Nagroda Wolfa w encyklopedii
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwaniaNagroda Wolfa – nagroda przyznawana przez Fundację Wolfa w Izraelu za wybitne osiągnięcia na rzecz ludzkości i przyjaźni między narodami. Corocznie od 1978, komitety złożone z międzynarodowych ekspertów przyznają 5-6 nagród w następujących dziedzinach: chemia, fizyka, matematyka, medycyna, rolnictwo i sztuka. Nagrody w sztuce są przyznawane na przemian w architekturze, muzyce, malarstwie i rzeźbiarstwie. Laureat otrzymuje dyplom i 100 000 USD.
Nagroda Wolfa jest zaliczana do trzech najbardziej prestiżowych nagród w każdej z dziedzin, w których jest przyznawana[potrzebny przypis].
Spis treści
Laureaci | edytuj kod
Z tym tematem związana jest kategoria: Laureaci Nagrody Wolfa.Wyróżnieni z chemii | edytuj kod
- 1978 Carl Djerassi
- 1979 Herman Mark
- 1980 Henry Eyring
- 1981 Joseph Chatt
- 1982 John Polanyi, George Pimentel
- 1983/4 Herbert Gutowsky, Harden McConnell, John Waugh
- 1984/5 Rudolph Marcus
- 1986 Elias Corey, Albert Eschenmoser
- 1987 David Phillips, David Blow
- 1988 Joshua Jortner, Raphael Levine
- 1989 Duilio Arigoni, Alan Battersby
- 1990 nagrody nie przyznano
- 1991 Richard Ernst, Alexander Pines
- 1992 John Pople
- 1993 Ahmed Zewail
- 1994 Richard Lerner, Peter Schultz
- 1995 Gilbert Stork, Samuel Danishefsky
- 1996 nagrody nie przyznano
- 1998 Gerhard Ertl, Gabor Somorjai
- 1999 Raymond Lemieux
- 2000 Frank Albert Cotton
- 2001 Henri Kagan, Ryōji Noyori, Barry Sharpless
- 2002/3 nagrody nie przyznano
- 2004 Harry Gray
- 2005 Richard Zare
- 2006/7 Ada Jonath, George Feher
- 2008 William Moerner, Allen Bard
- 2009 nagrody nie przyznano
- 2010 nagrody nie przyznano
- 2011 Krzysztof Matyjaszewski, Stuart Rice, Ching Tang[1]
- 2012 Paul Alivisatos, Charles Lieber
- 2013 Robert Langer
- 2014 Chi-Huey Wong
- 2015 nagrody nie przyznano
- 2016 Kyriacos Costa Nicolaou, Stuart Schreiber
- 2017 Robert G. Bergman
- 2018 Omar M. Yaghi, Makoto Fujita
- 2019 Stephen Buchwald, John Hartwig
- 2020 nagrody nie przyznano
Wyróżnieni z fizyki | edytuj kod
- 1978 Chien-Shiung Wu
- 1979 George Eugene Uhlenbeck, Giuseppe Occhialini
- 1980 Michael E. Fisher, Leo P. Kadanoff, Kenneth G. Wilson
- 1981 Freeman J. Dyson, Gerardus ’t Hooft, Victor F. Weisskopf
- 1982 Leon M. Lederman, Martin Perl
- 1983/4 Erwin L. Hahn, sir Peter B. Hirsch, Theodore H. Maiman
- 1984/5 Conyers Herring, Philippe Nozieres
- 1986 Mitchell J. Feigenbaum, Albert J. Libchaber
- 1987 Herbert Friedman, Bruno B. Rossi, Riccardo Giacconi
- 1988 Roger Penrose, Stephen W. Hawking
- 1989 nagrody nie przyznano
- 1990 Pierre-Gilles de Gennes, David J. Thouless
- 1991 Maurice Goldhaber, Valentine L. Telegdi
- 1992 Joseph H. Taylor Jr.
