Moduł:Kalendarium/09-02 w encyklopedii
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii < Moduł:Kalendarium Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania Dokumentacja modułu odświeżModuł danych z listą wydarzeń, których rocznica przypada 2 września.
- 2021 (lata zakończone na 1 lub 6) – 7 wydarzeń, 4 grupy plików, 1573 znaki → wymagane minimum
- 2022 (lata zakończone na 2 lub 7) – 9 wydarzeń, 3 grupy plików, 1916 znaków
- 2023 (lata zakończone na 3 lub 8) – 9 wydarzeń, 3 grupy plików, 2313 znaków
- 2024 (lata zakończone na 4 lub 9) – 10 wydarzeń, 2 grupy plików, 1441 znaków
- 2025 (lata zakończone na 0 lub 5) – 12 wydarzeń, 5 grup plików, 1716 znaków
- INNE – 2 wydarzenia, 1 grupa plików, 112 znaków
[]
2021
2 września: imieniny obchodzą m.in.: Ingryda, Oliwier i Zofia
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1621 – rozpoczęła się bitwa pod Chocimiem (na obrazie Józefa Brandta) pomiędzy wojskami Rzeczypospolitej pod dowództwem hetmana wielkiego litewskiego Jana Karola Chodkiewicza a armią Imperium Osmańskiego sułtana Osmana II
- 1666 – rozpoczął się Wielki Pożar Londynu, który w ciągu 4 dni zniszczył 13 200 budynków, w tym Katedrę Św. Pawła
- 1811 – urodził się Iwan Wahyłewycz (Jan Wagilewicz), duchowny greckokatolicki, poeta piszący po ukraińsku i polsku, działacz Ruskiej Trójcy, historyk, etnograf, folklorysta, tłumacz
- 1966 – urodziła się meksykańska aktorka, reżyserka i producentka filmowa Salma Hayek (na fotografii)
- 1976 – zmarł Stanisław Grochowiak, polski poeta, dramatopisarz i publicysta, klasyfikowany jako przedstawiciel nurtu turpistycznego (Płonąca żyrafa)
- 1981 – zmarł polski kompozytor Tadeusz Baird, wraz z Kazimierzem Serockim pomysłodawca międzynarodowego festiwalu muzycznego Warszawska Jesień, twórca dzieł symfonicznych i kameralnych, ale również muzyki do przedstawień Teatru Telewizji i filmów (Lotna, Ludzie z pociągu, Pasażerka)
- 2001 – zmarł Christiaan Barnard, południowoafrykański kardiochirurg, który w 1967 jako pierwszy przeszczepił serce u człowieka (na portrecie)
2022
2 września: imieniny obchodzą m.in.: Ingryda, Oliwier i Zofia
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 44 p.n.e. – Cyceron wygłosił w Senacie pierwszą z mów przeciw Antoniuszowi (do przeczytania)
- 1352 – w Poznaniu zawiązała się pod przewodnictwem Maćka Borkowica konfederacja, skierowana nie przeciw władzy Kazimierza Wielkiego, lecz przeciw nadmiernym sądowym uprawnieniom starostów
- 1752 – Wielka Brytania i jej amerykańskie kolonie odeszły od kalendarza juliańskiego na rzecz używanego od niemal 200 lat na kontynencie kalendarza gregoriańskiego; nieporozumienia wynikające z niezgodności kalendarzy przedstawił m.in. Umberto Eco w powieści Wahadło Foucaulta
- 1792 – w obliczu pruskiej inwazji i upadku twierdzy w Verdun, z poduszczenia Marata i Dantona lud Paryża dokonał samosądu na więzionych „wrogach ludu” (na ilustracji scena z Grand Châtelet)
- 1937 – zmarł Pierre de Coubertin (na fotografii), inicjator nowożytnych igrzysk olimpijskich
- 1952 – urodził się amerykański tenisista Jimmy Connors, wielokrotny zwycięzca turniejów wielkoszlemowych w grze pojedynczej i w deblu
- 1987 – w Moskwie rozpoczął się proces zachodnioniemieckiego pilota Mathiasa Rusta, który w maju wylądował awionetką na Placu Czerwonym
2023
2 września: imieniny obchodzą m.in.: Ingryda, Oliwier i Zofia
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1843 – ukazał się w druku pierwszy numer brytyjskiego tygodnika „The Economist”
- 1883 – urodził się zoolog i bakteriolog Rudolf Weigl (na fotografii w laboratorium), twórca lwowskiej pracowni badań nad tyfusem plamistym, wynalazca pierwszej skutecznej szczepionki przeciw tej chorobie
- 1913 – urodził się Albrecht von Krockow, działacz na rzecz pojednania polsko-niemieckiego, współzałożyciel polsko-niemieckiej Fundacji Europejskie Spotkania Kaszubskie Centrum Kultury Krokowa; w czasie wojny przynależał do SS-Reiterei – jedynej jednostki SS, która nie została uznana za organizację zbrodniczą
