Mieczysław Przystasz

Mieczysław Przystasz w encyklopedii

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Mieczysław Ignacy Przystasz, ps. „Pług”, „Rola”, „Podgórski” (ur. 20 stycznia 1914 w Kleciach, zm. 27 marca 1986 w Sanoku) – polski prawnik, urzędnik, podporucznik, podczas II wojny światowej działacz podziemia, uczestnik powstania warszawskiego, prześladowany i więziony przez władze komunistyczne w okresie PRL, później radny Miejskiej Rady Narodowej w Sanoku.

Spis treści

Życiorys | edytuj kod

Urodził się 20 stycznia 1914 w Kleciach[1][a]. Był synem Ignacego (1867–1959) i Anny z domu Iwańczyk (1879–1956[2])[b]. Ignacy Przystasz pochodził z Witryłowa, przejął po swoim ojcu Michale gospodarstwo[3], ukończył Szkołę Gospodarstwa Wiejskiego w Dublanach z tytułem agronoma[4], zawodowo zajmował się administrowaniem majątkami ziemskimi, pracował jako zarządca majątków, w tym charakterze przez dwa lata pracował na Podolu, po czym został zatrudniony w Kleciach w posiadłości Honoraty Pawłowskiej[5]. Podczas I wojny światowej odbył półroczną służbę wojskową na froncie na przełomie 1917/1918, a później pracował jeszcze w Niewistce, Nozdrzcu (majątek rodziny Skrzyńskich) i Hroszówce. Jego żona Anna pochodziła z Sanoka, pracowała jako nauczycielka z Witryłowie. Mieczysław był drugim dzieckiem Przystaszów, przed nim urodził się Zbigniew (1912), a po nim Danuta (1920). Ojcem chrzestnym Mieczysława Przystasza był Józef Mączka, późniejszy oficer i poeta legionowy (jego brat Władysław był mężem Marii, siostry Anny Przystasz)[6]. Wobec konieczności nauki szkolnej dzieci, w 1920 rodzina osiadła w Sanoku (zamieszkiwała początkowo przy ulicy Królewskiej, następnie w samodzielnie wybudowanym domu przy ulicy Młynarskiej 18[7][8][9]). W Sanoku Przystaszowie przyjaźnili się z rodziną Florkowskich, w tym Aleksandrem[10].

23 czerwca 1933 zdał egzamin dojrzałości w Państwowym Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku (w jego klasie byli m.in. Zygmunt Bezucha, Edward Czech, Stefan Stefański, Mieczysław Suwała)[11][1][12]. Był członkiem Sodalicji Mariańskiej[13]. Podjął studia prawnicze na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie (podobnie jak wcześniej brat Zbigniew), które po drugim roku kontynuował na Wydziale Prawa Uniwersytetu Józefa Piłsudskiego w Warszawie i w 1938 ukończył, z tytułem magistra praw[14]. W Warszawie zamieszkiwał wraz z bratem Zbigniewem w Domu Akademickim im. Gabriela Narutowicza przy placu Gabriela Narutowicza[7]. Następnie pracował w sądzie okręgowym w Siedlcach. Po wybuchu II wojny światowej ochotniczo zgłosił się do wojska i otrzymał rozkaz mobilizacyjny do Kowna, jednak nie dotarł tam z powodu agresji ZSRR na Polskę 17 września 1939, wobec czego udał się do Sanoka i w październiku przekroczył granicę sowiecko-niemiecką na rzece San we wsi Międzybrodzie, po czym dotarł do domu rodzinnego[15]. W Sanoku podjął pracę w fabryce świec Stanisława Lurskiego i rozpoczął działalność konspiracyjną w ramach Związku Walki Zbrojnej (zajmował się propagandą i organizacją). Wobec zaistniałego zagrożenia aresztowaniami (trwającymi na przełomie 1941/1942 w Sanoku) na początku 1942 wyjechał do Warszawy (przed nim udała się tam jego siostra Danuta). Tam przez dwa lata działał w organizacji Miecz i Pług jako inspektor do spraw organizacyjnych na teren Małopolski, z zadaniem rozszerzenia działalności organizacji na teren województw lwowskiego i stanisławowskiego. W tym czasie przybywał do Sanoka, kontaktował się m.in. z Alojzym Bełzą, członkiem Polskiej Organizacji Zbrojnej (POZ)[16]. W 1942 wraz z siostrą ukrywał się tymczasowo na terenie wsi Raczkowa nieopodal rodzinnego Witryłowa (w tym czasie ukrywał się tam mjr Emil Charzewski)[17]. W 1943 wyraził zgodę na włączenie tamtejszych struktur MiP do Obwodu Armii Krajowej[18]. W okresie okupacji przyjaźnił się i współpracował z Leonardem Jakubowskim ps. „Lorek”[19] i Feliksem Murawą ps. „Smaga”[20].

