Rhode Island

Rhode Island w encyklopedii

Rhode Island (wymowa:/rɵˈdaɪlɨnd/ ⁱ) – jeden ze stanów położonych w regionie Nowej Anglii, w północno-wschodniej części Stanów Zjednoczonych, na wybrzeżu Oceanu Atlantyckiego.

Najmniejszy stan pod względem powierzchni, na północy i wschodzie graniczy ze stanem Massachusetts, a na zachodzie z Connecticut. Oficjalna nazwa tego stanu brzmi: State of Rhode Island and Providence Plantations.

Rhode Island jest pierwszym miejscem w Ameryce Północnej, gdzie zniesiono niewolnictwo – 18 maja 1652 r., czyli 138 lat przed przeobrażeniem Kolonii Rhode Island w stan Stanów Zjednoczonych^[3]. Tutaj powstał pierwszy zbór baptystyczny w Ameryce^[4]. Tutaj zorganizowano pierwszą paradę 4 lipca.

Spis treści

• 1 Warunki naturalne
  • 1.1 Klimat
• 2 Podział administracyjny
• 3 Historia
• 4 Demografia
  • 4.1 Język
  • 4.2 Rasy i pochodzenie
• 5 Religia
• 6 Gospodarka
  • 6.1 Przemysł
  • 6.2 Energia
  • 6.3 Rolnictwo
• 7 Uczelnie
• 8 Inne informacje
• 9 W kulturze
• 10 Zobacz też
• 11 Przypisy
• 12 Linki zewnętrzne

Warunki naturalne | edytuj kod

Klimat | edytuj kod

Klimat stanu Rhode Island – umiarkowany ciepły, morski.

Podział administracyjny | edytuj kod

Stan Rhode Island podzielony jest na 5 hrabstw.

1. hrabstwo Bristol. Siedziba władz: Bristol
2. hrabstwo Kent. Siedziba władz: East Greenwich
3. hrabstwo Newport. Siedziba władz: Newport
4. hrabstwo Providence. Siedziba władz: Providence
5. hrabstwo Washington. Siedziba władz: West Kingstown

Historia | edytuj kod

• • 1636 – Roger Williams założył osadę Providence
  • 1644 – powstanie kolonii
  • 1652 – wprowadzenie zakazu sprowadzania do kolonii niewolników
  • 1657 – przybycie do kolonii kwakrów
  • 1658 – z Holandii przybyli osadnicy żydowscy
  • 1675 – pokonanie miejscowych Indian
  • 4 maja 1776 – jako pierwsza kolonia Rhode Island ogłosiła niezależność od Wielkiej Brytanii
  • 29 maja 1790 – ratyfikowanie Konstytucji Stanów Zjednoczonych

Warto odnotować, że to Rhode Island, jeszcze jako jedna z 13 kolonii, wprowadziła całkowitą tolerancję wyznaniową i jako jeden z pierwszych, obok Michigan, stanów zniosła oficjalnie karę śmierci.

Demografia | edytuj kod

Spis ludności z roku 2010 stwierdza, że stan Rhode Island liczy 1 052 567 mieszkańców, co oznacza wzrost o 4248 (0,4%) w porównaniu z poprzednim spisem z roku 2000. Dzieci poniżej piątego roku życia stanowią 5,2% populacji, 19,6% mieszkańców nie ukończyło jeszcze osiemnastego roku życia, a 16,8% to osoby mające 65 i więcej lat. 51,4% ludności stanu stanowią kobiety^[6].

Język | edytuj kod

W 2010 roku najpowszechniej używanymi językami są^[7]:

• język angielski – 79,18%,
• język hiszpański – 10,41%,
• język portugalski – 3,41%,
• język francuski – 1,36%.

Rasy i pochodzenie | edytuj kod

84,1% mieszkańców stanowi ludność biała (72,5% nie licząc Latynosów), 8,2% to Afroamerykanie, 3,7% to Azjaci, 2,8% ma rasę mieszaną, 1,0% to rdzenna ludność Ameryki i 0,2% to Hawajczycy i mieszkańcy innych wysp Pacyfiku. Latynosi stanowią 15,5% ludności stanu^[6].

Do największych grup należą osoby pochodzenia irlandzkiego (17,7%), włoskiego (17,1%), francuskiego (14,2%), angielskiego (10,3%), portugalskiego (8,5%) i niemieckiego (5,0%). Do innych większych grup należą osoby pochodzenia dominikańskiego, portorykańskiego (38,9 tys.), polskiego (36,7 tys.), „amerykańskiego” (32,8 tys.), afrykańskiego (31,5 tys.), szkockiego (24,5 tys.), gwatemalskiego, szwedzkiego (16,1 tys.) i meksykańskiego (10,6 tys.)^[8][9].

Religia | edytuj kod

Dane z 2014 r.^[10]:

• katolicy – 42%,
• protestanci – 30% (głównie zielonoświątkowcy, anglikanie, baptyści, kalwini, metodyści, bezdenominacyjni i luteranie),
• bez religii – 20% (w tym: 3% agnostycy i 4% ateiści),
• pozostałe religie – 8% (w tym: żydzi, prawosławni, mormoni, świadkowie Jehowy, buddyści, unitarianie, muzułmanie, bahaiści i hinduiści^[11]).

