Mieczysław Albert Krąpiec

Mieczysław Albert Krąpiec w encyklopedii

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Mieczysław Albert Maria Krąpiec OP (ur. 25 maja 1921 w Berezowicy Małej, zm. 8 maja 2008 w Lublinie) – polski duchowny katolicki, dominikanin, filozof, tomista, teolog, humanista, wieloletni rektor i profesor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, współtwórca lubelskiej szkoły filozoficznej, inicjator wydawania i przewodniczący komitetu naukowego Powszechnej Encyklopedii Filozofii.

Spis treści

Życiorys | edytuj kod

Urodził się w niewielkiej miejscowości Berezowica Mała na Podolu. Po ukończeniu w 1939 klasycznego Gimnazjum im. Wincentego Pola w Tarnopolu wstąpił do zakonu oo. Dominikanów w Krakowie, gdzie studiował tajnie filozofię i teologię. Wyjazd z rodzinnej wsi uratował go przed zagładą (w nocy z 22 na 23 lutego 1944 UPA wymordowała 131 polskich mieszkańców Berezowicy). Studia w czasie okupacji niemieckiej odbył tajnie w dominikańskim Kolegium Filozoficzno-Teologicznym w Krakowie, Warszawie i Lublinie. 8 lipca 1943 złożył śluby wieczyste, a 17 czerwca 1945 otrzymał święcenia kapłańskie z rąk ks. abpa prof. dra Michała Godlewskiego.

W 1946 uzyskał doktorat z filozofii za pracę O miłości przyrodzonej nade wszystko względem Boga napisanej pod kierunkiem Sługi Bożego o. Jacka Woronieckiego, który został nostryfikowany przez Papieski Uniwersytet Świętego Tomasza z Akwinu „Angelicum” w Rzymie. Studia teologiczne kontynuował w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, gdzie w 1948 uzyskał doktorat z teologii za pracę De amore hipostatico in Sanctissima Trinitate secundum St. Thomam Aquinatem, napisaną pod kierunkiem ks. prof. Antoniego Słomkowskiego.

Habilitację uzyskał w 1957 na podstawie rozprawy pt. Egzystencjalne podstawy transcendentalnej analogii bytu.

Zmarł 8 maja 2008 roku. Pochowany został 16 maja 2008 w grobowcu oo. Dominikanów na cmentarzu przy ul. Lipowej w Lublinie.

Praca naukowa | edytuj kod

W latach 1946-1954 wykładał filozofię w Dominikańskim Kolegium Filozoficzno-Teologicznym w Krakowie. W 1951 rozpoczął pracę na Wydziale Filozofii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, gdzie wykładał metafizykę. W swoich badaniach naukowych skoncentrował się na koncepcji bytu u Arystotelesa i św. Tomasza z Akwinu.

Od 1 stycznia 1955 do 31 sierpnia 1996 pełnił funkcję kierownika Zakładu Metafizyki i Katedry Metafizyki i Teorii Poznania. W 1956 otrzymał tytuł docenta. W latach 1957-1970 był kierownikiem II Katedry Metafizyki (Katedra Metafizyki Ogólnej). W 1965 był stypendystą Fundacji Aleksandra von Humboldta, staż odbywał na Uniwersytecie w Monachium, u prof. M. Můllera.

Dwukrotnie był dziekanem Wydziału Filozofii Chrześcijańskiej KUL – w latach 1958-1961 i 1969-1970. Od 1962 do 1970 był przewodniczącym Wydziału Filozoficznego Towarzystwa Naukowego KUL. W 1963 otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1968 profesora zwyczajnego.

Był inicjatorem powstania i przewodniczącym Komitetu Naukowego Powszechnej Encyklopedii Filozofii – „pierwszej w dziejach kultury polskiej prawdziwej encyklopedii filozoficznej” – wydawanej od 2000 (do 2008: 9 tomów od A do Z). Ofiarowana została Narodowi Polskiemu na ręce Jana Pawła II.

Był także inicjatorem powstania polskiego oddziału Międzynarodowego Towarzystwa Tomasza z Akwinu (SITA), oraz był jednym z inicjatorów powołania Oddziału PAN w Lublinie.

Pod jego kierunkiem powstało ok. 300 prac magisterskich oraz ponad 60 prac doktorskich, m.in. kard. Mariana Jaworskiego czy biskupa Ignacego Deca.

Rektor KUL | edytuj kod

O. Krąpiec pełnił funkcję rektora KUL od 1 października 1970 do 1983 roku, przez pięć kadencji – najdłużej w historii uczelni[1].

