Rudziniec (gmina) w encyklopedii
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwaniaRudziniec – gmina wiejska w województwie śląskim, w powiecie gliwickim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie katowickim.
Siedziba gminy to Rudziniec.
Spis treści
- 1 Historia
- 2 Położenie
- 3 Miejscowości
- 4 Powierzchnia
- 5 Demografia
- 6 Historia
- 7 Zabytki
- 8 Edukacja
- 9 Turystyka
- 10 Transport
- 11 Przypisy
- 12 Linki zewnętrzne
Historia | edytuj kod
Gmina zbiorowa Rudziniec powstała po II wojnie światowej (w grudniu 1945[2]) w powiecie gliwickim na terenie tzw. Ziem Odzyskanych (tzw. I okręg administracyjny – Śląsk Opolski[3][4]), powierzonym 18 marca 1945 administracji wojewody śląskiego[4][5], a z dniem 28 czerwca 1946 przyłączonym do woj. śląskiego (śląsko-dąbrowskiego)[6][7].
Według stanu z 1 stycznia 1946 gmina składała się z 6 gromad: Bojszów, Kleszczów, Lacza, Rachowice, Rudno i Rudziniec[8]. 6 lipca 1950 zmieniono nazwę woj. śląskiego na katowickie[9], a 9 marca 1953 kolejno na stalinogrodzkie[10]. Według stanu z 1 lipca 1952 gmina składała się z 5 gromad: Bojszów, Kleszczów, Łącza, Rudno i Rudziniec[11]. Gmina została zniesiona 29 września 1954 wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin[12].
Osobne artykuły: Gromada Bojszów, Gromada Brzezinka (powiat gliwicki) i Gromada Rudziniec.Jednostkę reaktywowano 1 stycznia 1973 w tymże powiecie i województwie[13]. W jej skład weszły obszary 7 sołectw: Bojszów, Brzezinka, Kleszczów, Ligota Kradziejowska, Łącza, Rudno, Rudziniec i Rzeczyce[13][14].
27 maja 1975 sołectwo Brzezinka włączono do Gliwic[15].
1 czerwca 1975 gmina weszła w skład nowo utworzonego (mniejszego) woj. katowickiego (zniesienie powiatów)[16]. Od 1999 w woj. śląskim, ponownie w powiecie gliwickim.
Położenie | edytuj kod
Gmina jest położona w zachodniej części powiatu gliwickiego i sąsiaduje z miastami:
oraz gminami:
- Sośnicowice, Toszek (powiat gliwicki)
- Bierawa (powiat kędzierzyńsko-kozielski)
- Ujazd (powiat strzelecki)
Miejscowości | edytuj kod
Miejscowości leżące na terenie gminy Rudziniec:
- Bojszów
- Bycina
- Chechło
- Kleszczów
- Ligota Łabędzka
- Łany
- Łącza
- Niekarmia
- Niewiesze
- Pławniowice
- Poniszowice
- Rudno
- Rudziniec (wieś gminna)
- Rzeczyce
- Słupsko
- Taciszów
- Widów
1 stycznia 1952 z gminy Rudziniec wyłączono gromadę Rachowice i włączono ją do gminy Sośnicowice[17].
Powierzchnia | edytuj kod
Według danych z roku 2002[18] gmina Rudziniec ma obszar 160,39 km², w tym:
- użytki rolne: 47%
- użytki leśne: 40%
Gmina stanowi 24,18% powierzchni powiatu.
Gmina Rudziniec jest drugą co do wielkości gminą wiejską w województwie śląskim (po gminie Jeleśnia).
Demografia | edytuj kod
Dane z 30 czerwca 2004[19]:
- Piramida wieku mieszkańców gminy Rudziniec w 2014 roku[1].
Historia | edytuj kod
- W październiku 1918 powstała w Rudzińcu polska Rada Ludowa.
- 1 października 1920 powstało w Rudzińcu Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”.
