Rada Państwa (Polska) w encyklopedii
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwaniaRada Państwa – kolegialny organ naczelny władzy państwowej Rzeczypospolitej Polskiej i Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w latach 1947–1989. Łączyła kompetencje władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej. W latach 1952–1989 Rada Państwa Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej pełniła kolegialnie funkcję głowy państwa (była odpowiednikiem prezydenta) oraz zapewniała ciągłość najwyższego kierownictwa państwowego w związku z sesyjnym trybem pracy Sejmu.
Rada Państwa działała do 19 lipca 1989 – dnia wyboru pierwszego Prezydenta PRL (Wojciecha Jaruzelskiego). Zgodnie z ustawą o zmianie Konstytucji z 7 kwietnia 1989 kompetencje Rady Państwa przeszły – co do zasady – na Prezydenta PRL (od 31 grudnia 1989 – Prezydenta RP)[1].
Spis treści
- 1 Pozycja ustrojowa (po 1952)
- 2 Kompetencje Rady Państwa (po 1952)
- 3 Rada Państwa Sejmu Ustawodawczego (1947–1952)
- 4 Rada Państwa I kadencji Sejmu (1952–1957)
- 5 Rada Państwa II kadencji Sejmu (1957–1961)
- 6 Rada Państwa III kadencji Sejmu (1961–1965)
- 7 Rada Państwa IV kadencji Sejmu (1965–1969)
- 8 Rada Państwa V kadencji Sejmu (1969–1972)
- 9 Rada Państwa VI kadencji Sejmu (1972–1976)
- 10 Rada Państwa VII kadencji Sejmu (1976–1980)
- 11 Rada Państwa VIII kadencji Sejmu (1980–1985)
- 12 Rada Państwa IX kadencji Sejmu (1985–1989)
- 13 Zobacz też
- 14 Uwagi
- 15 Przypisy
Pozycja ustrojowa (po 1952) | edytuj kod
Według Konstytucji PRL z 1952, Radę Państwa wybierał ze swego grona Sejm na pierwszym posiedzeniu, w składzie: Przewodniczący Rady Państwa, czterej zastępcy Przewodniczącego, Sekretarz Rady Państwa i dziewięciu (do 1961), a następnie jedenastu członków. Po upływie kadencji Sejmu Rada Państwa działała aż do wyboru Rady Państwa przez nowo obrany Sejm.
Rada Państwa podlegała (według zapisu konstytucyjnego) w całej swojej działalności Sejmowi; działała na zasadzie kolegialności. Na zewnątrz Radę Państwa reprezentował Przewodniczący lub jego zastępca. W okresach między sesjami Sejmu Rada Państwa miała władzę wydawania dekretów z mocą ustawy, które były przedstawiane Sejmowi na najbliższej sesji do zatwierdzenia; mogła też dokonywać zmian w składzie Rady Ministrów. Dokonywała ona również wykładni prawa. Rada Państwa sprawowała zwierzchni nadzór nad radami narodowymi, przysługiwała jej inicjatywa ustawodawcza, zaś Przewodniczący Rady Państwa podpisywał ustawy uchwalone przez Sejm i zarządzał ich ogłoszenie w Dzienniku Ustaw.
Kompetencje Rady Państwa (po 1952) | edytuj kod
Posiedzenie Rady Państwa, lata 60. XX wiekuZgodnie z Konstytucją PRL z 1952 (z późniejszymi zmianami) Rada Państwa:
- zarządzała wybory do Sejmu,
- zwoływała sesje Sejmu,
- czuwała nad zgodnością prawa z Konstytucją (do czasu powołania Trybunału Konstytucyjnego w 1982)
- ustalała powszechnie obowiązującą wykładnię ustaw,
- wydawała dekrety z mocą ustawy,
- mianowała i odwoływała pełnomocnych przedstawicieli PRL
- przyjmowała listy uwierzytelniające i odwołujące akredytowanych przy Radzie Państwa przedstawicieli dyplomatycznych innych państw,
- ratyfikowała i wypowiadała umowy międzynarodowe,
- obsadzała stanowiska cywilne i wojskowe, przewidziane ustawami,
- nadawała ordery, odznaczenia i tytuły honorowe,
- stosowała prawo łaski,
- mianowała i odwoływała sędziów,
- wprowadzała stan wojenny i stan wyjątkowy (od 1983), ogłaszała częściową lub powszechną mobilizację, w przerwach między obradami Sejmu stan wojny
- wykonywała inne funkcje, przewidziane dla niej w Konstytucji lub przekazane jej przez ustawy (np. nadawała i odbierała obywatelstwo polskie).