Jako rektor rozwijał struktury naukowe, administracyjne oraz bazę materialną uniwersytetu. Dzięki jego staraniom udało się przeprowadzić kapitalny remont całego gmachu głównego uniwersytetu i jego konieczną rozbudowę. Wybudował nowy fronton głównego gmachu KUL, a także był inicjatorem i pomysłodawcą 10-piętrowego Collegium Jana Pawła II, na które zbierał pieniądze głównie w Ameryce.

Zainicjował prace nad powstaniem Encyklopedii Katolickiej, był przewodniczącym jej redakcji, utworzył Międzywydziałowy Zakład Leksykograficzny 1970, powołał także Szkołę Kultury i Języka Polskiego przy KUL oraz Zakład Duszpasterstwa i Migracji Polonijnej 1972, reaktywował sekcję Filologii Romańskiej 1972, sekcję Filologii Angielskiej 1982, Wydział Nauk Społecznych z sekcjami: psychologii, pedagogiki, socjologii, sekcję Prawa na Wydziale Prawa Kanonicznego i Nauk Prawnych 1982.

Zaangażowanie społeczne | edytuj kod

Był honorowym przewodniczącym Rady Programowej Radia Maryja. Przez kilka lat wygłaszał felietony z cyklu „Myśląc Ojczyzna”, brał udział w „Rozmowach niedokończonych”, udzielał wywiadów „Naszemu Dziennikowi” i Telewizji Trwam. Wspierał swoim doświadczeniem Wyższą Szkołę Kultury Społecznej i Medialnej.

Członkostwo w organizacjach | edytuj kod

  • 1964 został członkiem Göres Geselschaft (Bonn).
  • 1967 został członkiem Societé Internationale pour l’Étude de la Philosophie Medievale.
  • 1970 został członkiem Academia Scientiarum et Artium Europea (Salzburg).
  • 1970 został członkiem Pontyficia Academia di San Tommaso d’Aquino (Rzym).
  • członek, a w latach 1970-1981 prezes Towarzystwa Naukowego KUL.
  • 1972 został członkiem Societas Humboldtiana Polonorum.
  • 1972- 1979 sprawował funkcję kierownika Zakładu Duszpasterstwa i Migracji Polonijnej KUL.
  • 1982 został członkiem zwyczajnym Pontificia Academia Theologica (Rzym)
  • 1983 został członkiem korespondentem Polskiej Akademii Nauk.
  • 1988-1990 był członkiem Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej do Spraw Kadr Naukowych.
  • 1989 został członkiem czynnym Polskiej Akademii Umiejętności (Kraków).
  • 1991 został czynnym członkiem Academia Scientiarum et Artium Europea (Salzburg).
  • 1994 został członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk (Warszawa).
  • członek Societa Internationale Tommaso d’Aquino (SITA).
  • członek Amerykańskiego Stowarzyszenia Filozofów Katolickich.
  • przewodniczący i inicjator Polskiego Towarzystwa Tomasza z Akwinu (Lublin).
  • członek Polskiego Towarzystwa Filozoficznego.
  • członek Lubelskiego Towarzystwa Naukowego.

Nagrody | edytuj kod

  • 1973 otrzymał Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski.
  • 1977 otrzymał II.klasę (Grand Officier) Orderu Leopolda II (nadaną przez rząd Belgii).
  • 1978 roku otrzymał Krzyż Komandorski Odrodzenia Polski
  • 1981 nagroda Premio Internazionale Salsomaggiore (Parma, Włochy)
  • 1983 Medal Komisji Edukacji Narodowej
  • 1984 otrzymał Komandorię Orderu Palm Akademickich Rządu Francuskiego.
  • 1986 otrzymał Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski
  • 1988 otrzymał tytuł „Profesora Roku 1988” nadany przez Consesjo Cultural Mundial (UNESCO, Meksyk).
  • 1989 doctor honoris causa uczelni: Pontifical Institute of Mediaeval Studies, który jest częścią Uniwersytetu Toronto
  • 1990 doctor honoris causa Katolickiego Uniwersytetu w Leuven w Belgii.
  • 1991 otrzymał tytuł „Man of the Year 1991/92" nadany przez International Biogaphicial Centre (Cambridge, Anglia),
  • 1991 otrzymał Nagrodę im. Księdza Idziego Radziszewskiego Towarzystwa Naukowego KUL
  • 1991 otrzymał nagrodę indywidualną Ministra Edukacji Narodowej za wybitne osiągnięcia naukowe.
  • 1992 otrzymał tytył „Man of the Year 1992” nadany przez American Biographical Instityte.
  • 1993 doktorat honoris causa Tarnopolskiego Eksperymentalnego Instytutu Pedagogicznego w Tarnopolu.
  • 1994 otrzymał wyróżnienie Lubelskiego Towarzystwa Naukowego dla ludzi zasłużonych dla nauki na Lubelszczyźnie.
  • 2000 medal „Polonia Mater Nostra Est” Społecznej Fundacji Pamięci Narodu Polskiego.
  • 2001 otrzymał Diamentowe Laury Umiejętności i Kompetencji (Katowice).
  • 2001 otrzymał medal „Za zasługi dla Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego”.
  • 2002 otrzymał nagrodę Feniks 2002, przyznawaną w ramach Targów Wydawców Katolickich; nagroda została przyznana za „całokształt twórczości piśmienniczej i działalności edytorskiej” (Warszawa).
  • 2005 otrzymał medal „Zasłużony dla Polonii”.
  • 2005 otrzymał honorowy tytuł zakonny „Magister in Sacra Theologia” (pozwala na otwieranie nowych studiów).
  • 2006 otrzymał nagrodę Polskiego Stowarzyszenia Morsko-Gospodarczego im. Eugeniusza Kwiatkowskiego „Animus et semper fidelis”.
  • 2006 otrzymał „Medal Pamiątkowy Województwa Lubelskiego”

