Rynarzewo (województwo kujawsko-pomorskie)

Na mapach: 53°03′48″N 17°48′56″E/53,063333 17,815556

Rynarzewo (województwo kujawsko-pomorskie) w encyklopedii

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Rynarzewo (niem. Rynarschewo) – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie nakielskim, w gminie Szubin nad Gąsawką, w pobliżu jej ujścia do Noteci. Dawniej miasto; uzyskało lokację miejską w 1299 roku, zdegradowane w 1934 roku[2]. W latach 1950–1998 miejscowość należała do województwa bydgoskiego.

Lokalny ośrodek usługowy posiadający: przychodnię zdrowia, bibliotekę oraz zespół szkół.

W końcu marca 2011, według Narodowego Spisu Powszechnego, wieś zamieszkiwało 1461 mieszkańców[1].

Spis treści

Historia | edytuj kod

Herb miejski Rynarzewa do 1934 Kościół pw. św. Katarzyny Dawna szkoła w Rynarzewie

Dokument lokacyjny dla Rynarzewa wystawiony został w roku 1299. Pierwszy kościół parafialny powstał równocześnie z lokacją miasta lub nawet kilka lat wcześniej. Miejscowość zachowała herb miejski, który klasyfikowany jest jako Szreniawa i należy do kategorii herbów rycerskich.

W czasie wojny trzynastoletniej Rynarzewo wystawiło w 1458 roku dwóch pieszych na odsiecz oblężonej polskiej załogi Zamku w Malborku[3].

W roku 1837 powstała tutaj Ochotnicza Straż Pożarna (jedna z dwóch najstarszych jednostek OSP w Polsce). W roku 1907[potrzebny przypis] administracja pruska zastąpiła dotychczasową nazwę niemiecką Rynarschewo, nazwą Netzwalde. W okolicach Rynarzewa w trakcie powstania wielkopolskiego miały miejsce zażarte walki, w trakcie których miejscowość była kilkakrotnie odbijana i tracona na korzyść Niemców. Ostatecznie Rynarzewo weszło w skład niepodległej Polski. Do roku 1934 Rynarzewo posiadało prawa miejskie[4].

W 1947 roku powstało we wsi Koło Gospodyń Wiejskich, a w roku 1982 świetlica z biblioteką. W 2002 roku powstało Stowarzyszenie Inicjatyw Rozwoju Rynarzewa.

Zabytki | edytuj kod

Zachowała się zabudowa rynku o miejskim charakterze. W miejscowości stoją 2 kościoły:

  • większy, poewangelicki, obecnie katolicki pw. św. Stanisława, pochodzący z lat 1899–1902, który do lat 40. XX wieku był świątynią parafii ewangelickiej należącej do superintendentury (diecezji) Bydgoszcz II Ewangelickiego Kościoła Unijnego. W roku 1937 parafia ta liczyła 1050 wiernych[5].
  • mniejszy, katolicki pw. św. Katarzyny, zbudowany na miejscu poprzedniego w 1913 roku, wg projektu Stefana Cybichowskiego; w kościele znajdują się m.in. ołtarze boczne z 2. połowy XVIII wieku, zabytkowa chrzcielnica, obrazy z przełomu XVIII/XIX w., a na wieży 2 dzwony, przeniesione w 1818 r. z rozebranego kościoła św. Jerzego w Toruniu: z roku 1659, odlany przez Augustyna Koesci oraz z roku 1732 (bądź 1734), odlany przez Fryderyka Becka. Barokowe wyposażenie świątyni pochodzi z poprzednich kościołów.

Na terenie wsi zlokalizowane są 2 nieczynne cmentarze ewangelickie[6][7].

Zobacz też | edytuj kod

Przypisy | edytuj kod

  1. ↑ a b GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  2. ↑ Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 66–67.
  3. ↑ Kodex dyplomatyczny Wielkiej Polski; Codex diplomaticus Majoris Poloniae zawierający bulle papieżów, nadania książąt, przywileje miast, klasztorów i wsi, wraz z innemi podobnéj treści dyplomatami, tyczącemi się historyi téj prowincyi od roku 1136 do roku 1597; zebrany z materyałow przez Kaźmierza Raczyńskiego byłego Generała W. Polskiego i Marszałka nadwornego koronnego przysposobionych; wydany przez Edwarda Raczyńskiego, Poznań 1840, s. 181.
  4. ↑ Dz.U. z 1934 r. nr 48, poz. 422.
  5. ↑ Stefan Grelewski, Wyznania protestanckie i sekty religijne w Polsce współczesnej, Lublin 1937, s. 328.
  6. ↑ Zapomniani – zdjęcia pierwszego cmentarza. [dostęp 2012-04-05].
  7. ↑ Zapomniani – informacja o drugim cmentarzu. [dostęp 2012-04-05].

Linki zewnętrzne | edytuj kod

Rynarzewo, plac przed kościołem.
Na podstawie artykułu: "Rynarzewo (województwo kujawsko-pomorskie)" pochodzącego z Wikipedii
OryginałEdytujHistoria i autorzy