- 1923 – urodził się Walerian Borowczyk, plastyk, scenarzysta i reżyser; czynny głównie we Francji (Opowieści niemoralne oraz Bestia, na motywach noweli Lokis Prospera Mérimée), w Polsce w 1975 r. nakręcił skandalizujące Dzieje grzechu
- 1953 – urodził się nowojorski muzyk John Zorn, główny przedstawiciel ruchu muzycznego Radical Jewish Culture
- 1973 – zmarł angielski pisarz i filolog J.R.R. Tolkien (na fotografii), autor licznych prac naukowych dotyczących głównie literatury staroangielskiej oraz osadzonych w mityczno-fantastycznym świecie Śródziemia powieści Hobbit i Władca Pierścieni, jeden z prekursorów literackiego gatunku fantasy; wraz z m.in. Clive'em Staplesem Lewisem i Charlesem Williamsem członek Inklingów – nieformalnej grupy skupiającej oksfordzkich intelektualistów
- 2013 – zmarł polski gitarzysta jazzowy i kompozytor Jarosław Śmietana
2024
2 września: imieniny obchodzą m.in.: Ingryda, Oliwier i Zofia
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1894 – urodził się austriacki pisarz i dziennikarz pochodzenia żydowskiego Józef Roth (na fotografii)
- 1914 – urodziła się polska aktorka estradowa i pisarka Stefania Grodzieńska
- 1944 – 33. dzień powstania warszawskiego: koniec ewakuacji obrońców Starego Miasta, opuszczoną przez powstańców dzielnicę zajęły oddziały podległe gen. Reinefarthowi, likwidacja powstańczych szpitali, masowe mordy na ludności cywilnej – więcej w kalendarium
- 1964 – urodził się aktor filmowy Keanu Reeves (na fotografii) (Moje własne Idaho, Matrix, Speed: Niebezpieczna prędkość)
- 1969 – zmarł wietnamski rewolucjonista i polityk Hồ Chí Minh, pierwszy prezydent Demokratycznej Republiki Wietnamu
- 1974 – urodził się polski reżyser i scenarzysta Łukasz Barczyk; tegoż dnia premiera filmu historycznego Potop w reżyserii Jerzego Hoffmana
2025
2 września: imieniny obchodzą m.in.: Ingryda, Oliwier i Zofia
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1865 – zmarł irlandzki matematyk, astronom i fizyk William Rowan Hamilton, wprowadził pojęcie kwaternionów, czyli algebry służącej do opisu mechaniki przestrzeni trójwymiarowej; na jego cześć funkcję opisującą układ fizyczny w klasycznej mechanice teoretycznej nazwano hamiltonianem
- 1875 – otwarto tunel kolejowy w Długopolu
- 1910 – zmarł francuski malarz naiwny Henri Rousseau (na ilustracji „Śpiąca Cyganka”)
- 1945 – koniec II wojny światowej na Dalekim Wschodzie: na pokładzie pancernika USS Missouri przedstawiciele Japonii podpisali akt bezwarunkowej kapitulacji
- 1945 – powstała polska konspiracyjna organizacja antykomunistyczna Wolność i Niezawisłość
- 1965 – urodził się brytyjski bokser Lennox Lewis (na zdjęciu), dwukrotny mistrz świata wagi ciężkiej WBC
- 1995 – w Cleveland otwarto muzeum Rock and Roll Hall of Fame (na fotografii: gmach muzeum, który zaprojektował I.M. Pei)
2026
2 września: imieniny obchodzą m.in.: Ingryda, Oliwier i Zofia
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1621 – rozpoczęła się bitwa pod Chocimiem pomiędzy wojskami Rzeczypospolitej pod dowództwem hetmana wielkiego litewskiego Jana Karola Chodkiewicza a armią Imperium Osmańskiego sułtana Osmana II
- 1666 – rozpoczął się Wielki Pożar Londynu, który w ciągu 4 dni zniszczył 13 200 budynków, w tym Katedrę Św. Pawła
- 1811 – urodził się Iwan Wahyłewycz (Jan Wagilewicz), duchowny greckokatolicki, poeta piszący po ukraińsku i polsku, działacz Ruskiej Trójcy, historyk, etnograf, folklorysta, tłumacz
- 1966 – urodziła się meksykańska aktorka, reżyserka i producentka filmowa Salma Hayek (na fotografii)
- 1976 – zmarł Stanisław Grochowiak, polski poeta, dramatopisarz i publicysta, klasyfikowany jako przedstawiciel nurtu turpistycznego (Płonąca żyrafa)
- 1981 – zmarł polski kompozytor Tadeusz Baird, wraz z Kazimierzem Serockim pomysłodawca międzynarodowego festiwalu muzycznego Warszawska Jesień, twórca dzieł symfonicznych i kameralnych, ale również muzyki do przedstawień Teatru Telewizji i filmów (Lotna, Ludzie z pociągu, Pasażerka)
- 2001 – zmarł Christiaan Barnard, południowoafrykański kardiochirurg, który w 1967 jako pierwszy przeszczepił serce u człowieka (na portrecie)
2027
