Ostróda w encyklopedii
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii To jest najnowsza wersja przejrzana, która została oznaczona 7 lut 2021. Od tego czasu wykonano 2 zmiany, które oczekują na przejrzenie. Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwaniaOstróda (dawn. Ostród[3], niem. Osterode, prus. Austrāti) – miasto w Polsce położone w województwie warmińsko-mazurskim, siedziba powiatu ostródzkiego. Ostróda jest położona na Mazurach, na Pojezierzu Iławskim, nad Jeziorem Drwęckim. Przez miasto przepływa rzeka Drwęca.
Według danych z 30 czerwca 2017 r. miasto miało 33 216 mieszkańców[4].
W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa olsztyńskiego.
Spis treści
- 1 Warunki naturalne
- 2 Historia
- 3 Demografia
- 4 Zabytki
- 5 Gospodarka
- 6 Edukacja
- 7 Kultura
- 8 Sport
- 9 Wspólnoty religijne
- 10 Komunikacja
- 11 Miasta partnerskie
- 12 Sąsiednie jednostki administracyjne
- 13 Honorowi obywatele miasta Ostródy
- 14 Zobacz też
- 15 Przypisy
- 16 Linki zewnętrzne
Warunki naturalne | edytuj kod
Bulwar nad Jeziorem DrwęckimPrzez Ostródę przepływa rzeka Drwęca. Miasto połączone jest kanałowym szlakiem wodnym z Elblągiem.
Inne większe jeziora w Ostródzie, poza wspomnianym już Jeziorem Drwęckim, to:
Według danych z roku 2002[5] Ostróda ma obszar 14,15 km², w tym:
- użytki rolne: 19%
- użytki leśne: 5%
Miasto stanowi 0,8% powierzchni powiatu.
Historia | edytuj kod
Zamek krzyżacki, obecnie siedziba Muzeum w OstródzieNajwcześniej umocnionym miejscem w okolicy dzisiejszej Ostródy był gród na południe od wsi Kajkowo, w którym przenikały się wpływy polskie i pruskie[6]. Początek Ostródzie dała wybudowana ok. 1270 drewniana strażnica, która została w późniejszym czasie przebudowana w zamek. Powstała na terenie Pomezanii wcześniej zasiedlonej przez staropruskie plemię Pomezanów. Obok strażnicy powstała osada, której komtur dzierzgoński Luther von Braunschweig nadał w 1329 prawa miejskie, które zostały potwierdzone w 1335 i 1348. Nazwa Ostródy pochodzi rzekomo od niemieckiego miasta Osterode am Harz, z którego pochodził komtur[7]. Od 1340 miasto było siedzibą komturii, ok. 1370 w miejscu warowni powstał zamek wybudowany z granitowych głazów i cegły, w 1381 został spalony przez wojska Kiejstuta. Po bitwie pod Grunwaldem pod murami miasta żołnierze polscy dokonali rzezi krzyżackich uciekinierów z pola bitwy[8], a w dniu 18 lipca 1410 roku rycerz Mikołaj z Durąga (Claus von Doringe) zajął miasto i zamek dla wojsk króla Władysława Jagiełły, cztery dni później mieszczanie złożyli polskiemu królowi hołd. W 1440 roku Ostróda przystąpiła do antykrzyżackiego Związku Pruskiego. W latach 1466–1657 stanowiła lenno Korony Królestwa Polskiego, tereny te od XVI wieku były określane jako Prusy Górne (niem. Oberland) lub Polnisch Oberland (pol. polskie Pogórze). W 1519 roku w czasie wojny polsko-krzyżackiej (wojny pruskiej) Ostróda zostaje zdobyta przez wojska króla polskiego Zygmunta Starego. W 1525 komturstwo staje się starostwem. W 1628 miasto krótko okupowali Szwedzi. W latach 1633–1639, za zgodą polskiego króla Władysława IV Wazy, miastem (i starostwem) zarządzał Jan Chrystian brzeski, książę Brzegu i Legnicy, jeden z ostatnich książąt z dynastii Piastów; tu zmarł. Jego druga żona księżna Jadwiga została pochowana w kościele św. Dominika Savio. W 1656 miasto zostało spustoszone przez Tatarów, a następnie przez wojska szwedzkie.