- 2–5 czerwca 1921 Rudziniec był siedzibą dowództwa I Dywizji Wojsk Powstańczych w czasie III powstania śląskiego.[potrzebny przypis]
Zabytki | edytuj kod
- Kościół Narodzenia św. Jana Chrzciciela i Matki Boskiej w Poniszowicach – kościół z XV wieku
- Zamek w Pławniowicach – zamek z XIV wieku.
- Zespół pałacowo-parkowy w Pławniowicach – pałac i park z XIX wieku.
Edukacja | edytuj kod
Gmina Rudziniec posiada sieć publicznych placówek oświatowych składającą się z przedszkoli, dziewięciu szkół podstawowych oraz gimnazjum.
Szkoły podstawowe:
- Szkoła Podstawowa w im. Józefa Bema w Bojszowie
- Szkoła Podstawowa w Bycinie
- Szkoła Podstawowa w im. Bolesława Chrobrego w Chechle
- Szkoła Podstawowa w Kleszczowie
- Szkoła Podstawowa w Pławniowicach
- Szkoła Podstawowa w Poniszowicach
- Szkoła Podstawowa w Rudnie
- Szkoła Podstawowa w Rudzińcu
- Szkoła Podstawowa w Taciszowie
Gimnazja:
Turystyka | edytuj kod
Przez gminę przebiegają następujące szlaki turystyczne:
Transport | edytuj kod
Drogowy | edytuj kod
Przez gminę Rudziniec przechodzi droga wojewódzka, krajowa i autostrada.
Drogi Wojewódzkie:
Drogi Krajowe:
Drogi Europejskie:
Autostrady:
Przypisy | edytuj kod
- ↑ a b http://www.polskawliczbach.pl/gmina_Rudziniec, w oparciu o dane GUS.
- ↑ Rozporządzenie Wojewody Śląsko-Dąbrowskiego z dnia 27 listopada 1945 (Śląsko-Dąbrowski Dziennik Wojewódzki, Nr. 34, Kat, dnia 22 grudnia 1945 r.).
- ↑ Utworzony 14 marca 1945 decyzją Rady Ministrów.
- ↑ a b Andrzej Gawryszewski: Ludność Polski w XX wieku (The population of Poland in the 20th century). Warszawa: Polska Akademia Nauk, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyńskiego, 2005, s. 43–44.
- ↑ Dokumentu podstawy prawnej nie odnaleziono.
- ↑ Dz.U. z 1946 r. nr 28, poz. 177.
- ↑ Na podstawie ustawy z dnia 11 września 1944 o organizacji i zakresie działania rad narodowych (Dz.U. z 1944 r. nr 5, poz. 22) oraz dekretu z 23 listopada 1944 o organizacji i zakresie działania samorządu terytorialnego (Dz.U. z 1944 r. nr 14, poz. 74).
- ↑ Podział administracyjny województwa śląsko-dąbrowskiego wraz ze skorowidzem gmin i gromad (według stanu z dnia 1 stycznia 1946). Katowice, Wrocław: Instytut Śląski, 1947.
- ↑ Dz.U. z 1950 r. nr 28, poz. 255.
- ↑ Dz.U. z 1953 r. nr 13, poz. 51.
- ↑ Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa.
- ↑ Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191.
- ↑ a b Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312.
- ↑ Uchwała Nr XX/99/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie katowickim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 20 grudnia 1972 r., Nr. 12, Poz. 103).
- ↑ Dz.U. z 1975 r. nr 15, poz. 87.
- ↑ Dz.U. z 1975 r. nr 17, poz. 92.
- ↑ Uchwała Nr 48/1424 Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 9. 10. 1954, w sprawie zmiany granic gmin Rudziniec i Sośnicowice w powiecie gliwickim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach, 1951, nr 17, poz. 115).
- ↑ Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset (pol.). regioset.pl. [dostęp 2010-09-14].
- ↑ Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast (pol.). GUS. [dostęp 2010-09-14].