2 września: imieniny obchodzą m.in.: Ingryda, Oliwier i Zofia
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 44 p.n.e. – Cyceron (na popiersiu dłuta Bertela Thorvaldsena będącym kopią rzymskiej rzeźby) wygłosił w Senacie pierwszą z mów przeciw Antoniuszowi (do przeczytania)
- 1352 – w Poznaniu zawiązała się pod przewodnictwem Maćka Borkowica konfederacja, skierowana nie przeciw władzy Kazimierza Wielkiego, lecz przeciw nadmiernym sądowym uprawnieniom starostów
- 1752 – Wielka Brytania i jej amerykańskie kolonie odeszły od kalendarza juliańskiego na rzecz używanego od niemal 200 lat na kontynencie kalendarza gregoriańskiego; nieporozumienia wynikające z niezgodności kalendarzy przedstawił m.in. Umberto Eco w powieści Wahadło Foucaulta
- 1807 – urodził się Henryk Janko, żołnierz powstania listopadowego, kawaler orderu Virtuti Militari
- 1937 – urodziła się niemiecka poetka i pisarka Monika Taubitz; tegoż dnia zmarł Pierre de Coubertin (na fotografii), inicjator nowożytnych igrzysk olimpijskich
- 1987 – w Moskwie rozpoczął się proces zachodnioniemieckiego pilota Mathiasa Rusta, który w maju wylądował awionetką na Placu Czerwonym
2028
2 września: imieniny obchodzą m.in.: Ingryda, Oliwier i Zofia
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1848 – zmarł ksiądz Jakub Falkowski – pijar, filantrop, pedagog, założyciel Instytutu Głuchoniemych w Warszawie, który dziś nosi jego imię
- 1883 – urodził się zoolog i bakteriolog Rudolf Weigl, twórca lwowskiej pracowni badań nad tyfusem plamistym, wynalazca pierwszej skutecznej szczepionki przeciw tej chorobie
- 1898 – zwycięstwo wojsk brytyjskich pod dowództwem Horatio Kitchenera w bitwie pod Omdurmanem (na rycinie z epoki) położyło kres sudańskiej rewolcie zapoczątkowanej przez Mahdiego; w starciu tym walczył późniejszy premier Wielkiej Brytanii Winston Churchill
- 1913 – urodził się Albrecht von Krockow, działacz na rzecz pojednania polsko-niemieckiego, współzałożyciel polsko-niemieckiej Fundacji Europejskie Spotkania Kaszubskie Centrum Kultury Krokowa; w czasie wojny przynależał do SS-Reiterei – jedynej jednostki SS, która nie została uznana za organizację zbrodniczą
- 1953 – urodził się nowojorski muzyk John Zorn, główny przedstawiciel ruchu muzycznego Radical Jewish Culture
- 1973 – zmarł angielski pisarz i filolog J.R.R. Tolkien (na fotografii), autor licznych prac naukowych dotyczących głównie literatury staroangielskiej oraz osadzonych w mityczno-fantastycznym świecie Śródziemia powieści Hobbit i Władca Pierścieni, jeden z prekursorów literackiego gatunku fantasy; wraz z m.in. Clive'em Staplesem Lewisem i Charlesem Williamsem członek Inklingów – nieformalnej grupy skupiającej oksfordzkich intelektualistów
- 2013 – zmarł polski gitarzysta jazzowy i kompozytor Jarosław Śmietana
2029
2 września: imieniny obchodzą m.in.: Ingryda, Oliwier i Zofia
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1859 – rozpoczęła się największa w historii burza magnetyczna, która spowodowała awarie sieci telegraficznych w wielu miejscach na świecie
- 1894 – urodził się austriacki pisarz i dziennikarz pochodzenia żydowskiego Józef Roth (na fotografii)
- 1939 – Niemcy założyli obóz koncentracyjny w Stutthofie
- 1944 – 33. dzień powstania warszawskiego: koniec ewakuacji obrońców Starego Miasta, opuszczoną przez powstańców dzielnicę zajęły oddziały podległe gen. Reinefarthowi, likwidacja powstańczych szpitali, masowe mordy na ludności cywilnej – więcej w kalendarium
- 1949 – powstał Związek Bojowników o Wolność i Demokrację
- 1964 – urodził się aktor filmowy Keanu Reeves (na fotografii) (Moje własne Idaho, Matrix, Speed: Niebezpieczna prędkość)
- 1969 – zmarł wietnamski rewolucjonista i polityk Hồ Chí Minh, pierwszy prezydent Demokratycznej Republiki Wietnamu
2030
2 września: imieniny obchodzą m.in.: Ingryda, Oliwier i Zofia
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 31 p.n.e. – klęska floty Marka Antoniusza i Kleopatry w stoczonej z Oktawianem bitwie pod Akcjum
- 1870 – Napoleon III Bonaparte trafił do pruskiej niewoli po przegranej bitwie pod Sedanem (na ilustracji)