Fontanna Trzech Cesarzy na rynku w Ostródzie (autorstwa A. Künne), ok. 1895 r.Od 1758 przez cztery lata miasto znajdowało się pod okupacją rosyjską, w 1788 wybuchł największy w historii pożar, który zniszczył zamek i większą część zabudowy. Od 21 lutego do 1 kwietnia 1807 roku na zamku mieszkał cesarz Napoleon Bonaparte (jego pobyt upamiętniają medal „Napoleon w Ostródzie” i obraz przedstawiający hołd mieszkańców złożony cesarzowi, które znajdują się w zbiorach muzeum w Wersalu)[8], w czerwcu tego samego roku kwaterowały tu wojska gen. Józefa Zajączka. Od 1818 miasto staje się siedzibą powiatu. W latach 1834–1848 pastorem polskiej gminy ewangelickiej był Gustaw Gizewiusz; tu zmarł i został pochowany. W 1855 Karol Salewski założył polską księgarnię, a w 1868 drukarnię, w której wydał 50 książek w języku polskim i 20 roczników kalendarzy.
Ostróda ok. 1921 r.Mimo lokacji miejskiej do czasu otwarcia w 1852 Kanału Elbląskiego i doprowadzenia linii kolejowej w 1872 roku Ostróda pozostawała miasteczkiem o znaczeniu wyłącznie lokalnym. W 1890 roku powiat ostródzki zamieszkiwały 43 000 Polaków[9], co stanowiło 62% populacji. W latach 1900–1910 wybudowano kanalizację i wodociąg oraz przeprowadzono gazyfikację[10]. Od 1871 w granicach Niemiec, po plebiscycie w 1920 Ostróda pozostała przy Niemczech.
W 1945 roku miasto zostało zajęte przez oddziały 5 armii pancernej gwardii II Frontu Białoruskiego[11]. W wyniku działań wojennych a także celowych podpaleń i dewastacji przez żołnierzy radzieckich zniszczone zostało 64% zabudowy[12], w tym 30% budynków mieszkalnych, 11% przemysłowych i 20% obiektów użyteczności publicznej[13]. Obecna nazwa została administracyjnie zatwierdzona 7 maja 1946[14].
W okresie Polski Ludowej w mieście powstały Zakłady Naprawcze Taboru Kolejowego, kombinat mięsny, dwa zakłady drzewne, wytwórnia win i przetworów owocowych, zakłady kserotermiczne i zakłady szkutniczo-drzewne[15].
Demografia | edytuj kod
Rzeka Drwęca Plaża miejska w Ostródzie nad Jeziorem DrwęckimDane z 30 czerwca 2016[16]
- Piramida wieku mieszkańców Ostródy w 2014 roku[16].
