Rada Państwa (Polska)

Rada Państwa (Polska) w encyklopedii

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Rada Państwa – kolegialny organ naczelny władzy państwowej Rzeczypospolitej Polskiej i Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w latach 1947–1989. Łączyła kompetencje władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej. W latach 1952–1989 Rada Państwa Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej pełniła kolegialnie funkcję głowy państwa (była odpowiednikiem prezydenta) oraz zapewniała ciągłość najwyższego kierownictwa państwowego w związku z sesyjnym trybem pracy Sejmu.

Rada Państwa działała do 19 lipca 1989 – dnia wyboru pierwszego Prezydenta PRL (Wojciecha Jaruzelskiego). Zgodnie z ustawą o zmianie Konstytucji z 7 kwietnia 1989 kompetencje Rady Państwa przeszły – co do zasady – na Prezydenta PRL (od 31 grudnia 1989 – Prezydenta RP)[1].

Spis treści

Pozycja ustrojowa (po 1952) | edytuj kod

Według Konstytucji PRL z 1952, Radę Państwa wybierał ze swego grona Sejm na pierwszym posiedzeniu, w składzie: Przewodniczący Rady Państwa, czterej zastępcy Przewodniczącego, Sekretarz Rady Państwa i dziewięciu (do 1961), a następnie jedenastu członków. Po upływie kadencji Sejmu Rada Państwa działała aż do wyboru Rady Państwa przez nowo obrany Sejm.

Rada Państwa podlegała (według zapisu konstytucyjnego) w całej swojej działalności Sejmowi; działała na zasadzie kolegialności. Na zewnątrz Radę Państwa reprezentował Przewodniczący lub jego zastępca. W okresach między sesjami Sejmu Rada Państwa miała władzę wydawania dekretów z mocą ustawy, które były przedstawiane Sejmowi na najbliższej sesji do zatwierdzenia; mogła też dokonywać zmian w składzie Rady Ministrów. Dokonywała ona również wykładni prawa. Rada Państwa sprawowała zwierzchni nadzór nad radami narodowymi, przysługiwała jej inicjatywa ustawodawcza, zaś Przewodniczący Rady Państwa podpisywał ustawy uchwalone przez Sejm i zarządzał ich ogłoszenie w Dzienniku Ustaw.

Kompetencje Rady Państwa (po 1952) | edytuj kod

Posiedzenie Rady Państwa, lata 60. XX wieku

Zgodnie z Konstytucją PRL z 1952 (z późniejszymi zmianami) Rada Państwa:

  • zarządzała wybory do Sejmu,
  • zwoływała sesje Sejmu,
  • czuwała nad zgodnością prawa z Konstytucją (do czasu powołania Trybunału Konstytucyjnego w 1982)
  • ustalała powszechnie obowiązującą wykładnię ustaw,
  • wydawała dekrety z mocą ustawy,
  • mianowała i odwoływała pełnomocnych przedstawicieli PRL
  • przyjmowała listy uwierzytelniające i odwołujące akredytowanych przy Radzie Państwa przedstawicieli dyplomatycznych innych państw,
  • ratyfikowała i wypowiadała umowy międzynarodowe,
  • obsadzała stanowiska cywilne i wojskowe, przewidziane ustawami,
  • nadawała ordery, odznaczenia i tytuły honorowe,
  • stosowała prawo łaski,
  • mianowała i odwoływała sędziów,
  • wprowadzała stan wojenny i stan wyjątkowy (od 1983), ogłaszała częściową lub powszechną mobilizację, w przerwach między obradami Sejmu stan wojny
  • wykonywała inne funkcje, przewidziane dla niej w Konstytucji lub przekazane jej przez ustawy (np. nadawała i odbierała obywatelstwo polskie).