W 1944 brał udział w powstaniu warszawskim, walczył w ramach Grupy Warszawa Północ – Wachnowski w szeregach batalionu im. Stefana Czarnieckiego („Gozdawa”) oraz Zgrupowania „Sienkiewicz”, przemianowanego na Zgrupowanie „Kuba-Sosna” na Starym Mieście, skąd kanałami przedostał się do Śródmieścia Północ. Po upadku powstania wyszedł z Warszawy wraz z ludnością cywilną. 10 października 1944 ranny w nogi dotarł do miejscowości Piastów (gdzie była już jego siostra, także uczestniczka powstania)[21]. Następnie przebywali przez pewien czas w okolicach Skierniewic, gdzie otrzymali zakwaterowanie we wsi Mokra Prawa[22]. Do stycznia 1945 pracował w Skierniewicach.

W styczniu 1945 powrócił wraz z siostrą do zburzonej Warszawy[23]. W nowo powstałej Polsce Ludowej w marcu 1945 zgłosił się do Ministerstwa Administracji Publicznej. Wiosną wraz z siostrą jako pracownicy Ministerstwa Ziem Odzyskanych zostali skierowani do pracy w Urzędzie Pełnomocnika Rządu w Olsztyna[24]. Ich zamierzeniem była praca na rzecz ujednolicenia ziem z resztą Polski. Od 10 kwietnia do 17 października 1945 był kierownikiem Wydziału Społeczno-Politycznego Urzędu Pełnomocnika Rządu. W 1945 Danuta i Mieczysław Przystaszowie byli założycielami Spółki Wydawniczej „Zagon”[25], której celem miało być zaspokajanie potrzeb materialnych i kulturalnych jej członków, podnoszenie oświaty ogólnej i rolniczej. W postanowieniu Wojewody Olsztyńskiego z dnia 22 października 1946 figurował jako członek Wojewódzkiego Związku Młodzieży Wiejskiej „Wici” z siedzibą w Olsztynie[26]. Wcześniej, 17 października 1945 za „działalność na szkodę sił zbrojnych radzieckich i polskich oraz za przerzucenie przez linię frontu łączniczek organizacji podziemnych” został aresztowany przez UB (dwa dni później aresztowana została także Danuta[27]), a następnie oskarżony o działalność na szkodę polskich i radzieckich sił zbrojnych. Sprawa łączyła się z podróżą Przystasza jesienią 1944 ze Skierniewic do Sochaczewa, którą odbył wraz z grupą dziewcząt, usiłując pomóc im odnalezienie swoich rodzin na warszawskiej Pradze[28]. Po zatrzymaniu Danuta i Mieczysław Przystaszowie zostali przewiezieni do Warszawy i osadzeni osobno[29].

Po dwóch latach aresztowania, śledztwa wyrokiem sądu Mieczysław Przystasz został uniewinniony, zaś po rewizji prokuratora wyrokiem z 27 listopada 1947 skazany na karę 10 lat pozbawienia wolności i 3 lat pozbawienia praw publicznych[30][31]. Odbywał karę w więzieniach: mokotowskim w Warszawie, Rawiczu i Wronkach (karę wraz z nim odbywali m.in. Jan Radożycki, Jan Łożański[32]; podczas odbywania kary Przystasz udzielał kolegom-współwięźniom nauki historii[33]).