Zabytki | edytuj kod
Kościół w stylu romańskim św. Dominika SavioWybrane zabytki, znajdujące się na terenie Ostródy:
Obiekty sakralne | edytuj kod
Grób Gustawa Gizewiusza na Cmentarzu Polska Górka Komunalna wieża ciśnień- Kościół gotycki św. Dominika Savio, odbudowany po zniszczeniach wojennych, pochodzący z XIV w., Znajduje się przy ul. św. Dominika Savio[17],
- Kościół neogotycki pod wezwaniem Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny z lat 1856–1875, wieża dobudowana na początku XX w.[17],
- Kościół ewangelicko-metodystyczny neogotycki z 1907 r.; wieża kościelna, na którą wiedzie 105 schodów, stanowi punkt widokowy na całą Ostródę, ponadto mieści w sobie 3 dzwony (największy o średnicy 148 cm) oraz mechanizm zegarowy[17],
- Kaplica baptystów – zbudowana w 1910 roku w stylu neogotyckim (ul. Nadrzeczna)[17],
- Cmentarz Polska Górka przy ul. Olsztyńskiej. Część grobów pochodzi z I połowy XIX w. Jest tu pochowany pastor Gustaw Gizewiusz pochodzący z rdzennie polskiej rodziny, niezmordowany orędownik polskości Mazur. Urodził się 21 maja 1810 roku w Piszu, a w roku 1835 osiedlił się w Ostródzie jako pastor polskiego kościoła ewangelickiego. W 1848 roku został wybrany polskim posłem do Parlamentu Niemieckiego. Zmarł nagle 7 maja 1848 roku. Pośród ruin cmentarza zwracają uwagę zabytkowe nagrobki pożydowskie oraz neoklasycystyczna brama z XIX w.[17],
Zespoły koszarowe | edytuj kod
- Koszary artyleryjskie (tzw. Białe Koszary) – oddane do użytku w 1913 roku, zostały zaprojektowane przez Fritza Heitmanna[17] dla potrzeb 3 Wschodniopruskiego Pułku Artylerii Polowej nr 79, przed 1939 siedziba 21 dywizjonu dział przeciwpancernych, po 1945 Centrum Wyszkolenia Wojsk Ochrony Pogranicza oraz jednostki wojsk pancernych
- Koszary Grollmanna (tzw. Czerwone Koszary) – zbudowane w latach 1890–1898, głównie przy użyciu czerwonej cegły[17]
- Koszary przy ul. Garnizonowej (Bergkaserne) – najstarsze ostródzkie koszary, zbudowane w połowie XIX w. Obecnie popadające w ruinę[18]
Budowle obronne | edytuj kod
- Zamek krzyżacki pierwotnie w stylu gotyckim, następnie kilkakrotnie przebudowywany. Pochodzi z XIV w. i był siedzibą komturstwa krzyżackiego. Od 1977 roku odbudowywany po zniszczeniach spowodowanych wojną[17],
- Fragmenty gotyckich murów obronnych z XV w. Przy obecnym kościele św. Dominika Savio ul. św. Dominika Savio, ul. Drwęckiej oraz u zbiegu ul. Mickiewicza i ul. Wyspiańskiego[17],
Pozostałe | edytuj kod
Wybrane kamienice w Ostródzie Secesyjna kamienica, Jana Pawła II 4 (XX w.) Kamienica przy ul. Słowackiego 9 (XX w.) Kamienica przy ul. Stapińskiego 2 (XX w.) Kamienica, Armii Krajowej 3 (XX w.) Willa przy Sienkiewicza (XX w.) Kamienica, Mickiewicza 9 (1896 r.) Kamienica, ul. 11 Listopada 41 Kamienica, ul. Mickiewicza 2 (XIX w.) Kamienica, ul. Stapińskiego 4 (XX w.) Kamienica, Sienkiewicza 16 (1910 r.)- Gotycki układ urbanistyczny miasta lokowanego ok. 1270 r. (obecnie przebudowany plac 1000-lecia)[19],
- Urządzenia Kanału Elbląskiego (Śluza Ostróda), ul. Szosa Elbląska[17].
- Dworzec kolejowy z końca XIX w.[17]
- Budynek liceum ogólnokształcącego, eklektyczny z 1907 roku[17],
- Dawna rogatka przy posesji Szkoły Podstawowej Nr 1, neoklasycystyczna z XIX w.[19]
- Neogotycka komunalna wieża ciśnień pochodząca z przełomu XIX i XX w. (ul. Drwęcka)[17].
- Wieża Bismarcka zbudowana w 1902 roku, pierwsza tego typu budowla w Prusach Wschodnich[17].