Rada Państwa Sejmu Ustawodawczego (1947–1952) | edytuj kod
Rada Państwa I kadencji Sejmu (1952–1957) | edytuj kod
Rada Państwa II kadencji Sejmu (1957–1961) | edytuj kod
Rada Państwa III kadencji Sejmu (1961–1965) | edytuj kod
Rada Państwa IV kadencji Sejmu (1965–1969) | edytuj kod
Rada Państwa V kadencji Sejmu (1969–1972) | edytuj kod
Rada Państwa VI kadencji Sejmu (1972–1976) | edytuj kod
Rada Państwa VII kadencji Sejmu (1976–1980) | edytuj kod
Rada Państwa VIII kadencji Sejmu (1980–1985) | edytuj kod
Rada Państwa IX kadencji Sejmu (1985–1989) | edytuj kod
Zobacz też | edytuj kod
Uwagi | edytuj kod
- ↑ Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
- ↑ a b c Wicemarszałek Sejmu Ustawodawczego Rzeczypospolitej Polskiej
- ↑ Marszałek Sejmu Ustawodawczego Rzeczypospolitej Polskiej
- ↑ a b Prezes Najwyższej Izby Kontroli
Przypisy | edytuj kod
- ↑ Dz.U. z 1989 r. nr 19, poz. 101.
- ↑ Sprawozdanie stenograficzne z 7. posiedzenia Sejmu Ustawodawczego Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 21 lutego 1947.
- ↑ a b c Sprawozdanie stenograficzne z 57. posiedzenia Sejmu Ustawodawczego Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 9 marca 1949.
- ↑ Sprawozdanie stenograficzne z 41. posiedzenia Sejmu Ustawodawczego Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 21 maja 1948.
- ↑ Sprawozdanie stenograficzne z 65. posiedzenia Sejmu Ustawodawczego Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 8 czerwca 1949.
- ↑ Sprawozdanie stenograficzne z 81. posiedzenia Sejmu Ustawodawczego Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 27 czerwca 1950.
- ↑ Sprawozdanie stenograficzne z 69. posiedzenia Sejmu Ustawodawczego Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 8 listopada 1949.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Sprawozdanie stenograficzne z 1. posiedzenia Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w dniu 20 listopada 1952.
- ↑ a b c d e f g Sprawozdanie stenograficzne z 36. posiedzenia Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w dniu 13 listopada 1956.
- ↑ a b c Sprawozdanie stenograficzne z 22. posiedzenia Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w dniu 27 kwietnia 1955.
- ↑ Profil na stronie Biblioteki Sejmowej. bs.sejm.gov.pl. [dostęp 7 czerwca 2017].
- ↑ Profil na stronie Biblioteki Sejmowej. bs.sejm.gov.pl. [dostęp 7 czerwca 2017].
- ↑ Profil na stronie Biblioteki Sejmowej. bs.sejm.gov.pl. [dostęp 7 czerwca 2017].
- ↑ Sprawozdanie stenograficzne z 17. posiedzenia Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w dniu 19 maja 1955.
- ↑ a b c Sprawozdanie stenograficzne z 16. posiedzenia Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w dniu 5 kwietnia 1955.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Sprawozdanie stenograficzne z 1. posiedzenia Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w dniu 20 lutego 1957.
- ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 16 listopada 1960 r. w sprawie odwołania Zastępcy Przewodniczącego Rady Państwa (M.P. z 1960 r. nr 85, poz. 387).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 15 maja 1961 r. w sprawie wyboru Rady Państwa (M.P. z 1961 r. nr 39, poz. 180).
- ↑ Profil na stronie Biblioteki Sejmowej. bs.sejm.gov.pl. [dostęp 7 czerwca 2017].
- ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 12 sierpnia 1964 r. w sprawie wyboru Przewodniczącego Rady Państwa (M.P. z 1964 r. nr 53, poz. 253).
- ↑ Profil na stronie Biblioteki Sejmowej. bs.sejm.gov.pl. [dostęp 7 czerwca 2017].
- ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 29 marca 1963 r. w sprawie uzupełnienia składu Rady Państwa (M.P. z 1963 r. nr 27, poz. 135).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 24 czerwca 1965 r. w sprawie wyboru Rady Państwa (M.P. z 1965 r. nr 34, poz. 182).
- ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 11 kwietnia 1968 r. (M.P. z 1968 r. nr 15, poz. 99).
- ↑ Profil na stronie Biblioteki Sejmowej. bs.sejm.gov.pl. [dostęp 7 czerwca 2017].
- ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 14 grudnia 1965 r. w sprawie wyboru Zastępcy Przewodniczącego Rady Państwa (M.P. z 1971 r. nr 11, poz. 77).
- ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 11 kwietnia 1968 r. w sprawie przyjęcia rezygnacji członka Rady Państwa (M.P. z 1968 r. nr 15, poz. 100).
- ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 14 grudnia 1965 r. w sprawie wyboru członka Rady Państwa (M.P. z 1965 r. nr 69, poz. 392).
- ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 11 kwietnia 1968 r. w sprawie wyboru Przewodniczącego Rady Państwa (M.P. z 1968 r. nr 15, poz. 98).
- ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 22 grudnia 1968 r. w sprawie wyboru członka Rady Państwa (M.P. z 1968 r. nr 54, poz. 376).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 27 czerwca 1969 r. w sprawie wyboru Rady Państwa (M.P. z 1969 r. nr 27, poz. 202).
- ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 23 grudnia 1970 r. w sprawie odwołania Przewodniczącego Rady Państwa (M.P. z 1970 r. nr 43, poz. 328).
- ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 13 lutego 1971 r. w sprawie odwołania zastępcy Przewodniczącego Rady Państwa (M.P. z 1971 r. nr 11, poz. 73).
- ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 13 lutego 1971 r. w sprawie odwołania zastępcy Przewodniczącego Rady Państwa (M.P. z 1971 r. nr 11, poz. 74).
- ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 13 lutego 1971 r. w sprawie odwołania członka Rady Państwa (M.P. z 1971 r. nr 11, poz. 75).
- ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 20 maja 1971 r. w sprawie odwołania członka Rady Państwa (M.P. z 1971 r. nr 29, poz. 183).
- ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 13 lutego 1971 r. w sprawie wyboru zastępcy Przewodniczącego Rady Państwa (M.P. z 1971 r. nr 11, poz. 77).
- ↑ Profil na stronie Biblioteki Sejmowej. bs.sejm.gov.pl. [dostęp 7 czerwca 2017].
- ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 23 grudnia 1970 r. w sprawie wyboru Przewodniczącego Rady Państwa (M.P. z 1970 r. nr 43, poz. 330).
- ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 13 lutego 1971 r. w sprawie wyboru zastępcy Przewodniczącego Rady Państwa (M.P. z 1971 r. nr 11, poz. 76).
- ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 13 lutego 1971 r. w sprawie wyboru członka Rady Państwa (M.P. z 1971 r. nr 11, poz. 78).
- ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 22 czerwca 1971 r. w sprawie wyboru członka Rady Państwa (M.P. z 1971 r. nr 34, poz. 215).
- ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 22 czerwca 1971 r. w sprawie wyboru członka Rady Państwa (M.P. z 1971 r. nr 34, poz. 216).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 28 marca 1972 r. w sprawie wyboru Rady Państwa (M.P. z 1972 r. nr 20, poz. 122).
- ↑ Profil na stronie Biblioteki Sejmowej. bs.sejm.gov.pl. [dostęp 7 czerwca 2017].
- ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 29 maja 1974 r. w sprawie odwołania członka Rady Państwa (M.P. z 1974 r. nr 20, poz. 117).
- ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 26 czerwca 1974 r. w sprawie wyboru członka Rady Państwa (M.P. z 1974 r. nr 24, poz. 141).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 25 marca 1976 r. w sprawie wyboru Rady Państwa (M.P. z 1985 r. nr 32, poz. 215).
- ↑ Profil na stronie Biblioteki Sejmowej. bs.sejm.gov.pl. [dostęp 7 czerwca 2017].
- ↑ Profil na stronie Biblioteki Sejmowej. bs.sejm.gov.pl. [dostęp 7 czerwca 2017].
- ↑ Profil na stronie Biblioteki Sejmowej. bs.sejm.gov.pl. [dostęp 7 czerwca 2017].