- 1910 – zmarł francuski malarz naiwny Henri Rousseau (na ilustracji „Śpiąca Cyganka”)
- 1930 – urodził się radziecki i rosyjski kompozytor Andriej Pietrow
- 1945 – koniec II wojny światowej na Dalekim Wschodzie: na pokładzie pancernika USS Missouri przedstawiciele Japonii podpisali akt bezwarunkowej kapitulacji (na fotografii: amerykański generał Douglas MacArthur podpisuje w imieniu państw sprzymierzonych akt kapitulacji Japonii)
- 1965 – urodził się brytyjski bokser Lennox Lewis (na zdjęciu), dwukrotny mistrz świata wagi ciężkiej WBC
- 1980 – Stare Miasto w Warszawie zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO
Wszystkie rocznice
2 września: imieniny obchodzą m.in.: Absalon, Adelina, Aleksander, Antonin, Apolinary, Bohdan, Czesław, Dionizy, Dziesław, Eliza, Elpidia, Elpidiusz, Franciszek, Ingryda, Jakub, Jan, Julian, Oktawian, Oliwier, Salomon, Seweryn, Sobiemysł, Stefan, Teodor, Tobiasz, Walenty, Walentyn, Wilhelm, Zenon i Zofia
Wybrane rocznice:
- 44 p.n.e. – Cyceron (na popiersiu dłuta Bertela Thorvaldsena będącym kopią rzymskiej rzeźby) wygłosił w Senacie pierwszą z mów przeciw Antoniuszowi (do przeczytania)
- 31 p.n.e. – klęska floty Marka Antoniusza i Kleopatry w stoczonej z Oktawianem bitwie pod Akcjum
- 1352 – w Poznaniu zawiązała się pod przewodnictwem Maćka Borkowica konfederacja, skierowana nie przeciw władzy Kazimierza Wielkiego, lecz przeciw nadmiernym sądowym uprawnieniom starostów
- 1621 – rozpoczęła się bitwa pod Chocimiem (na obrazie Józefa Brandta) pomiędzy wojskami Rzeczypospolitej pod dowództwem hetmana wielkiego litewskiego Jana Karola Chodkiewicza a armią Imperium Osmańskiego sułtana Osmana II
- 1666 – rozpoczął się Wielki Pożar Londynu, który w ciągu 4 dni zniszczył 13 200 budynków, w tym Katedrę Św. Pawła
- 1752 – Wielka Brytania i jej amerykańskie kolonie odeszły od kalendarza juliańskiego na rzecz używanego od niemal 200 lat na kontynencie kalendarza gregoriańskiego; nieporozumienia wynikające z niezgodności kalendarzy przedstawił m.in. Umberto Eco w powieści Wahadło Foucaulta
- 1792 – w obliczu pruskiej inwazji i upadku twierdzy w Verdun, z poduszczenia Marata i Dantona lud Paryża dokonał samosądu na więzionych „wrogach ludu” (na ilustracji scena z Grand Châtelet)
- 1807 – urodził się Henryk Janko, żołnierz powstania listopadowego, kawaler orderu Virtuti Militari
- 1811 – urodził się Iwan Wahyłewycz (Jan Wagilewicz), duchowny greckokatolicki, poeta piszący po ukraińsku i polsku, działacz Ruskiej Trójcy, historyk, etnograf, folklorysta, tłumacz
- 1843 – ukazał się w druku pierwszy numer brytyjskiego tygodnika „The Economist”
- 1848 – zmarł ksiądz Jakub Falkowski – pijar, filantrop, pedagog, założyciel Instytutu Głuchoniemych w Warszawie, który dziś nosi jego imię
- 1859 – rozpoczęła się największa w historii burza magnetyczna, która spowodowała awarie sieci telegraficznych w wielu miejscach na świecie
- 1865 – zmarł irlandzki matematyk, astronom i fizyk William Rowan Hamilton, wprowadził pojęcie kwaternionów, czyli algebry służącej do opisu mechaniki przestrzeni trójwymiarowej; na jego cześć funkcję opisującą układ fizyczny w klasycznej mechanice teoretycznej nazwano hamiltonianem
- 1870 – Napoleon III Bonaparte trafił do pruskiej niewoli po przegranej bitwie pod Sedanem (na ilustracji)
- 1875 – otwarto tunel kolejowy w Długopolu
- 1883 – urodził się zoolog i bakteriolog Rudolf Weigl (na fotografii w laboratorium), twórca lwowskiej pracowni badań nad tyfusem plamistym, wynalazca pierwszej skutecznej szczepionki przeciw tej chorobie
- 1894 – urodził się austriacki pisarz i dziennikarz pochodzenia żydowskiego Józef Roth (na fotografii)
- 1898 – zwycięstwo wojsk brytyjskich pod dowództwem Horatio Kitchenera w bitwie pod Omdurmanem (na rycinie z epoki) położyło kres sudańskiej rewolcie zapoczątkowanej przez Mahdiego; w starciu tym walczył późniejszy premier Wielkiej Brytanii Winston Churchill
- 1910 – zmarł francuski malarz naiwny Henri Rousseau (na ilustracji „Śpiąca Cyganka”)
