Rak podstawnokomórkowy skóry w encyklopedii
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania Histologia guzkowego raka podstawnokomórkowegoRak podstawnokomórkowy skóry (łac. carcinoma basocellulare, basalioma, ang. basal cell carcinoma, BCC) – najczęstszy nowotwór złośliwy skóry[1] i najczęstszy nowotwór złośliwy u osób rasy kaukaskiej[2], charakteryzujący się niskim stopniem złośliwości, powolnym wzrostem i bardzo rzadkim przerzutowaniem. Nowotwór ten ma szereg nazw synonimicznych i eponimów, m.in.: ulcus Jacobi, ulcus rodens, wrzód drążący Krompechera (tumor Krompecheri), epithelioma basocellulare, adnexoblastoma.
Spis treści
- 1 Epidemiologia
- 2 Objawy i przebieg
- 3 Różnicowanie
- 4 Leczenie
- 5 Przypisy
- 6 Bibliografia
- 7 Linki zewnętrzne
Epidemiologia | edytuj kod
BCC jest najczęstszym nowotworem złośliwym skóry. Według Skin Cancer Foundation w USA corocznie 800000 ludzi zapada na tę chorobę. Częstość zachorowań rośnie z wiekiem i jest większa u ludzi rasy białej. Dotyczy głównie osób nadmiernie narażonych na promieniowanie ultrafioletowe światła słonecznego[1] (rolnicy, żeglarze, osoby opalające się, itp.). W zespole Gorlina istnieje genetycznie uwarunkowana skłonność do powstawania raków podstawnokomórkowych skóry, spowodowana mutacją w genie PTCH2 w locus 9q22.3.
Objawy i przebieg | edytuj kod
Charakter wykwitów pierwotnych w BCC może być mocno zróżnicowany, stąd w zależności od cech morfologicznych nowotworu wyróżniamy następujące odmiany:
- Rak podstawnokomórkowy guzkowy (carcinoma basocellulare nodosum) – najczęstsza postać BCC, wykwit ma charakter niezapalnego guzka otoczonego charakterystycznym, niezapalnym, perełkowatym wałem. W części środkowej guzka może występować bliznowacenie.
- Rak podstawnokomórkowy wrzodziejący (carcinoma basocellulare exulcerans, historyczna nazwa: wrzód drążący – ulcus rodens) – postać charakteryzująca się głębokim nacieczeniem podstawy guza, mogącym prowadzić do niszczenia mięśni i kości. Charakterystyczny dla obrazu klinicznego BCC wał otaczający guzek może być w tej postaci ledwo dostrzegalny.
- Rak podstawnokomórkowy barwnikowy (carcinoma basocellulare pigmentosum)
- Rak podstawnokomórkowy twardzinopodobny (carcinoma basocellulare morpheiforme) – ma charakter porcelanowej barwy guzka, zazwyczaj nie ulegającego rozpadowi.
- Rak podstawnokomórkowy torbielowaty (carcinoma basocellulare cysticum) – postać lokalizująca się zwykle na powiekach, w której wykwitem pierwotnym są małe, przezroczyste guzki.
- Rak podstawnokomórkowy powierzchowny (carcinoma basocellulare superficiale) – postać o łagodnym i bardzo przewlekłym przebiegu, w której powierzchowne wykwity są na ogół liczne, dobrze odgraniczone, i charakteryzują się bardzo powolnym szerzeniem. Obecny jest lekko wyniosły wał wokół pojedynczej zmiany. Najczęstszą lokalizacją tej postaci nowotworu jest tułów; odmianą postaci powierzchniowej jest tzw. guz Arninga (carcinoma basocellulare superficiale multicentricum).
Ogólnie wszystkie odmiany BCC charakteryzują się powolnym przebiegiem i typową lokalizacją na skórze twarzy, nigdy nie uszkadzają gałki ocznej i nie zajmują błon śluzowych. z wyjątkiem postaci wrzodziejącej, naciekają podścielisko tylko w nieznacznym stopniu.
Inną charakterystyczną cechą BCC jest tylko wyjątkowe występowanie przerzutów. Opisano pojedyncze przypadki przerzutów raka podstawnokomórkowego do węzłów chłonnych i narządów wewnętrznych.
Różnicowanie | edytuj kod
Postać guzkowa BCC | edytuj kod
- Gruźlica toczniowa (tuberculosis luposa)
- Toczeń rumieniowaty przewlekły (DLE)
Postać wrzodziejąca | edytuj kod
- Rak kolczystokomórkowy skóry (carcinoma spinocellulare)
Postać barwnikowa | edytuj kod
- Czerniak złośliwy (melanoma)
Postać powierzchowna | edytuj kod
- Choroba Bowena (morbus Boweni)
- Łuszczyca zadawniona (psorasis inveterata)
- Liszaj płaski barwnikowy (lichen planus pigmentosus)
Leczenie | edytuj kod
- Chirurgiczne usunięcie tkanki nowotworowej
- Krioterapia
- Terapia fotodynamiczna (PDT).
- Maść 5-fluorouracylowa (5%)
- Doogniskowe iniekcje interferonu.
Przypisy | edytuj kod
- ↑ a b "MedlinePlus Medical Encyclopedia: Basal cell carcinoma" (symptoms/treatment), U.S. National Library of Medicine, 8600 Rockville Pike, Bethesda, MD, and National Institutes of Health, USA, October 2007, webpage: BCC.
- ↑ CSM Wong, RC Strange, JT Lear. Basal cell carcinoma.. „BMJ”. 327 (7418), s. 794-8, Oct 2003. DOI: 10.1136/bmj.327.7418.794. [1]
Bibliografia | edytuj kod
- Stefania Jabłońska, Sławomir Majewski Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową PZWL 2005, ISBN 83-200-3367-5.
- Jerzy Stachura, Wenancjusz Domagała Patologia znaczy słowo o chorobie. T. 2. Wydawnictwo Polskiej Akademii Umiejętności, Kraków 2003. ISBN 83-88857-65-7.
Linki zewnętrzne | edytuj kod
- Artykuł w eMedicine (ang.)
- BCC na stronie Skin Cancer Foundation (ang.)
- BCC w DermNetNZ (ang.)
- BCC w Derm Atlas (ang.)
Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.
OryginałEdytujHistoria i autorzy
