Ponadtlenki w encyklopedii
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwaniaPonadtlenki – nieorganiczne związki chemiczne o charakterze soli, zawierające jednowartościowy anion ponadtlenkowy O2-. Ponadtlenki w stanie wolnym znane są tylko dla litowców (np. ponadtlenek potasu KO2). Powstają podczas spalania odpowiednich metali na powietrzu lub w atmosferze tlenu. Są to substancje krystaliczne o barwie od żółtej do pomarańczowej.
Spis treści
Budowa | edytuj kod
Długość wiązania O−O w ponadtlenkach jest podobna do długości wiązań O−O w ozonie i wynosi 1,28 Å (dla KO
2), co stanowi wartość pośrednią między wiązaniem podwójnym w tlenie (O=O, 1,21 Å), a wiązaniem pojedynczym w nadtlenkach ([O−O]2−, 1,49 Å). Strukturę jon ponadtlenkowego można zapisać wzorem [O⋯O]−, gdzie między atomami tlenu występuje wiązanie trójelektronowe o rzędzie 1,5[1].
Reakcje | edytuj kod
Ponadtlenki litowców gwałtownie reagują z wodą z wydzieleniem wolnego tlenu, zapalają siarkę i większość substancji organicznych. Poza ponadtlenkami litowców znane są ponadtlenki berylowców oraz cynku i kadmu, które jednak występują tylko w małych stężeniach jako roztwory stałe w nadtlenkach[2].
Jon O2− jest wolnym rodnikiem i może oddziaływać z kompleksami metali oraz z molekułami i układami biologicznymi. Wobec silnych utleniaczy wykazuje właściwości redukujące.
Ponadtlenki energicznie reagują z wodą[2]:
2O2− + H2O → O2 + HO2− + OH− 2HO2− → 2OH− + O2 (powoli)Reakcję ponadtlenków z dwutlenkiem węgla wykorzystuje się do jego usuwania w układach zamkniętych i regeneracji tlenu, np. w okrętach podwodnych:
4KO2
(s) + 2CO
2
(g) → 2K
2CO
3
(s) + 3O
2
(g)
Zobacz też | edytuj kod
Przypisy | edytuj kod
- ↑ Abrahams, S. C., Kalnajs, J.. The crystal structure of α-potassium superoxide. „Acta Cryst.”. 8 (8), s. 503-506, 1955. DOI: 10.1107/S0365110X55001540.
- ↑ a b F.A. Cotton, G. Wilkinson, P.L. Gaus: Chemia nieorganiczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995. ISBN 83-01-11772-9.