- Kamienice z XIX i początku XX w. znajdujące się głównie przy ulicach: Mickiewicza, Sienkiewicza, Jana Pawła II, Czarnieckiego, Słowackiego, 11 Listopada, Armii Krajowej[17].
- Spichlerz szachulcowy z przełomu XIX i XX wieku, ul. Słowackiego.
- Gmach obecnego Urzędu Miasta z pocz. XX w.
- Kolejowa wieża ciśnień z 1911.
Gospodarka | edytuj kod
W Ostródzie znajduje się podstrefa Warmińsko-Mazurskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej[20].
Lokalne instytucje i organizacje gospodarcze | edytuj kod
- Cech Rzemieślników i Przedsiębiorców w Ostródzie
- Fundacja Rozwoju Przedsiębiorczości ATUT
- Inkubator Przedsiębiorczości Społecznej w Ostródzie
- Zachodniomazurska Lokalna Organizacja Turystyczna
Bezrobocie | edytuj kod
Bezrobocie rejestrowane w Ostródzie wynosiło w 2015 roku 11,1% (13,3% wśród kobiet i 9,1% wśród mężczyzn). Jest to znacznie mniej od stopy bezrobocia rejestrowanego dla województwa warmińsko-mazurskiego oraz znacznie więcej od stopy bezrobocia rejestrowanego dla całej Polski[21].
Edukacja | edytuj kod
Lista szkół znajdujących się w Ostródzie[22]:
Szkoły podstawowe | edytuj kod
Szkoła Podstawowa nr 2 im. Gustawa Gizewiusza- Szkoła Mistrzostwa Sportowego w Ostródzie
- Szkoła Podstawowa nr 1 im. Armii Krajowej
- Szkoła Podstawowa nr 2 im. Gustawa Gizewiusza
- Szkoła Podstawowa nr 3 im. Jana Pawła II
- Zespół Szkolno-Przedszkolny nr 4 z oddziałami gimnazjalnymi
- Szkoła Podstawowa nr 5 im. Janusza Korczaka
- Szkoła Podstawowa nr 6 im. Kornela Makuszyńskiego
Gimnazja | edytuj kod
- Gimnazjum nr 1 im Polskich Noblistów
- Gimnazjum nr 2 im. Zdzisława Krzyszkowiaka
- Gimnazjum im. ks. Jana Twardowskiego
- Salezjańskie Gimnazjum Niepubliczne im. św. Dominika Savio
- Szkoła Mistrzostwa Sportowego w Ostródzie[23]
Szkoły ponadgimnazjalne | edytuj kod
Liceum Ogólnokształcące nr 1 im. Jana Bażyńskiego- Szkoła Mistrzostwa Sportowego w Ostródzie
- Liceum Ogólnokształcące im. Jana Bażyńskiego
- Salezjańskie Liceum Ogólnokształcące im św. Dominika Savio
- Zespół Szkół Rolniczych im. Wincentego Witosa
- Zespół Szkół Zawodowych im. Sándora Petőfiego
- Zespół Szkół Zawodowych im. Stanisława Staszica
- Centrum Kształcenia Ustawicznego
Kultura | edytuj kod
Amfiteatr Ta sekcja jest niekompletna. Jeśli możesz, rozbuduj ją.Ośrodki kultury | edytuj kod
- Centrum Kultury w Ostródzie (ul. Mickiewicza 22), któremu podlegają:
- Amfiteatr
- Galeria sztuki
Biblioteki | edytuj kod
- Miejska Biblioteka Publiczna – ul. Mickiewicza 22
- Filia Miejskiej Biblioteki Publicznej – ul. Chrobrego 2
- Powiatowa Biblioteka Pedagogiczna (do 1 września 2014 Filia Warmińsko-Mazurskiej Biblioteki Pedagogicznej w Elblągu[24]) – ul. Grunwaldzka 50
- Powiatowa Biblioteka Publiczna – ul. Drwęcka 2
Muzea | edytuj kod
Lokalne media | edytuj kod
Prasa | edytuj kod
W Ostródzie wydawane są dwie lokalne gazety:
- Gazeta Ostródzka (piątkowy dodatek do Gazety Olsztyńskiej)
- Rozmaitości Ostródzkie
Telewizja | edytuj kod
- Telewizja Mazury (była Telewizja Ostróda)[25].
