostaphylos glauca Lindl.
Arctostaphylos glutinosa B.Schreib.
Arctostaphylos × helleri Eastw.
Arctostaphylos hispidula Howell
Arctostaphylos hookeri G.Don
Arctostaphylos hooveri P.V.Wells
Arctostaphylos imbricata Eastw.
Arctostaphylos incognita J.E.Keeley & al.
Arctostaphylos insularis Greene & Parry
Arctostaphylos × jepsonii Eastw.
Arctostaphylos klamathensi s S.W.Edwards, Keeler-Wolf & W.Knight
Arctostaphylos × laxiflora A.Heller ex Eastw.
Arctostaphylos luciana P.V.Wells
Arctostaphylos malloryi (W.Knight & Gankin) P.V.Wells
Arctostaphylos manzanita Parry
Arctostaphylos × media Greene
Arctostaphylos mendocinoensis P.V.Wells
Arctostaphylos mewukka Merriam
Arctostaphylos montereyensis Hoover
Arctostaphylos moranii P.V.Wells
Arctostaphylos morroensis Wiesl. & B.Schreib.
Arctostaphylos myrtifolia Parry
Arctostaphylos nevadensis A.Gray – mącznica newadyjska
Arctostaphylos nissenana Merriam
Arctostaphylos nortensis (P.V.Wells) P.V.Wells
Arctostaphylos novoleontis Rehder
Arctostaphylos nummularia A.Gray
Arctostaphylos obispoensis Eastw.
Arctostaphylos oblongifolia Howell
Arctostaphylos ohloneana M.C.Vasey & V.T.Parker
Arctostaphylos osoensis P.V.Wells
Arctostaphylos otayensis Wiesl. & B.Schreib.
Arctostaphylos × pacifica Roof
Arctostaphylos pajaroensis J.E.Adams
Arctostaphylos pallida Eastw.
Arctostaphylos parryana Lemmon
Arctostaphylos × parvifolia Howell
Arctostaphylos patula Greene
Arctostaphylos pechoensis (Abrams) Dudley ex Abrams
Arctostaphylos peninsularis P.V.Wells
Arctostaphylos pilosula Jeps. & Wiesl.
Arctostaphylos pringlei Parry
Arctostaphylos pumila Nutt.
Arctostaphylos pungens Kunth
Arctostaphylos purissima P.V.Wells
Arctostaphylos refugioensis Gankin
Arctostaphylos regismontana Eastw.
Arctostaphylos × repens (Howell) P.V.Wells
Arctostaphylos rudis Jeps. & Wiesl.
Arctostaphylos silvicola Jeps. & Wiesl.
Arctostaphylos stanfordiana Parry
Arctostaphylos tomentosa (Pursh) Lindl.
Arctostaphylos uva-ursi (L.) Spreng. – mącznica lekarska
Arctostaphylos virgata Eastw.
Arctostaphylos viridissima (Eastw.) McMinn
Arctostaphylos viscida Parry
Arctostaphylos wellsii W.Knight

Przypisy | edytuj kod

↑ ^a ^b ^c Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2010-08-07].
↑ ^a ^b ^c Index Nominum Genericorum (ING). [dostęp 2010-08-07].
↑ ^a ^b Mieczysław Czekalski: Wrzosy, Wrzośce i inne rośliny wrzosowate. Poznań: PWRiL, 2008, s. 159-160. ISBN 978-83-09-01032-6.
↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
↑ Arctostaphylos (ang.). W: Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2010-08-09].
↑ Arctostaphylos. W: The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2018-12-16].

Identyfikatory zewnętrzne (takson):

Na podstawie artykułu: "Mącznica" pochodzącego z Wikipedii
Oryginał Edytuj Historia i autorzy