Piestrzyca zatokowata

Piestrzyca zatokowata w encyklopedii

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania Trzony żeberkowane z jamkami

Piestrzyca zatokowata (Helvella lacunosa Afzel.) – gatunek grzybów z rodziny piestrzycowatych (Helvellaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo | edytuj kod

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Peziza, Pezizaceae, Pezizales, Pezizomycetidae, Pezizomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Synonimów naukowych ma ok. 50. Niektóre z nich[2]:

  • Costapeda lacunosa (Afzel.) Falck 1923
  • Helvella cinerea (Bres.) Rea 1928
  • Helvella costata Berk. 1879
  • Helvella sulcata Afzel. 1783
  • Phallus brunneus Batsch 1783

Nazwę polską podał Franciszek Błoński w 1888 r[3].

Morfologia | edytuj kod

Kapelusz

Średnica 2–7 cm, wysokość 2–5 cm. Składa się z 2–3 powyginanych płatków o nieregularnym kształcie, które swoim dolnym brzegiem przyrośnięte są do trzonu. Powierzchnia zewnętrzna jest gładka, naga, o barwie popielatej, siwej, niebieskosiwej, siwoczarnej, często z brązowawymi odcieniami. Powierzchnia wewnętrzna również gładka, o barwie od siwej do sadzowosiwej[4]. Często zewnętrzna powierzchnia jest niemal czarna[5].

Trzon

Wysokość 3–10 cm, średnica 1–3 cm. Jest w środku pusty i ma kształt wąsko pałkowaty, walcowaty z podłużnymi żebrami, często również z głębokimi jamkami. Powierzchnia gładka, barwy od siwej przez siwobrązową do czarniawej[4].

Miąższ

Cienki, kruchy, o barwie białawej lub szarawej. Smak i zapach niewyraźny[6].

Cechy mikroskopowe

Zarodniki eliptyczne, gładkie z jedną dużą oleistą kroplą, szkliste, o rozmiarach 14,5–22 × 10–14 μm. Wstawki szkliste, brązowego koloru, o granulowatej zawartości i rozmiarach 2,5–10 μm[5].

Występowanie i siedlisko | edytuj kod

Na półkuli północnej piestrzyca zatokowata jest szeroko rozprzestrzeniona, na półkuli południowej notowana tylko w Nowej Gwinei[7]. W Ameryce Północnej jest szeroko rozprzestrzeniona w Kalifornii, wzdłuż zachodniego wybrzeża oraz w górach[5]. W Polsce gatunek rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status R – potencjalnie zagrożony z powodu ograniczonego zasięgu geograficznego i małych obszarów siedliskowych[8].

Rośnie na ziemi w lasach, najczęściej w świetlistych lasach liściastych, rzadziej w lasach iglastych, czasami także w zaroślach, na polanach, na składowiskach drzewa w lesie oraz na wypaleniskach. Owocniki pojawiają się od maja do listopada, pojedynczo lub w niewielkich grupkach[4].

Znaczenie | edytuj kod

Prawdopodobnie jest grzybem mikoryzowym. Czasami pasożytuje na niej Hypomyces cervinigenus oraz grzybnia lejkówki Clitocybe sclerotoidea[5]. Jest grzybem jadalnym[6][4].

Gatunki podobne | edytuj kod

Przypisy | edytuj kod

  1. ↑ a b Index Fungorum (ang.). [dostęp 2013-11-12].
  2. ↑ Species Fungorum (ang.). [dostęp 2013-11-12].
  3. ↑ Maria Alicja Chmiel: Checklist of Polish Larger Ascomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów workowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2006. ISBN 978-83-89648-46-4.
  4. ↑ a b c d e f Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.
  5. ↑ a b c d MushroomExpert (ang.). [dostęp 2013-12-12].
  6. ↑ a b Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda: Grzyby i ich oznaczanie. Warszawa: PWRiL, 1985. ISBN 83-09-00714-0.
  7. ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2016-01-10].
  8. ↑ Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland = Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany. Polish Academy of Sciences, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
Na podstawie artykułu: "Piestrzyca zatokowata" pochodzącego z Wikipedii
OryginałEdytujHistoria i autorzy