Lokalne serwisy internetowe | edytuj kod
- Ostróda Flesz[26]
- Nasz Głos Ostróda
Festiwale | edytuj kod
W Ostródzie odbywają się festiwale:
Sport | edytuj kod
Kluby sportowe | edytuj kod
Stadion Miejski- Ostródzki Klub KYOKUSHIN KARATE[31]
- OKS Sokół Ostróda – klub piłkarski. W sezonie 2015/2016 piłkarze występują w III lidze, w grupie podlasko – warmińsko-mazurskiej[32].
- MLKS Foto „Ola” Ostróda – klub siatkarski
- SL „SALOS” – klub siatkarski
- Klub Żeglarski „Ostróda”
- Klub Sportowy „Gladius” Ostróda (Taekwondo)
- UKS Shizoku Ostróda (judo)
- Moto Klub Ostróda (sporty motorowe)
- A.M.K. Drwęca (sporty motorowe)
- „Ostródzianka” – Morliny Ostróda (tenis stołowy)
- KS „Sokół” (kajakarstwo)
- OKK Ostróda (kajakarstwo)
- Klub Strzelecki „Garda” w Ostródzie[33], strzelnica na terenie leśnictwa Kaczory za jeziorem Puzy
- MLKS Ostróda, lekkoatletyka. Trener Ryszard Nowicki
- Tenjin Dojo Ostróda, Aikido[34].
- UMKS Orkan Ostróda, bieg na orientację
- Klub Sportowy PLAY/Akademia Piłki Ręcznej PLAY
- Akademia Piłkarska Ostróda (piłka nożna)
- Policyjny Klub Sportowy Mazury (PKS Mazury), zał. 9 sierpnia 2019, sekcje aero-fitness i sportów siłowych, badmintona (od sezonu 2019-2020 sekcja badmintona Policyjnego Klubu Sportowego Mazury - Polska Akademia Badmintona Olsztyn rozpoczęła rywalizację w II Ogólnopolskiej Lidze Badmintona), futsalu, hodowców gołębi pocztowych, lekkoatletyczna, ratownictwa wodnego i pływania, samoobrony i sportów walki, siatkówki, strzelecka, szachowa i gier planszowych, taktyki, techniki interwencji i survivalu oraz tenisa ziemnego[35]
Obiekty sportowe | edytuj kod
- Stadion Miejski w Ostródzie posiada 4998 miejsc siedzących ul. 3 Maja
Wspólnoty religijne | edytuj kod
Neogotycki kościół ewangelicki z 1907 r. Zbór Kościoła Chrześcijan BaptystówNa terenie Ostródy działalność religijną prowadzą następujące Kościoły i związki wyznaniowe:
Kościół katolicki | edytuj kod
Kościół rzymskokatolicki | edytuj kod
Kościół greckokatolicki | edytuj kod
Kościoły protestanckie | edytuj kod
- Parafia Łaski Bożej
- Zbór w Ostródzie
- Zbór w Ostródzie
Inne | edytuj kod
- Zbór w Ostródzie[39]
Komunikacja | edytuj kod
Transport śródlądowy | edytuj kod
Przystań Żeglugi Ostródzko-ElbląskiejW sezonie letnim Żegluga Ostródzko-Elbląska organizuje rejsy statkami tzw. białej floty po jeziorze Drwęckim i Kanałem Ostródzko-Elbląskim.
