Niedźwiedź (powiat limanowski)

Na mapach: 49°37′15,704″N 20°04′47,241″E/49,621029 20,079789

Niedźwiedź (powiat limanowski) w encyklopedii

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Niedźwiedź – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie limanowskim, w gminie Niedźwiedź.

W latach 1833–1919 Niedźwiedź posiadał prawa miejskie.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa nowosądeckiego. Obecnie miejscowość jest siedzibą gminy Niedźwiedź.

Spis treści

Położenie | edytuj kod

Niedźwiedź jest wsią letniskową położoną w Gorcach, w dolinie potoku Porębianka pomiędzy wzniesieniami Potaczkowej (746 m n.p.m.) i Witowa (723 lub 720 m n.p.m.).

Integralne części wsi | edytuj kod

Geneza wsi | edytuj kod

Etymologia słowa | edytuj kod

Najstarsza wzmianka o potoku Porębianka, pojawia się już w źródłach z 1254 i figuruje w kodeksie małopolskim (zapisanym w języku starogermańskim) pod nazwą Mezweza (co by mogło wskazywać na to, że pierwotnie wieś się rozciągała szerzej). W późniejszym czasie pojawia się nazwa Miedźwiedza lub Miedżwiedźa.

Historia | edytuj kod

Według Jana Długosza wieś została ulokowana w 1398 w oparciu o system łanów leśnych. Niedźwiedź przez wiele lat był własnością Ratułdów, wchodząc w skład starostwa nowotarskiego. Po jego podziale w XVII w. wieś zaliczała się do tzw. klucza wielkoporębskiego, zarządzanego przez Lubomirskich z Wiśnicza. Otwarli oni tutaj w 1608 swoją papiernię, która działała aż do 1730.

Pierwszy kościół Niedźwiedź zawdzięcza Sebastianowi Lubomirskiemu, który ufundował go w 1593. W 1605 nastąpiło erygowanie parafii. Obecnie jej siedzibą jest nowy kościół parafialny poświęcony w 1997.

3 września 1939 wkraczające oddziały Wehrmachtu zabiły 4 mieszkańców, spaliły 10 budynków mieszkalnych i gospodarczych[4].

Turystyka | edytuj kod

Szlaki turystyczne | edytuj kod

– na Turbacz, prowadzi obok Muzeum Biograficznego Władysława Orkana, Orkanówki.

Atrakcje turystyczne | edytuj kod

Najważniejszy zabytek Niedźwiedzia – drewniany kościół pod wezwaniem św. Sebastiana, zbudowany w latach 1695–1699, otoczony sobotami i kryty gontem pozostał tylko na kartach historii za sprawą tragicznego pożaru 6 czerwca 1992. Obecnie na jego miejscu stoi drewniano-murowana kaplica pw. św. Sebastiana.

Niewątpliwą atrakcją architektoniczną centrum Niedźwiedzia jest nowy kościół parafialny, poświęcony w 1997.

Warto również zobaczyć wieżę z 1850 i urokliwe domy podcieniowe z przełomu XVIII i XIX w.

Od 2002 na rynku w Niedźwiedziu stoi pomnik Władysława Orkana, przeniesiony tu z rynku w Nowym Targu.

Przypisy | edytuj kod

  1. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 811 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .data dostępu?
  2. ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  3. ↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 18.11.2015].
  4. ↑ Józef Fajkowski, Jan Religa: Zbrodnie hitlerowskie na wsi polskiej 1939–1945. Warszawa: Wydawnictwo Książka i Wiedza, 1981, s. 237

Bibliografia | edytuj kod

Na podstawie artykułu: "Niedźwiedź (powiat limanowski)" pochodzącego z Wikipedii
OryginałEdytujHistoria i autorzy