Michaił Sałtykow-Szczedrin

Michaił Sałtykow-Szczedrin w encyklopedii

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Michaił Jewgrafowicz Sałtykow-Szczedrin (ros. Михаил Евграфович Салтыков-Щедрин, właściwie Michaił Jewgrafowicz Sałtykow (ros. Михаил Евграфович Салтыков); ur. 15 stycznia?/27 stycznia 1826 w Spas-Ugoł, Imperium Rosyjskie, zm. 28 kwietnia?/10 maja 1889 w Petersburgu, Imperium Rosyjskie) – rosyjski pisarz, satyryk i publicysta. Autor utworów zawierających sarkastyczną krytykę życia społeczno-politycznego w carskiej Rosji.

Spis treści

Życiorys | edytuj kod

Wywodził się z rodziny arystokratycznej Sałtykowów. Sytuacja rodzinna odzwierciedla się w jego utworach. Otrzymywał domowe wykształcenie, w wieku 10 lat wyjechał do Moskwy do instytutu dla synów szlacheckich; spędził tam dwa lata i został (jako jeden z najzdolniejszych uczniów) przeniesiony do Carskiego Sioła.

W 1844 zakończył tam edukację, w trakcie której próbował swych sił literackich. Zaczynał od wierszy naśladowczych. Po ukończeniu w 1844 roku szkoły nigdy więcej nie tworzył wierszy, a nawet wyśmiewał swoje utwory. Jego debiut literacki przypadł na rok 1847 utworem Sprzeczności. Przez siedem i pół roku służył jako urzędnik w Wiatce, miejscu zsyłek wrogów politycznych.

Po powrocie z Wiatki ożenił się z córką gubernatora. W latach 1856–1857 napisał Szkice gubernialne. Przedstawione w nich miasto Krytogorod (tak naprawdę Wiatka) stało się symbolem prowincjonalnej Rosji. Cesarz Aleksander II mianuje go na stanowisko wicegubernatora w guberni wiackiej.

W 1863 roku napisał Niewinne opowieści i Satyry w prozie. Od 1863 roku przez dwa lata zajmował się wraz z Niekrasowem redakcją pisma Sowriemiennik. Wszystko, co pisał w tym czasie, drukował w tym piśmie.

Nazywano go prokuratorem życia społecznego. Od roku 1857 (rok wydania Szkicy Gubernialnych) podpisywał swoje utwory pseudonimem Szczedrin.

Wybrana twórczość | edytuj kod

Powieści | edytuj kod

Bajki | edytuj kod

  • 1869:
  • Zginęło sumienie (ros. Пропала совесть)
  • Dziki dziedzic (ros. Дикий помещик)
  • Jak jeden chłop udomowił dwóch generałów (inne tytuły Jak jeden chłop wyżywił dwóch dygnitarzy; Opowieść o tym, jak jeden chłop nakarmił dwóch generałów; ros. Повесть о том, как один мужик двух генералов прокормил)
  • 1883:
  • Przemądrzały kiełb (ros. Премудрый пискарь)
  • Ofiarny zając (ros. Самоотверженный заяц)
  • Biedny wilk (ros. Бедный волк)
  • 1884:
  • Karaś idealista (ros. Карась-идеалист)
  • Niedźwiedź wojewodą (ros. Медведь на воеводстве)
  • Orzeł mecenasem (ros. Орел-меценат)
  • Żurnalista oszust i łatwowierny czytelnik (ros. Обманщик-газетчик и легковерный читатель)
  • 1885:
  • Wierny Trezor (ros. Верный Трезор)
  • Roztropny zając (ros. Здравомысленный заяц)
  • Liberał (ros. Либерал)
  • Konisko (ros. Коняга)
  • Niedrzemiące oko (ros. Недреманное око)
  • Głupiec (ros. Дурак)
  • Niepamiętliwy baran (ros. Баран-непомнящий)
  • Kisiel (ros. Кисель)
  • 1886:
  • Przygoda Kramolnikowa (ros. Приключение с Крамольниковым)
  • Próżna rozmowa (ros. Праздный разговор)
  • Bohater (ros. Богатырь)
  • Gawron suplikant (ros. Ворон-челобитчик)
  • W noc wigilijną (ros. Христова ночь)
  • Bożonarodzeniowa bajka (ros. Рождественская сказка)
  • Sąsiedzi (ros. Соседи)
  • Pożar wiejski (inny tytuł Pożar we wsi; ros. Деревенский пожар)
  • W drodze (ros. Путём-дорогою)

Zbiór szkiców | edytuj kod

  • 1856-1857 – Szkice gubernialne (ros. Губернские очерки)

Komedie | edytuj kod

  • 1857 – Śmierć Pazuchina: Komedia w 4 aktach (ros. Смерть Пазухина) – polskie tłumaczenie Eugeniusz Łopalewski
  • 1862-1865 – Cienie (ros. Тени)

Bibliografia | edytuj kod

Źródła w języku angielskim

Źródła w języku rosyjskim

Kontrola autorytatywna (osoba):
Na podstawie artykułu: "Michaił Sałtykow-Szczedrin" pochodzącego z Wikipedii
OryginałEdytujHistoria i autorzy