Wyszedł na wolność po dziewięciu latach odbywania orzeczonej kary, jesienią 1954, w wyniku warunkowego zwolnienia[34]. Sąd rehabilitacyjny przyznał w sentencji, iż świadczące osoby faktycznie miały na celu spotkanie się z bliskimi i rodzinami po drugiej stronie linii bojowej, zaś działalność M. Przystasza przy tym nie miała znamion dywersji, wywiadu, szpiegostwa na szkodę Armii Czerwonej; ponadto orzeczenie wskazywało na walkę skazanego z poświęceniem na rzecz Ojczyzny podczas okupacji[35].

Po zwolnieniu Mieczysław Przystasz powrócił do rodzinnego Sanoka, gdzie w pierwszych latach był obiektem prześladowań i inwigilacji ze strony UB i nie miał możliwości znalezienia pracy. W ramach odwilży po 1956 został rehabilitowany w 1957 i odzyskał prawa obywatelskie. Został radnym Miejskiej Rady Narodowej w Sanoku[36], pełnił funkcję jej wiceprzewodniczącego od 1956[37] do 1958 (przewodniczącym był Andrzej Szczudlik)[38]. Od 1957 funkcjonował jako zastępca przewodniczącego (A. Szczudlik)[39], od 23 czerwca 1959 przewodniczący[40], członek od 1964[41] Kolegium Karno-Administracyjnego w Sanoku. Był ponownie wybierany radnym MRN w 1958[42], w 1961[43], w 1965[44][45]. Został członkiem powołanego 31 stycznia 1968 społecznego komitetu ORMO w Sanoku[46].

Działał w sanockim oddziale PTTK, spółdzielni „Społem”, Towarzystwie Rozwoju i Upiększania Miasta Sanoka, wszedł w skład Społecznego Komitetu Odbudowy pomnika Tadeusza Kościuszki w Sanoku (ideę zrealizowano w 1962)[47]. Później na początku lat 60. pracował na stanowisku kierownika Powiatowej Komisji Wydziału Planowania Gospodarczego w Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Sanoku[48].

W „Roczniku Sanockim” z 1967 Przystasz podał, iż Antoni Żubryd jako przedstawiciel reakcyjnego podziemia posiadał duże znajomości wśród młodzieży (powiatu sanockiego i pogranicza), poszerzył je na terenie wiejskim, organizacyjnie był związany z Narodową Organizacją Wojskową, dla której stworzył niewielkie grupy wojskowe w kilku wsiach powiatu[49]. Autor opisał także, iż Żubryd terrorem wymuszał posłuszeństwo, od miejscowości i gospodarzy wymagał składanie haraczu, kontrybucji, udostępnianie kwater, dokonywał niszczenia gospodarstw rolnych, prowadził poszukiwania przedstawicieli władz nowej władzy, wpływał na przydzielanie w miejscowościach posad sołtysa, wójta, kierownika sklepu, odbierał gotówkę i towar spółdzielniom „Samopomocy Chłopskiej”, dokonywał napadów na posterunki MO, rabunków np. kas gminnych, administracji kopalni[50]. Według Przystasza z rąk podkomendnych Żubryda lub w potyczkach z nimi śmierć ponieśli Tadeusz Sieradzki, Teodor Rajewski, Teodor Zegarski (I sekretarz KP PPR), Piwowarow (przedstawiciel ZSRR ds. przesiedlenia), Czesław Solon (z-ca komendanta powiatowego MO), Emil Rogowski (WUBP Rzeszów) i wielu innych (wskazująca listę zmarłych Przystasz nazwał listę 29 nazwisk mianem Zamordowani przez wrogie elementy reakcyjne po wyzwoleniu[51]), zaś ostateczna likwidacja jego oddziału pozwoliła na uspokojenie sytuacji w powiecie[50].