- 1913 – urodził się Albrecht von Krockow, działacz na rzecz pojednania polsko-niemieckiego, współzałożyciel polsko-niemieckiej Fundacji Europejskie Spotkania Kaszubskie Centrum Kultury Krokowa; w czasie wojny przynależał do SS-Reiterei – jedynej jednostki SS, która nie została uznana za organizację zbrodniczą
- 1914 – urodziła się polska aktorka estradowa i pisarka Stefania Grodzieńska
- 1923 – urodził się Walerian Borowczyk, plastyk, scenarzysta i reżyser; czynny głównie we Francji (Opowieści niemoralne oraz Bestia, na motywach noweli Lokis Prospera Mérimée), w Polsce w 1975 r. nakręcił skandalizujące Dzieje grzechu
- 1925 – urodził się polski historyk Józef Buszko, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, autor prac naukowych z dziejów Galicji
- 1930 – urodził się radziecki i rosyjski kompozytor Andriej Pietrow
- 1937 – urodziła się niemiecka poetka i pisarka Monika Taubitz; tegoż dnia zmarł Pierre de Coubertin (na fotografii), inicjator nowożytnych igrzysk olimpijskich
- 1939 – Niemcy założyli obóz koncentracyjny w Stutthofie
- 1944 – 33. dzień powstania warszawskiego: koniec ewakuacji obrońców Starego Miasta, opuszczoną przez powstańców dzielnicę zajęły oddziały podległe gen. Reinefarthowi, likwidacja powstańczych szpitali, masowe mordy na ludności cywilnej – więcej w kalendarium
- 1945 – koniec II wojny światowej na Dalekim Wschodzie: na pokładzie pancernika USS Missouri przedstawiciele Japonii podpisali akt bezwarunkowej kapitulacji (na fotografii: amerykański generał Douglas MacArthur podpisuje w imieniu państw sprzymierzonych akt kapitulacji Japonii)
- 1945 – powstała polska konspiracyjna organizacja antykomunistyczna Wolność i Niezawisłość
- 1949 – powstał Związek Bojowników o Wolność i Demokrację
- 1952 – urodził się amerykański tenisista Jimmy Connors, wielokrotny zwycięzca turniejów wielkoszlemowych w grze pojedynczej i w deblu
- 1953 – urodził się nowojorski muzyk John Zorn, główny przedstawiciel ruchu muzycznego Radical Jewish Culture
- 1964 – urodził się aktor filmowy Keanu Reeves (na fotografii) (Moje własne Idaho, Matrix, Speed: Niebezpieczna prędkość)
- 1965 – urodził się brytyjski bokser Lennox Lewis (na zdjęciu), dwukrotny mistrz świata wagi ciężkiej WBC
- 1966 – urodziła się meksykańska aktorka, reżyserka i producentka filmowa Salma Hayek (na fotografii)
- 1969 – zmarł wietnamski rewolucjonista i polityk Hồ Chí Minh, pierwszy prezydent Demokratycznej Republiki Wietnamu
- 1973 – zmarł angielski pisarz i filolog J.R.R. Tolkien (na fotografii), autor licznych prac naukowych dotyczących głównie literatury staroangielskiej oraz osadzonych w mityczno-fantastycznym świecie Śródziemia powieści Hobbit i Władca Pierścieni, jeden z prekursorów literackiego gatunku fantasy; wraz z m.in. Clive'em Staplesem Lewisem i Charlesem Williamsem członek Inklingów – nieformalnej grupy skupiającej oksfordzkich intelektualistów
- 1974 – urodził się polski reżyser i scenarzysta Łukasz Barczyk; tegoż dnia premiera filmu historycznego Potop w reżyserii Jerzego Hoffmana
- 1976 – zmarł Stanisław Grochowiak, polski poeta, dramatopisarz i publicysta, klasyfikowany jako przedstawiciel nurtu turpistycznego (Płonąca żyrafa)
- 1980 – Stare Miasto w Warszawie zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO
- 1981 – zmarł polski kompozytor Tadeusz Baird, wraz z Kazimierzem Serockim pomysłodawca międzynarodowego festiwalu muzycznego Warszawska Jesień, twórca dzieł symfonicznych i kameralnych, ale również muzyki do przedstawień Teatru Telewizji i filmów (Lotna, Ludzie z pociągu, Pasażerka)
- 1987 – w Moskwie rozpoczął się proces zachodnioniemieckiego pilota Mathiasa Rusta, który w maju wylądował awionetką na Placu Czerwonym
- 1995 – w Cleveland otwarto muzeum Rock and Roll Hall of Fame (na fotografii: gmach muzeum, który zaprojektował I.M. Pei)
- 2001 – zmarł Christiaan Barnard, południowoafrykański kardiochirurg, który w 1967 jako pierwszy przeszczepił serce u człowieka (na portrecie)
- 2013 – zmarł polski gitarzysta jazzowy i kompozytor Jarosław Śmietana