Transport drogowy | edytuj kod
Ostróda jest ważnym węzłem dróg krajowych:
- 7E77 Żukowo – Gdańsk – Elbląg – Ostróda – Warszawa – Kielce – Kraków – Chyżne
- 15 Ostróda (początek trasy) – Toruń – Gniezno – Krotoszyn – Trzebnica – (Wrocław)
- 16 Dolna Grupa – Grudziądz – Ostróda – Olsztyn – Mrągowo – Augustów – Ogrodniki
Ostródzcy przewoźnicy | edytuj kod
- PKS Ostróda – przedsiębiorstwo obsługujące komunikację regionalną i dalekobieżną. Posiada linie dalekobieżne do Warszawy, Bydgoszczy i Gdańska oraz regionalne do Olsztyna, Morąga, Dzierzgonia, Zalewa, Lubawy, Lidzbarka Welskiego, Ornety, Olsztynka i Działdowa. Są obsługiwane również kursy do mniejszych miejscowości powiatu ostródzkiego.
- Żegluga Ostródzko-Elbląska – przedsiębiorstwo obsługujące komunikację miejską. W dni robocze uruchamia 8 linii dziennych, a w święta – 3 linie dzienne.
Transport kolejowy | edytuj kod
Dworzec kolejowy w OstródzieW Ostródzie znajduje się dworzec kolejowy, obok którego przebiega jedna linia kolejowa
Miasta partnerskie | edytuj kod
Urząd MiastaSąsiednie jednostki administracyjne | edytuj kod
- Gminy: Ostróda, Miłomłyn, Łukta, Grunwald, Dąbrówno, Iława, Lubawa, Gietrzwałd
- Powiaty: ostródzki, olsztyński, nidzicki, działdowski, iławski, elbląski,
Honorowi obywatele miasta Ostródy | edytuj kod
- Zdzisław Krzyszkowiak – lekkoatleta, rekordzista świata w biegach, złoty medalista olimpijski.
- Krystyna Chojnowska-Liskiewicz – jachtowy kapitan ż.w., pierwsza kobieta, która samotnie opłynęła kulę ziemską (s/y „Mazurek”, 1976-1978), absolwentka ostródzkiego LO, honorowy obywatel miasta Ostródy
- Gunter Verheugen – komisarz UE ds. przemysłu w Komisji José Barroso, były komisarz ds. rozszerzenia w Komisji Romano Prodiego, honorowy obywatel miasta Ostródy od 10 maja 2009
- Tadeusz Oracki – profesor filologii, honorowy obywatel miasta od 31.01.2014 r
- Edgar Steiner – honorowy obywatel miasta od 31.01.2014 r.[40]
Zobacz też | edytuj kod
Ostródzkie molo- Radio Mazury
- Stara Synagoga w Ostródzie
- Synagoga w Ostródzie
- Cmentarz żydowski w Ostródzie
- Parafia Niepokalanego Poczęcia NMP w Ostródzie
- I Liceum Ogólnokształcące im. Jana Bażyńskiego w Ostródzie
- Wojskowa Komenda Uzupełnień w Ostródzie
Przypisy | edytuj kod
- ↑ [1], w oparciu o dane GUS.
- ↑ Główny Urząd Statystyczny / Obszary tematyczne / Ludność, stat.gov.pl [dostęp 2018-01-24] .
- ↑ Lista miejscowości – Polska.
- ↑ Ostróda w liczbach, [w:] Polska w liczbach [online], polskawliczbach.pl [dostęp 2017-11-25] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14].
- ↑ http://pismo.pruthenia.pl/pruthenia_7/Pruthenia_7_2012_Wadyl-S_Grodzisko_w_Ornowie-Lesiaku_w_%C5%9Bwietle_wynik%C3%B3w_ostatnich_bada%C5%84.pdf
- ↑ Tomasz Darmochwał, Marek Jacek Rumiński: Warmia Mazury, przewodnik. Białystok: Agencja TD, 1996 ISBN 83-902165-0-7 s. 39.