Na początku 1968 wyraził sprzeciw wobec narzuconej zmianie nazwy placu św. Jana w Sanoku na plac im. Hanki Sawickiej (przemianowania dokonano w latach 50.), był jednym z radnych-inicjatorów przywrócenia pierwotnej nazwy (wraz z nim podczas sesji rady głosowali za zmianą nazwy Jan Bezucha i Stefan Stefański[52]), jednak po interwencji sekretarza Komitetu Powiatowego PZPR miesiąc później, 28 lutego 1968 uchwałę rady wycofano jako „nieprzemyślaną”[53] (zaprotestowała wówczas także Jadwiga Zaleska). W wyniku reperkusji władz Mieczysław Przystasz i Stefan Stefański stracili zajmowane stanowiska. Wskutek tego zapadł na chorobę. W późniejszym czasie pracował jako radca prawny w Sanockim Przedsiębiorstwie Budowlanym. Zasiadał w redakcji „Rocznika Sanockiego” i publikował w jego wydaniach[54]. Został członkiem prezydium Komitetu Zjazdu wychowanków Gimnazjum i I Liceum w Sanoku w 100-lecie szkoły 1880–1980[55].

Grobowiec rodzinny Przystaszów w Sanoku Odznaczenia Danuty i Mieczysława Przystaszów w kościele Przemienienia Pańskiego w Sanoku

Mieczysław Przystasz był kawalerem. W latach powojennych zamieszkiwał nadal przy ulicy Młynarskiej 18 w Sanoku[56]. Zmarł 27 marca 1986[c]. Został pochowany w grobowcu rodzinnym na cmentarzu przy ul. Rymanowskiej w Sanoku[57][58].

Jego brat Zbigniew (1912–1940) był ofiarą zbrodni katyńskiej[59]. Siostra Danuta (1920–2019) także uczestniczyła w powstaniu warszawskim, oboje byli jednymi z nielicznych pochodzących z Sanoka powstańców 1944[60]. Cała trójka rodzeństwa studiowała prawo na Uniwersytecie Warszawskim. Wujem rodzeństwa Przystaszów (mąż siostry ich matki, Marii) był uczestnik walk o niepodległość Władysław Mączka (jego bratem był oficer i poeta legionowy Józef Mączka)[5][6].

W 2000 ukazała się publikacja pt. Listy z więzienia Mieczysława Przystasza z lat 1945–1954, opracowana na podstawie listów nadsyłanych przez Mieczysława Przystasza w okresie uwięzienia; redaktorem opracowania był historyk Andrzej Romaniak, daleki krewny Mieczysława Przystasza[61], zaś wstęp i objaśnienia napisała siostra Danuta[62]. Listy i pamiątki po Mieczysławie Przystaszu przekazała jego siostra Danuta do Muzeum Historycznego w Sanoku[63]. Ciepło i z uznaniem o Mieczysławie Przystaszu wspominał ks. Adam Sudoł[64]. Przekazane przez Danutę Przystasz odznaczenia własne oraz brata Mieczysława Przystasza zostały umieszczone w gablocie obok prawego ołtarza w kościele Przemienienia Pańskiego w Sanoku[d].

Odznaczenia i wyróżnienia | edytuj kod

Publikacje | edytuj kod

Podmiotowe
Przedmiotowe
  • Tomasz Przystasz, Mieczysław Przystasz – los pisany historią („Rocznik Sanocki”, Tom VII, 1995)
  • Przystasz Mieczysław Ignacy „Rola”, „Podgórski” (1914–1986) – prawnik (autor biogramu: Edward Zając) w: Małopolski słownik biograficzny uczestników działań niepodległościowych 1939–1956. T. 4, Kraków 1999, Towarzystwo Sympatyków Historii, s. 143–144.
  • Listy z więzienia Mieczysława Przystasza z lat 1945–1954 (redakcja i wprowadzenie Andrzej Romaniak; wstęp Danuta Przystasz), Muzeum Historyczne w Sanoku, Sanok 2000, ​ISBN 83-913281-0-4​.