return { { rok = "44 p.n.e.", tekst = "[[Cyceron]] ((na popiersiu dłuta [[Bertel Thorvaldsen|Bertela Thorvaldsena]] będącym kopią rzymskiej rzeźby||Cyceron|Thorvaldsen Cicero.jpg)) wygłosił w [[Senat rzymski|Senacie]] pierwszą z '''[[filipiki (Cyceron)|mów]]''' przeciw [[Marek Antoniusz|Antoniuszowi]] <small>([[:la:s:In M. Antonium Oratio - Philippica I|''do przeczytania'']])</small>", }, { rok = "31 p.n.e.", tekst = "klęska floty [[Marek Antoniusz|Marka Antoniusza]] i [[Kleopatra|Kleopatry]] w stoczonej z [[Oktawian August|Oktawianem]] '''[[Bitwa pod Akcjum|bitwie pod Akcjum]]'''", }, { rok = 1352, tekst = "w [[Poznań|Poznaniu]] zawiązała się pod przewodnictwem [[Maciej Borkowic|Maćka Borkowica]] '''[[konfederacja Maćka Borkowica|konfederacja]]''', skierowana nie przeciw władzy [[Kazimierz III Wielki|Kazimierza Wielkiego]], lecz przeciw nadmiernym sądowym uprawnieniom [[starosta grodowy|starostów]]", }, { rok = 1621, tekst = "rozpoczęła się '''[[Bitwa pod Chocimiem (1621)|bitwa pod Chocimiem]]''' ((55|na obrazie Józefa Brandta||Bitwa pod Chocimiem|Józef Brandt, Bitwa pod Chocimiem.jpg)) pomiędzy wojskami Rzeczypospolitej pod dowództwem [[Hetman wielki litewski|hetmana wielkiego litewskiego]] [[Jan Karol Chodkiewicz|Jana Karola Chodkiewicza]] a armią Imperium Osmańskiego sułtana [[Osman II|Osmana II]]", }, { rok = 1666, tekst = "rozpoczął się '''[[pożar Londynu|Wielki Pożar Londynu]]''', który w ciągu 4 dni zniszczył 13 200 budynków, w tym [[katedra św. Pawła w Londynie|Katedrę Św. Pawła]] ((--150|na zdjęciu upamiętniająca pożar kolumna [[Monument to the Great Fire of London]]||Monument to the Great Fire of London|Monumento al Gran Incendio de Londres, Londres, Inglaterra, 2014-08-11, DD 151.JPG))", }, { rok = 1752, tekst = "[[Wielka Brytania]] i jej amerykańskie kolonie odeszły od '''[[kalendarz juliański|kalendarza juliańskiego]]''' na rzecz używanego od niemal 200 lat na kontynencie '''[[kalendarz gregoriański|kalendarza gregoriańskiego]]'''; nieporozumienia wynikające z niezgodności kalendarzy przedstawił m.in. [[Umberto Eco]] w powieści ''[[Wahadło Foucaulta (powieść)|Wahadło Foucaulta]]''", }, { rok = 1792, tekst = "w obliczu [[Rewolucja francuska#Inwazja pruska|pruskiej inwazji]] i [[bitwa pod Verdun (1792)|upadku twierdzy w Verdun]], z poduszczenia [[Jean-Paul Marat|Marata]] i [[Georges Danton|Dantona]] lud [[Paryż]]a dokonał '''[[masakry wrześniowe|samosądu]]''' na więzionych „wrogach ludu” ((na ilustracji scena z [[Châtelet (zamek w Paryżu)|Grand Châtelet]]||Masakra w Châtelet|Massacre châtelet 1792.jpg))", }, { rok = 1807, tekst = "urodził się '''[[Henryk Janko]]''', żołnierz [[powstanie listopadowe|powstania listopadowego]], kawaler orderu [[Order Virtuti Militari|Virtuti Militari]]", }, { rok = 1811, tekst = "urodził się '''[[Iwan Wahyłewycz|Iwan Wahyłewycz (Jan Wagilewicz)]]''', duchowny [[Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-ukraińskiego|greckokatolicki]], poeta piszący po ukraińsku i polsku, działacz [[Ruska Trójca|Ruskiej Trójcy]], historyk, etnograf, folklorysta, tłumacz", }, { rok = 1843, tekst = "ukazał się w druku pierwszy numer brytyjskiego tygodnika '''„[[The Economist]]”'''", }, { rok = 1848, tekst = "zmarł ksiądz '''[[Jakub Falkowski]]''' – [[Pijarzy|pijar]], filantrop, pedagog, założyciel [[Instytut Głuchoniemych w Warszawie|Instytutu Głuchoniemych w Warszawie]], który dziś nosi jego imię", }, { rok = 1859, tekst = "rozpoczęła się największa w historii '''[[Burza magnetyczna roku 1859|burza magnetyczna]]''', która spowodowała awarie sieci [[telegraf]]icznych w wielu miejscach na świecie", }, { rok = 1865, tekst = "zmarł irlandzki matematyk, astronom i fizyk '''[[William Rowan Hamilton]]''', wprowadził pojęcie [[kwaterniony|kwaternionów]], czyli algebry służącej do opisu mechaniki przestrzeni trójwymiarowej; na jego cześć funkcję opisującą układ fizyczny w [[mechanika klasyczna|klasycznej mechanice]] teoretycznej nazwano [[hamiltonian]]em", }, { rok = 1870, tekst = "[[Napoleon III Bonaparte]] trafił do pruskiej niewoli po przegranej '''[[Bitwa pod Sedanem|bitwie pod Sedanem]]''' ((70|na ilustracji||kapitulacja cesarza Napoleona III|Schlacht von Sedan Uebergabe des Kaisers.jpg))", }, { rok = 1875, tekst = "otwarto '''[[Tunel w