Pałac w Kopicach

Na mapach: 50°38′46,1″N 17°26′46,4″E/50,646139 17,446222

Pałac w Kopicach w encyklopedii

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Pałac w Kopicach – pałac w ruinie z XIX wieku w Kopicach w powiecie brzeskim, wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa opolskiego, część zabytkowego zespołu pałacowo-parkowego, w którego skład wchodzą ponadto: park z kaplicą grobową Schaffgotschów oraz folwark[1].

Spis treści

Historia | edytuj kod

Od 1360 roku Kopice były siedzibą rodu von Borsnitz, później znajdowały się w rękach rodziny von Beess (od 1450 roku). W 1534 roku posiadał je kanonik katedry wrocławskiej Baltzar von Neckern, po nim Jan Henryk Heymann von Rosenthal, Gotfryd von Spaetgen, a od 1751 roku śląska rodzina szlachecka von Sierstorpff. Rycerska siedziba została przebudowana na rezydencję w stylu klasycystycznym w 1783 roku według projektu opolskiego architekta Hansa Rudolpha. W 1859 roku obiekt zakupiony przez Hansa Ulryka von Schaffgotscha i Joannę Gryczik von Schomberg-Godulla, właścicielkę dóbr kopickich[2]. Przebudowany w 1864 roku według projektu architekta Karla Lüdecke[3] z Wrocławia oraz mistrza budowlanego Konstantego Heidenreicha[2] z Kopic. Ogród zaaranżował Wilhelm Hampel, królewski ogrodnik[2]. Po przebudowie pałac zyskał charakter w stylu neogotyku z elementami neorenesansowymi.

Ruiny pałacu od strony południowo-zachodniej otoczone są parkiem krajobrazowym o powierzchni 70 ha zaprojektowanym przez Wilhelma Hempla. W parku jest 10 stawów oraz okazy drzewostanu liściastego i iglastego. Początkowo w parku istniało wiele budowli, m.in. Świątynia Dumania.

Do lutego 1945 roku zespół pałacowo-parkowy był we władaniu rodziny von Schaffgotsch. W 1948 roku, w ramach likwidacji mienia podworskiego, przekazano do Muzeum Powiatowemu w Nysie obraz z wyposażenia pałacu, tj. Madonnę Lombardzką z XVI wieku[4], jest to prawdopodobnie jedyny zachowany obraz z tego obiektu[5]. W 1958 roku pałac został podpalony przez nieznanych sprawców[6][3], a w latach kolejnych rozgrabiony i zdewastowany. Nominalnie należał wówczas do Okręgowego Zarządu Lasów Państwowych w Katowicach[6]. W 1990 roku zakupiony przez krakowskiego biznesmena[7] Adama Koca oraz Violettę Koc[6] za sumę 5000 złotych[3], płatne w ratach do 2014 roku. Inwestor obiecał gminie, że doprowadzi obiekt do stanu sprzed 1958 r. w ciągu 4 lat. Obietnicy nie dotrzymał. Budynek nadal ulegał dewastacjom i grabieżom. Obiekt utracił m.in.: rzeźbę świętej Elżbiety, świętej Jadwigi, rycerza Siboto, posąg Hansa Ulricha Schaffgotscha oraz fontannę; zniszczono świątynię dumania w parku[3].

W czerwcu 2008 roku pałac nabyło śląskie przedsiębiorstwo Zarmen[7], które zabezpieczyło prowizorycznie obiekt i przeprowadziło prace porządkowe.

Z zespołu została wywieziona figura św. Krzysztofa, którą po odrestaurowaniu ustawiono w pobliżu Collegium Minus w Opolu[8].

W lutym 2014 roku pałac został ponownie wystawiony na sprzedaż za sumę 5 milionów złotych. Jesienią 2016 roku na horyzoncie pojawia się inwestor z Luksemburga zainteresowany pałacem. W styczniu 2017 roku, świeżo zarejestrowana we Wrocławiu spółka Globucor Luxembourg Polska Sp. z o. o. (należąca do Globucor Luxembourg) ogłasza przejęcie całego kompleksu pałacowo-parkowego w Kopicach z przeznaczeniem na siedzibę Polsko-Niemieckiego Muzeum Historii oraz renaturyzację zabytkowego parku (55 ha). Projekt odbudowy pałacu zakłada 7 etapów w 7 lat i planowane nakłady 100 milionów euro. Miesiąc później odbywa się pierwsza konferencja prasowa na terenie Uniwersytetu Opolskiego, druga 1 marca w Warszawie. Wokół pałacu pojawia się monitoring, rusza wycinka kilkudziesięciu drzew graniczących z pałacem oraz drobne prace porządkowe wewnątrz pałacu. Pod koniec marca zapowiadany projekt staje nagle pod znakiem zapytania. Okazuje się, że wbrew przekazywanym wcześniej informacjom, luksemburski inwestor nie jest właścicielem pałacu a także nie ma pieniędzy na jego zakup i planowaną odbudowę. W październiku 2017 roku luksemburski inwestor ostatecznie rezygnuje i ogłasza upadłość. Od tego momentu pałac w Kopicach zostaje ponownie wystawiony na sprzedaż za sumę 6 milionów złotych (z gotowością do negocjacji).