Uwagi | edytuj kod

  1. ↑ Data urodzenia 20 stycznia 1914 została podana w sprawozdaniu sanockiego gimnazjum z 1934 (należy zauważyć, że przy wymienionym powyżej Karolu Pohorskim została podana data urodzenia 20 stycznia 1913). Na świadectwie dojrzałości Mieczysława Przystasza z 1933 roku widnieje data urodzenia 19 lutego 1914.
  2. ↑ Inskrypcje nagrobne informujące o latach życia rodziców, w tym różnicy wieku pomiędzy Ignacym i Marią Przystasz, tj. ok. 16-17 lat stoją w sprzeczności z informacją podaną przez Danutę Przystasz, iż dzieliło ich 20 lat różnicy: Ku siedliskom rodzinnym. W: Danuta Przystasz: Jedno życie. Tak mało... Tak wiele... s. 8.
  3. ↑ Różne źródła podają inną datę dzienną śmierci Mieczysława Przystasza: 27 marca (Tomasz Przystasz, Jerzy Tarnawski, Andrzej Romaniak, Edward Zając, strona Wiadomości Brzosteckie i ZHP Sanok), 28 marca (historyk Andrzej Romaniak w innej publikacji), 2 marca (Muzeum Powstania Warszawskiego).
  4. ↑ Informacja potwierdzona przez ks. proboszcza Andrzeja Skibę oraz hm. Krystynę Chowaniec. Umieszczone odznaczenia: Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari, Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami, Warszawski Krzyż Powstańczy Medal Wojska czterokrotnie (rząd górny), Medal za Warszawę 1939–1945, Odznaczenie Pamiątkowe „Za zasługi dla Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej”, Krzyż Kampanii Wrześniowej (rząd dolny).