- 1993 Benoît Mandelbrot
- 1994/5 Witalij Ginzburg, Yoichiro Nambu
- 1995/6 nagrody nie przyznano
- 1997 John Archibald Wheeler
- 1998 Jakir Aharonow, sir Michael V. Berry
- 1999 Dan Shechtman
- 2000 Raymond Davis Jr., Masatoshi Koshiba
- 2001 nagrody nie przyznano
- 2002/3 Bertrand I. Halperin, Anthony J. Leggett
- 2004 Robert Brout, Francois Englert, Peter W. Higgs
- 2005 Daniel Kleppner
- 2006/7 Albert Fert, Peter Grünberg
- 2008 nagrody nie przyznano
- 2009 nagrody nie przyznano
- 2010 John Clauser, Alain Aspect, Anton Zeilinger
- 2011 Maximilian Haider, Harald Rose, Knut Urban
- 2012 Ja’akow Bekenstein
- 2013 Peter Zoller, Ignacio Cirac
- 2014 nagrody nie przyznano
- 2015 James D. Bjorken, Robert P. Kirshner
- 2016 Josef Imry
- 2017 Michel Mayor, Didier Queloz
- 2018 Charles Henry Bennett, Gilles Brassard
- 2019 nagrody nie przyznano
- 2020 Rafi Bistritzer, Pablo Jarillo-Herrero, Allan MacDonald
Wyróżnieni z matematyki | edytuj kod
- 1978 Israel Gelfand, Carl L. Siegel
- 1979 Jean Leray, André Weil
- 1980 Henri Cartan, Andriej Kołmogorow
- 1981 Lars Ahlfors, Oscar Zariski
- 1982 Hassler Whitney, Mark Grigorjewicz Krein
- 1983/4 Shiing-Shen Chern, Paul Erdős
- 1984/5 Kunihiko Kodaira, Hans Lewy
- 1986 Samuel Eilenberg, Atle Selberg
- 1987 Kiyoshi Itō, Peter Lax
- 1988 Friedrich Hirzebruch, Lars Hörmander
- 1989 Alberto Calderón, John Milnor
- 1990 Ennio de Giorgi, Ilya Piatetski-Shapiro
- 1991 nagrody nie przyznano
- 1992 Lennart Carleson, John G. Thompson
- 1993 Michaił Gromow, Jacques Tits
- 1994/5 Jurgen Moser
- 1995/6 Robert Langlands, Andrew Wiles
- 1996/7 Joseph B. Keller, Ja’akow Sinaj
- 1998 nagrody nie przyznano
- 1999 László Lovász, Elias M. Stein
- 2000 Raoul Bott, Jean-Pierre Serre
- 2001 Władimir Arnold, Saharon Szelach
- 2002/3 Mikio Sato, John Tate
- 2004 nagrody nie przyznano
- 2005 Gregory Margulis, Siergiej Nowikow
- 2006/7 Stephen Smale, Hillel Furstenberg
- 2008 Pierre Deligne, Phillip Griffiths, David Mumford
- 2009 nagrody nie przyznano
- 2010 Shing-Tung Yau, Dennis Sullivan
- 2011 nagrody nie przyznano
- 2012 Michael Aschbacher, Luis Caffarelli
- 2013 George D. Mostow, Michael Artin
- 2014 Peter Sarnak
- 2015 James G. Arthur
- 2016 nagrody nie przyznano
- 2017 Richard Schoen, Charles Fefferman
- 2018 Alexander Beilinson, Vladimir Drinfeld
- 2019 Jean-Francois Le Gall, Gregory Lawler
- 2020 Simon Donaldson, Yakov Eliashberg
Wyróżnieni w sztuce | edytuj kod
- 1981 malarstwo: Marc Chagall, Antoni Tapies
- 1982 muzyka: Vladimir Horowitz, Olivier Messiaen, Josef Tal
- 1983/4 architektura: Ralph Erskine
- 1984/5 rzeźbiarstwo: Eduardo Chillida
- 1986 malarstwo: Jasper Johns
- 1987 muzyka: Isaac Stern, Krzysztof Penderecki
- 1988 architektura: Fumihiko Maki, Giancarlo De Carlo
- 1989 rzeźbiarstwo: Claes Oldenburg
- 1990 malarstwo: Anselm Kiefer
- 1991 muzyka: Yehudi Menuhin, Luciano Berio
- 1992 architektura: Frank Gehry, Jørn Utzon, Denys Lasdun
- 1993 rzeźbiarstwo: Bruce Nauman
- 1994/5 malarstwo: Gerhard Richter
- 1995/6 muzyka: Zubin Mehta, György Ligeti
- 1996/7 architektura: Frei Otto, Aldo van Eyck
- 1998 rzeźbiarstwo: James Turrell
- 1999 malarstwo: nagrody nie przyznano
- 2000 muzyka: Pierre Boulez, Riccardo Muti
- 2001 architektura: Alvaro Siza
- 2002/3 malarstwo i rzeźbiarstwo: Louise Bourgeois
- 2004 muzyka: Mstisław Rostropowicz, Daniel Barenboim
- 2005 architektura: Jean Nouvel
- 2006/7 malarstwo i rzeźbiarstwo: Michelangelo Pistoletto
- 2008 muzyka: Gia Kanczeli, Claudio Abbado
- 2009 nagrody nie przyznano
