Proporczyk (mundur)

Proporczyk (mundur) w encyklopedii

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania Proporczyk 1 pułku ułanów

Proporczyk – barwna oznaka rozpoznawcza noszona na kołnierzach mundurów Wojska Polskiego.

Spis treści

Proporczyki w Wojsku Polskim II RP | edytuj kod

Proporczyk Szwadronu Przybocznego Naczelnego Wodza

Na przełomie 1917 i 1918 roku żołnierze 1 pułku ułanów[a] I Korpusu Polskiego w Rosji ozdobili kołnierze swych mundurów miniaturowymi proporcami amarantowo-białymi. Zwyczaj ten przyjął się w pozostałych jednostkach jazdy I Korpusu i dotrwał do końca istnienia polskiej kawalerii[1].

W odradzającym się Wojsku Polskim, instrukcja "Przepis ubioru polowego Wojska Polskiego r. 1919" nie przewidywała początkowo noszenia proporczyków. W 1920 roku przywrócono barwne proporczyki w miejsce patki na kołnierzach żołnierzy szwadronu przybocznego, pułkach ułanów, strzelców konnych ułanów tatarskich i konnej artylerii[2]. Proporczyki były naszywane na kołnierzu munduru, w odległości 5 mm od wężyka. Na płaszczu przyszywano proporczyk na środku kołnierza w odległości 2 cm od krótszego brzegu[2]

 Osobny artykuł: Barwy jednostek kawalerii Wojska Polskiego.

Proporczyki w PSZ | edytuj kod

"Bagnet" 4 Dywizji Piechoty

W Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie utrzymano tradycję noszenia proporczyków przy mundurach. Czynili to przede wszystkim żołnierze broni pancernej. Stosowano zarówno proporczyki trójkątne jak i typu kawaleryjskiego. W piechocie stosowano „bagnety” Proporczyki pancerne w kształcie trójkąta równoramiennego miały długość 45 mm, szerokość u podstawy 20 mm[3]. Proporczyki kawaleryjskie o rozdwojonych i ostro ściętych końcach miały długość krawędzi – 50 mm., długość wzdłuż linii środkowej 20 mm, szerokość 20 mm[3]. Szerokości paska, wzdłuż środka proporczyków (żyłki), rozkaz nie określał. Zazwyczaj wynosiła ona ok. 2 mm.

Proporczyk 7 pułku pancernego

Po przetransportowaniu 2 Korpusu do Włoch przyjęto tam proporczyki kawaleryjskie, wykonane z metalu lub z kolorowego plastyku. Zmieniono również ich rozmiary, a krótką krawędź i ostre końce proporczyków odchylono od pionu pod kątem 25 stopni. Zmodyfikowane proporczyki miały zazwyczaj następujące rozmiary: długość górnej i dolnej krawędzi 55-56 mm, długość wzdłuż linii środkowej 27-28 mm, szerokość paska wzdłuż środka 2 mm[3].

 Osobny artykuł: Barwy jednostek Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie.

Proporczyki w ludowym Wojsku Polskim | edytuj kod

Proporczyk wojsk samochodowych

Proporczyk wz 1943
Barwy proporczyków określały charakter służby. Noszone były na kołnierzu kurtki i na kołnierzu płaszcza sukiennego. Stanowiły one barwne trójkąty równoramienne długości 6 cm i szerokości 3 cm. Wykonywane były z płótna, sukna, aksamitu i rypsu[4].

 Zobacz więcej w artykule Barwy broni i służb ludowego Wojska Polskiego, w sekcji Barwy proporczyków w latach 1943 - 1944. Proporczyk artylerii lekkiej

Proporczyk wz 1945
Powołanie do życia nowych jednostek spowodowało konieczność zmiany proporczyków. Zmieniono ich kształt i częściowo barwę. Stanowiły go dwa równoległe trójkąty materiału zszyte razem bokami długości 7 cm. Wymiary trójkątów: dolny - 2x7x8 cm, górny - 2x7x6,5 cm[4].

Funkcję proporczyków na kołnierzach płaszczy sukiennych wypełniały dwa paski materiału szerokości 0,5 cm zszyte razem i przyszyte do kołnierza w odległości 7 cm od dolnych rogów kołnierza. Kolory pasków były identyczne z kolorami proporczyków[4].

 Zobacz więcej w artykule Barwy broni i służb ludowego Wojska Polskiego, w sekcji Barwy proporczyków w latach 1945 - 1949.

Zobacz też | edytuj kod

Uwagi | edytuj kod

  1. ↑ Późniejszy 1 Pułk Ułanów Krechowieckich

Przypisy | edytuj kod

  1. ↑ Grzegorz Krogulec: 1 Pułk Ułanów Krechowieckich im. płk. Bolesława Mościckiego. s. 3 - 5.
  2. ↑ a b Dziennik Rozkazów nr 27 z 1920 roku
  3. ↑ a b c Marian Żebrowski: Zarys historii polskiej broni pancernej 1918-1947. s. 170.
  4. ↑ a b c Zdzisław Sawicki: Odznaki Wojska Polskiego 1943 - 2003; katalog zbioru falerystycznego; 3. s. 60.

Bibliografia | edytuj kod

  • Stanisław Komornicki: Wojsko Polskie 1939-1945 : barwa i broń. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1984. ISBN 83-223-2055-8.
  • Grzegorz Krogulec: 1 Pułk Ułanów Krechowieckich im. płk. Bolesława Mościckiego. Warszawa: Mikromax, 1990. ISBN 83-00-03218-5.
  • Zdzisław Sawicki: Odznaki Wojska Polskiego 1943 - 2003; katalog zbioru falerystycznego; 3. Warszawa: Agencja Wydawnicza CB, 2004. ISBN 83-1109-816-6.
  • Marian Żebrowski: Zarys historii polskiej broni pancernej 1918-1947. Londyn: Zarząd Zrzeszenia Kół Oddz. Broni Pancernej, 1971.
Na podstawie artykułu: "Proporczyk (mundur)" pochodzącego z Wikipedii
OryginałEdytujHistoria i autorzy