Przypisy | edytuj kod

  1. ↑ a b XLVII. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku za rok szkolny 1933/34. Sanok: 1934, s. 28.
  2. ↑ Księga Zmarłych 1946–1958 Sanok. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 371 (poz. 38).
  3. ↑ Danuta Przystasz. Spuścizna z Katynia. Posłowie. „Rocznik Sanocki”. VIII, s. 41, 2001. Towarzystwo Przyjaciół Sanoka i Ziemi Sanockiej. ISSN 0557-2096. 
  4. ↑ Ku siedliskom rodzinnym. W: Danuta Przystasz: Jedno życie. Tak mało... Tak wiele... s. 8.
  5. ↑ a b Ku siedliskom rodzinnym. W: Danuta Przystasz: Jedno życie. Tak mało... Tak wiele... s. 9.
  6. ↑ a b Listy z więzienia Mieczysława Przystasza z lat 1945–1954. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2000, s. 21. ISBN 83-913281-0-4.
  7. ↑ a b Danuta Przystasz. Spuścizna z Katynia. Posłowie. „Rocznik Sanocki”. VIII, s. 42, 2001. Towarzystwo Przyjaciół Sanoka i Ziemi Sanockiej. ISSN 0557-2096. 
  8. ↑ Ku siedliskom rodzinnym. W: Danuta Przystasz: Jedno życie. Tak mało... Tak wiele... s. 10.
  9. ↑ Listy z więzienia Mieczysława Przystasza z lat 1945–1954. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2000, s. 75, 76, 78. ISBN 83-913281-0-4.
  10. ↑ Listy z więzienia Mieczysława Przystasza z lat 1945–1954. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2000, s. 39. ISBN 83-913281-0-4.
  11. ↑ XLVI. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku za rok szkolny 1932/33. Sanok: 1933, s. 33.
  12. ↑ Absolwenci. 1losanok.pl. [dostęp 2016-05-31].
  13. ↑ Listy z więzienia Mieczysława Przystasza z lat 1945–1954. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2000, s. 36. ISBN 83-913281-0-4.
  14. ↑ Listy z więzienia Mieczysława Przystasza z lat 1945–1954. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2000, s. 24. ISBN 83-913281-0-4.
  15. ↑ Wojenna konspiracja. W: Danuta Przystasz: Jedno życie. Tak mało... Tak wiele... s. 28.
  16. ↑ Andrzej Zagórski, Konspiracja w Sanoku w okresie okupacji w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, s. 714.
  17. ↑ Wojenna konspiracja. W: Danuta Przystasz: Jedno życie. Tak mało... Tak wiele... s. 43.
  18. ↑ Andrzej Zagórski, Konspiracja w Sanoku w okresie okupacji w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, s. 715.
  19. ↑ Listy z więzienia Mieczysława Przystasza z lat 1945–1954. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2000, s. 17. ISBN 83-913281-0-4.
  20. ↑ Listy z więzienia Mieczysława Przystasza z lat 1945–1954. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2000, s. 23. ISBN 83-913281-0-4.
  21. ↑ Wojenna konspiracja, Powstanie Warszawskie. W: Danuta Przystasz: Jedno życie. Tak mało... Tak wiele... s. 75.
  22. ↑ Wojenna konspiracja, Powstanie Warszawskie. W: Danuta Przystasz: Jedno życie. Tak mało... Tak wiele... s. 76.
  23. ↑ Po wojnie. W: Danuta Przystasz: Jedno życie. Tak mało... Tak wiele... s. 79.
  24. ↑ Po wojnie. W: Danuta Przystasz: Jedno życie. Tak mało... Tak wiele... s. 81.
  25. ↑ Po wojnie. W: Danuta Przystasz: Jedno życie. Tak mało... Tak wiele... s. 82.
  26. ↑ Wpis pod Nr. 19 do rejestru Stowarzyszeń Urzędu Wojewódzkiego L.dz. 2608/Sp/46 1946. Zarządzenie Ministra Sprawiedliwości, wydane w porozumieniu z Ministrem Pracy i Opieki Społecznej, z dnia 28 lutego 1947 r. w sprawie przedstawienia kandydatów na ławników okręgowych sądów ubezpieczeń społecznych. monitorpolski.gov.pl. [dostęp 24 lutego 2014].
  27. ↑ Danuta Przystasz: Wstęp. W: Listy z więzienia Mieczysława Przystasza z lat 1945–1954. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2000, s. 7. ISBN 83-913281-0-4.
  28. ↑ Danuta Przystasz: Wstęp. W: Listy z więzienia Mieczysława Przystasza z lat 1945–1954. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2000, s. 9. ISBN 83-913281-0-4.
  29. ↑ Po wojnie. W: Danuta Przystasz: Jedno życie. Tak mało... Tak wiele... s. 82.
  30. ↑ Danuta Przystasz: Wstęp. W: Listy z więzienia Mieczysława Przystasza z lat 1945–1954. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2000, s. 10. ISBN 83-913281-0-4.
  31. ↑ Wspomnienia, pamiętniki. grupabieszczady.pl. [dostęp 24 lutego 2014].
  32. ↑ Jan Łożański: W więzieniach PRL. Powojenne wspomnienia kuriera z Sanoka. Brzozów-Rzeszów: Muzeum Regionalne PTTK im. Adama Fastnachta w Brzozowie, Okręgowa Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskich – Instytut Pamięci Narodowej w Rzeszowie, 1991, s. 53. ISBN 83-900130-0-2.
  33. ↑ Jan Radożycki: Aby o nich nie zapomniano. Wspomnienia (PDF). Szczecin: My Book, 2007. ISBN 978-83-7564-353-4.
  34. ↑ Danuta Przystasz: Wstęp. W: Listy z więzienia Mieczysława Przystasza z lat 1945–1954. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2000, s. 10–11. ISBN 83-913281-0-4.
  35. ↑ Danuta Przystasz: Wstęp. W: Listy z więzienia Mieczysława Przystasza z lat 1945–1954. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2000, s. 11. ISBN 83-913281-0-4.
  36. ↑ Andrzej Brygidyn, Po przełomie październikowym. W latach powojennych w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, s. 795.
  37. ↑ Andrzej Brygidyn, W dobie stalinowskiego terroru. W latach powojennych w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, s. 787.