Rada Państwa Sejmu Ustawodawczego (1947–1952) | edytuj kod

Rada Państwa I kadencji Sejmu (1952–1957) | edytuj kod

Rada Państwa II kadencji Sejmu (1957–1961) | edytuj kod

Rada Państwa III kadencji Sejmu (1961–1965) | edytuj kod

Rada Państwa IV kadencji Sejmu (1965–1969) | edytuj kod

Rada Państwa V kadencji Sejmu (1969–1972) | edytuj kod

Rada Państwa VI kadencji Sejmu (1972–1976) | edytuj kod

Rada Państwa VII kadencji Sejmu (1976–1980) | edytuj kod

Rada Państwa VIII kadencji Sejmu (1980–1985) | edytuj kod

Rada Państwa IX kadencji Sejmu (1985–1989) | edytuj kod


Zobacz też | edytuj kod

Uwagi | edytuj kod

  1. ↑ Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
  2. ↑ a b c Wicemarszałek Sejmu Ustawodawczego Rzeczypospolitej Polskiej
  3. ↑ Marszałek Sejmu Ustawodawczego Rzeczypospolitej Polskiej
  4. ↑ a b Prezes Najwyższej Izby Kontroli

Przypisy | edytuj kod

  1. ↑ Dz.U. z 1989 r. nr 19, poz. 101.
  2. ↑ Sprawozdanie stenograficzne z 7. posiedzenia Sejmu Ustawodawczego Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 21 lutego 1947.
  3. ↑ a b c Sprawozdanie stenograficzne z 57. posiedzenia Sejmu Ustawodawczego Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 9 marca 1949.
  4. ↑ Sprawozdanie stenograficzne z 41. posiedzenia Sejmu Ustawodawczego Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 21 maja 1948.
  5. ↑ Sprawozdanie stenograficzne z 65. posiedzenia Sejmu Ustawodawczego Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 8 czerwca 1949.
  6. ↑ Sprawozdanie stenograficzne z 81. posiedzenia Sejmu Ustawodawczego Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 27 czerwca 1950.
  7. ↑ Sprawozdanie stenograficzne z 69. posiedzenia Sejmu Ustawodawczego Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 8 listopada 1949.
  8. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Sprawozdanie stenograficzne z 1. posiedzenia Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w dniu 20 listopada 1952.
  9. ↑ a b c d e f g Sprawozdanie stenograficzne z 36. posiedzenia Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w dniu 13 listopada 1956.
  10. ↑ a b c Sprawozdanie stenograficzne z 22. posiedzenia Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w dniu 27 kwietnia 1955.
  11. ↑ Profil na stronie Biblioteki Sejmowej. bs.sejm.gov.pl. [dostęp 7 czerwca 2017].
  12. ↑ Profil na stronie Biblioteki Sejmowej. bs.sejm.gov.pl. [dostęp 7 czerwca 2017].
  13. ↑ Profil na stronie Biblioteki Sejmowej. bs.sejm.gov.pl. [dostęp 7 czerwca 2017].
  14. ↑ Sprawozdanie stenograficzne z 17. posiedzenia Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w dniu 19 maja 1955.
  15. ↑ a b c Sprawozdanie stenograficzne z 16. posiedzenia Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w dniu 5 kwietnia 1955.
  16. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Sprawozdanie stenograficzne z 1. posiedzenia Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w dniu 20 lutego 1957.
  17. ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 16 listopada 1960 r. w sprawie odwołania Zastępcy Przewodniczącego Rady Państwa (M.P. z 1960 r. nr 85, poz. 387).
  18. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 15 maja 1961 r. w sprawie wyboru Rady Państwa (M.P. z 1961 r. nr 39, poz. 180).
  19. ↑ Profil na stronie Biblioteki Sejmowej. bs.sejm.gov.pl. [dostęp 7 czerwca 2017].
  20. ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 12 sierpnia 1964 r. w sprawie wyboru Przewodniczącego Rady Państwa (M.P. z 1964 r. nr 53, poz. 253).
  21. ↑ Profil na stronie Biblioteki Sejmowej. bs.sejm.gov.pl. [dostęp 7 czerwca 2017].
  22. ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 29 marca 1963 r. w sprawie uzupełnienia składu Rady Państwa (M.P. z 1963 r. nr 27, poz. 135).
  23. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 24 czerwca 1965 r. w sprawie wyboru Rady Państwa (M.P. z 1965 r. nr 34, poz. 182).
  24. ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 11 kwietnia 1968 r. (M.P. z 1968 r. nr 15, poz. 99).
  25. ↑ Profil na stronie Biblioteki Sejmowej. bs.sejm.gov.pl. [dostęp 7 czerwca 2017].