- ↑ Profil na stronie Biblioteki Sejmowej. bs.sejm.gov.pl. [dostęp 7 czerwca 2017].
- ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 18 grudnia 1976 r. w sprawie wyboru członka Rady Państwa (M.P. z 1976 r. nr 43, poz. 209).
- ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 26 listopada 1977 r. w sprawie wyboru członka Rady Państwa (M.P. z 1977 r. nr 30, poz. 145).
- ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 8 lutego 1979 r. w sprawie wyboru członka Rady Państwa (M.P. z 1979 r. nr 3, poz. 17).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 2 kwietnia 1980 r. w sprawie wyboru Rady Państwa (M.P. z 1980 r. nr 11, poz. 46).
- ↑ Profil na stronie Biblioteki Sejmowej. bs.sejm.gov.pl. [dostęp 7 czerwca 2017].
- ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 23 marca 1983 r. w sprawie odwołania sekretarza Rady Państwa (M.P. z 1983 r. nr 12, poz. 63).
- ↑ Profil na stronie Biblioteki Sejmowej. bs.sejm.gov.pl. [dostęp 7 czerwca 2017].
- ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 26 maja 1982 r. w sprawie odwołania członka Rady Państwa (M.P. z 1982 r. nr 15, poz. 109).
- ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 23 marca 1983 r. w sprawie odwołania członka Rady Państwa (M.P. z 1983 r. nr 12, poz. 66).
- ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 21 listopada 1980 r. w sprawie odwołania członka Rady Państwa (M.P. z 1980 r. nr 27, poz. 154).
- ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 4 maja 1982 r. w sprawie odwołania członka Rady Państwa (M.P. z 1982 r. nr 13, poz. 95).
- ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 8 października 1980 r. w sprawie odwołania członka Rady Państwa (M.P. z 1980 r. nr 24, poz. 111).
- ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 8 października 1980 r. w sprawie wyboru członka Rady Państwa (M.P. z 1980 r. nr 24, poz. 112).
- ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 12 lutego 1981 r. w sprawie wyboru członka Rady Państwa (M.P. z 1981 r. nr 5, poz. 21).
- ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 26 maja 1982 r. w sprawie odwołania członka Rady Państwa (M.P. z 1982 r. nr 15, poz. 110).
- ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 12 lutego 1981 r. w sprawie wyboru członka Rady Państwa (M.P. z 1981 r. nr 5, poz. 22).
- ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 26 maja 1982 r. w sprawie wyboru członka Rady Państwa (M.P. z 1982 r. nr 15, poz. 111).
- ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 26 maja 1982 r. w sprawie wyboru członka Rady Państwa (M.P. z 1982 r. nr 15, poz. 112).
- ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 26 maja 1982 r. w sprawie wyboru członka Rady Państwa (M.P. z 1982 r. nr 15, poz. 113).
- ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 23 marca 1983 r. w sprawie wyboru sekretarza Rady Państwa (M.P. z 1983 r. nr 12, poz. 64).
- ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 23 marca 1983 r. w sprawie wyboru członka Rady Państwa (M.P. z 1983 r. nr 12, poz. 66).
- ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 20 września 1984 r. w sprawie wyboru zastępcy przewodniczącego Rady Państwa (M.P. z 1984 r. nr 22, poz. 147).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 6 listopada 1985 r. w sprawie wyboru Rady Państwa (M.P. z 1985 r. nr 32, poz. 215).
- ↑ Profil na stronie Biblioteki Sejmowej. bs.sejm.gov.pl. [dostęp 7 czerwca 2017].
- ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 17 czerwca 1988 r. w sprawie odwołania członka Rady Państwa (M.P. z 1988 r. nr 18, poz. 151).
- ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 17 lipca 1986 r. w sprawie odwołania członka Rady Państwa (M.P. z 1986 r. nr 22, poz. 155).
- ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 17 lipca 1986 r. w sprawie powołania członka Rady Państwa (M.P. z 1986 r. nr 22, poz. 156).
- ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 16 kwietnia 1987 r. w sprawie powołania członka Rady Państwa (M.P. z 1987 r. nr 13, poz. 107).
- ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 23 grudnia 1988 r. w sprawie powołania członka Rady Państwa. (M.P. z 1988 r. nr 35, poz. 316).
OryginałEdytujHistoria i autorzy
