Roman Rozmiłowski

Roman Rozmiłowski w encyklopedii

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Roman Rozmiłowski ps. „Roman”, „Zawada”, „Srebrny” (ur. 28 lutego 1915 w Samborze[1], zm. 3 września 1944 w Warszawie) – oficer Wojska Polskiego, uczestnik kampanii wrześniowej, w powstaniu warszawskim dowódca plutonu, później zastępca dowódcy kompanii „Koszta” Armii Krajowej.

Spis treści

Życiorys | edytuj kod

Po ukończeniu gimnazjum studiował w Wyższej Szkole Handlu Zagranicznego we Lwowie. W 1938 r. ukończył Szkołę Podchorążych Artylerii, był dowódcą plutonu w 1. Pułku Artylerii Motorowej[2].

Po wybuchu II wojny światowej | edytuj kod

W kampanii wrześniowej był dowódcą plutonu 6 dywizjonu artylerii ciężkiej. Od końca roku 1939 w konspiracji (SZP-ZWZ-AK). Początkowo był dowódcą baterii 7 pułku piechoty „Madagaskar”, zaś od roku 1942 pełnił funkcję dowódcy grupy likwidacyjnej Wydziału II w Komendzie Obszaru Warszawa AK. W czasie konspiracji używał nazwiska Roman Chutnik[2].

Zamach na Igona Syma | edytuj kod

7 marca 1941 roku, wykonał wyrok śmierci na Igonie Symie, kolaborancie i byłym dyrektorze teatrów warszawskich[3].

Porucznik „Zawada” tak opisywał zamach w wywiadzie udzielonym 26 sierpnia 1944 r. dla powstańczego pisma „Demokrata”:

[Sym] Mieszkał na czwartym piętrze przy ul. Mazowieckiej 10. O godzinie 7.10 zapukaliśmy do drzwi. Otworzyła służąca. – „Czy pana dyrektora Syma możemy prosić?”. W tej chwili ukazał się Sym. – „Czy pan Igo Sym?”. – „Tak. Czym mogę panom służyć?”. W tej chwili wystrzeliłem, mierząc z Visa prosto w serce. Strzał był celny. Szpicel upadł na twarz bez jęku. Ze schodów zbiegliśmy pędem. Później spokojnie rozeszliśmy się do domów.[4]

Powstanie warszawskie | edytuj kod

Grupa powstańców z kompanii "Koszta" w wejściu do kamienicy prz ul. Moniuszki: Zofia Domańska "Zocha", por. Roman Rozmiłowski "Zawada" (ze zdobycznym niemieckim pistoletem maszynowym), ppor. Stanisław Kuśpit "Kruk" i kpr. pchor. Antoni Tuleja "Niedźwiedź"

W czasie powstania warszawskiego jego grupa walczyła jako II pluton Kompanii Sztabowej "Koszta" Komendy Obszaru Warszawskiego Armii Krajowej. 9 sierpnia 1944 został mianowany zastępcą dowódcy "Koszty". Jednocześnie nadal dowodził II plutonem, który 20 sierpnia chlubnie zapisał się w szturmie na budynek PAST-y przy ul. Zielnej[2].

Zmarł 3 września 1944 w powstańczym szpitalu (ul. Sienkiewicza) z ran odniesionych 30 sierpnia[2] w gmachu PAST-y. Pochowany w rejonie ul. Jasnej, po wojnie przeniesiony na cmentarz Powązki Wojskowe w Warszawie (kwatera A25-18-30)[5].

Grób Romana Rozmiłowskiego na warszawskich Powązkach Wojskowych

Jego siostra Danuta Rozmiłowska ps. „Ziuta”, żołnierz AK, została rozstrzelana przez Niemców 11 lutego 1944 w Warszawie. Pochowana została w mogile razem z bratem[6].

Zobacz też | edytuj kod

Przypisy | edytuj kod

  1. ↑ Dane według: Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powstania Warszawskiego, tom 6. Redaktor naukowy Piotr Rozwadowski. Dom Wydawniczy "Bellona", Warszawa 2004. ​ISBN 83-11-09586-8​
  2. ↑ a b c d Roman Zygmunt Rozmiłowski. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 2021-01-10].
  3. ↑ RomanR. Włodek RomanR., Igo Sym (1896-1941), aktor filmowy, kabaretowy, teatralny, dyrektor teatru, t. 46, Polski Słownik Biograficzny, Kraków 2009–2010 .
  4. ↑ Rozmowę z "Zawadą" przeprowadził dziennikarz powstańczej gazety "Demokrata" 26 sierpnia 1944 w Warszawie. Cztery dni po opublikowaniu rozmowy ppor. Rozmiłowski został ciężko ranny na posterunku obserwacyjnym w gmachu PAST-y przy ul. Zielnej 37/39 i zmarł z ran 3 września 1944. Cytat za Andrzej K. Kunert Likwidacja Igo Syma.
  5. ↑ Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze
  6. ↑ Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze

Bibliografia | edytuj kod

  • Andrzej Krzysztof Kunert: Słownik biograficzny konspiracji warszawskiej 1939–1945 T.1. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1987, s. 135–136. ISBN 83-211-0758-3.
Na podstawie artykułu: "Roman Rozmiłowski" pochodzącego z Wikipedii
OryginałEdytujHistoria i autorzy