Długopolu-Zdroju|tunel kolejowy w Długopolu]]'''", }, { rok = 1883, tekst = "urodził się zoolog i [[bakteriologia|bakteriolog]] '''[[Rudolf Weigl]]''' ((na fotografii w laboratorium||Rudolf Weigl|Rudolf Weigl 2.jpg)), twórca lwowskiej pracowni badań nad [[tyfus plamisty|tyfusem plamistym]], wynalazca pierwszej skutecznej szczepionki przeciw tej chorobie", }, { rok = 1894, tekst = "urodził się austriacki pisarz i dziennikarz pochodzenia żydowskiego '''[[Joseph Roth|Józef Roth]]''' ((na fotografii||Józef Roth|Joseph Roth (1926).jpg))", }, { rok = 1898, tekst = "zwycięstwo wojsk brytyjskich pod dowództwem [[Horatio Kitchener]]a w '''[[bitwa pod Omdurmanem|bitwie pod Omdurmanem]]''' ((69|na rycinie z epoki||Bitwa pod Omdurmanem|Omdurman2.jpg)) położyło kres [[Sudan|sudańskiej]] rewolcie zapoczątkowanej przez '''[[Mahdi z Sudanu|Mahdiego]]'''; w starciu tym walczył późniejszy premier Wielkiej Brytanii [[Winston Churchill]]", }, { rok = 1910, tekst = "zmarł francuski [[Prymitywizm (malarstwo)|malarz naiwny]] '''[[Henri Rousseau]]''' ((60|na ilustracji „[[Śpiąca Cyganka]]”||Henri Rousseau: „Śpiąca Cyganka”|La Bohémienne endormie.jpg))", priorytet = true, }, --{ -- rok = 1910, -- tekst = "urodził się brytyjski nauczyciel stolarstwa, działacz społeczny '''[[Donald Watson]]''', twórca pojęcia [[weganizm]], założyciel [[Towarzystwo Wegańskie|Towarzystwa Wegańskiego]]", --}, { rok = 1913, tekst = "urodził się '''[[Albrecht von Krockow]]''', działacz na rzecz pojednania polsko-niemieckiego, współzałożyciel polsko-niemieckiej Fundacji Europejskie Spotkania Kaszubskie Centrum Kultury Krokowa; w czasie [[II wojna światowa|wojny]] przynależał do [[SS-Reiterei]] – jedynej jednostki SS, która nie została uznana za organizację zbrodniczą", }, { rok = 1914, tekst = "urodziła się polska aktorka estradowa i pisarka '''[[Stefania Grodzieńska]]'''", }, { rok = 1923, tekst = "urodził się '''[[Walerian Borowczyk]]''', plastyk, scenarzysta i reżyser; czynny głównie we Francji (''Opowieści niemoralne'' oraz ''Bestia'', na motywach noweli ''[[Lokis. Rękopis profesora Wittembacha (nowela)|Lokis]]'' [[Prosper Mérimée|Prospera Mérimée]]), w Polsce w [[1975 w filmie|1975 r.]] nakręcił skandalizujące ''[[Dzieje grzechu (film 1975)|Dzieje grzechu]]''", }, { rok = 1925, tekst = "urodził się polski historyk '''[[Józef Buszko]]''', profesor [[Uniwersytet Jagielloński|Uniwersytetu Jagiellońskiego]], autor prac naukowych z dziejów [[Galicja (Europa Środkowa)|Galicji]]", }, { rok = 1930, tekst = "urodził się radziecki i rosyjski kompozytor '''[[Andriej Pietrow]]'''", }, { -- rok = 1935, -- z historii ale brakuje [[:en:1935 Labor Day hurricane]] tekst = "[[huragan]] na [[Floryda|Florydzie]] zabił 423 osoby", }, { rok = 1937, tekst = "zmarł '''[[Pierre de Coubertin]]''' ((na fotografii||Pierre de Coubertin|Baron Pierre de Coubertin.jpg)), inicjator [[igrzyska olimpijskie|nowożytnych igrzysk olimpijskich]]", }, { rok = 1937, tekst = "urodziła się niemiecka poetka i pisarka '''[[Monika Taubitz]]'''", }, { rok = 1939, tekst = "Niemcy założyli '''[[Stutthof (KL)|obóz koncentracyjny w Stutthofie]]'''", }, { rok = 1944, tekst = "[[Plik:Flaga PPP.svg|20px|link=]] 33. dzień [[Powstanie warszawskie|powstania warszawskiego]]: koniec ewakuacji obrońców Starego Miasta, opuszczoną przez powstańców dzielnicę zajęły oddziały podległe gen. [[Heinz Reinefarth|Reinefarthowi]], '''[[Likwidacja powstańczych szpitali na warszawskiej Starówce|likwidacja powstańczych szpitali]]''', masowe mordy na ludności cywilnej <small>– więcej w [[Kalendarium powstania warszawskiego – 2 września|kalendarium]]</small>", priorytet = true, }, { rok = 1945, tekst = "powstała polska konspiracyjna organizacja antykomunistyczna '''[[Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość|Wolność i Niezawisłość]]'''", }, { rok = 1945, tekst = "koniec [[Wojna na Pacyfiku|II wojny światowej na Dalekim Wschodzie]]: na pokładzie [[pancernik]]a ''[[USS Missouri (BB-63)|USS Missouri]]'' przedstawiciele [[Japonia|Japonii]] podpisali '''[[Kapitulacja Japonii|akt bezwarunkowej kapitulacji]]''' ((70|na fotografii: