Podwzgórze

Podwzgórze w encyklopedii

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania Podwzgórze zaznaczone w dwóch projekcjach mózgu Przekrój w płaszczyźnie strzałkowej mózgowia płodu w wieku 3 miesięcy, zaznaczono podwzgórze

Podwzgórze (łac. hypothalamus, z gr. ὑπó = „pod” θάλαμος „izba, sypialnia”) – część podkorowa mózgowia zaliczana do międzymózgowia. Podwzgórze składa się z wielu jąder spełniających szereg istotnych funkcji.

Podwzgórze produkuje i wydziela neurohormony i w ten sposób funkcjonalnie łączy ośrodkowy układ nerwowy z układem wewnątrzwydzielniczym, poprzez przysadkę mózgową.

Podwzgórze reguluje liczne procesy metaboliczne oraz wiele funkcji autonomicznego i ośrodkowego układu nerwowego.

Podwzgórze kontroluje

Podwzgórze jest częścią mózgu wszystkich kręgowców[1].

Spis treści

Anatomia | edytuj kod

Podwzgórze znajduje się między podstawną częścią kresomózgowia i brzuszną częścią śródmózgowia. Podwzgórze jest ściśle połączone z przysadką mózgową. Podwzgórze i przysadka stanowią część osi podwzgórze-przysadka-nadnercza.

W przedniej części podwzgórza znajdują się jądra:

  • płciowodwupostaciowe
  • nadwzrokowe
  • przykomorowe
  • nadskrzyżowaniowe

W części środkowej (guzowej) znajdują się jądra:

  • brzuszno-przyśrodkowe
  • grzbietowo-przyśrodkowe
  • guzowo-suteczkowe
  • łukowate

W części bocznej znajduje się jądro:

  • boczne

W części tylnej (sutkowatej) znajdują się jądra:

  • suteczkowe przyśrodkowe
  • suteczkowe boczne
  • przedsuteczkowe
  • tylne

Neurotransmitery podwzgórza | edytuj kod

Neurony syntetyzują około 20 ważnych związków o właściwościach hormonów lub neuroprzekaźników.

Neuroprzekaźniki:

Neuropeptydy:

oraz tlenek azotu

Hormony podwzgórza | edytuj kod

Hormony biorące udział w regulacji wydzielania przedniego płata przysadki:

Hormony biorące udział w regulacji wydzielania pośredniego płata przysadki:

Wydzielane hormony magazynowane w tylnym płacie przysadki:

Funkcja | edytuj kod

Podwzgórze zawiera ważne ośrodki kierujące czynnością autonomicznego układu nerwowego, gospodarką wodną organizmu (regulacją ilości wody i odczuwaniem pragnienia), termoregulacją, czynnością gruczołów wewnątrzwydzielniczych, pobieraniem pokarmu (głód i sytość), przemianą tłuszczów, przemianą węglowodanów (cukrów), snem i czuwaniem, czynnościami seksualnymi (cyklami układu rozrodczego, popędem seksualnym) oraz reakcjami emocjonalnymi. Czynność podwzgórza pozostaje w ścisłym związku z przysadką mózgową.

Podwzgórze jest także ośrodkiem preferencji seksualnych. Pełni odmienne funkcje u mężczyzn i u kobiet. U mężczyzn reguluje przepływ hormonów w taki sposób, żeby znajdowały się na stałym poziomie. U kobiet podwzgórze reaguje na wysoki poziom hormonu hamując jego wydzielanie, a gdy jest on niski – znów pobudzając.[2][potrzebny przypis].

Podwzgórze stanowi wierzchołek trójkąta łączący bezpośrednio biochemiczny kanał łączności z kanałami nerwowymi. Tą drogą wszelkiego rodzaju procesy psychiczne mogą wpływać na zmianę funkcji biochemicznych organizmu żywego. Szczególną pozycję w łączności mózgu z narządami wewnętrznymi zajmują aminy katecholowe: adrenalina i noradrenalina.

Na podstawie doświadczeń na szczurach stwierdzono, że w podwzgórzu zlokalizowany jest ośrodek przyjemności. Przez podwzgórze do kory nerwowej przepływają bodźce czuciowe, dlatego podwzgórze nazywane jest podkorowym ośrodkiem czucia.

Zobacz też | edytuj kod

Przypisy | edytuj kod

  1. ↑ Olgierd Narkiewicz, Janusz Moryś: Neuroanatomia czynnościowa i kliniczna. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2003, s. 301–306. ISBN 83-200-2812-4.
  2. ↑ Anne Moir, David Jessel, Płeć mózgu.

Zapoznaj się z zastrzeżeniami dotyczącymi pojęć medycznych i pokrewnych w Wikipedii.

Na podstawie artykułu: "Podwzgórze" pochodzącego z Wikipedii
OryginałEdytujHistoria i autorzy