  38. ↑ Władysław Stachowicz. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990. Miejska Rada Narodowa w Sanoku 1950–1990. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 156, Sanok: 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  39. ↑ Władysław Stachowicz. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990. Miejska Rada Narodowa w Sanoku 1950–1990. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 160, Sanok: 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  40. ↑ Władysław Stachowicz. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990. Miejska Rada Narodowa w Sanoku 1950–1990. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 171, Sanok: 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  41. ↑ Władysław Stachowicz. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990. Miejska Rada Narodowa w Sanoku 1950–1990. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 194, Sanok: 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  42. ↑ Władysław Stachowicz. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990. Miejska Rada Narodowa w Sanoku 1950–1990. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 163, Sanok: 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  43. ↑ Władysław Stachowicz. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990. Miejska Rada Narodowa w Sanoku 1950–1990. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 178, Sanok: 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  44. ↑ Obwieszczenie o wynikach wyborów do rad narodowych w województwie rzeszowskim. „Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie”. Nr 7, s. 110, 30 czerwca 1965. 
  45. ↑ Władysław Stachowicz. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990. Miejska Rada Narodowa w Sanoku 1950–1990. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 202, Sanok: 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  46. ↑ Władysław Stachowicz. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990. Miejska Rada Narodowa w Sanoku 1950–1990. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 219, Sanok: 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  47. ↑ Andrzej Brygidyn, Po przełomie październikowym. W latach powojennych w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, s. 794.
  48. ↑ Dorobek Sanocczyzny. „Nowiny”, s. 6, Nr 168 z 17 lipca 1962. 
  49. ↑ Mieczysław Przystasz. Powiat sanocki w latach 1939–1947. „Rocznik Sanocki”. II, s. 247, 1967. Wydawnictwo Literackie. 
  50. ↑ a b Mieczysław Przystasz. Powiat sanocki w latach 1939–1947. „Rocznik Sanocki”. II, s. 254, 1967. Wydawnictwo Literackie. 
  51. ↑ Mieczysław Przystasz. Powiat sanocki w latach 1939–1947. „Rocznik Sanocki”. II, s. 269, 1967. Wydawnictwo Literackie. 
  52. ↑ Andrzej Brygidyn, Po przełomie październikowym. W latach powojennych w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, s. 799.
  53. ↑ Andrzej Brygidyn, Po przełomie październikowym. W latach powojennych w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, s. 799.
  54. ↑ Edward Zając. Początki „Rocznika Sanockiego”. Mieczysław Przystasz (biogram). „Rocznik Sanocki 2014”, s. 25, 2014. Towarzystwo Rozwoju i Upiększania Miasta Sanoka. ISSN 0557-2096. 
  55. ↑ Komitet Zjazdu wychowanków Gimnazjum i I Liceum w Sanoku w 100-lecie szkoły 1880–1980. W: Księga pamiątkowa (obchodów 100-lecia Gimnazjum oraz I Liceum Ogólnokształcącego w Sanoku). Sanok: 1980, s. 8.
  56. ↑ Zofia Bandurka: Wykaz imienny zaproszonych i obecnych na Zjeździe – przygotowała mgr Zofia Bandurkówna. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 141.
  57. ↑ Stefan Stefański: Cmentarze sanockie. Sanok: Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze. Oddział w Sanoku, 1991, s. 23.
  58. ↑ Spacer po cmentarzu przy ul. Rymanowskiej. zymon.com.pl. [dostęp 17 maja 2014].
  59. ↑ Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego: Katyń. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 2000. s. 587. [dostęp 2014-02-22].
  60. ↑ Danuta Przystasz. Sanocka łączniczka. „Tygodnik Sanocki”, s. 9, nr 34 (1032) z 26 sierpnia 2011. 
  61. ↑ Andrzej Romaniak: Wprowadzenie. W: Listy z więzienia Mieczysława Przystasza z lat 1945–1954. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2000, s. 3. ISBN 83-913281-0-4.
  62. ↑ Po wojnie. W: Danuta Przystasz: Jedno życie. Tak mało... Tak wiele... s. 86.
  63. ↑ Andrzej Romaniak: Wprowadzenie. W: Listy z więzienia Mieczysława Przystasza z lat 1945–1954. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2000, s. 5. ISBN 83-913281-0-4.
  64. ↑ Adam Sudoł: Polska Ojczyzna moja. Część II. Sanok: 1999, s. 260-261, 291-295.
  65. ↑ Arnold Andrunik: Rozwój i działalność Związku Bojowników o Wolność i Demokrację na Ziemi Sanockiej w latach 1949–1984. Sanok: 1986, s. 315.
  66. ↑ Władysław Stachowicz. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990. Miejska Rada Narodowa w Sanoku 1950–1990. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 181, Sanok: 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  67. ↑ Władysław Stachowicz. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990. Miejska Rada Narodowa w Sanoku 1950–1990. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 288, Sanok: 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 

Bibliografia | edytuj kod

Kontrola autorytatywna (osoba):
Na podstawie artykułu: "Mieczysław Przystasz" pochodzącego z Wikipedii
OryginałEdytujHistoria i autorzy