Gospodarka | edytuj kod

Ponad dwie trzecie produktu krajowego brutto (PKB) Rhode Island pochodzi z branż usługowych. Największy udział w PKB stanu mają nieruchomości, opieka zdrowotna, finanse i ubezpieczenia oraz władze stanowe i lokalne^[12].

Przemysł | edytuj kod

Działalność produkcyjna Rhode Island obejmuje chemikalia, sprzęt transportowy (w tym stoczniowy przemysł obronny), komputery i elektronikę, tworzywa sztuczne, oraz wytwarzanie gotowych wyrobów metalowych^[12].

Energia | edytuj kod

Podobnie jak reszta Nowej Anglii, Rhode Island nie ma żadnych zasobów energii z paliw kopalnych. Gaz ziemny, który napędza niemal całą produkcję energii elektrycznej w Rhode Island i zapewnia ciepło dla ponad połowy gospodarstw domowych, jest w całości dostarczany przez międzystanowe rurociągi. Ponad 7% energii elektrycznej z Rhode Island w 2017 roku pochodziło że źródeł odnawialnych, głównie z biomasy^[12].

Rolnictwo | edytuj kod

W 2015 roku największy dochód przyniosły^[13]:

• jaja kurze (11,5 mln $),
• hodowla indyków (6,86 mln $),
• jabłka (1,83 mln $),
• hodowla bydła (1,78 mln $) i produkty mleczne (2,97 mln $),
• uprawa ziemniaków (1,49 mln $) i kukurydzy cukrowej (1,18 mln $),
• produkcja siana (573 tys. $),
• hodowla trzody chlewnej (327 tys. $),
• i produkcja miodu (202 tys. $).

Uczelnie | edytuj kod

Inne informacje | edytuj kod

• Dewiza: Hope (Nadzieja)
• Przydomek: Little Rhody, Ocean State
• Znaczenie przydomku: Mały Rhody, Stan oceanu
• Symbole: kogut z Rhode Island, klon czerwony, fiołek

W kulturze | edytuj kod

W stanie Rhode Island rozgrywa się akcja większości odcinków serialu Family Guy. Główne postaci mieszkają w fikcyjnym mieście Quahog.

Zobacz też | edytuj kod

• podział terytorialny Stanów Zjednoczonych
• historia Stanów Zjednoczonych

Przypisy | edytuj kod

1. ↑ State Area Measurements and Internal Point Coordinates (ang.). U.S. Census Bureau. [dostęp 2018-04-09].
2. ↑ U.S. Census Bureau QuickFacts: Rhode Island, www.census.gov [dostęp 2018-01-04]  (ang.).
3. ↑ Rhode Island history and facts of interest. Rhode Island State Library. [dostęp 28 sierpnia 2007].
4. ↑ William H. Brackney: Baptists in North America: an historical perspective. Blackwell Publishing, 2006, s. 23. ISBN 1-4051-1865-2.
5. ↑ Biggest Cities in Rhode Island, www.biggestuscities.com [dostęp 2019-02-03] .
6. ↑ ^{a b} U.S. Census Bureau QuickFacts: Rhode Island; UNITED STATES, www.census.gov [dostęp 2019-02-03]  (ang.).
7. ↑ Data Center Results, apps.mla.org [dostęp 2019-02-01] .
8. ↑ U.S. CensusU.S.C. Bureau U.S. CensusU.S.C., ACS DEMOGRAPHIC AND HOUSING ESTIMATES 2013-2017 American Community Survey 5-Year Estimates, factfinder.census.gov [dostęp 2019-02-03]  (ang.).
9. ↑ U.S. CensusU.S.C. Bureau U.S. CensusU.S.C., SELECTED SOCIAL CHARACTERISTICS IN THE UNITED STATES 2017 American Community Survey 1-Year Estimates, factfinder.census.gov [dostęp 2019-02-03]  (ang.).
10. ↑ Adults in Rhode Island. Pew Research Center, 2014. [dostęp 2019-02-03].
11. ↑ State Membership Report. The ARDA. [dostęp 2019-02-03].
12. ↑ ^{a b c} Rhode Island - State Energy Profile Analysis - U.S. Energy Information Administration (EIA), www.eia.gov [dostęp 2019-02-03] .
13. ↑ RachelR. Bertone RachelR., Rhode Island's Top 10 Ag Products (Infographic), Farm Flavor, 10 lipca 2017 [dostęp 2019-02-03]  (ang.).

Linki zewnętrzne | edytuj kod

• Oficjalna strona internetowa stanu Rhode Island

• ISNI: 0000 0001 0657 3780
• VIAF: 157090640
• LCCN: n79022912
• GND: 4403742-9
• SUDOC: 178251763
• NLA: 35449952
• NKC: ge134452
• BNE: XX455337
• WorldCat: lccn-n79022912

Na podstawie artykułu: "Rhode Island" pochodzącego z Wikipedii
OryginałEdytujHistoria i autorzy