Polinezja Francuska

Na mapach: 17°32′S 149°34′W/-17,533333 -149,566667

Polinezja Francuska w encyklopedii

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Polinezja Francuska – wspólnota zamorska Francji obejmująca 5 archipelagów i ponad 150 wysp na Oceanie Spokojnym, we wschodniej części Polinezji. Łączna powierzchnia wysp to 3521 km², a ludność – 259,7 tys. mieszk. (2007). Stolicą tego terytorium jest Papeete (26 tys., 2007) na wyspie Tahiti. Językiem urzędowym jest język francuski.

Spis treści

Podział administracyjny | edytuj kod

 Osobny artykuł: Podział administracyjny Polinezji Francuskiej.

Polinezja Francuska podzielona jest na pięć podjednostek, obejmujących główne archipelagi:

W skład Polinezji Francuskiej wchodzą m.in. wyspy: Towarzystwa (1,96 tys. km²) z największą i najbardziej znaną wyspą Tahiti (1000 km²) w archipelagu Wysp Na Wietrze oraz Markizy (1,3 tys. km²), Tuamotu (398 km²), Tubuai (287 km²), Gambiera (230 km²).

Dawniej z Polinezji Francuskiej była również administrowana wyspa Clipperton, która pozostaje osobną posiadłością Francji. W 2007 roku administracja wyspą została przekazana bezpośrednio francuskiemu rządowi, a administratorem jest Minister Terytoriów Zamorskich.

Ludność | edytuj kod

Polinezję Francuską według spisu powszechnego w 2007 r. zamieszkiwało 259,7 tys. mieszkańców. Przyrost naturalny wynosi 14,6‰ (2000), natomiast analfabetyzm: 2%.

Możemy wyróżnić trzy główne grupy mieszkańców:

Pozostali mieszkańcy to kilkutysięczna grupa wyspiarzy z innych wysp Pacyfiku.

Wielu wyspiarzy pochodzi ze związków europejsko-polinezyjskich lub chińsko-polinezyjskich. Nazywani są oni odpowiednio Demis lub Hapa.

W wyniku ingerencji kolonialnej prowadzonej na wyspach przez Francuzów, elementy polinezyjskich kultur uległy zapomnieniu. Zanikły charakterystyczne elementy organizacji społecznej Polinezyjczyków, takich jak absolutna władza naczelników i zhierarchizowana struktura społeczna. Około połowy tubylców porzuciło całkowicie tradycyjny styl życia i utrzymuje się z pracy w sektorze handlowo-usługowym, turystycznym lub pracuje w administracji państwowej. Wielu wyspiarzy emigruje w celach zarobkowych do innych państw Oceanii, głównie do Nowej Kaledonii[3].

Warunki naturalne | edytuj kod

 Osobny artykuł: Geografia Polinezji Francuskiej.

Wyspy pochodzenia wulkanicznego i koralowego. Klimat zależnie od szerokości geograficznej zwrotnikowy bądź podzwrotnikowy wilgotny. Najwyższy szczyt archipelagu to Tahiti (2241 m).

Klimat na wyspach jest równikowy wilgotny, lub wybitnie wilgotny, a na południu zwrotnikowy wilgotny. Temperatura wynosi od 22 do 28 °C w północnych i środkowych wyspach Polinezji i 17 do 25°C w południowych. Największe opady są notowane w południowo-zachodnich wyspach i sięgają od 2000 do nawet 2800 mm rocznie.

Gospodarka | edytuj kod

Głównym zajęciem ludności jest wciąż rolnictwo i rybołówstwo ale dynamicznie wzrasta sektor usług a zwłaszcza tych związanych z turystyką Eksport pereł i macicy perłowej, kopry, wanilii. Import paliw, żywności, maszyn i urządzeń. Główni partnerzy handlowi: Francja, Japonia, USA. Stopa bezrobocia 11,7% (2005). PKB na 1 mieszkańca — 17,5 tys. dolarów USA (2003), inflacja — 1,1% (2006)[4].

Emisja gazów cieplarnianych | edytuj kod

Emisja równoważnika dwutlenku węgla z Polinezji Francuskiej wyniosła w 1990 roku około 1 Mt, z czego 0,839 Mt stanowiła emisja dwutlenku węgla. W przeliczeniu na mieszkańca emisja wyniosła wówczas 4,229 t dwutlenku węgla, a w przeliczeniu na 1000 dolarów PKB 175 kg. Od tego czasu emisje wahają się, przy czym dość duży, ale przejściowy wzrost nastąpił w 2012, a a zauważalne spadki w 1994 i 2013. Głównym źródłem emisji przez cały czas były energetyka, a czasem wzrastała rola transportu. W 2018 emisja dwutlenku węgla pochodzenia kopalnego wyniosła 0,574 Mt, a w przeliczeniu na mieszkańca 2 t i w przeliczeniu na 1000 dolarów PKB 68 kg[5].

Religia | edytuj kod

Struktura religijna kraju w 2010 roku według Pew Research Center[6][7]:

Prom w Zatoce Papeete

Przypisy | edytuj kod

  1. ↑ French Polynesia (ang.). World Statesmen.org - Ben M. Cahoon. [dostęp 2015-01-22].
  2. ↑ The World Factbook — Central Intelligence Agency, www.cia.gov [dostęp 2017-10-04]  (ang.).
  3. ↑ Aleksander Posern-Zieliński (red.): Wielka Encyklopedia Geografii Świata. T. 18: Świat grup etnicznych. Poznań: Kurpisz, 2000, s. 189-190.
  4. ↑ Polinezja Francuska. Gospodarka, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2017-12-29] .
  5. ↑ French Polynesia, [w:] F.F. Monforti-Ferrario F.F. i inni, Fossil CO2 and GHG emissions of all world countries. 2019 report – Study [pdf], Luksemburg: Publications Office of the European Union, 2019, s. 108, DOI: 10.2760/687800, ISBN 978-92-76-11100-9  (ang.).
  6. ↑ Religious Composition by Country, in Percentages. The Pew Research Center. [dostęp 2014-06-29].
  7. ↑ Christian Population as Percentages of Total Population by Country. The Pew Research Center. [dostęp 2014-06-29].

Bibliografia | edytuj kod

Kontrola autorytatywna (Wspólnota zamorska):
Na podstawie artykułu: "Polinezja Francuska" pochodzącego z Wikipedii
OryginałEdytujHistoria i autorzy