  26. ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 14 grudnia 1965 r. w sprawie wyboru Zastępcy Przewodniczącego Rady Państwa (M.P. z 1971 r. nr 11, poz. 77).
  27. ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 11 kwietnia 1968 r. w sprawie przyjęcia rezygnacji członka Rady Państwa (M.P. z 1968 r. nr 15, poz. 100).
  28. ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 14 grudnia 1965 r. w sprawie wyboru członka Rady Państwa (M.P. z 1965 r. nr 69, poz. 392).
  29. ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 11 kwietnia 1968 r. w sprawie wyboru Przewodniczącego Rady Państwa (M.P. z 1968 r. nr 15, poz. 98).
  30. ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 22 grudnia 1968 r. w sprawie wyboru członka Rady Państwa (M.P. z 1968 r. nr 54, poz. 376).
  31. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 27 czerwca 1969 r. w sprawie wyboru Rady Państwa (M.P. z 1969 r. nr 27, poz. 202).
  32. ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 23 grudnia 1970 r. w sprawie odwołania Przewodniczącego Rady Państwa (M.P. z 1970 r. nr 43, poz. 328).
  33. ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 13 lutego 1971 r. w sprawie odwołania zastępcy Przewodniczącego Rady Państwa (M.P. z 1971 r. nr 11, poz. 73).
  34. ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 13 lutego 1971 r. w sprawie odwołania zastępcy Przewodniczącego Rady Państwa (M.P. z 1971 r. nr 11, poz. 74).
  35. ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 13 lutego 1971 r. w sprawie odwołania członka Rady Państwa (M.P. z 1971 r. nr 11, poz. 75).
  36. ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 20 maja 1971 r. w sprawie odwołania członka Rady Państwa (M.P. z 1971 r. nr 29, poz. 183).
  37. ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 13 lutego 1971 r. w sprawie wyboru zastępcy Przewodniczącego Rady Państwa (M.P. z 1971 r. nr 11, poz. 77).
  38. ↑ Profil na stronie Biblioteki Sejmowej. bs.sejm.gov.pl. [dostęp 7 czerwca 2017].
  39. ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 23 grudnia 1970 r. w sprawie wyboru Przewodniczącego Rady Państwa (M.P. z 1970 r. nr 43, poz. 330).
  40. ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 13 lutego 1971 r. w sprawie wyboru zastępcy Przewodniczącego Rady Państwa (M.P. z 1971 r. nr 11, poz. 76).
  41. ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 13 lutego 1971 r. w sprawie wyboru członka Rady Państwa (M.P. z 1971 r. nr 11, poz. 78).
  42. ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 22 czerwca 1971 r. w sprawie wyboru członka Rady Państwa (M.P. z 1971 r. nr 34, poz. 215).
  43. ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 22 czerwca 1971 r. w sprawie wyboru członka Rady Państwa (M.P. z 1971 r. nr 34, poz. 216).
  44. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 28 marca 1972 r. w sprawie wyboru Rady Państwa (M.P. z 1972 r. nr 20, poz. 122).
  45. ↑ Profil na stronie Biblioteki Sejmowej. bs.sejm.gov.pl. [dostęp 7 czerwca 2017].
  46. ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 29 maja 1974 r. w sprawie odwołania członka Rady Państwa (M.P. z 1974 r. nr 20, poz. 117).
  47. ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 26 czerwca 1974 r. w sprawie wyboru członka Rady Państwa (M.P. z 1974 r. nr 24, poz. 141).
  48. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 25 marca 1976 r. w sprawie wyboru Rady Państwa (M.P. z 1985 r. nr 32, poz. 215).
  49. ↑ Profil na stronie Biblioteki Sejmowej. bs.sejm.gov.pl. [dostęp 7 czerwca 2017].
  50. ↑ Profil na stronie Biblioteki Sejmowej. bs.sejm.gov.pl. [dostęp 7 czerwca 2017].
  51. ↑ Profil na stronie Biblioteki Sejmowej. bs.sejm.gov.pl. [dostęp 7 czerwca 2017].
  52. ↑ Profil na stronie Biblioteki Sejmowej. bs.sejm.gov.pl. [dostęp 7 czerwca 2017].
  53. ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 18 grudnia 1976 r. w sprawie wyboru członka Rady Państwa (M.P. z 1976 r. nr 43, poz. 209).
  54. ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 26 listopada 1977 r. w sprawie wyboru członka Rady Państwa (M.P. z 1977 r. nr 30, poz. 145).