- 2010 architektura: David Chipperfield, Peter Eisenman
- 2011 malarstwo: Rosemarie Trockel
- 2012 muzyka: Plácido Domingo, Simon Rattle
- 2013 architektura: Eduardo Souto de Moura
- 2014 rzeźbiarstwo: Olafur Eliasson
- 2015 muzyka: Jessye Norman, Murray Perahia
- 2016 architektura: Phyllis Lambert
- 2018 muzyka: Paul McCartney, Ádám Fischer
- 2019 architektura: Moshe Safdie
- 2020 malarstwo i rzeźbiarstwo: Cindy Sherman
Wyróżnieni z rolnictwa | edytuj kod
- 1978 George F. Sprague, John C. Walker
- 1979 Jay L. Lush, sir Kenneth Blaxter
- 1980 Karl Maramorosch
- 1981 John O. Almquist, Henry A. Lardy, Glenn W. Salisbury
- 1982 Wendell L. Roelofs
- 1983/4 Don Kirkham, Cornellis T. de Witt
- 1984/5 Robert H. Burris
- 1986 sir Ralph Riley, Ernest R. Sears
- 1987 Theodor O. Diener
- 1988 Charles Thibault, Ernest John Christopher Polge
- 1989 Peter M. Biggs, Michael Elliott
- 1990 Jozef Stefaan Schell
- 1991 Shang-Fa Yang
- 1992 nagrody nie przyznano
- 1993 John E. Casida
- 1994/5 Carl B. Huffaker, Perry L. Adkisson
- 1995/6 Morris Schnitzer, Frank J. Stevenson
- 1996/7 Neal L. First
- 1998 Ilan Chet, Baldur R. Stefansson
- 1999 nagrody nie przyznano
- 2000 Gurdev S. Khush
- 2001 Roger N. Beachy, James E. Womack
- 2002/3 R. Michael Roberts, Fuller W. Bazer
- 2004 Yuan Longping, Steven D. Tanksley
- 2005 nagrody nie przyznano
- 2006/7 Ronald L. Phillips, Michel A.J. Georges
- 2008 John Pickett, James Tumlinson, W. Joe Lewis
- 2009 nagrody nie przyznano
- 2010 David Baulcombe
- 2011 Harris A. Lewin, James R. Cook
- 2012 nagrody nie przyznano
- 2013 Joachim Messing, Jared Diamond
- 2014 Jorge Dubcovsky, Leif Andersson
- 2015 Linda J. Saif
- 2016 Trudy Mackay
- 2017 nagrody nie przyznano
- 2018 Gene E. Robinson
- 2019 David Zilberman
- 2020 Caroline Dean
Wyróżnieni z medycyny | edytuj kod
- 1978 George D. Snell, Jean Dausset, Jon J. van Rood
- 1979 Roger W. Sperry, Arvid Carlsson, Oleh Hornykiewicz
- 1980 Cesar Milstein, Leo Sachs, sir James L. Gowans
- 1981 Barbara McClintock, Stanley N. Cohen
- 1982 Jean-Pierre Changeux, Solomon H. Snyder, sir James W. Black
- 1983/4 nagrody nie przyznano
- 1984/5 Donald F. Steiner
- 1986 Osamu Hayaishi
- 1987 Puedro Cuatrecasas, Meir Wilchek
- 1988 Henri-Gery Hers, Elizabeth F. Neufeld
- 1989 John B. Gurdon, Edward B. Lewis
- 1990 Maclyn McCarty
- 1991 Seymour Benzer
- 1992 M. Judah Folkman
- 1993 nagrody nie przyznano
- 1994/5 Michael J. Berridge, Yasutomi Nishizuka
- 1995/6 Stanley B. Prusiner
- 1997 Mary Frances Lyon
- 1998 Michael Sela, Ruth Arnon
- 1999 Eric R. Kandel
- 2000 nagrody nie przyznano
- 2001 Awram Herszko, Alexander Varshavsky
- 2002/3 Ralph L. Brinster, Mario R. Capecchi, Oliver Smithies
- 2004 Robert A. Weinberg, Roger Y. Tsien
- 2005 Alexander Levitzki, Anthony R. Hunter, Anthony J. Pawson
- 2006/7 nagrody nie przyznano
- 2008 Howard Cedar, Aharon Razin
- 2009 nagrody nie przyznano
- 2010 Axel Ullrich
- 2011 Shin’ya Yamanaka, Rudolf Jaenisch
- 2012 Ronald M. Evans
- 2013 nagrody nie przyznano
- 2014 Nahum Sonenberg, Gary Ruvkun, Victor Ambros
- 2015 John Kappler, Philippa Marrack, Jeffrey Ravetch
- 2016 Carl Ronald Kahn, Lewis C. Cantley
- 2017 James P. Allison
- 2018 nagrody nie przyznano
- 2019 Jeffrey M. Friedman
- 2020 Emmanuelle Charpentier, Jennifer Doudna
Przypisy | edytuj kod
- ↑ The 2011 Wolf Prize in Chemistry (ang.). Wolf Foundation. [dostęp 2011-02-18]. Cytat: For deep creative contributions to the chemical sciences in the field of synthesis, properties and an understanding of organic materials