Architektura | edytuj kod

Obiekt na planie litery L, o nieregularnej bryle. W części centralnej trzykondygnacyjny z herbem Schaffgotschów nad głównym wejściem, z ryzalitem i portykiem. Elewacje tynkowane, gładkie we fragmentach boniowane, pierwotnie licznie zdobione architektonicznymi detalami kamieniarskimi i rzeźbami Karola Kerna z Wrocławia. Dominanty bryły pałacu stanowiły dwie wieże czworoboczne (wyższa w części wschodniej) zwieńczone wysokimi dachami wielospadowymi z iglicami. Pierwotnie w skrzydle północno-wschodnim oranżeria i rozarium. W części południowej kaplica Najświętszego Serca Pana Jezusa. Pałac przekryty był wysokim dachem wielospadowym. Od strony północno-zachodniej kamienny most nad fosą pałacową połączoną ze stawem.


  • Galeria

  • Widok na pałac i staw

  • Zrujnowana kaplica pałacowa

  • XIX-wieczna brama wjazdowa w parku pałacowym

  • Stajnie pałacowe

  • Pruska kolumna zwycięstwa[9]

  • Fragment figury przedstawiającej św. Krzysztofa z Dzieciątkiem Jezus, która została przeniesiona z Kopic do Opola

  • Ściana frontowa z herbem Schaffgotschów nad głównym wejściem

  • Herb hrabiów Schaffgotsch

Przypisy | edytuj kod

  1. ↑ a b Narodowy Instytut Dziedzictwa: Rejestr zabytków nieruchomych – województwo opolskie. 2020-09-30. s. 10. [dostęp 2018-06-14].
  2. ↑ a b c Ł: Kopice - historia pałacu na wystawie w Bibliotece Śląskiej. W: Dziennik Zachodni [on-line]. Polska Press, 2016-09-02. [dostęp 2018-06-14].
  3. ↑ a b c d Stanisław Sławomir Nicieja, Apolonia Klepacz: Oświadczenie złożone przez senatorów Stanisława Nicieję i Apolonię Klepacz. Oświadczenie skierowane do ministra kultury Waldemara Dąbrowskiego. Senat Rzeczypospolitej Polskiej. [dostęp 2018-06-14].
  4. ↑ Jolanta Dudała: Styczeń - Madonna Lombardzka (XVI w.). Muzeum Powiatowe w Nysie. [dostęp 2018-06-14].
  5. ↑ Krzysztof Strauchmann: Gdzie się podziały skarby z Rysiewic?. W: nto.pl [on-line]. Pro Media, 2007-10-19. [dostęp 2018-06-14].
  6. ↑ a b c Argestes: Pałac w Kopicach - los tragiczny zabytku. W: Wratislaviae Amici [on-line]. 2006-02-27. [dostęp 2018-06-14].
  7. ↑ a b Jarosław Staśkiewicz: Pałac w Kopicach ma nowego właściciela. W: nto.pl [on-line]. Pro Media, 2017-01-13. [dostęp 2018-06-14].
  8. ↑ Pałac Kopice – Polsko-Niemieckie Muzeum Historii. TTG Dziennik Turystyczny, 2017-02-28. [dostęp 2018-06-14].
  9. ↑ Ustawiona na zachodnim brzegu największego stawu, zwieńczona posągiem Nike, koryncka kolumna Wiktorii, upamiętniająca wojnę francusko-pruską, obecnie zdewastowana

Bibliografia | edytuj kod

Linki zewnętrzne | edytuj kod

Na podstawie artykułu: "Pałac w Kopicach" pochodzącego z Wikipedii
OryginałEdytujHistoria i autorzy