Wybrane publikacje | edytuj kod

Jego dorobek naukowo-badawczy zawiera ponad 30 pozycji książkowych, z których wiele zostało przełożonych na język angielski, francuski, rosyjski, oraz około 400 studiów i artykułów.

  • Metafizyka
  • Realizm ludzkiego poznania
  • Ja-człowiek
  • Koncepcja prawa
  • Koncepcja języka
  • U podstaw rozumienia kultury
  • Struktura bytu. Charakterystyczne elementy systemu Arystotelesa i Tomasza z Akwinu (1963)
  • Człowiek jako osoba
  • Ludzka wolność i jej granice
  • Człowiek i prawo naturalne
  • Arystotelesowska koncepcja substancji
  • Sens kultury chrześcijańskiej
  • Wprowadzenie do filozofii
  • O chrześcijańską kulturę
  • O rozumienie świata
  • Człowiek w kulturze
  • Spełniać dobro. Felietony z „Radia Maryja”
  • Filozofia co wyjaśnia?
  • Filozofia w teologii
  • Odzyskać świat realny
  • Dlaczego zło?
  • Rozważania o narodzie

Upamiętnienie | edytuj kod

Plac o. prof. Mieczysława A. Krąpca w Lublinie
  • od 2009 roku w rocznicę śmierci na KUL-u organizowane jest sympozjum przybliżające postać i działalność o. prof. Mieczysława Alberta Krąpca[2].
  • w 2011 jednemu w placów w centrum Lublina nadano imię plac Mieczysława Alberta Krąpca[3].
  • w 2013 o. Krąpiec został patronem Gimnazjum nr 3 w Lublinie[4].

Kontrowersje | edytuj kod

W 2014 ukazała się książka Dariusza Rosiaka Wielka odmowa. Agent, filozof, antykomunista (Wydawnictwo Czarne, 2014 ​ISBN 978-83-7536-765-2​), w której Krąpiec przedstawiany jest jako tajny współpracownik Służby Bezpieczeństwa o pseudonimie „Józef”[5]. Publikacja wraz z towarzyszącą jej promocją spotkała się z zarzutem zorganizowanej akcji propagandowej[6].

Przypisy | edytuj kod

  1. ↑ D.Gałaszewska-Chilczuk, „Wrogie” uniwersytety. Polityka państwa komunistycznego wobec Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego i Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej (1944-1969), Warszawa 2013.
  2. ↑ I rocznica śmierci Ojca prof. Mieczysława A. Krąpca.
  3. ↑ Czwarta rocznica śmierci o. prof. Mieczysława A. Krąpca OP.
  4. ↑ W Lublinie będzie gimnazjum im. o. Krąpca.
  5. ↑ Informacja o książce na witrynie Wydawnictwa Czarne (dostęp: 7 czerwca 2014 r.).
  6. ↑ „Gazeta Wyborcza” oczernia o. prof. Krąpca, RadioMaryja.pl [dostęp 2015-12-07] .

Bibliografia | edytuj kod

  • Biogram na stronie KUL
  • Kto jest kim w Kościele? Grzegorz Polak. Wydawnictwo KAI. Warszawa 1999.
  • Powszechna Encyklopedia Filozofii t.6, s. 43-48. Lublin 2005.

Linki zewnętrzne | edytuj kod

Kontrola autorytatywna (osoba):
Na podstawie artykułu: "Mieczysław Albert Krąpiec" pochodzącego z Wikipedii
OryginałEdytujHistoria i autorzy