  55. ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 8 lutego 1979 r. w sprawie wyboru członka Rady Państwa (M.P. z 1979 r. nr 3, poz. 17).
  56. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 2 kwietnia 1980 r. w sprawie wyboru Rady Państwa (M.P. z 1980 r. nr 11, poz. 46).
  57. ↑ Profil na stronie Biblioteki Sejmowej. bs.sejm.gov.pl. [dostęp 7 czerwca 2017].
  58. ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 23 marca 1983 r. w sprawie odwołania sekretarza Rady Państwa (M.P. z 1983 r. nr 12, poz. 63).
  59. ↑ Profil na stronie Biblioteki Sejmowej. bs.sejm.gov.pl. [dostęp 7 czerwca 2017].
  60. ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 26 maja 1982 r. w sprawie odwołania członka Rady Państwa (M.P. z 1982 r. nr 15, poz. 109).
  61. ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 23 marca 1983 r. w sprawie odwołania członka Rady Państwa (M.P. z 1983 r. nr 12, poz. 66).
  62. ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 21 listopada 1980 r. w sprawie odwołania członka Rady Państwa (M.P. z 1980 r. nr 27, poz. 154).
  63. ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 4 maja 1982 r. w sprawie odwołania członka Rady Państwa (M.P. z 1982 r. nr 13, poz. 95).
  64. ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 8 października 1980 r. w sprawie odwołania członka Rady Państwa (M.P. z 1980 r. nr 24, poz. 111).
  65. ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 8 października 1980 r. w sprawie wyboru członka Rady Państwa (M.P. z 1980 r. nr 24, poz. 112).
  66. ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 12 lutego 1981 r. w sprawie wyboru członka Rady Państwa (M.P. z 1981 r. nr 5, poz. 21).
  67. ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 26 maja 1982 r. w sprawie odwołania członka Rady Państwa (M.P. z 1982 r. nr 15, poz. 110).
  68. ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 12 lutego 1981 r. w sprawie wyboru członka Rady Państwa (M.P. z 1981 r. nr 5, poz. 22).
  69. ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 26 maja 1982 r. w sprawie wyboru członka Rady Państwa (M.P. z 1982 r. nr 15, poz. 111).
  70. ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 26 maja 1982 r. w sprawie wyboru członka Rady Państwa (M.P. z 1982 r. nr 15, poz. 112).
  71. ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 26 maja 1982 r. w sprawie wyboru członka Rady Państwa (M.P. z 1982 r. nr 15, poz. 113).
  72. ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 23 marca 1983 r. w sprawie wyboru sekretarza Rady Państwa (M.P. z 1983 r. nr 12, poz. 64).
  73. ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 23 marca 1983 r. w sprawie wyboru członka Rady Państwa (M.P. z 1983 r. nr 12, poz. 66).
  74. ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 20 września 1984 r. w sprawie wyboru zastępcy przewodniczącego Rady Państwa (M.P. z 1984 r. nr 22, poz. 147).
  75. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 6 listopada 1985 r. w sprawie wyboru Rady Państwa (M.P. z 1985 r. nr 32, poz. 215).
  76. ↑ Profil na stronie Biblioteki Sejmowej. bs.sejm.gov.pl. [dostęp 7 czerwca 2017].
  77. ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 17 czerwca 1988 r. w sprawie odwołania członka Rady Państwa (M.P. z 1988 r. nr 18, poz. 151).
  78. ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 17 lipca 1986 r. w sprawie odwołania członka Rady Państwa (M.P. z 1986 r. nr 22, poz. 155).
  79. ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 17 lipca 1986 r. w sprawie powołania członka Rady Państwa (M.P. z 1986 r. nr 22, poz. 156).
  80. ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 16 kwietnia 1987 r. w sprawie powołania członka Rady Państwa (M.P. z 1987 r. nr 13, poz. 107).
  81. ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 23 grudnia 1988 r. w sprawie powołania członka Rady Państwa. (M.P. z 1988 r. nr 35, poz. 316).
Kontrola autorytatywna (Ustrój polityczny Polski):
Na podstawie artykułu: "Rada Państwa (Polska)" pochodzącego z Wikipedii
OryginałEdytujHistoria i autorzy