- ↑ a b Piotr Skurzyński „Warmia, Mazury, Suwalszczyzna” Wyd. Sport i Turystyka – Muza S.A. Warszawa 2004 ISBN 83-7200-631-8 s. 236.
- ↑ Informationsseite – DENIC eG, www.verwaltungsgeschichte.de [dostęp 2018-07-27] [zarchiwizowane z adresu 2017-11-24] (niem.).
- ↑ Słownik geograficzno-krajoznawczy Polski, ElżbietaE. Bajkiewicz-Grabowska (red.), IwonaI. Swenson (red.), ZofiaZ. Aleksandrowicz, Warszawa: PWN, 1998, s. 531, ISBN 83-01-12677-9, OCLC 830195866 .
- ↑ Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa „Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939- 1945”, Sport i Turystyka 1988, ISBN 83-217-2709-3, s. 481.
- ↑ PPWK, Ostróda. Plan miasta, 1988 .
- ↑ Miasta polskie w Tysiącleciu, Zakład Narodowy imienia Ossolińskich Wrocław–Warszawa–Kraków 1967, t. II, s. 138–139.
- ↑ Zarządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 7 maja 1946 r. (M.P. z 1946 r. nr 44, poz. 85).
- ↑ Wojciech Jankowski, Mały przewodnik po Polsce, Wydawnictwo Sport i Turystyk Warszawa 1983 ISBN 83-217-2329-2 s. 213
- ↑ a b Ostróda w liczbach, [w:] Polska w liczbach [online], polskawliczbach.pl [dostęp 2016-01-12] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Lista wybranych zabytków Ostródy. [dostęp 2015-03-25].
- ↑ Bergkaserne – W. Skrobot o dewastacji najstarszych ostródzkich koszar. [dostęp 2015-03-25].
- ↑ a b Lista ostródzkich obiektów wpisanych do rejestru zabytków. Oficjalna strona internetowa powiatu ostródzkiego. [dostęp 2015-03-25].
- ↑ Strona internetowa WMSSE. [dostęp 2015-04-01].
- ↑ Ostróda w liczbach. Ostróda - Rynek pracy, [w:] Polska w liczbach [online], polskawliczbach.pl [dostęp 2016-12-11] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ Przewodnik>Szkoły (pol.). Ostróda Online. [dostęp 2009-02-11].
- ↑ Strona szkzkoły.
- ↑ Bibliotekarze nie stracą pracy a Ostróda biblioteki. [dostęp 2015-03-15].
- ↑ Strona Internetowa Telewizji Mazury. [dostęp 2015-03-13].
- ↑ OSTRÓDA FLESZ – Ostróda Flesz, Ostróda Flesz [dostęp 2018-03-18] (pol.).
- ↑ Ostróda News, Ostróda News [dostęp 2016-08-02] (pol.).
- ↑ Nasza Ostróda.
- ↑ OstrodaOnline.pl.
- ↑ Ostroda.wm.pl.
- ↑ Strona klubu.
- ↑ Strona www.90minut.pl.
- ↑ KLUB STRZELECKI GARDA. [dostęp 2014-03-23].
- ↑ Strona klubu.
- ↑ W 100. rocznicę powstania Policji Państwowej założyli policyjny klub sportowy „Mazury”
- ↑ „Uchwała Nr XXIX/173/2008 Rady Miejskiej w sprawie zmiany nazwy ulicy.
- ↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2020-08-02] .
- ↑ A.A. Kopiczko A.A., Panorama wyznaniowa województwa olsztyńskiego po II wojnie światowej, s. 63, 64 .
- ↑ Dane według [2].
- ↑ Profesorowie Oracki i Steiner. Kim są nowi honorowi obywatele Ostródy?. [dostęp 6.05.2014].
Linki zewnętrzne | edytuj kod
- Ostród, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 680 .
- Strona internetowa miasta
- OstrodaOnline.pl