amerykański generał [[Douglas MacArthur]] podpisuje w imieniu państw sprzymierzonych akt kapitulacji Japonii||generał MacArthur przyjmuje kapitulację Japonii|Douglas MacArthur signs formal surrender.jpg))", oddzielny = true, }, { rok = 1949, tekst = "powstał '''[[Związek Bojowników o Wolność i Demokrację]]'''", }, { rok = 1952, tekst = "urodził się amerykański tenisista '''[[Jimmy Connors]]''', wielokrotny zwycięzca turniejów [[Wielki Szlem (tenis)|wielkoszlemowych]] w grze pojedynczej i w [[debel|deblu]]", }, { rok = 1953, tekst = "urodził się nowojorski muzyk '''[[John Zorn]]''', główny przedstawiciel ruchu muzycznego [[Radical Jewish Culture]]", }, { rok = 1964, tekst = "urodził się aktor filmowy '''[[Keanu Reeves]]''' ((na fotografii||Keanu Reeves|KeanuReevesLakehouse.jpg)) (''[[Moje własne Idaho]]'', ''[[Matrix]]'', ''[[Speed: Niebezpieczna prędkość]]'')", }, { rok = 1965, tekst = "urodził się brytyjski bokser '''[[Lennox Lewis]]''' ((80|na zdjęciu||Lennox Lewis|Lenox Lewis 2010.jpg)), dwukrotny mistrz świata wagi ciężkiej WBC", }, { rok = 1966, tekst = "urodziła się meksykańska aktorka, reżyserka i producentka filmowa '''[[Salma Hayek]]''' ((na fotografii||Salma Hayek|Salma Hayek Cannes 2015 4.jpg))", }, { rok = 1969, tekst = "zmarł wietnamski rewolucjonista i polityk '''[[Hồ Chí Minh]]''', pierwszy [[Prezydenci Wietnamu|prezydent Demokratycznej Republiki Wietnamu]]", priorytet = true, }, { rok = 1973, tekst = "zmarł angielski pisarz i filolog '''[[J.R.R. Tolkien]]''' ((na fotografii||J. R. R. Tolkien|Tolkien 1916-2.jpg)), autor licznych prac naukowych dotyczących głównie literatury staroangielskiej oraz osadzonych w mityczno-fantastycznym świecie [[Śródziemie|Śródziemia]] powieści ''[[Hobbit, czyli tam i z powrotem|Hobbit]]'' i ''[[Władca Pierścieni]]'', jeden z prekursorów literackiego gatunku ''[[fantasy]]''; wraz z m.in. [[C.S. Lewis|Clive'em Staplesem Lewisem]] i Charlesem Williamsem członek [[Inklingowie|Inklingów]] – nieformalnej grupy skupiającej [[Uniwersytet Oksfordzki|oksfordzkich]] intelektualistów", }, { rok = 1974, tekst = "premiera filmu historycznego '''''[[Potop (film 1974)|Potop]]''''' w reżyserii [[Jerzy Hoffman|Jerzego Hoffmana]]", }, { rok = 1974, tekst = "urodził się polski reżyser i scenarzysta '''[[Łukasz Barczyk]]'''", }, { rok = 1976, tekst = "zmarł '''[[Stanisław Grochowiak]]''', polski poeta, dramatopisarz i publicysta, klasyfikowany jako przedstawiciel [[turpizm|nurtu turpistycznego]] (''[[Płonąca żyrafa (wiersz)|Płonąca żyrafa]]'')", }, { rok = 1980, tekst = "[[Stare Miasto w Warszawie]] zostało wpisane na [[Lista światowego dziedzictwa UNESCO|listę światowego dziedzictwa UNESCO]]", }, { rok = 1981, tekst = "zmarł polski kompozytor '''[[Tadeusz Baird]]''', wraz z Kazimierzem Serockim pomysłodawca międzynarodowego festiwalu muzycznego [[Warszawska Jesień]], twórca dzieł symfonicznych i kameralnych, ale również muzyki do przedstawień [[Teatr Telewizji|Teatru Telewizji]] i filmów (''[[Lotna (film)|Lotna]]'', ''[[Ludzie z pociągu]]'', ''[[Pasażerka]]'')", }, { rok = 1987, tekst = "w [[Moskwa|Moskwie]] rozpoczął się proces zachodnioniemieckiego pilota '''[[Mathias Rust|Mathiasa Rusta]]''', który w maju wylądował awionetką na [[Plac Czerwony w Moskwie|Placu Czerwonym]]", }, { rok = 1995, tekst = "w [[Cleveland]] otwarto muzeum '''[[Rock and Roll Hall of Fame]]''' ((80|na fotografii: gmach muzeum, który zaprojektował [[I.M. Pei]]||Rock and Roll Hall of Fame|Rock and Roll Hall of Fame 2003-2.jpg))", }, { -- rok = 1996, tekst = "na Ukrainie weszła do obiegu nowa waluta – '''[[hrywna]]''' ((100|na ilustracji||1 hrywna|1 Hryvnia-Coin front.jpg))", }, { rok = 2001, tekst = "zmarł '''[[Christiaan Barnard]]''', południowoafrykański [[kardiochirurgia|kardiochirurg]], który w 1967 jako pierwszy [[Przeszczepienie serca|przeszczepił serce]] u człowieka ((85|na portrecie||Christiaan Barnard|Retrato del Dr Christiaan Barnard - Prieto Coussent.jpg))", }, { rok = 2013, tekst = "zmarł polski gitarzysta jazzowy i kompozytor '''[[Jarosław Śmietana]]'''", }, }
OryginałEdytujHistoria i autorzy
